تصمیم گیری فازی

در حوزه بهبود و تعالی سازمانی مدل تعالی EFQM را می توان گذار از کثرت به وحدت در الگوها و رویکردهای مختلف متکثر موجود نامید. مهمترین کارکرد این مدل انجام خودارزیابی و شناسایی زمینه های قابل بهبود در یک سازمان می باشد. از آنجایی که سازمانها به ویژه آنهایی که از سطح بلوغ پایینتری در مدیریت کیفیت جامع برخوردارند هنگام استفاده از این مدل با انبوهی از زمینهای قابل بهبود مواجه خواهند شد، همواره انتخاب مهمترین و کلیدی ترین مساله ها که ارزش تخصیص منابع سازمان را داشته باشند چالش اصلی آنها می باشد. بنابراین سازمانها ناگزیر به غربال مساله های شناسایی شده برای یافتن مهمترین مساله های خود می باشند. هدف این مقاله معرفی یک الگوی غربالگری ریاضی هفت مرحله ای است تا سازمانهای صنعتی بتوانند به شیوه های نظام مند، مساله های مهمتر خود را انتخاب کنند. از آنجایی که فضای تصمیم گیری حاکم بر سازمانها عموما از نوع فازی است و معمولا داده ها در فرم مبهم سربسته مطرح می شوند. لذا برای آنکه این مدل با شرایط حاکم بر سازمانها تطبیق داشته باشد، الگوی پیشنهادی در فضای تصمیم گیری فازی طراحی شده است تا ضمن در نظر گرفتن زبان طبیعی محیط کسب و کار و استفاده از اطلاعات فازی موجود، بتوان تصمیمات لازم را برای اولویت بندی زمینه های قابل بهبود اتخاذ کرد.

در این مقاله مدل ریاضی برنامه ریزی جامع تولید با رویکرد فازی در صنعت پالایش نفت ارایه می گردد. بعد از مرور ادبیات و ارایه پیشینه تحقیق در صنعت پالایش نفت به ارایه مدل در این مقاله می پردازیم. مدل ساخته شده با مدل حاصل از برنامه ریزی تولید با روند جاری مقایسه می گردد. اطلاعات مورد نیاز برای انجام پژوهش با استفاده از انواع روش های میدانی، کتابخانه ای، مشاهده، مصاحبه و پرسشنامه حاصل می گردد. در این تحقیق پس از جمع آوری اطلاعات مدل سازی، به حل مدل می پردازیم. مدل سازی با استفاده از برنامه ریزی آرمانی انجام می شود که برای رتبه بندی و تعیین اوزان از تجزیه و تحلیل سلسله مراتبی استفاده گردیده است. به این ترتیب که پرسشنامه ای طراحی می شود و از پرسشنامه جهت گرد آوری داده های مورد سوال به منظور تدوین وزن هر پرسش و در نهایت اوزان تابع هدف استفاده گردیده است. برای کسب اعتبار علمی پرسشنامه طراحی شده از روش روایی محتوایی استفاده شده است. به این ترتیب که پرسشنامه ابتدایی تدوین و طراحی گردیده است و پس از کسب نظرات متخصصین امر باز نگری و تدوین نهایی انجام می گردد. در این روش با محاسبه آلفای کرانباخ اعتبار پرسشنامه اندازه گیری و مشخص می شود. برای حل مدل بیشترین مقدار وزن به آرمان مهمتر و کمترین مقدار وزن به آرمان کم اهمیت تر نسبت داده می شود؛ سپس داده های مساله را وارد مدل کرده و با استفاده از نرم افزار لینگو که یک نرم افزار تحقیق در عملیات است، به حل مدل می پردازیم. در نهایت خروجی های حاصل از حل مدل مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و مواردی از جمله میزان تولید، بازده پالایشگاه و درآمد سرانه هر بشکه با وضع موجود مقایسه می شود.مقاله حاضر سعی بر آن دارد تا با استفاده از شیوه های ریاضی در امر برنامه ریزی تولید، یک مدل ریاضی برای برنامه ریزی تولید در صنعت پالایش نفت ارایه دهد، به گونه ای که بتوان یک الگوی مناسب از ارتباطات منطقی بین عملیات را تدوین و به کمک آن مسوولین ذیربط را در امر برنامه ریزی آتی کمک نمود.

