مطالب مرتبط با کلیدواژه

آمایش


۲۱.

تحلیلی بر شاخص های آمایش مرز در پیاده سازی و اجرای طرح های امنیتی مرز، مطالعه موردی: مرزهای شمال غرب کشور(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اطلاعات جغرافیایی سپهر دوره ۳۰ پاییز ۱۴۰۰ شماره ۱۱۹ 141 - 158

کلیدواژه‌ها: مرز امنیت مرزی شاخص های جغرافیایی آمایش آمایش مرز

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۴ تعداد دانلود : ۲۲۰
در مطالعات آمایش سرزمین، جغرافیا به عنوان بستر، نقش محوری در تحقق طرح ها و برنامه های مدون آمایشی ایفاء می کند. آمایش مناطق مرزی نوعی برنامه ریزی است که توسعه مرزها را با امنیت و دفاع عجین نموده و براساس ویژگی های جغرافیایی مناطق مرزی، با برقراری پیوند بین شاخص های توسعه و طرح های امنیتی، راه کارهایی برای توسعه پایدار مناطق مرزی معرفی می کند و لذا در آمایش مرزی امنیت و توسعه لازم و ملزوم یکدیگر است. در این پژوهش، دغدغه اصلی تعیین و طبقه بندی شاخص های آمایش مرز تأثیرگذار در امنیت مرزهای ج.ا.ایران بوده که برای تحقق این مهم، با تجزیه و تحلیل متون مستخرجه از مصاحبه های صورت گرفته با جامعه خبرگی از روش داده بنیاد و به شیوه تحلیل محتوا در نرم افزار MAXQDA   و دسته بندی شاخص های مستخرجه، عاملیت هر کدام از شاخص های ذیل مؤلفه های مربوطه از طریق تحلیل عاملی در نرم افزار SPSS صورت پذیرفت. عامل هایی که بیشترین ضریب تأثیر در اجرای طرح های امنیتی مرزی منطقه آذربایجان داشته، شامل؛ طراحی عملیات های کمین و ضد کمین و تعیین محل اجرای کمین در منطقه مرزی بر مبنای شکل زمین، موقعیت عوارض طبیعی نسبت به گذرگاه ها، موقعیت گریزگاه ها و معابر وصولی (0/87)، انطباق تعداد و فاصله پاسگاه های مرزبانی در نوار مرزی منطقه بر ویژگی های جغرافیایی(طبیعی و انسانی)(0/79)، ناامنی های مرزی در منطقه متأثر از سطح توسعه یافتگی مرز (0/764) بوده است. همچنین برای بررسی وضعیت کاربست شاخص های گزینش شده در مرزهای شمال غرب کشور با تجزیه و تحلیل آماری کاربست شاخص های آمایش مرزی در طرح های امنیتی مناطق مرزی سه استان آذربایجان مورد ارزیابی قرار گرفت. در رتبه اول استان اردبیل با میانگین کلی 3/92 در رتبه دوم استان آذربایجان شرقی با میانگین کلی 3/64 و در رتبه سوم استان آذربایجان غربی با میانگین کلی 3/61 قرار گرفتند.
۲۲.

ارائه مدل ارتقای بهره وری مدیران مبتنی بر باز مهندسی و آمایش آموزش عالی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات آموزشی و آموزشگاهی دوره دهم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴ (پیاپی ۲۹) 427 - 447

کلیدواژه‌ها: آمایش آموزش عالی بازمهندسی بهره وری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۵ تعداد دانلود : ۲۰۵
هدف پژوهش حاضر ارائه مدل ارتقای بهره وری مدیران مبتنی بر بازمهندسی و آمایش آموزش عالی است. روش پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نگاه گردآوری داده ها، توصیفی - تحلیلی است. همچنین، پژوهش حاضر به روش آمیخته انجام شد. جامعه آماری این پژوهش شامل مدیران، اساتید و صاحب نظران دانشگاهی در حوزه مدیریت آموزشی یود که 18 نفر، به روش گلوله برفی و با معیار اشباع نظری داده ها در پژوهش شرکت کردند. خبرگان، مدیران آموزش عالی با سابقه بیش از 15 سال و مدرک تحصیلی فوق لیسانس یا بالاتر بودند. از مصاحبه عمیق با توجه به اشباع اطلاعاتی برای شناسایی عوامل مؤثر بر توسعه بهره وری مدیران آموزشی استفاده شد. سپس، در چند مرحله دلفی فازی عوامل شناسایی شده تایید شد و عوامل نهایی شناسایی شد. عوامل شناسایی شده از طریق نرم افزار Micmac مدل کیفی تحقیق را تشکیل داد. برای تأیید مدل کیفی از روش ساختاری – تفسیری (ISM) و با استفاده از پرسشنامه استفاده شد. در نتیجه، مهندسی مجدد فرایندها، آمایش آموزش عالی، نیازسنجی شغلی و مهارتی، برنامه ریزی آموزشی، عوامل محیطی، توسعه تفکر راهبردی، توسعه مهارت های ارتباطی، ارتقای فرهنگ سازمانی و ارزیابی مستمر و مداوم به عنوان شاخص های اصلی مدل ارتقای بهره وری مدیران مبتنی بر بازمهندسی و آمایش آموزش عالی شناسایی شدند.
۲۳.

