تناسب مکانی

در بسیاری از شهرهای بزرگ و متراکم، الگوی مکانی کاربری های آموزشی به دلایل مختلف مانند قرارگیری کاربری های مزاحمی چون کاربری های صنعتی، نظامی، مراکز پمپ بنزین، کاربری درمانی و .... از وضعیت چندان مطلوبی برخوردار نمی باشد که همین باعث افت کیفیت خدمات مدارس و تاثیر نامطلوب روحی و جسمی بر روی دانش آموزان دارد. بنابراین در تحقیق حاضر دبیرستان های منطقه 2 و 4 شهر اهواز به عنوان نمونه مورد مطالعه قرار گرفته است. متغیرهای مورد مطالعه تحقیق؛ کاربری اداری، مسکونی، تجاری، فرهنگی، ورزشی، فضای سبز، نظامی، مذهبی، ایستگاه های آتش نشانی، جایگاه های سوخت رسانی، بهداشتی – درمانی ، صنعتی، خیابان های اصلی و پایانه های مسافربری می باشد. به منظور وزن دهی و تعیین اندازه اثر متغیرهای مورد مطالعه در هدف نهایی تحقیق از مدل FDAHP استفاده شده است. به منظور تهیه لایه نهایی با استفاده از گزینه Raster Calculator و استفاده از عملگر جمع ، لایه ها به روش همپوشانی با یکدیگر تلفیق شده است. نتیجه نهایی تلفیق لایه نشان می دهد که بیشتر مدارس منطقه 2 در وضعیت نامناسب از نظر الگوی همجواری و سازگاری با سایر کاربری های همجوار می باشد. بنابراین الگوی توزیع فضایی دبیرستان های منطقه 2 مطلوب نمی باشد. الگوی توزیع فضایی دبیرستان ها در منطقه 4 نشان می دهد که بیشتر مدارس منطقه 4 در وضعیت مناسبی از لحاظ قرار گیری و همجواری با کاربری های ناسازگار و سازگار قرار دارد. بنابراین الگوی توزیع فضایی کاربری دبیرستان در منطقه 4 مطلوب می باشد.

اصولاً برای اجرای موفق طرح های اجرایی، لازم است مکان و فضای استقرار آن ها ارزیابی شود. از این رو هدف این مقاله اولویت بندی پروژه های مسکن مهر شهر یزد از نظر معیارهای مکان یابی است. برای رسیدن به این هدف، از مدل ترکیبی AHP-VIKOR استفاده شده است. روش تحقیق این مقاله توصیفی-تحلیلی و ابزار جمع آوری اطلاعات شامل مطالعات اسنادی و پیمایشی از طریق توزیع پرسش نامه است. در این پژوهش با بهره گیری از روش وایکور، نظر کارشناسان و افراد خبره در امور مسکن برای تعیین ارزش و اهمیت معیارها، با هم ترکیب شده و با استفاده از روش AHP وزن نهایی معیارها محاسبه شده است. با اعمال وزن حاصل در میزان اولیه ی معیارها و تلفیق شاخص های وزنی، پروژه های مسکن مهر شهر یزد از لحاظ تناسب مکانی اولویت بندی شده اند. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می دهد که پروژه های مسکن مهر آزاد شهر و حمیدیا به ترتیب بالاترین و پایین ترین سطح تناسب مکان گزینی را دارند

شهرستان تبریز در استان آذربایجان شرقی نیز با پتانسیل بالایی که از لحاظ دارا بودن جاذبه های طبیعی و شرایط اقلیمی مناسب بخوردار است در این پژوهش به منظور به ارزیابی تناسب مکانی اکوتوریستی مناسب با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) و با استفاده از روش (OWa) و سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) ابتدا با توجه به وضعیت منطقه مورد مطالعه و نظرات کارشناسان گردشگری طبیعت و ارزیابی گزسنه های موثر در ارزیابی تناسب مکانی توسعه اکوتوریسم بررسی صورت گرفت و تمامی گزینه ها به لایه های اطلاعاتی تبدیل شدند و در نهایت با استفاده از تکنیک AHP FUZZY با روش OWA در محیط GIS با ترکیب 16 لایه اطلاعاتی نقشه تناسب مکانی توسعه اکوتوریسم منطقه مورد مطالعه تهیه شد. براساس نتایج به دست آمده از نقشه تناسب مکانی توسعه اکوتوریسم در منطقه مورد مطالعه 8/52493 هکتار و یا به عبارتی 48/23 درصد از منطقه در سطح بسیار مطلوب، 8/50017 هکتار یا 38/22 درصد از منطقه مورد مطالعه مطلوب و 1/51709 و یا به عبارتی 13/23 در سطح متوسط قرار دارد. همچنین نتایج این تحقیق نشان داد نامناسب ترین مناطق از جهت توسعه اکوتوریسم 3/24659 و یا به عبارتی 03/11 درصد کل محدوده را در بر میگیرد. منطقه مرکزی شهرستان تبریز توان اکوتوریستی بالایی برخوردار می باشند. این پهنه به لحاظ معیارهای تحقیق در وضعیت بسیار مطلوبی قرار دارد. به طوری از نظر مهم ترین معیارها اول یعنی فاصله از چشم اندازهای طبیعی، فاصله از جاذبه های تاریخی، مذهبی و باستانی و فاصله از امکانات و خدمات دارای به علت نزدیکی به شهرهای هم جوار از جمله خود تبریز به عنوان مرکز استان دارای وضعیت مناسبی نسبت به سایر نقاط شهرستان تبریز است؛ از نظر فاصله از راه های ارتباطی این پهنه مستعد به دلیل قرارگیری چهارراه ارتباطی راه آهن و تراکم جاده ای اطراف شهر تبریز به عنوان مهم ترین شهر و مرکز استان بسیار محسوس است؛