نشریات هسته

این پژوهش به منظور تعیین نشریات هستهء لاتین کتابخانهء ملاصدرای دانشگاه شیراز انجام شد. جامعة مورد مطالعه، 240 عنوان نشریه لاتین سال های 1995 تا 2000، و 109 نفر از استادان و محققان دانشکدهء علوم ، و ابزار گردآوری داده‌‌ها، پرسشنامه، نشریات باقی‌مانده بر روی میزهای مطالعه، و میزان تهیة زیراکس از مقالات مجلات در یک دورة زمانی سه ماهه بود. روش تحقیق کتابسنجی بود و با تجزیه و تحلیل آمارِ استفاده از نشریات به کمک قانون پراکندگی برادفورد، نشریات هسته مشخص شدند. از سوی دیگر، نشریات هر رشته به وسیلة استادان رتبه‌‌بندی گردیدند و در نهایت، نشریات هسته با نشریات رتبه‌بندی شده مطابقت داده شدند. یافته‌ها نشان داد که استادان ، از نشریات ادواری با 33 درصد، بیش‌ترین استفاده را به عمل می‌آورند. یافته‌ها حاکی از آن است که میزان پاسخگویی نشریات موجود به نیازهای تحقیقاتی استادان 67 درصد بوده. میزان همکاری کتابخانه ملاصدرا در تهیة مقالات خارج از کتابخانه با 49 درصد، خوب ارزیابی شده. همچنین یافته‌‌ها نشان داد که بیش از 69 درصد از نشریات لاتین، کم‌تر از 10 بار مورد استفاده قرار گرفته‌‌اند. 5/12 درصد نشریات در موضوعات مختلف، پراستفاده‌‌ترین نشریات بودند. 45 درصد نشریات فقط یک بار مورد استفاده قرار گرفته، یا اصلاً مورد استفاده قرار نگرفته‌‌اند. 67 درصد نشریات رتبه‌بندی‌شده توسط استادان، با نشریات هستة به‌دست‌آمده از طریق قانون برادفورد مطابقت داشتند. یافته‌‌ها نشان داد که در بین رشته‌های ششگانه دانشکدة علوم (آمار، ریاضی، زمین‌شناسی، زیست‌شناسی، فیزیک و شیمی ) نشریات رشتهء شیمی با 4225 بار استفاده ، بیش‌‌ترین میزان استفاده را به خود اختصاص داده است.

این پژوهش به منظور تعیین نشریات ادواری هسته لاتین کتابخانه دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش را تعداد 125 عنوان نشریه ادواری غیرفارسی مشترک سال 2004 کتابخانه دانشکده هنرهای زیبا و تعداد 150 نفر دانشجوی دوره تحصیلات تکمیلی و 50 نفر از اساتید گروه‌های آموزشی دانشکده را تشکیل می‌دهد. این پژوهش به روش کتابسنجی و با تحلیل آماری و تعیین نشریات ادواری هسته انجام شده. از طرفی نشریات هر رشته توسط اساتید و دانشجویان رتبه‌بندی شده و در نهایت نشریات هسته با نشریات رتبه‌بندی‌شده مطابقت داده شدند. هدف از این پژوهش، تهیه عناوین ضروری و مورد نیاز از نشریات ادواری با توجه به محدودیت‌های ارزی، و استفاده هر چه بیش‌تر از توان موجود و جلوگیری از خریدهای بی مورد می‌باشد. یافته‌ها نشان می‌دهد که میزان پاسخگویی نشریات ادواری موجود به نیازهای پژوهشی مراجعان 3/49 درصد، و استفاده اساتید و دانشجویان از تصاویر نشریات غیرفارسی6/70% و از مقالات آن‌ها 4/29 درصد بوده است.

در این پژوهش نشریات هستة لاتین جاری (سال 2002) دانشکدة ادبیات و علوم انسانی و دانشکدة علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه شیراز در کتابخانة میرزای شیرازی، با استفاده از قانون پراکندگی برادفورد تعیین شده اند. جامعة مورد مطالعه 268 عنوان نشریة جاری لاتین در رشته های مربوط به دانشکدة ادبیات و علوم انسانی، و 120 عنوان نشریة جاری لاتین در رشته های تحصیلی دانشکدة علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه شیراز در کتابخانة میرزای شیرازی است. در نتیجه در دانشکدة ادبیات و علوم انسانی 59 عنوان و در دانشکدة علوم تربیتی و روانشناسی 23 عنوان مجله به عنوان نشریات هسته معرفی شدند. از جمله پیشنهادهای عمدة تحقیق، ارائة خدمات آگاهیرسانی جاری در زمینه نشریات برای آگاهی مراجعهکنندگان و گروه های آموزشی دو دانشکده، توسعة بخش اطلاع رسانی و اشتراک پایگاه های اطلاعاتی ضروری، فعالکردن کمیتة تخصصی انتخاب نشریات لاتین، و انجام مطالعات علمی در فواصل منظم دربارة وضعیت استفاده از نشریات میباشد.

هدف: پژوهش حاضر با هدف شناخت الگوهای استناد دهی و استفاده از منابع اطلاعاتی در نگارش رساله ها به منظور شناسایی نیازهای اطلاعاتی و پژوهشی محققان حوزه تاریخ از طریق تحلیل استنادی پایان نامه های دکتری رشته تاریخ موجود در دانشگاه الزهراء (س) می باشد . نتایج این امر در سهولت فرآیند پژوهش در رشته تاریخ بسیارموثر می باشد. روش : پژوهش حاضر از نوع مطالعه سندی و با روش تحلیل استنادی انجام شده است. جامعه مورد مطالعه شامل تمامی منابع مندرج در فهرست منابع و مآخذ پایان نامه های دکتری رشته تاریخ دانشگاه الزهرا (س)از سال 1380 تا 1391بوده است. در این پژوهش 25 پایان نامه مورد بررسی استنادی قرار گرفته است. ابزار تجزیه و تحلیل داده ها نرم افزار مایکروسافت اکسل بوده و در مجموع حدود5949 استناد از این پایان نامه ها استخراج شده است. دستاوردهای تحقیق: بررسی نوع منابع مورد استناد،بیانگر این است که از مجموع 25پایان نامه مورد بررسی، مجموعاً کتاب ها با 4736 ( 61/79 درصد)استناد در جایگاه پر استنادترین منابع و زبان فارسی با 3414 استناد (39/57درصد) زبان غالب و بعد از زبان فارسی زبان عربی با 2035 استناد (21/34درصد) در جایگاه دوم منابع قرار دارد.گرایش ایران اسلامی با میانگین 25/57 استناد بیشترین تعداد استناد را داشته است؛. میانگین نیم عمر کل کتاب های مورد استناد گرایش تاریخ اسلام برابر با 90/9 سال و گرایش تاریخ ایران اسلامی برابر با 97/10 سال می باشد. میانگین نیم عمر کل نشریات مورد استناد درگرایش تاریخ اسلام برابر با 95/7 سال و تاریخ ایران اسلامی برابر با 62/8 سال می باشد. بر اساس یافته های حاصل از پژوهش، کتاب ها اصلی ترین قالب فیزیکی منابع مورد استناد می باشند .استناد به کتاب ها و مقاله های تألیفی بیش از کتاب ها و مقاله های ترجمه ای و گردآوری شده بوده است.کتاب ها و نشریات فارسی مورد استناد نیز روزآمدتر از کتاب ها و نشریات عربی ولاتین بوده اند.