جنبش امل

جنبش امل و حزب الله لبنان از میانه های دهه1980م تاکنون دو تجربه متفاوت از حیات مشترک را تجربه کرده اند: نخست، در دهه1980م خشونت بارترین شکل مناسبات را تجربه کردند. اما از اوایل دهه1990م به این سو، طرفین به سوی همگرایی گام برداشته اند. در این میان، عوامل مختلفی همچون عوامل شناختی و محیطی در همگرایی دو طرف نقش داشته است. عوامل برآمده از محیط منطقه ای و بین المللی، از جمله مهم ترین دلایل همگرایی ایشان به حساب می آید. مواردی چون تلاش های مشترک ایران و سوریه، حملات مکرر اسرائیل به لبنان، حوادث یازدهم سپتامبر و لشکرکشی امریکا به منطقه و در نهایت، توطئه های پی در پی از سال 2004م تاکنون، علیه حکومت سوریه به عنوان متحد راهبردی طرفین، از این دسته اند.

اگر جنبش و تحول آفرینی را از ویژگی های روحیه انقلابی بدانیم و انقلاب را به معنای دگرگونی برای پی افکندن نظمی نو بدانیم، بی تردید امام موسی صدر و علامه فضل ا... از چهره های شاخص حوزه بوده اند که نماد انقلابی گری به شمار می آیند؛ چراکه تلاشی انقلابی را برای واردکردن شیعیان به جهان رقم زده اند. این دو عالم دینی، دین را به پیشران حرکتی تبدیل کردند که در دو جنبش انقلابی امل و حزب ا... به بار نشست. همان گونه که امام صدر انقلابی اجتماعی را در درون طایفه شیعه رقم زد و در تأسیس جنبش امل نقشی یگانه داشت، فضل ا... هم با به راه انداختن جریانی سیاسی در تأسیس جنبش حزب ا... نقش بسیار مهمی داشت. صدر با تأسیس جنبش امل و مجلس اعلای شیعه لبنان، شیعه را در کنار اهل سنت به یکی از مؤلفه های اصلی جامعه لبنان تبدیل کرد و فضل ا... با زمینه آفرینی فکری برای جنبش انقلابی حزب ا... کوشید کیان شیعه را از مرحله انقلاب اجتماعی به انقلاب سیاسی منتقل کند. آنچه این مرحله گذار را تسریع کرد، بلکه به گونه ای آن را پدید آورد، انقلاب اسلامی ایران بود که فضل ا... از آن به «زُلزِلَتِ الاَرضُ زُلزالَهَا» یاد می کند.