مطالب مرتبط با کلیدواژه

ایوبیان


۱.

تاریخ نگری و تاریخ نگاری عماد الدین کاتب اصفهانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فصلنامه علمی پژوهشی علوم انسانی دانشگاه الزهرا ۱۳۸۶ شماره ۶۵

کلیدواژه‌ها: تاریخ نگاری سلجوقیان زنگیان عمادالدین کاتب اصفهانی تاریخ نگری ایوبیان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۲۵ تعداد دانلود : ۱۸۸۴
عمادالدین کاتب اصفهانی مورخ ایرانی قرن ششم هجری، سهم مهمی در تقویت تفکر تاریخ نگاری انتقادی این دوره دارد. با توجه به جایگاه و اهمیت تاریخ نگاری او در عالم اسلام، این مقاله در صدد است با رویکردی تحلیلی تاثیر متقابل بینش و روش تاریخ نگاری او را روشن نماید. منظومه تفکر تاریخی عمادالدین دارای سه ویژگی نخبه گرایانه، شریعتمدارانه و انتقادی است که او را قادر ساخته با روش توصیفی- تحلیلی به آسیب شناسی و علل انحطاط حکومت های سلجوقیان، ایوبیان و زنگیان بپردازد. با توجه به هماهنگی نسبی بین عناصر منظومه تفکر تاریخی اش، او توانسته تاریخ نگاری خود را فراتر از سایر تاریخ های سده ششم بنشاند. از این منظر آثار تاریخی او با آثار مسعودی و مسکویه قابل مقایسه است.
۲.

پژوهش در منابع تاریخی دورة ایوبی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مقالات و بررسی ها ۱۳۸۰ شماره ۷۰

کلیدواژه‌ها: ایوبیان منبع شناسی ایوبی صلاح الدین

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۹۲ تعداد دانلود : ۱۱۴۷
حکومت خاندان کرد ایوبی در مصر و شام و یمن و جنگها و فتوحات آنان در برابر متجاوزان صلیبی و بر افتادن فاطمیان از مصر بدست این خاندان و نیز غلبة آنان بر اتابکان زنگی در سرزمین جزیره و شام، یکی از مقاطع با اهمیت تاریخ جهان اسلام است. پیش از آشنایی با دوران فرمانروایی این سلسله در مصر و شام و جزیره، و آگاهی از عادات و کنش ایشان، و نیز بناهای عمده ای که از روزگار آنان به یادگار مانده، لازم است به شیوه ای جامع و علمی، به منابع کار بپردازیم. در این گفتار، منابع موجود را به 4 دسته تقسیم کرده، بخش نخست را که همانا منابع اصلی است، مورد پژوهش قرار داده ایم.
۳.

سیاست های مذهبی وزیران سنی مذهب فاطمیان : انگیزه ها، اهداف و راهبردها

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه تاریخ تمدن اسلامی دوره چهل و سوم پاییز و زمستان ۱۳۸۹شماره ۱

کلیدواژه‌ها: سیاست مذهبی فاطمیان عالمان دینی ایوبیان مدرسه. وزیران سنی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۴۸ تعداد دانلود : ۱۹۲۲
در نیمه دوم سده ششم هجری، در حالی که خلافت شیعی فاطمیان در مصر ضعیف ترین دوران حیات سیاسی خود را سپری میکرد، زنجیره ای از سیاستمداران سنی موفق شدند بارها به مقام بسیار مهم وزارت دست یابند. اینان که التزام و وابستگی فراوانی به اندیشه خلافت سنی عباسیان در بغداد داشتند و سرانجام نیز توانستند خلافت فاطمی را سرنگون سازند، مجبور بودند در راه بقای سیاسی و نیز هر چه ضعیف تر کردن رقیبان خود، سیاست های مشابه و ویژه ای را دنبال کنند که از مهم ترین آنها یک رشته سیاست های مذهبی بود. در صدر این سیاست های مذهبی بهره گیری سیاسی ـ اجتماعی از نفوذ عده ای از عالمان نامدار و ایجاد رابطه مثبت و دوسویه با آنها و نیز تلاش برای ایجاد زمینه مناسب فکری، اعتقادی و اجتماعی برای کسب قدرت بود . بررسی روابط محکم و هدفمند این سیاستمداران و آن عالمان مهم ترین جنبه های چگونگی قدرت یافتن تسنن در مصر و پیدایش زمینه های مناسب برای به قدرت رسیدن ایوبیان را روشن میسازد.
۴.

