نفع مشترک

تعدد اصحاب یک دعوا وقتی محقق می شود که یا هر کدام از آن ها مدعی نفع مستقلی در موضوع دادرسی باشد یا این که خواهان ها و خواندگان متعدد با منافع مشترک دعوایی را مطرح یا از آن دفاع کنند. کاربرد اصطلاح «رأی غیر قابل تجزیه و تفکیک» ناظر به دعوای بین خواهان ها و خواندگان دارای نفع مشترک است. «دعوای غیر قابل تجزیه و تفکیک» از مصادیق دعوای بین اشخاص با نفع مشترک است، ولی این خصیصه فقط بین خواندگان وجود دارد و در این نوع دعوا باید همه خواندگان طرف دعوا قرار گیرند. ماده 74 قانون آیین دادرسی مدنی ناظر به «دعاوی غیر قابل تجزیه و تفکیک» است. در این مقاله به بررسی تطبیقی مفهوم و انواع دعاوی بین اشخاص مختلف پرداخته می شود. وضعیت فعلی و مطلوب حقوق کشورمان درخصوص این موضوع نیز تشریح خواهد شد.

حقوق بین الملل در مسیر تکامل خود و آغاز دوره جدید، مرحله هم زیستی مسالمت آمیز را پشت سر نهاده و در حال عبور از عصر همکاری است. در این مسیر، مفاهیم جدیدی هم چون ارزش ها و منافع مشترک ظاهر شده اند که ناظر به جامعه بین المللی بوده و برخی از قواعد حقوق بین الملل را تحت تأثیر خود قرار داده اند. موضوع اولویت بخشیدن به منافع جامعه بین المللی نسبت به منافع فردی اعضا، محدود شدن تدریجی حاکمیت دولت ها در عرصه روابط بین المللی و آغاز عصر هم بستگی بر محور کلیت جامعه بین المللی را می توان نتیجه این تحول دانست. ارزیابی قواعد حقوقی و اسناد بین المللی در زمینه جایگاه استقلال و آزادی عمل دولت ها در روابط بین المللی به همراه سنجش اصل حاکمیت دولت در آئینه نظم نوین جهانی با ملاحظه منافع مشترک و تمرکز بر ارزش های عالی جامعه بین المللی به عنوان یک واقعیتی عینی در قرن بیست ویکم، موضوعی است که نوشتار پیش رو بدان خواهد پرداخت.