مالیات سالم ترین منبع مالی برای سرمایه گذاری های زیربنایی و محرکی مهم برای رشد و توسعه اقتصادی می باشد. میزان درآمدهای داخلی دولت ها تا حد زیادی به توان و کارایی نظام مالیاتی آنها ارتباط دارد. از آنجا که ارزش و اهمیت مالیات ها در سیستم های مالیاتی در طول زمان خود به خود تغییر می کند همیشه اصلاح و تغییر نظام های مالیاتی ضروری است. کاربرد تئوری مجموعه های فازی در مسائل تصمیم گیری یکی از مهم ترین و کارامدترین کاربردهای این تئوری در مقایسه با تئوری مجموعه های کلاسیک می باشد، چراکه مسائل تصمیم گیری بیش از هر مسئله دیگر وابسته به ذهن و دانش بشر می باشند، به این دلیل در این مقاله از منطق فازی جهت رتبه بندی نظام های مالیاتی استفاده شده است. یافته های مقاله بر این امر دلالت دارند که مطلوبیت نظام مالیات بر ارزش افزوده با اختلاف بسیار زیادی از مطلوبیت نظام های مالیات بر واردات، مالیات بر دارایی، مالیات بر درآمد و مالیات بر مصرف و فروش بالاتر است. پس از مطلوبیت نظام مالیات بر ارزش افزوده به ترتیب مطلوبیت نظام های مالیات بر واردات، مالیات بر درآمد، مالیات بر مصرف و فروش و مالیات بر دارایی قرار می گیرند.

در پژوهش حاضر مسئله ی موازنه ی زمان هزینه کیفیت از یک منظر جدید فرمولبندی و حل می شود. بدین - - منظور، ابتدا کیفیت اجرای هر فعالیت به صورت تابعی از زمان و هزینه تعریف شد، سپس با تعریف کیفیت اجرای پروژه به صورت کمترین مقدار کیفیتِ اجرای فعالیت های آن و رعایت روابط پیش نیازی بین فعالیت ها، یک مدل برنامه ریزی سه هدفه برای موازنه ی زمان، هزینه و کیفیت فرمولبندی گردید. برای حل مسئله، توابع هدفِ مربوط به زمان و هزینه به صورت آرمان هایی فازی توصیف شده و از یک رویکرد تصمیم گیریِ فازی برای بازنویسیِ مدل سه هدفه ی پیشنهادی به صورت مدلی تک هدفه استفاده گردیده است. تولید یک جواب نهایی، به جای مجموعه ای از جواب های کارای پارتو، از مزیت های روش پیشنهادی است، که مانع از سردرگمیِ تصمیم گیرنده می شود. به منظور توصیف عملکرد و کاربرد بالقوه ی روش پیشنهادی، مسئله ی موازنه ی زمان هزینه کیفیت برای یک پروژه با داده های واقعی مربوط به سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز - - مدارس استان کرمان حل گردید. در پایان نیز، به منظور اعتبارسنجیِ مدل و روش پیشنهادی از یک فرایند تحلیل پارامتری، که پارامترهای اصلی مدل را به صورت سیستماتیک تغییر می دهد، استفاده شد.

در سرمایه گذاری جسورانه، کسب بازدهی بالا از محل سرمایه گذاری در گرو موفقیت شرکت های سرمایه پذیر است و علاوه بر جذب سرمایه و تأمین مالی، کمک به رونق کسب وکار، از دیگر اهدف سرمایه گذاری جسورانه است. پژوهش پیش رو، با هدف مطالعه کسب وکارهای حوزه فین تک، سعی در ارائه درک درستی از وضعیت آن در ایران دارد. پس از انجام مطالعات کتابخانه ای و با بهره مندی از نظر تعداد 20 نفر از خبرگان، با استفاده از تکنیک دلفی فازی، عوامل کلیدی موثر بر ارزش سرمایه گذاری در حوزه فین تک، با عناوین سطح نوآوری ایجاد شده، اطمینان محیطی، تعامل های فناورانه، مدیریت و تسهیم دانش کاربردی، مزیت رقابتی ایجاد شده، سرمایه انسانی متخصص، حمایت های مالی و بیمه ای، تبلیغات و مهارت های بازاریابی و همچنین نقدینگی و سودآوری، شناسایی شد. وزن معیارها با استفاده از روش فازی سوارا و رتبه بندی آن ها با استفاده از تکنیک فازی کوکوسو انجام گرفت. نتایج نشان داد عوامل سطح نوآوری ایجاد شده، حمایت های مالی و بیمه ای و سرمایه انسانی متخصص، به ترتیب در رتبه اول تا سوم عوامل موثر بر سرمایه گذاری جسورانه در حوزه فین تک قرار دارند. در ادامه با تحلیل 180 پرسشنامه توزیع شده در بین تعداد 28 شرکت فعال در حوزه فین تک، تاثیر متغیرهای تایید شده بر روی متغیر سرمایه گذاری جسورانه بررسی شد.