تشکیل اتابکان زنگی، شروعی بر اتحاد و بیداری ممالک اسلامی در نخستین جنگ های صلیبی

نویسنده:
منبع: پارسه اردیبهشت و آبان ۱۳۹۱ شماره ۱۸ و ۱۹

کلیدواژه‌ها: سلجوقیان بیزانس ایوبیان ج‍ن‍گ‍ه‍ای ص‍ل‍ی‍ب‍ی اتابکان زنگی

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره تاریخ و سیره شناسی تاریخ اسلام تاریخ تمدن اسلامی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره تاریخ و سیره شناسی تاریخ اسلام و عرب تاریخ بنی عباس
تعداد بازدید : ۱۴۹۵ تعداد دانلود : ۱۷۹۵
تشکیل دولت اتابکان زنگی زمانی صورت گرفت که منطقه شام علاوه بر درگیری های داخلی بین حکام محلی عرصه تاخت و تاز حکومتهای همسایه و از همه مهمتر حکومتهای مسیحی بیزانس و جنگجویان صلیبی تبدیل شده بود. دولت زنگیان با تسخیر دولتهای کوچک منطقه توانست شام را در مقابل صلیبیان و بیزانس یکپارچه نماید و با فتح مصر و قسمتهایی از آناطولی، آماده ی هجوم همه جانبه به حکومت های مسیحی سواحل شرقی شد. هدفی که در زمان صلاح الدین ایوبی و فتح بیت المقدس تا اندازه ای محقق شده و در زمان حکام مملوک به ثمر رسید. در واقع دولت اتابکان زنگی، اولین دولتی بود که جهان اسلام را علیه صلیبیان متحد نمود و الگویی شد تا دولتهای پس از آن تا صد و پنجاه سال علم جنگ علیه جهان مهاجم غرب را به دوش کشند.
۵.

عملکرد دوگانه ایوبیان در مواجهه با شیعیان امامیه و اسماعیلیه و بازتاب آن در تاریخ نگاری مصر و شام(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات تقریبی مذاهب اسلامی (فروغ وحدت سابق) سال یازدهم پاییز ۱۳۹۴ شماره ۴۱

کلیدواژه‌ها: تاریخ نگاری امامیه اسماعیلیه ایوبیان مورخان سنی مذهب

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره تاریخ و سیره شناسی تاریخ سیاسی مسلمین
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی فقه و اصول فقه اندیشه و فقه سیاسی اندیشه سیاسی اسلام فلسفه سیاسی
تعداد بازدید : ۱۱۹۶ تعداد دانلود : ۵۷۶
مصر و شام در دوره فرمانروایی ایوبیان، کانون مبارزه با شیعیان اسماعیلی و سرکوب عقاید آنها به شمار می رفت، اما شاهد برخی روابط مسالمت​آمیز با پیروان امامیه نیز بود. نوشتار حاضر بر آن است، تا وجود چنین فرایندی را با تکیه بر تاریخ نگاری این دوره، ارزیابی نماید. با وجود تأثیر​پذیری شمار قابل توجهی از مورخان شافعی مذهب نظیر عمادالدین کاتب اصفهانی، بهاءالدین بن ​شداد و ابوشامه از فضای سیاسی و مذهبی حاکم، به نظر می رسد اغلب مورخان این دوره، میان اندیشه​های بدعت​آلود شیعیان اسماعیلی، با عقاید امامیه تمییز قائل شده​اند. بیشتر آنها همچون سبط ابن​جوزی، ابن​خلکان و غیره، متأثر از عملکرد دوگانه دولت در برابر فرق مختلف شیعه، ضمن ابراز انزجار از عقاید اسماعیلیان و جانب داری از اقدامات ضد شیعی صلاح​الدین، در برابر پیروان امامیه و عقاید آنها، با تسامح و انعطاف بیشتری عمل کرده​اند. حضور فعال و پررنگ برخی مورخان امامی مذهب این دوره، نظیر قفطی و ابن ابی طی و تعاملات مثبت آنها با دستگاه حاکم، نیز صحت این ادعا را تأیید می کند.
۶.