ژئومرفولوژی کویر درانجیر(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: سرزمین سال پنجم تابستان ۱۳۸۷ شماره ۲ (پیاپی ۱۸) 79 - 97

کلیدواژه‌ها: کویر در انجیر تراس دریاچه ای پیشینه رود تکتونیک جنبا سطوح ناپایدار آمایش

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۹ تعداد دانلود : ۱۲۹
هریک از چشم اندازهای ژئومورفیک می تواند نقش خاصی را در توسعه مناطق ایفاء کنند .در استان یزد اجرای هرگونه طرح آمایش سرزمین بدون در نظر گرفتن چشم انداز های کویری نمی تواند حلقه توسعه و عمران آنرا تکمیل نماید. زیرا چشم اندازهای کویری یکی از واحدهای عمده مورفوژنتیک در این استان است (کویر سیاهکوه، کویر ابرکوه، کویر در انجیر، کویر هرات و مروست، کویر ساغند و..) و چاره جوئی برای آمایش آنها می تواند نقش خاصی را در توسعه منطقه ای ایفا نماید .بطوریکه میتوان  مطالعه و شناسایی این چشم اندازها را از جمله محورهای اصلی طرح آمایش سرزمین این استان قلمداد نمود. در این میان، کویر درانجیر یا بافق سومین کویر از نظر وسعت بشمار می آید که به صورت یک چاله شمال غربی – جنوب شرقی از خرانق تا بافق بصورت چاله ای در شرق شهرستان یزد قرار دارد. دراین مقاله که با روش تحلیلی و متکی به مجموعه از داده های رقومی در چهارچوب سیستم های اطلاعات جغرافیائی نسبت به شناخت و پتانسیل سنجی ان اقدام شده است میتوان نسبت به شناخت ویژگی های ژئومرفولوژیک این محیط در چهارچوب پنج سطح هندسی مبادرت نمود و بر این نکته تاکید ورزید که شناخت ژئومرفولوژی دیرینه ودینامیسم کنونی حاکم بر منطقه میتواند جایگاه انرا در چهارچوب سند راهبردی توسعه منطقه مشخص نماید . با توجه به نتایج بدست امده در این پژوهش می توان گفت با توجه به فرایند نمکزائی در این چاله کویر درانجیر یک پلایای فعال است و آثار داغ آبه ها در اطراف آن نشان می دهد که دوران مرطوبتری را درگذشته تجربه کرده است. در حاشیه جنوب غربی آن آثار عملکرد تکتونیک فعال بطور موضعی قابل ردیابی است و تحلیل آبراهه ها در این منطقه مفهوم پیشینه رود را بخوبی روشن می سازد. پنج سطح محدب، مقعر، پلکانی، مستوی و سطوح ناپایدار بادی ارکان هندسه ارضی این چاله را شکل می دهد و در مجموع این چاله کویری بواسطه عوامل چندی قادر به ایجاد هویت مکانی چندانی نبوده و لذا فاقد ویژگی های مناسب جهت آمایش در محور گردشگری است. اما چنانچه مطالعات رسوب شناسی تایید نماید محور اصلی توسعه در این منطقه می تواند بر محور استخراج مواد و عناصر کمیاب فلزی و غیره که معمولا در مناطق کویری انباشت می شوند استوار گردد
۲۴.

شناسایی عوامل کلیدی مؤثر بر وضعیت آینده آمایش سرزمین استان تهران با رویکرد آینده پژوهی(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: سرزمین سال شانزدهم بهار ۱۳۹۸ شماره ۱ (پیاپی ۶۱) 17 - 36

کلیدواژه‌ها: آمایش آمایش سرزمین تحلیل اثرات متقاطع آینده پژوهی استان تهران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۱ تعداد دانلود : ۱۶۰
نوشتار حاضر با هدف شناسایی عوامل کلیدی مؤثر بر وضعیت آینده آمایش سرزمین استان تهران با رویکردآینده پژوهی انجام گرفت. این پژوهش از لحاظ راهبرد هدف گذاری کاربردی و روش آن توصیفی - تحلیلی و بر اساس روش های آینده پژوهی، تبیینی می باشد. داده-های نظری با روش اسنادی و داده های تجربی با روش پیمایشی بر اساس روش دلفی تهیه شده است. جامعه آماری پژوهش 20 نفر از خبرگان و متخصصان شهری صاحب نظر در حوزه برنامه ریزی منطقه ای، فضایی و آمایشی به صورت نمونه گیری هدفمند انتخاب شده بود. جهت تجزیه وتحلیل اطلاعات به دست آمده از روش های دلفی، تحلیل اثرات متقاطع و از نرم افزار MIC MAC استفاده شده است. نتایج این پژوهش نشان داد پراکندگی متغیرهای کلیدی و مؤثر بر وضعیت آینده آمایش سرزمین استان تهران، سیستمی ناپایدار دارند و پژوهش حاکی از آن می باشد که از میان 64 عامل بررسی شده در این تحقیق، 22 عامل به عنوان عامل کلیدی مؤثر بر آینده وضعیت تحقق پذیری طرح های آمایش سرزمین استان تهران، انتخاب شده اند. بخش عمده ای از این عوامل کلیدی در گروه متغیرهای تاثیرگذار و دوگانه تمرکز داشتند.
۲۵.