هدف: چارچوب حاکمیت ریسک شورای بین المللی حاکمیت ریسک، به طور گسترده در زمینه های مختلف پیاده سازی شده است؛ اما به دلیل نگرانی های فرهنگی و ژئوپلیتیکی، باید برای اهداف مختلف سفارشی سازی شود. در این مقاله، چارچوب شورای بین المللی حاکمیت ریسک با توجه به ماهیت و نیازهای صنعت نفت وگاز ایران سفارشی شده است؛ سپس مجموعه ای از معیارها برای اندازه گیری عملکرد این چارچوب تعریف می شود. روش: ابتدا با استفاده از یک روش تصمیم گیری چندمعیاره ترکیبی فازی، مؤلفه های مختلف مدل حاکمیت ریسک اولویت بندی می شوند؛ سپس شاخص عملکرد حاکمیت ریسک برای محاسبه عملکرد چنین چارچوبی، بر اساس اولویت بندی مؤلفه ها پیشنهاد می شود. جمع آوری اطلاعات برای تعیین مؤلفه های چارچوب پیشنهادی و محاسبه اهمیت نسبی آن ها و همچنین انتخاب شاخص های ارزیابی از طریق انجام مصاحبه بوده و صحه گذاری مدل با استفاده از روش روایی صوری انجام شده است. به منظور بررسی کاربردپذیری، این رویکرد در سه سایت صنعتی در حوزه نفت وگاز ارزیابی شده است. یافته ها: چنین رویکردی به سازمان های صنایع نفت وگاز کمک می کند تا با توجه به وضعیت مدیریت ریسک در سازمان خود و بر اساس اهمیت هر یک از مؤلفه های حاکمیت ریسک، برنامه های بهبود مدیریت ریسک را به صورت کارا و اثربخش تعریف کنند. نتیجه گیری: بر اساس مطالعه موردی، شناسایی گزینه ها و راه کارها و پیاده سازی آن ها به عنوان مؤلفه های مهم در موفقیت چارچوب حاکمیت ریسک صنعت نفت وگاز شناسایی شدند.

با توجه به اینکه مدیران سرمایه های راهبردی هر سازمان به شمار می آیند، به کار گماری علمی و آگاهانه آنها زمینه ساز توسعه سازمان خواهد بود. این تحقیق با استفاده از فنون آماری- فازی و ریاضی، مدل مناسبی را برای انتخاب مدیران طراحی نموده است. مدل فوق به عنوان مدل تصمیم گیری چند معیاره فازی 1 برای روند جانشینی مدیریت در یکی از شرکت های دولتی طراحی شد. بر این اساس ابتدا الگوهای تئوریک و تجربی توانایی های مدیریت مطالعه شد و سپس از آزمون های ناپارامتری آماری نسبت موفقیت و آزمون کروسکال والیس برای بررسی تفاوت بین مقادیر متغیرها در بین چند جامعه استفاده شد و در گام بعد، از روش میانگین موزون 2 برای تعیین وزن معیارهای فرعی و از تکنیک تصمیم گیری فرآیند تحلیل سلسله مراتبی برای تعیین وزن معیارهای اصلی استفاده شد و در نهایت با استفاده از روش مجموعه های فازی و تکنیک تاپسیس، به اولویت بندی کاندیداهای جایگزینی مدیریت برای مواقع ضروری که توانایی احراز پست مدیریت را دارا می باشند، پرداخته شد.