تئوری شبکه

"مدلهای بهینه‌سازی از دوران نهضت صنعتـی در جهان و بخصوص در آغاز جنگ جهانی دوم همواره مورد توجه ریاضیدانان و دست اندرکاران صنعت بود و بخصوص کاربرد مدلهای مذکور در صنعت و خدمات بعد از جنگ جهانی دوم توسعه یافت. بر همین اساس طراحی مدل ریاضی شبکه حمل و نقل شرکت پست ج.ا.ا. ‌ـ که در عمل به‌واسطه تعدد مسیرهای ارتباطی، تنوع وسایل حمل و نقل و سیستم حمل و نقل غیر بهینه و تنوع مرسولات دارای پیچیدگی خاص خود می‌باشد ـ به‌صورت چند سطحی مطالعه و کنکاش می‌شود. ابتدا اطلاعات شبکه حمل و نقل به‌صورت ورودی، به سیستم اطلاعات شبکه حمل و نقل پست انتقال داده می‌شوند. پس از محاسبه تابع مطلوبیت سیستم، در قدم اول کوتاهترین مسیر، کمترین زمان و نوع وسیله نقلیه بین دو مرکز پستی (به ازای هم jو i ‌ها) پیدا کرد؛ سپس مقدار وزن محمولات به هر یک از مسیرهای انتخاب شده تخصیص داده می‌شود. بنابراین ضمن مروری بر ادبیات موضوع، تاریخچه حمل و نقل و شبکه‌های حمل و نقل پستی بحث و بررسی می‌شوند و بر اساس روش تحقیق و متدولوژی موضوع، نتایج تحقیق به‌صورت یک مدل ریاضی چند سطحی همراه با پیشنهادهای مربوط به آن ارائه خواهد شد."

تحول در نظام بین الملل و مرزبندی ها و اهمیت یافتن چگالی فرآیند ارتباطات درون آن و به عبارتی پیچیدگی سیستم جهانی، سبب ناکارآمدی نگرش های سنتی در دیپلماسی شده است. از این منظر، حوزه مطالعات دیپلماتیک نیاز به رهیافت نوینی دارد که برای این منظور «نظریه شبکه» می تواند مفید باشد. در همین راستا، این پرسش مطرح می شود که با توجه به مدل تحلیلی شبکه های متداخل، تأثیر شبکه متداخل جمهوری اسلامی ایران بر دیپلماسی منطقه ای آن چیست؟ نویسندگان مقاله حاضر بر این باورند که شبکه متداخل جمهوری اسلامی ایران و ویژگی های ساختی و درونی آن سبب تغییر وضعیت چانه زنی منطقه ای کشورمان شده و مدل منطقی و فیزیکی سیستم دیپلماتیک ایران را تحت تأثیر قرارمی دهد. همچنین، محیط شبکه متداخل فرصت ها و محدودیت هایی برای دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران در دست یابی به منافع ملّی و تأمین اهداف سیاست خارجی پدید می آورد. از این منظر دیپلماسی شبکه ای هوشمند یکی از مهم ترین و متعارف ترین سیستم های دیپلماتیک در عرصه سیستم نوین بین الملل است.

هدف: هدف مطالعه تعیین جایگاه و شدت رقابت تجارت برق ایران در منطقه غرب آسیا به منظور کمک به سیاست گذاری تجاری برق است.   روش: به منظور تعیین جایگاه کشورها در شبکه تجارت برق و مشخص کردن منطقه مورد مطالعه، ابتدا شبکه تجارت جهانی برق با استفاده از تئوری شبکه، با درنظر گرفتن کشورها به عنوان گره و صادرات برق به عنوان لینک برای هر سال طی دوره زمانی 2018 - 2010 ساخته شده و اجتماعات مختلف تشخیص داده شده اند. برای بررسی نقش هر کشور یا به اصطلاح گره در شبکه، شاخص های تمرکز محاسبه و تحلیل شده است. در گام دوم تحلیل رقابت پذیری با محاسبه شدت رقابت میان صادرکنندگان برق و ایجاد شبکه رقابتی با تعریف شدت رقابت به عنوان لینک صورت گرفته است.   یافته ها: یافته های حاصل از تحلیل شبکه تجاری نشان می دهند ایران هاب تجاری منطقه است. کشورهای ایران و ترکیه پیشروترین گره ها محسوب می شوند. ایران با کشورهای ترکیه، آذربایجان و روسیه برای حفظ سهم بازار در منطقه رقابت دارد.   نتیجه گیری: نتایج تحلیل شبکه رقابتی نشان می دهد ایران مرکزی ترین گره شبکه بوده است؛ یعنی بیشترین رقابت با کشورهای منطقه را دارد. در نهایت، طی زمان رقابت و انسجام شبکه در منطقه در حال افزایش بوده است.