تحلیل و بررسی پتانسیل های عمق ژئوپلیتیک ایران در مقابله با تحریم های همه جانبه غرب: مطالعه موردی آمایش سرزمینی مناطق غرب کشور(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: عمق ژئوپلیتیک تحریم آمایش غرب ایران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۰ تعداد دانلود : ۱۲۴
تحریم های ایران را از نظر تحریم کنندگان می توان به چهار دسته کلی تقسیم بندی کرد: تحریم های چندجانبه همچون تحریم های شورای امنیت سازمان ملل، تحریم های اتحادیه اروپا، تحریم های یک جانبه از سوی کشورهای مختلف مانند ایالات متحده و تحریم های کنگره آمریکا. در این وضعیت بایستی به دنبال راهکارهای علم و در دسترس برای غلبه بر مشکلات ناشی از این چالش بود. هدف اصلی این رساله عبارت است از بررسی نقش آمایش سرزمینی مناطق غربی کشور در ارتقاء پتانسیل های عمق ژئوپلیتیک ایران در مقابله با تحریم های همه جانبه غرب. سؤال اصلی رساله این است مناطق غربی کشور در ارتقاء پتانسیل های عمق ژئوپلیتیک ایران در مقابله با تحریم های همه جانبه غرب چه نقشی می توانند ایفا نمایند؟ فرضیه ای را که برای پاسخگویی به سؤال فوق در صدد آزمون آن هستیم این است که به نظر می رسد آمایش سرزمینی مناطق غربی می تواند موجب پویایی توان داخلی برای مقابله با تحریم ها شود. در این مقاله از روش تحلیل سوآت برای تحلیل و بررسی پتانسیل های عمق ژئوپلیتیک ایران در مقابله با تحریم های همه جانبه غرب استفاده می شود. برای سنجش وزن سنجه ها از روش AHP استفاده شده است. جامعه آماری این رساله دانشجویان کارشناسی ارشد و دکترای جغرافیای سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمسار و حجم نمونه نیز 50 نفر تعیین شده است. نتایج مقاله نشان می دهد که پایدارترین آرایشی که به سه مؤلفه مهم جمعیت، سرمایه، منابع طبیعی و محیطی یک منطقه یا سرزمین ختم می شود اجرای برنامه آمایش سرزمین در غرب کشور است. تنظیم رابطه بین انسان فضا و فعالیت های انسان در فضا به منظور بهره برداری منطقی از جمع امکانات در جهت بهبود وضعیت مادی و معنوی اجتماع بر اساس ارزش های اعتقادی سوابق فرهنگی یا ابزار علم و تجربه در طول زمان است که جزئی از جغرافیا محسوب می شود. به عبارتی دیگر آمایش سرزمینی توسعه، سازمان دهی هم آهنگ و دارای نظم و نظام فضای حیاتی کشور در حوزه ی سیاست های کلی توسعه ی درازمدت همه سونگر اجتماعی، اقتصادی ، فرهنگی و کالبدی در چ ارچوب منطقه بندی و ت قسیم های کشوری و ضروریات امنیت اجتماعی و اق تصادی ق رار دارد. لذا آمایش سرزمینی توسعه دارای دو بعد توسعه ای و امنیتی است .
۲۶.

عوامل اثرگذار بر رویکرد امنیّتی در آمایش نواحی مرزی استان کردستان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا سال هفدهم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۶۲ 41 - 61

کلیدواژه‌ها: مرز امنیت مناطق مرزی استان کردستان آمایش

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۹ تعداد دانلود : ۱۷۵
موقعیت اقوام و مذاهب در پهنه سرزمینی کشور دارای اهمیت فراوانی در آمایش و چگونگی مدیریت فضایی و توسعه فضایی است. در صورتی که اقوام در مناطق مرزی وجود داشته باشند و گرایشات ناحیه گرایی در بین آن اقوام وجود داشته باشد این وضعیت کشور را با طیفی از فرصت و تهدید مواجه می کند. از یک طرف وجود اقوام در مناطق مرزی می تواند بعنوان لولاهای ژئوپلیتیکی عمل کرده و حوزه نفوذ کشور را ارتقا بخشد و از طرف دیگر گرایشات ناحیه گرایی قومی می تواند کشور را با تهدیدات امنیتی، سیاسی، اقتصادی و اجتماعی مواجه کند. ایران با موقعیت منحصر به فرد خود در خاورمیانه دارای اقوام و مذاهب مختلفی در مناطق مرزی است که در آنسوی مرزها نیز این اقوام دارای عقبه جغرافیایی هستند. کردها در ایران دارای وجه مشترکات متعددی با هسته مرکزی کشور هستند ولی رویکرد امنیتی و تقدم امنیت بر توسعه در آمایش مناطق کردنشین با تاکید بر مناطق مرزی استان کردستان سبب شده که پتانسیل های باالقوه طبیعی و انسانی این مناطق بارور نشوند و توسعه نیافتگی این مناطق سبب بازتولید مشکلات امنیتی بگردد. این پژوهش از نوع کاربردی و با استفاده از روش توصیفی تحلیلی و منابع کتابخانه ای اینترنتی به جمع آوری داده های مورد بحث پرداخته است و عوامل اثرگذار بر رویکرد امنیّتی در آمایش مناطق کردنشین ایران با تاکید بر مناطق مرزی استان کردستان را با استفاده از داده های موجود تبیین کرده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که عوامل ژئوکالچر، جغرافیایی سیاسی، ژئواکونومی و ژئواستراتژیکی بر رویکرد امنیّتی در آمایش مناطق کردنشین ایران با تاکید بر مناطق مرزی استان کردستان تأثیر داشته است.
۲۷.

