انگیزش در قرآن

این مقاله به دنبال این است تا با بهره گیری از روش کیفی و استراتژی تحقیق رویش نظریه به نظریه ای قرآنی در خصوص انگیزش انسان در سازمان دست یابد. مبنای تجزیه و تحلیل، آیات قرآن مجید و تعیین مضامین (کدها) بر اساس تفاسیر معتبر قرآن کریم است. در این پژوهش کل آیات قرآن کریم بررسی شد و حدود 700 آیه در مورد انگیزش انتخاب شد که به 287 کد یا مضمون ثانویه، 79 مفهوم و ده مقوله در پنج محور عوامل مؤثر بر انگیزه، روشهای مؤثر بر انگیزه، زمینه ها و بسترهای مناسب برای ایجاد انگیزه، مقدمة پیامدی انگیزه و نتایج و پیامدهای ایجاد آن در قالب الگوی انگیزش طراحی شد. روایت الگو، که در واقع همان نظریه انگیزش در قرآن کریم است، بخشِ اصلی این مقاله است.

فراترکیب از طریق فراهم نمودن نگرش روشمند و نظام مند برای پژوهشگران به کشف و استخراج موضوع ها و انگاره های نو می پردازد. این نوع روش سبب ارتقای دانش رایج شده و اشراف محقق را نسبت به مسائل موردپژوهش توسعه و گسترش می دهد. در واقع این روش زمینه ساز تحقیقات دیگر و ایجاد بام دانش برای سیر سریع پژوهشگران بعدی است. فراترکیب انگیزش در قرآن برای یاری و کمک به شکل گیری پارادایم علوم انسانی اسلامی امر ضروری بوده است. تحقیق حاضر در این راستا و رفع خلأ در این زمینه انجام یافته است. روش تحقیق فراترکیب بوده است. یافته های تحقیق بیانگر این است که تاکنون حدود 28 عنوان مقاله در خصوص انگیزش در قرآن نگارش یافته و منتشر شده است. محتوای مقالات بیانگر این است که انگیزش در قرآن کریم از هر سه وجه چیستی، چرایی و چگونگی مورد بحث قرار گرفته است که تبیین این سری از تحقیقات، راهگشای تحقیقات بعدی به نحو تخصصی تر و جزئی تر خواهد بود.