بازشناسی جریان های فکری اثرگذار در منطقه شامات در دوره ایوبیان تا پایان ممالیک(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: تاریخ اسلام سال هجدهم تابستان ۱۳۹۶ شماره ۲ (پیاپی ۷۰)

کلیدواژه‌ها: ممالیک تاریخ شیعه ایوبیان شامات سلفیگری

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تاریخ تاریخ جهان آسیا خاورمیانه
  2. حوزه‌های تخصصی تاریخ تاریخ جهان آسیا آسیای صغیر
تعداد بازدید : ۱۰۱۱ تعداد دانلود : ۵۹۷
منطقه راهبردی شام قدیم، شامل: سوریه، اردن، لبنان و فلسطین امروزی در بازه مهمّ تاریخی ایوبیان (567 658ق) تا پایان ممالیک (648 923ق)، شاهد مهم ترین رویدادهای تاریخ سیاسی خود، یعنی تداوم جنگ های صلیبی و حمله مغولان بود. این رویدادهای نظامی و سیاسی در کنار اوضاع فرهنگی و اجتماعی آن دوره، زمینه ساز پیدایش رویکردهای فکری گوناگونی در میان اهل سنّت و شیعیان امامی مذهب این منطقه شد. بازشناسی جریان های فکری منطقه شامات می تواند در شناخت ریشه های تاریخی رویدادهای سیاسی و اندیشگی کنونی این بخش از جهان اسلامی سودمند باشد. مقاله حاضر، کوشیده است با رویکردی توصیفی تحلیلی پس از بررسی اوضاع فرهنگی و اجتماعی این منطقه در دوره ایوبیان و ممالیک، بدین پرسش پاسخ دهد که جریان های فکری اثرگذاری که دامنه نفوذ خود را به عنوان میراثی تاریخی در این منطقه به یادگار گذاشته اند، کدام اند؟ یافته های پژوهش نشان می دهد که در این زمینه، از رشد تصوف و پیدایش برخی جریان های منحرف شیعی و سنّی و نیز تعصب ورزی در برخورد با بزرگان اندیشه می توان یاد کرد
۷.

مطالعه تطبیقی سبک سفال زرین فام شهرهای کاشان و رقه

نویسنده:
منبع: مطالعات باستان شناسی پارسه سال دوم بهار ۱۳۹۷ شماره ۳ 113-132

کلیدواژه‌ها: سلجوقیان ایوبیان سفال زرین فام سبک کاشان سبک رقه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۸۹ تعداد دانلود : ۱۳۲۷
در قرون 5 و 7 ه .ق. دگرگونی عظیمی در تمامی هنرها، صنایع و علوم از جمله هنر سفال گری اسلامی به وجود آمد و به حق دوره طلایی سفال گری بود. سفال گران سلجوقی شیوه لعاب کاری ظروف سفالی را احیا کردند و همچنین پیشرفت سفال زرین فام را می توان به زمان آنان نسبت داد. کاشان در آغاز سده هفتم ه .ق. یکی از مراکز عمده سفالینه شد و به مدت چندین دهه ظروفی را تولید کرد که فنی دقیق و ظریف داشتند. شواهد مکتوب و کاوش های باستان شناسی درباره اهمیت کاشان در این زمینه شکی باقی نمی گذارد؛ چنان که واژه کاشی نیز نام خود را از کاشان گرفته است. تقریباً همزمان با ایران، رقه در سوریه تحت حکومت ایوبیان به یکی از مراکز مهم تولید ظروف سفالین و آثار هنری ظریف تبدیل شد. آثار رقه و کاشان به قدری به هم شبیه هستند که گاه تشخیص آن ها از هم دشوار است. هدف از این مقاله مشخص کردن شباهت ها و تفاوت های موجود بین دو سبک سفال کاشان و رقه و در نهایت مشخص کردن تأثیر و تأثر بین این دو سبک است. در این راستا سعی شده است در این جستار به پرسش های زیر پاسخ داده شود: چه مشابهت ها و تفاوت هایی بین این دو سبک سفالی وجود دارد؟ وضعیت تأخر و تقدم دو سبک سفالی نسبت به یکدیگر چگونه است؟ روش پژوهش در این مقاله بر اساس روش توصیفی و تحلیلی بوده و از منابع کتابخانه ای در جهت تبیین موضوع استفاده شده است. با بررسی آثار سبک سفال زرین فام شهرهای کاشان و رقه می توان به نوعی سبک تلفیقی دست پیدا کرد که تحت تأثیر هنر سفال گری ایران قرار دارد و به نظر می رسد که سبک سفالی کاشان غالب بوده و سفال گران کاشانی توانسته اند بسیاری از شیوه ها و هنرهای تزئینی خود را به رقه منتقل کنند.
۸.