آمایش فضای سبز شهری با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی. مطالعه موردی: شهر گرگان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آمایش جغرافیایی فضا سال دهم بهار ۱۳۹۹ شماره ۳۵ 1 - 16

کلیدواژه‌ها: آمایش مکانیابی فضای سبز شهری گرگان AHP

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۰ تعداد دانلود : ۱۱۵
شهرنشینی پدیده ای در حال پیشرفت است و تحلیل مکان مناسب و نحوه توزیع جغرافیایی فضای سبز شهری در توسعه آتی شهر نقش بسزایی دارد. فضای سبز به عنوان یکی از شاخص های توسعه یافتگی جوامع محسوب می شود و برای این که بتواند نقش ها و عملکرد های خود را به خوبی ایفا کند اولین و مهم ترین گام، تعیین بستر مناسب برای آن است. در این تحقیق با توجه به آمایش فضایی منطقه مورد مطالعه، شهر گرگان به عنوان یکی از شهرهای متوسط-اندازه از توزیع بهینه پراکنش جغرافیایی فضای سبز شهری برخوردار نبوده است؛ لذا این پژوهش با ارائه الگوی مناسب به دنبال توزیع بهینه فضای سبز در این شهر با توجه به مفاهیم تحلیل فضا، آمایش شهری، توسعه پایدار و عدالت اجتماعی می باشد. جهت تعامل درونی سازمان فضایی محدوده مورد مطالعه، با تأکید بر یافتن مکان مناسب برای احداث فضای سبز از معیار های نزدیکی به مراکز فرهنگی، تجاری، مسکونی، دسترسی به شبکه ارتباطی و فاصله از صنایع، تأسیسات و فضای سبز موجود استفاده شده است. در ادامه برای هرکدام از این معیارها، لایه های اطلاعاتی در محیط GIS تهیه و به منظور الگوسازی، هر یک از لایه ها بر اساس میزان اهمیت در مکان یابی فضای سبز با روش تحلیل AHP، وزن دهی شد. سپس در Spatial Analyst نقشه های ادغام شده وزن و فاصله عوامل مؤثر موجود نسبت به فضای سبز مورد هدف، استخراج گردید. در انتها نتایج حاصل از تلفیق لایه ها، منجر به طبقه بندی زمین های منطقه برای انتخاب پهنه های مناسب جهت ایجاد فضای سبز جدید شد. نتایج پژوهش مبیّن آن است که مناطق با ارزش بسیار مناسب و مناسب برای احداث فضای سبز انتخاب و با نقشه کاربری اراضی شهر گرگان مقایسه گردیده است؛ لذا بر این اساس، پیشنهاد می شود فضای سبز مورد نیاز در نقاط منتخب یعنی در غرب و شمال شرق شهر گرگان برنامه ریزی و احداث گردد.
۲۸.

ارائه شاخص های آمایش مراکز و استقرارگاه های نظامی؛ مطالعه موردی: استان کرمانشاه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آمایش سیاسی فضا دوره چهارم بهار ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۱۴) ۱۱۱-۹۹

کلیدواژه‌ها: آمایش تهدیدات مراکز نظامی استان کرمانشاه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۶ تعداد دانلود : ۱۶۸
آمایش سرزمین؛ طبقه بندی فعالیت انسان در فضای جغرافیایی است تفکری است که تمامی جنبه های توسعه یک کشور را مدنظر قرار می دهد، یک برنامه ریزی استراتژیک و راهکار کاملا جغرافیایی برای توسعه پایدار کشورها است. اهمیت این موضوع برای استان کرمانشاه در همسایگی کشور عراق بیشتر می باشد زیرا وجود طیف گسترده ای از تهدیدات بالقوه و بالفعل در دو کانون عراق و اقلیم کردستان سبب شده اجرای هرگونه طرح آمایشی با تحلیل اوضاع امنیتی پیرامون مرز همراه باشد. تحقق این امر، نیازمند شناخت امکانات ژئواستراتژیکی، تحلیل محیط پیرامونی، دسته بندی انواع تهدیدات و شناسایی منبع و منشا آن ها است. این مقاله نیز با این هدف یعنی ارائه شاخص های آمایش مراکز و استقرارگاه های نظامی استان کرمانشاه و با روش توصیفی- تحلیلی انجام گرفته است. ابزار گردآوری داده ها به صورت اسنادی و کتابخانه ای بوده و بدین منظور داده های موردنیاز در محدوده موردنظر از اسناد و منابع مکتوب گردآوری شدند، روش تجزیه و تحلیل یافته ها نیز به صورت تحلیل محتوی بوده است. نتایج بررسی ها نشان داد که آمایش مراکز و استقرارگاه های نظامی در استان کرمانشاه خیلی جامع و کارآمد نیست، دارای رویکرد سنتی است و بدون توجه به شاخص های طبیعی، انسانی و مبادی تهدید انجام گرفته است لذا تاثیر چندانی در اثربخشی طرح ها، کاهش آسیب پذیری ها و افزایش قابلیت های دفاعی نخواهند داشت و با مسائلی همچون بی توجهی به تهدیدات داخلی و خارجی، ساماندهی نامتعادل فضایی در نحوه استقرار و مکان یابی مراکز نظامی، تمرکز بیش از حد اماکن و مراکز سیاسی، اداری، جمعیتی، صنایع و تاسیسات مهم در مرکز استان کرمانشاه و... مواجه است.
۲۹.

تدوین مدل آمایش زیرساخت های ورزشی شهرداری تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های کاربردی در مدیریت ورزشی دوره یازدهم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۴۱) 59 - 77

