مالیات آلودگی

از جمله سیاست هایی که به منظور حفاظت از محیط زیست در حوزه ی اقتصاد مورد توجه قرار گرفته است، مالیات بر آلودگی می باشد. در همین راستا این مطالعه با هدف تحلیل آثار اقتصادی و زیست محیطی دریافت مالیات بر آلودگی ناشی از سوخت و فرآیند تولید در ایران انجام شد. برای این منظور الگوی تعادل عمومی مبتنی بر ماتریس حسابداری اجتماعی 1378 و داده های مربوط به سطح انتشار آلاینده های منتخب سال 1388 مورد استفاده قرار گرفت. آلاینده های منتخب شامل دی اکسیدکربن، متان، اکسیددی نتیروژن، مونوکسیدکربن، اکسیدنیتروژن و دی اکسیدسولفور می باشد. مقدار مالیات معادل با زیان آلودگی برآورد شده بانک جهانی(2004) در نظر گرفته شد. یافته های مطالعه نشان داد که دریافت مالیات بر آلودگی ناشی از سوخت و تولید موجب افزایش سطح تولید خدمات و برخی از بخش های کشاورزی می گردد؛ درحالی که تولید در بخش های صنعتی و انرژی کاهش می یابد. همچنین مشخص گردید که در بالاترین سطح، دریافت مالیات بر آلودگی از آلاینده های منتشر شده از مصرف سوخت و تولید، تولید ناخالص داخلی را کمتر از 5/1 درصد و مصرف خانوارها را حدود 5/2 درصد کاهش می دهد. درحالی که انتشار آلاینده ها 3/3-5/2 درصد کاهش می یابد.

  انتخاب و گزینش ابزارهای اقتصادی و سیاست گذاری به منظور حفاظت از محیط زیست در شرایط رقابت روزافزون تجاری میان کشورها، همواره دغدغه ای منطقه ای و بین المللی در دهه های اخیر بوده است. در این مطالعه، ضمن معرفی، مرور و بررسی سیاست های زیست محیطی مربوطه در ادبیات اقتصادی موجود در چارچوب یک مدل بازی ایستای غیرهمکارانه بر دو سیاست مبتنی بر بازار و مقررات فرمان و کنترل متمرکز شده و بررسی می کنیم که کدام یک از دو سیاست مالیات بر انتشار آلودگی و وضع استاندارد انتشار آلودگی از دیدگاه خصوصی، اجتماعی و زیست محیطی در حضور وجود عدم تقارن آلایندگی بنگاه ها و آسیب پذیری کشورها از آلودگی، عملکرد بهتری دارد. نتایج نشان می دهند که هر دو سیاست وضع مالیات رقابتی زیست محیطی و وضع مقررات استاندارد انتشار آلودگی -در شرایط نامتقارنی های بیان شده- می تواند منجر به کاهش انتشار آلودگی و افزایش رفاه اجتماعی شود. مقایسه این دو سیاست بیان می کند که سیاست وضع مالیات که سیاستی مداخله گرانه در بازار محسوب می شود، نسبت به مقررات استاندارد انتشار اثرات مثبت رفاهی و زیست محیط کمتری دارد. حتی بنگاه ها نیز در اغلب مواقع ترجیح می دهند تحت سیاست استاندارد آلودگی فعالیت کنند تا سیاست وضع مالیات، مگر زمانی که ضریب انتشار آلودگی شان به اندازه کافی از بنگاه رقیب کمتر باشد.