سیاست داخلی و خارجی الناصرالدین الله در اداره ممالک اسلامی

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه تاریخ سال پنجم زمستان ۱۳۸۸ شماره ۱۷

کلیدواژه‌ها: الناصرالدین الله فتوت سلاجقه خوارزمشاهیان غوریان اسماعیلیه ایوبیان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۲ تعداد دانلود : ۵۴۰
ابوالعباس احمدبن مستضئی، ملقب به الناصرلدین الله که دوران وی از همه خلیفگان عباسی طولانی تر بوده، درحوزه سیاست داخلی و خارجی کوشش هایی کرد که شوکت دیرین خلافت را هم چون روزگار نخست آن بازپس آرد. کشاکش ها ومنازعات جانشینی میان سلاجقه از یک طرف ، و توسعه طلبی دولت خوارزمشاهیان و اصطکاک آنان با دولت غوریان از طرف دیگر، فرصت طلایی برای تحقق آرزوی خلیفه به منظور بالابردن وزنه خلافت به عنوان عالی ترین منصب دیپلماسی درجهان اسلام فراهم کرد. او با تشکیل اتحادی با زنگیان و ایوبیان در مصر و شام علیه دشمنی مشترک، یعنی صلیبی ها، توانست ضمن استقرار نفوذ خلافت در آن ممالک، از آنان چون سد دفاعی در برابر مهاجمان مسیحی استفاده کند و با این کار و با آسودگی خاطر، با اسماعیله ایران و غوریان نیز علیه دولت خوارزمی متحد گشت و به مهار قدرت آنان برآمد. در این مقاله، نویسنده کوشیده، پس از ارزیابی حیات مذهبی و علمی الناصر، مجموعه اقدامات و تحرکات او را در دروان چهل وهفت سال خلافتش در حوزه سیاست داخلی و خارجی مبنی بر پیشبرد مقاصد سیاسی حکومت مورد بررسی قرار دهد.
۹.

نظام حکومتی و دیوان سالاری ایوبیان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه تاریخ اسلام سال دوم پاییز ۱۳۹۱ شماره ۷ 79-100

کلیدواژه‌ها: ایوبیان فاطمیان اتابکان سلجوقی صلاح الدین نظام حکومتی و دیوان سالاری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۶ تعداد دانلود : ۴۶۱
دولت ایوبی در ناآرام ترین روزگاران شامات پدید آمد؛ یعنی سده ششم هجری که از بحرانی ترین برهه های زمانی در حوزه غرب دنیای اسلام به شمار می رود. روی دادهای برآمده از جنبش ها و هجوم های وحشیانه صلیبی به میراث دولت فاطمی در خدمت اتابکان سلجوقی، از حوادث عرصه سیاسی این دوران است. قلمرو ایوبیان از مصر تا جزیره «فراتیه» گسترده بود و خودش کانون میراث تمدنی و خاستگاه روی دادهای فراوان به شمار می رفت. با توجه به تأثیرگذاری این دولت اسلامی در جهاد با دشمنان صلیبی، پرداختن به نظام حکومتی و دیوان سالاری آن در این حوزه تمدنی برای آگاهی از سامانه اداری و دیوانی و حکومتی اش، بسیار مهم می نماید. بنابراین، این مقاله به روش توصیفی تحلیلی در پی تبیین و تحلیل ساختار نظام حکومتی و دیوان سالاری ایوبیان است و به بررسی پیشینه تاریخی و روند پیدایی آن در این حوزه تمدنی خواهد پرداخت. فرضیه ای که در این مقاله آزموده می شود، چنین است: «ساختار حکومتی و اداری ایوبیان بیش از تأثیرپذیری از نظام فاطمیان، از ساختار حکومتی و اداری سلاجقه و اتابکان آنها و اوضاع و نیازهای روزگار خودش تأثیر پذیرفته و بر پایه نیازهای زمانه، متحول شده است».
۱۰.