کلیدواژه‌ها: برنامه ریزی آمایش اماکن ورزشی عوامل کالبدی شهرداری تهران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۳ تعداد دانلود : ۲۰۰
هدف از پژوهش حاضر تدوین مدل آمایش زیرساخت های ورزشی شهرداری تهران بود. جامعه آماری را مدیران و کارشناسان ستادی سازمان ورزش، کارشناسان اداره های تربیت بدنی مناطق22گانه و مدیران مجموعه های ورزشی و سایر سازمان های شهرداری تهران مرتبط با پژوهش تشکیل دادند. با توجه به حجم نمونه، از روش نمونه گیری در دسترس استفاده گردید که درمجموع نظرات 237 نفر مورد تحلیل قرار گرفت. برای دستیابی به اهداف تحقیق از پرسشنامه محقق ساخته 69 سؤالی استفاده شد که روایی صوری و محتوایی آن به تائید 15 نفر از متخصصان مدیریت ورزشی و شهری رسید و روایی سازه آن با تحلیل عاملی تأییدی بررسی و تائید شد. پایایی پرسشنامه نیز در یک مطالعه مقدماتی با 30 آزمودنی و با آلفای کرونباخ 87/0 محاسبه شد. برای تحلیل داده ها از روش های آماری توصیفی و استنباطی ازجمله کولموگروف اسمیرنوف، تحلیل عاملی تأییدی و اکتشافی با چرخش واریمکس و با استفاده از دو نرم افزار اس پی اس اس نسخه 22 و آموس استفاده شد. نتایج تحقیق حاضر نشان داد که عوامل کالبدی و زیرساختی با ضریب 82/0 میزان اثرگذاری بیشتری بر آمایش اماکن ورزشی شهرداری دارد. بعدازآن به ترتیب عوامل مالی (77/0)، عوامل فرهنگی اجتماعی (76/0) و عوامل مدیریتی (65/0) در برنامه ریزی آمایش تأثیرگذار هستند. با توجه با نتایج مدیران شهرداری تهران برای برنامه ریزی و طراحی زیرساخت های ورزشی می توانند از فرآیند آمایش اماکن و جنبه های مختلف برای توسعه زیرساخت ها استفاده کنند که درنهایت با پیروی از این فرایند باعث توسعه پایدار شهری شود.
۳۰.

بررسی مؤلفه ها توانمندی نظامی مؤثر بر آمایش دفاع سرزمینی در مقابله با تهدیدات نظامی

نویسنده:
منبع: قلمروهای جغرافیایی قرن جدید دوره دوم بهار و تابستان ۱۴۰۱ شماره ۱

کلیدواژه‌ها: آمایش آمایش دفاع سرزمینی تهدیدات نظامی توان نظامی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۲ تعداد دانلود : ۱۱۷
نیروهای مسلح تولید کننده قدرت نظامی و اِعمال آن برای بازدارندگی در مقابل تهدیدات نظامی دشمنان است. هر کشوری در دنیا برای رسیدن به توسعه پایدار ملّی جهت مقابله با چالش های امنیّت ملّی خود، به برنامه ریزی راهبردی در زمینه آمایش سرزمینی و دفاعی نیازمند است. مأموریت نیروهای مسلح ایران، دفاع از استقلال و تمامیت ارضی کشور، نگهبانی از انقلاب و دست آوردهای آن و مقابله با تهدیدات نظامی ، امنیتی می باشد، که براساس عوامل متفاوت و با توجه به گستره جغرافیایی کشور ساماندهی و استقرار یافته است . باتوجه به وسعت و تنوع جغرافیای طبیعی و انسانی کشور، تنوع و کثرت تهدیدات خارجی، آسیب پذیری های داخلی و مأموریت های متنوع نیروهای مسلح، توجه به آمایش دفاع سرزمینی از ضروریات حوزه دفاعی محسوب می شود. هدف این پژوهش «تبیین مولفه ها ی توان نظامی مؤثر بر آمایش دفاع سرزمینی در برابر تهدایدات نظامی» است سوال پژوهش این است مولفه ها و ویژگی های توان نظامی آمایش دفاع سرزمینی در برابر تهدایدات نظامی چیست؟» نتایج تحقیق نشان می دهد که 4 مؤلفه و 16 ویژگی توان نظامی بر آمایش دفاع سرزمینی در برابر تهدایدات نظامی مؤثر هستند و «فضای مانوری»، «مأموریت»، «پشتیبانی» و «تجهیزات و تسلیحات و فنّاوری ها»، بیشترین تأثیر را بر آمایش دفاع سرزمینی در برابر تهدیدات نظامی دارند. این پژوهش از نوع کاربردی،توسعه ای بوده و توصیفی- تحلیلی ودر روش گردآوری اطلاعات نیز از روش کتابخانه ای و میدانی و استفاده شده و تجزیه وتحلیل داده ها، از طریق توزیع پرسش نامه بین جامعه آماری، نتیجه از طریق سطح معناداری با ضریب اطمینان 95 % و خطای 5 % مورد تأیید قرار گرفت.
۳۱.

نگاهی به جایگاه مفهومی آمایش آموزش عالی در آمایش سرزمین: راهنمایی برای "توسعه دانشگاهی"(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آموزش عالی ایران سال پنجم تابستان ۱۳۹۲ شماره ۳ (پیاپی ۱۹)

