زبان فرانسوی

دو زبان فرانسوی و انگلیسی همواره و در طول تاریخ خود روابط بسیار نزدیکی داشته اند. هنگامی که کشور فرانسه از تفوق فرهنگی، سیاسی، و نظامی برخوردار بود، عناصر بسیاری از زبان فرانسوی وارد زبان انگلیسی شد، اما پس از افول قدرت فرانسه و برآمدن هژمونی همه جانبه امریکا این رابطه بالعکس شد و اکنون این زبان انگلیسی ست که نقش فرادست و قرض دهنده را ایفا می کند. هدف این مطالعه بررسی پدیده انگلیسیسم در فرانسه امروز است. این مقاله ضمن معرفی، توصیف و تبیین پدیده انگلیسیسم، علل و عوامل گسترش روزافزون این پدیده را در زبان فرانسوی مورد توجه قرار داده است. سپس به واکنش ها و اقدامات انجام شده در خصوص جلوگیری از رواج آن در فرانسه پرداخته و در پایان نتایج حاصل از مطالعه بیان شده است. این پژوهش از روش توصیفی تحلیلی استفاده کرده است. نخست داده های لازم با استفاده از منابع مکتوب، مجازی، رسانه های جمعی، و سایت های معتبر استخراج شده و سپس مورد تحلیل و ارزیابی قرار گرفته است. نتایج این مطالعه نشان می دهدکه در قرض گیری زبان فرانسوی از انگلیسی، علاوه بر دلایل درون زبانی مانند ورود واژگان جدید علمی، عوامل برون زبانی مانند جذابیت، وجهه، و اعتبار زبان انگلیسی از یک سو، و نفوذ فرهنگی و اجتماعی از سوی دیگر، در استفاده روزافزون فرانسوی ها از واژگان و اصطلاحات زبان انگلیسی نقش پررنگ تری دارد. در واقع نگرانی های موجود در جامعه امروز فرانسه،که به انجام اقداماتی برای جلوگیری از شیوع و گسترش پدیده انگلیسیسم منجر شده است، نه به دلیل مخالفت با پدیده معمول قرض گیری زبانی، بلکه به دلیل ترس از نفوذ فرهنگ امریکایی و گسترش هژمونی فرهنگی این کشور بر جامعه فرانسه است.

شناخت تصویری که از فرهنگ خود نزد دیگران ایجاد شده است به مردم یک کشور امکان می دهد با دیدگاهی انتقادی به خود نگاه کنند. کتاب عجب! این فرانسویان! نوشته ماری ترپس زبان شناس فرانسوی است که در خصوص تصویر موجود از فرانسویان نزد مردم ملل مختلف نگاشته شده است. کتاب همزمان به نگاه منفی مردم دنیا در خصوص رفتار و فرهنگ فرانسوی و جنبه های مثبت آن در دید آنها می پردازد. نویسنده به واژگانی از زبان فرانسوی اشاره می کند که در بسیاری زبان های اروپایی وارد شده اند و جنبه های فرهنگ فرانسه را در غالب کلیشه هایی نشان می دهد. نقطه ضعف اصلی این اثر عدم اشاره به نگاه مردم مناطق «جنوب» و «شرق» دنیا در خصوص فرانسه است که بیشتر به مستعمرات سابق فرانسه برمی گردد و نویسنده به اروپا و آمریکای شمالی در اثر خود بسنده کرده است.

واژه ای که از زبانی وارد زبان دیگر شود، عاملی که باعث بوجود آمدن تداخل زبانی دو زبان مجزا شود که انحراف کلامی زبان مقصد را به همراه داشته باشد مداخله زبانی را ایجاد کرده است، پرداختن به عواملی که هم پوشانی بین دو زبان را روشن می کند اهمیت و ضرورت دارد. از این رو، جستار پیش رو با روشی توصیفی به این مسئله پرداخته است نتیجه آنکه: یکی از علل گسترش زبان فرانسوی در کشور الجزایر وجود روشنفکران الجزایری که زبان فرانسوی را از نظر کاربردی بالاتر از زبان رسمی خود تلقی می کردند، تحت تاثیر قرار گرفتن منابع های مکتوباتی و اداری در زمینه ترویج زبان فرانسوی، یادگیری زبان فرانسوی توسط خانواده های الجزایری و گسترس آن به عنوان الگو در بین فرزندان خانواده، هجوم فرهنگی استعمارگران فرانسوی بر رسانه ها و روزنامه های الجزایری برای توسعه زبان رسمی خود، ترویج کتب های درسی مربوط به زبان فرانسوی در بین دانش آموزان و دانشجویان الجزایری، می تواند اصلی ترین راه های کرودی زبان فرانسوی بر عربی باشد، هرچند الجزایری ها در قبال این تهاجم، اقدامات دولتی و مردمی برای احیا زبان عربی از خود به یادگار گذاشتند.