بررسی روابط ایوبیان (حک 567تا658ق/1173تا1260) و صوفیه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های تاریخی دوره جدید سال دوازدهم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۴ (پیاپی ۴۸) 111 - 125

کلیدواژه‌ها: ایوبیان صوفیه شام خانقاه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۷ تعداد دانلود : ۱۳۴
در دوره ایوبیان (حک 567تا658ق/1173تا1260م)، وجود فرقه ها و مذهب های مختلف از چالش های مهم پیش روی آنها بود؛ به گونه ای که این دولت را مجبور کرد در قبال آنها سیاست های متفاوتی در پیش بگیرد. در این میان، از مهم ترین گروه های مذهبیِ دوره مذکور باید به صوفیه اشاره کرد. در دوره ایوبی، صوفیان موفق شدند بر بخش های مختلف جامعه تأثیر گذارند و با دولت روابط نزدیکی برقرار کنند؛ اما مطالعه های مربوط به صوفیه، به طور عمده به بستر تاریخی که صوفیان در آن می زیستند، توجه کافی ندارند؛ همچنین از اوضاع زمانه و راه های تعامل و ارتباط آنها با نهادهای مختلف اجتماعی، به ویژه نهاد حاکمیت، تاکنون تحلیل درخوری ارائه نشده است.پژوهش حاضر با بهره گیری از روش توصیفی تحلیلی و با استناد به منابع تاریخی، درصدد پاسخ گویی به این پرسش هاست: در عرصه پر منازعه دولت ایوبیان، صوفیان از نظر سیاسی، اجتماعی، نظامی و مذهبی چه جایگاهی داشتند؟ چگونه موفق شدند در معادله های مربوط ایفای نقش کنند؟ نتایج بررسی نشان می دهد در این دوره، صوفیان موفق شدند در بخش های مختلف جامعه نفوذ کنند و علاوه بر در پیش گرفتن رویکرد تعاملی مذهب دولت و بهره مندی از منافع مادی و اقتصادی، مثل ساخت و گسترش مراکز صوفیه، حمایت ایوبیان را کسب کنند. در مقابل نیز، به حل بخشی از مشکلات سیاسی و اجتماعی و نظامی ایوبیان کمک کنند.
۱۱.

تبیین سیاست های مذهبی و هنری در جغرافیای متصرفات ایوبیان( 567-648ق/1253-1172م)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات هنر اسلامی سال هفدهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۴۲ 103 - 117

کلیدواژه‌ها: ایوبیان تشیع فاطمیان مذاهب چهارگانه اهل سنت سیاست های مذهبی و هنری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۷ تعداد دانلود : ۲۲۴
ظهور دولت ایوبیان (567-648 ق/1172-1253م) زمانی واقع شد که از یک طرف خلفای عباسی در واپسین سال های حیات خود به سر برده و از اداره سرزمین های اسلامی ناتوان بودند. از طرف دیگر حملات مهاجمان مغول از شرق و صلیبیان از غرب جهان اسلام نیز به این ناتوانی دامن می زد؛ لذا تلاش صلاح الدین در جهت برقراری ثبات نسبی در مصر و شام با احیا و تثبیت مذهب تسنن به ویژه بازپس گیری بیت المقدس، دورنمای جدیدی را در قلمرو جهان اسلام ترسیم کرد. به علت ناهماهنگی هنر و سیاست در این دوره هیچ سبک واحدی برای هنری چون نگارگری خلق نشد. ازجمله نسخه های مصور باقی مانده از دوره ایوبیان نسخه ای از کلیله ودمنه ، مقامات حریری و کتاب مختارالحکم و محاسن الکلم است. این پژوهش به روش توصیفی و تحلیلی و با تکیه بر داده های منابع کتابخانه ای انجام شده است. بررسی های به عمل آمده نشان می دهد که دولت ایوبیان انتقام از فاطمیان اسماعیلی را بر همه شیعیان تعمیم داده و مذاهب چهارگانه اهل سنت را در مصر به صورت کاملاً افراطی تبلیغ می کردند. همین امر ازیک طرف منجر به مهاجرت شیعیان به جنوب مصر، شام، یمن، ایران و هند و تقیه کردن یا هضم شدن در گروه های دیگر مانند صوفیان می شد و از طرف دیگر مذاهب چهارگانه اهل سنت هم تقویت می شد.  اهداف پژوهش بازشناسی سیاست های مذهبی و هنری ایوبیان؛ واکاوی تحولات مذهبی و هنری در دوره حاکمیت ایوبیان. سؤالات پژوهش در زمان حاکمیت دولت ایوبی گستره جغرافیای مذهبی و هنری دستخوش چه تغییراتی بوده است؟ سیاست های مذهبی و هنری سلاطین ایوبی چه عللی داشت؟
۱۲.