کلیدواژه‌ها: آمایش آمایش آموزش عالی طرح های آمایش سرزمین توسعه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۴ تعداد دانلود : ۱۵۷
موضوع آمایش سرزمین و مفاهیم آن در ایران مانند سایر کشورها، طی سالیانی که از طرح آن می گذرد، با تغییراتی مواجه بوده و به فراخور شرایط حاکم بر این دوره ها ، مفاهیم آمایش سرزمین و آمایش درآموزش عالی نزد برنامه ریزان و سیاست گذاران دولت نیز تغییر نموده است. در این راستا ،این تحقیق به بررسی مفهومی آمایش سرزمین، ارزیابی جایگاه آموزش عالی در طرح ها و برنامه های کلان آمایش سرزمین و تحلیلی بر نوع نگاه و دیدگاه های حاکم درمورد آمایش آموزش عالی با بهره گیری از روش تحقیق کیفی؛ تحلیل اسنادی ،تحلیل محتوا و تحلیل ثانویه پرداخته است. نتایج بررسی حاضر نشان می دهد نوع نگاه به فعالیت های آموزش عالی به عنوان یک بخش ،در طرح های مطالعاتی آمایش سرزمین متفاوت بوده است. همچنین هرچند متولیان حوزه آموزش عالی و دانشگاه بر اهمیت موضوع آمایش درآموزش عالی تاکید می نمایند، امّا درکاربرد مفهوم «توسعه»، «آمایش سرزمین» و «آمایش آموزش عالی»، اتفاق نظر ندارند. از طرف دیگر این مفاهیم نزد برنامه ریزان بخشی و مجریان نیز ناشناخته مانده و دارای ابهام مفهومی است. دلیل اصلی این امر کمبود مبانی نظری و ادبیات لازم در این زمینه و عدم وجود تعامل بین آمایش سرزمین و آمایش درآموزش عالی است. توزیع نامتعادل و نامتوازن دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی درطی دهه های قبل و درحال حاضر را می توان نمود بارز این موضوع دانست. با توجه به این روند و تأکید سند چشم انداز و نقشه جامع علمی کشور به راهبردهای اساسی برای توسعه علم و فناوری و به ویژه گسترش آموزش عالی و یافته های این تحقیق، در پایان پیشنهاداتی برای متولیان آموزش عالی و سیاست گذاران ارائه شده است.
۳۲.

تحلیلی بر برنامه توسعه آمایش محیطی شهرستان های استان فارس با تأکید بر شاخص های آموزشی – فرهنگی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی منطقه ای سال دوازدهم پاییز ۱۴۰۱ شماره ۴۷ 1 - 22

کلیدواژه‌ها: آمایش شاخص های آموزشی فرهنگی استان فارس

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۱ تعداد دانلود : ۱۷۱
بررسی نظامند برنامه های مختلف آمایش در سطوح خرد و کلان می تواند به توسعه یکپارچه کمک نماید. شاخص های آموزشی-فرهنگی در برنامه آمایش محیطی دارای جایگاه ویژه ای هستند که جهت بهره وری از این شاخص ها، در ابتدا بایستی نسبت به شناخت وضعیت موجود و تحلیل الگوی آنها اقدام نمود. هدف این تحقیق بررسی شاخص های آموزشی-فرهنگی استان فارس بر اساس چارچوب آمایش محیطی است. روش تحقیق توصیفی-تحلیلی و مبتنی بر داده های سازمانی در بخش آموزش و فرهنگ است. تجریه و تحلیل در نرم افزار Excel و Arc GIS انجام شده است. جهت تحلیل از آمار سال 1390 و 1399 جهت مقایسه و روند بررسی شاخص ها استفاده شده است. در این تحقیق 31 شهرستان بررسی شد. نتیجه نشان می دهد که شاخص پژوهش در استان فارس از سال 1390 تا 1399 یک روند کاهشی را داشته است. نرخ محرومیت استان در مقایسه سال 1390 و 1399 برابر با 234/0- منفی است. همچنین روند نرخ فقر از سال 1390 تا 1399 یک روند افزایشی بوده است. بیشترین نرخ فقر مربوط به شهرستان کازرون با 14/11 درصد بوده است. بین شاخص تعداد فارغ تحصیلان با شاخص تعداد افراد تحصیل کرده دارای شغل، رابطه ای وجود ندارد. علاوه بر این بررسی شاخص نرخ سرانه کاربری آموزشی نشان می دهد که بیشترین نرخ سرانه کاربری آموزشی مربوط به شهرستان داراب با 4/72 درصد و کمترین مربوط به شهرستان آباده طشک با 02/0 بوده است. نتیجه تحلیل فضایی شاخص های آموزشی-فرهنگی در شهرستان های استان فارس با الگوریم موران نشان داد که میزان این شاخص برابر با 026471/0- منفی بوده است. با توجه به مقدار p-Value، شاخص های آموزشی-فرهنگی در شهرستان های استان فارس از یک الگوی فضایی تصادفی پیروی می کنند.
۳۳.

بررسی مولفه های موثر بر آمایش دفاعی سرزمین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آمایش سیاسی فضا دوره ۵ بهار ۱۴۰۲ شماره ۲ (پیاپی ۱۸) 245-225

کلیدواژه‌ها: آمایش دفاع آمایش دفاعی سرزمین جنگ

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۴ تعداد دانلود : ۱۹۷
جنگ از عناصر پایدار در جوامع بشری در دوره های مختلف می باشد. با وجود تحولات و پیشرفت های صورت گرفته در عرصه های مختلف فناوری های دفاعی- امنیتی، همچنان جنگ و تهدید سرزمین ها را تحت شعاع خود قرار داده و حکومت ها را برآن می دارد که با روش های مختلف تلاش کنند تا با کمترین هزینه و آسیب با آن مواجه شوند. در این میان آمایش دفاعی سرزمین، یکی از استراتژی های برجسته پیش روی حکومت ها در دوره های مختلف بوده است. با توجه به تغییر در ماهیت جنگ از سخت به سوی جنگ هوشمند قاعدتا عوامل موثر بر آمایش دفاعی سرزمین دچار تحول و تغییرات گسترده ای شده است. بر این مبنا، مقاله حاضر تلاش دارد که با نگرشی جامع و جدید این مولفه های موثر بر آمایش دفاعی سرزمین ها را مبتنی بر یافته های کتابخانه ای و میدانی (مصاحبه) مورد بررسی و استخراج قرار دهد. نتایج حاصل از یافته های کتابخانه ای و مصاحبه نشان دهنده آن است که مولفه های موثر بر آمایش دفاعی سرزمین متناسب با تحولات صورت گرفته در شکل و نوع جنگ ها و تهدیدات شامل 130 مولفه می باشد که جهت درک بهتر آنها را می توان در قالب 15 بعد اقتصادی، سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، ژئوپلیتیکی، امنیتی، نظامی، جمعیتی، علمی- بهداشتی، اقلیمی، ژئومورفولوژی، خاک ها، هیدرولوژی، زیستی و ریاضی دسته بندی کرد. در مجموع، تحول در ماهیت جنگ ها ضرورت تغییر در آمایش دفاعی سرزمین برای حکومت ها را ضرورت بخشیده است که باید متناسب با نتایج تحقیق حاضر مورد بررسی و بحث قرار گیرد.
۳۴.

آمایش لندفرم های ژئومورفولوژیکی جهت توسعه سکونتگاه های انسانی (مطالعه موردی: شهرستان های جنوب غرب استان خراسان رضوی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی دوره ۱۴ زمستان ۱۳۹۸ شماره ۴ (پیاپی ۴۹) 931 - 948
تعداد بازدید : ۷۶ تعداد دانلود : ۹۸
توسعه و ایجاد سکونتگاه در ارتباط مستقیم با بستر طبیعی و عوارض ژئومورفولوژی است. محدوده موردمطالعه به علت شرایط توپوگرافیکی و زمین شناسی دارای محدودیت های خاصی در مکان گزینی و توسعه ای سکونتگاه های انسانی می باشد. به منظور کاهش مخاطرات محدوده جنوب غرب استان خراسان رضوی و اصلاح برنامه های آتی توسعه و ایجاد سکونتگاه های انسانی، به بررسی امکان سنجی منطقه موردمطالعه جهت توسعه سکونتی پرداخته شد. پس از انجام بررسی های کتابخانه ای و میدانی و گزینش معیارهای مناسب، با استفاده از مدل منطق فازی و به کمک نرم افزار GIS، مناطق مستعد جهت توسعه و ایجاد سکونتگاه تعیین گردید. در این مطالعه جهت شناسایی مناطق مستعد توسعه و ایجاد سکونتگاه بر اساس لندفرم های ژئومورفولوژیکی، از یازده پارامتر شیب، جهت شیب، ارتفاع، خاک، کاربری اراضی، ارتفاع، فاصله از گسل، فاصله از رودخانه، فاصله از راه ارتباطی، فاصله از سکونتگاه، ژئومورفولوژی به عنوان متغیرهای مستقل در شناخت توان ها و تنگناهای ژئومورفولوژیکی در منطقه استفاده شدند. نتایج حاصل از پهنه بندی بر اساس مدل فازی، نشان داد که حدود 61 درصد مساحت منطقه موردمطالعه در طبقات بسیار نامناسب و نامناسب واقع شده که این به معنی نامساعد بودن شرایط ژئومورفولوژیکی در این بخش از محدوده موردمطالعه جهت ایجاد و توسعه سکونتگاه های انسانی می باشند. حدود 40/16 درصد از محدوده موردمطالعه دارای شرایطی متوسط و حدود 23 درصد مساحت منطقه موردمطالعه نشان از مطلوب و مساعد بودن شرایط ژئومورفولوژیکی منطقه جهت فعالیت های ساخت وساز و ایجاد نواحی سکونتگاهی جدید می باشد. واحدهای مخروط افکنه ای و دشت های آبرفتی مناسب ترین مکان برای ایجاد و توسعه سکونتگاه می باشند.
۳۵.

آمایش فضایی – مکانی مراکز درمانی شهر ارومیه با رویکرد پدافند غیرعامل(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی دوره ۱۶ زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴ (پیاپی ۵۷) 711 - 725
تعداد بازدید : ۹۹ تعداد دانلود : ۹۴
یکی از نکات مهم در بحث آمایش کاربری های شهر، توجه به مکان گزینی و توزیع فضایی- مکانی کاربری ها به ویژه کاربری های مهم و خدماتی اضطراری باهدف کارایی مراکز شهری و تأسیسات مهم حیاتی است. هدف این تحقیق بررسی چگونگی توزیع فضایی و مکانی بیمارستان های مهم شهر ارومیه با رویکرد پدافند غیرعامل با استفاده از فرایند تحلیل شبکه ای (ANP) در محیط GIS است. از این رو 14 بیمارستان شهر ارومیه با توجه به شعاع خدمات رسانی و توزیع جغرافیایی آن ها و با درنظر گرفتن 17 شاخص تاثیرگذار در قالب 5 معیار محیطی، کاربری های حساس، کاربری های کالبدی، کاربری های فرهنگی و کاربری های ارتباطی مورد بررسی قرار گرفت. این پژوهش از نظر روش توصیفی- تحلیلی و ماهیت آن نظری- کاربردی است. نتایج به دست آمده از بررسی الگوهای پراکنش فضایی و پهنه بندی معیارها نشان می دهد که بیمارستان های شهر ارومیه پراکندگی مناسب و یکنواختی ندارند و میزان ریسک پذیری آن ها در زمان بحران زیاد است. از میان بیمارستان های موجود در شهر ارومیه، دو بیمارستان سیدالشهدا و میلاد در وضعیت مناسب و دو بیمارستان رازی و امید در شرایط کاملا نامناسبی قرار گرفته اند. مابقی بیمارستان ها نیز در وضعیت تقریباً نامناسب هستند.
۳۶.