روند زمانی جایگزینی حکومت های نظامی شام از به قدرت رسیدن تتش بن آلپ ارسلان تا به قدرت رسیدن صلاح الدین ایوبی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های تاریخی دوره جدید سال چهاردهم زمستان ۱۴۰۱ شماره ۴ (پیاپی ۵۶) 71 - 86

کلیدواژه‌ها: شام سلجوقیان شام آل بوری اتابکان زنگی ارتقیان ایوبیان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۲ تعداد دانلود : ۱۳۷
از زمان تشکیل شاخه ای از سلجوقیان در شام، این منطقه دستخوش ناآرامی ها و در ادامه روند آشوب دوران پساحمدانی بود. آنچه از دوره سلجوقیان در شام اتفاق افتاد، روندی از جایگزینی حکومت ها توسط نیروهای نظامی همان سلسله بود که یکی پس از دیگری از سال 478 تا 570ه.ق. روی کار آمدند. این پژوهش تلاش کرده است تا به این سؤال پاسخ دهد که روند جایگزینی حکومت ها در این بازه زمانی چگونه بود؟ برای پاسخ به این سؤال زمینه های سقوط و جانشینی حکومت های شام و پیشینه افرادی بررسی شده است که سلسله ای را جایگزین سلسله پیشین کرده اند و درنهایت با استفاده از روش تاریخی کمی، روند جایگزینی بررسی شده است. براساس یافته های پژوهش، جایگزینی سلسله ها ازنظر زمانی روندی رو به افزایش داشته و به مرور از تشتت های قبلی، که میراث حکومت های محلی و کوتاه مدت قبایل عرب بود، کاسته شده است تا به سلسله های طولانی و گسترده ای مانند زنگیان و ایوبیان ختم شده است.
۱۳.

سیاست مذهبی ممالیک (حک. 923-648) علیه شیعیان مصر و شام(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه تاریخ اسلام سال ۱۳ بهار ۱۴۰۲ شماره ۴۹ 27 - 42

کلیدواژه‌ها: ایوبیان تشیع در مصر و شام فاطمیان مذهب در دوره ممالیک مصر و شام ممالیک

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲ تعداد دانلود : ۳۴
مصر و شام بخشی از قلمر دولت شیعی فاطمیان (۲۹۷-۵۶۷) بود. با روی کار آمدن دولت سنی ممالیک در مصر در سال 648، بررسی روابط سیاسی و مذهبی ممالیک با شیعیان ساکن در مصر و شام از اهمیت بسیاری برخوردار است. سوال اصلی پژوهش این است که دین و سیاست بر روابط مذهبی و سیاسی ممالیک با شیعیان مصر و شام چه تأثیری داشته است؟ این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی تلاش کرده است تا با تمرکز بر نقش حیاتی مذهب در ساختار سیاسی و فرهنگی دولت ممالیک، سیاست ها و اعتقادات مذهبی ممالیک و فقیهان حنبلی سلفی آن دوره را بررسی کند. تقابل ممالیک با ایلخانان و تأسیس خلافت عباسی در مصر نیز بر پیچیدگی این روابط سیاسی و مذهبی افزوده بود. یافته های این پژوهش نشان می دهد که سیاست خصمانه ممالیک در برابر شیعیان عمدتاً به تأسی از ایوبیان و وحشت از سابقه تشیع در مصر و شام بوده است.