تدوین مدل آمایش زیرساخت های ورزشی شهرداری تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های کاربردی در مدیریت ورزشی دوره یازدهم پاییز ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۴۲) 59 - 77

کلیدواژه‌ها: برنامه ریزی آمایش اماکن ورزشی عوامل کالبدی شهرداری تهران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۲ تعداد دانلود : ۱۳۰
هدف از پژوهش حاضر تدوین مدل آمایش زیرساخت های ورزشی شهرداری تهران بود. جامعه آماری را مدیران و کارشناسان ستادی سازمان ورزش، کارشناسان اداره های تربیت بدنی مناطق22گانه و مدیران مجموعه های ورزشی و سایر سازمان های شهرداری تهران مرتبط با پژوهش تشکیل دادند. با توجه به حجم نمونه، از روش نمونه گیری در دسترس استفاده گردید که درمجموع نظرات 237 نفر مورد تحلیل قرار گرفت. برای دستیابی به اهداف تحقیق از پرسشنامه محقق ساخته 69 سؤالی استفاده شد که روایی صوری و محتوایی آن به تائید 15 نفر از متخصصان مدیریت ورزشی و شهری رسید و روایی سازه آن با تحلیل عاملی تأییدی بررسی و تائید شد. پایایی پرسشنامه نیز در یک مطالعه مقدماتی با 30 آزمودنی و با آلفای کرونباخ 87/0 محاسبه شد. برای تحلیل داده ها از روش های آماری توصیفی و استنباطی ازجمله کولموگروف اسمیرنوف، تحلیل عاملی تأییدی و اکتشافی با چرخش واریمکس و با استفاده از دو نرم افزار اس پی اس اس نسخه 22 و آموس استفاده شد. نتایج تحقیق حاضر نشان داد که عوامل کالبدی و زیرساختی با ضریب 82/0 میزان اثرگذاری بیشتری بر آمایش اماکن ورزشی شهرداری دارد. بعدازآن به ترتیب عوامل مالی (77/0)، عوامل فرهنگی اجتماعی (76/0) و عوامل مدیریتی (65/0) در برنامه ریزی آمایش تأثیرگذار هستند. با توجه با نتایج مدیران شهرداری تهران برای برنامه ریزی و طراحی زیرساخت های ورزشی می توانند از فرآیند آمایش اماکن و جنبه های مختلف برای توسعه زیرساخت ها استفاده کنند که درنهایت با پیروی از این فرایند باعث توسعه پایدار شهری شود.
۳۷.

بررسی تعارضات اجتماعی ناشی از سوء آمایش جمعیت در کلانشهرهای ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آمایش محیط سال شانزدهم تابستان ۱۴۰۲ شماره ۶۱ 133 - 154

کلیدواژه‌ها: تعارضات اجتماعی جمعیت آمایش کلانشهرهای ایران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۷ تعداد دانلود : ۱۳۷
جمعیت و ابعاد گوناگون آن همواره ذهن سیاست گذاران و صاحبنظران را به خود معطوف داشته است. رشد طبیعی جمعیت حاصل میزان موالید و مرگ ومیر است. مهاجرت و جابجایی تأثیر بسزایی در افزایش یا کاهش تحولات آمایشی جمعیت خواهد داشت. حاشیه نشینی و ایجاد سکونتگاه های غیررسمی، افزایش نرخ زمین و مسکن، تخریب محیط زیست، مصرف بی رویه آبهای زیرزمینی، کاهش سرانه فضای سبز، ترافیک و آلودگی هوا، تولید پسماند شهری و دفع نامناسب آن، فرسایش خاک، آلودگی های صنعتی همه از جمله معضلات، چالش ها و تعارضات به وجود آمده ناشی از افزایش و تمرکز جمعیت درکلانشهرهای کشور می باشند. بر مبنای روش، این تحقیق از نوع آماری کتابخانه ای(توصیفی – تحلیلی) می باشد. مطابق با چارچوب نظری تحقیق، تمامی مؤلفه ها در دو سطح جهانی و کشوری با محوریت ایران بررسی و اطلاعات مورد نیاز گردآوری و نقاط قوت و ضعف پژوهش شناسایی شد. جهت غربالگری واولویت بندی از مدل رتبه و اندازه و الگوریتم منحنی لورنز استفاده گردید. ابتدا اطلاعات جمع آوری شده از طریق نرم افزار اکسل تحلیل و سپس توسط منحنی لورنز تبدیل به نمودار عددی گردید. یافته های تحقیق نشان می دهد که همزمان با رشد و تمرکز جمعیت درکلانشهرها، توسعه و پیشرفت به موازات آن شکل نگرفته و در بین طبقات و سطوح مختلف جامعه اختلافات و تعارضاتی ایجادگردیده که ناشی از ازدحام و تحرکات جمعیت و عقب ماندگی توسعه در شهرها و کلانشهر ها می باشد.
۳۸.

شناسایی و تحلیل کارکرد های قابل واسپاری نظام آموزش عالی مبتنی بر سیاست های آمایش(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: راهبرد فرهنگ سال ۱۶ بهار ۱۴۰۲ شماره ۶۱ 189 - 216

کلیدواژه‌ها: آموزش عالی مدیریت منطقه ای وزارت علوم تحقیقات و فناوری کارکردها آمایش

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۳ تعداد دانلود : ۱۳۲
هدف از پژوهش حاضر شناسایی و تحلیل کارکرد های نظام آموزش عالی با رویکرد مدیریت منطقه ای بود. به منظور نیل به این هدف، از رویکرد کیفی و روش مطالعه موردی استفاده شد. جامعه آماری تحقیق مدیرکل ها و کارشناسان ارشد معاونت های آموزشی و پژوهشی وزارت عتف و شورای عالی انقلاب فرهنگی بودند که بر اساس اشباع نظری داده ها، تعداد 11 نفر از آنها مورد مطالعه قرار گرفتند. برای گردآوری داده ها از روش مصاحبه عمیق و برای تحلیل آنها از روش تحلیل محتوای استقرایی استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد که از بین کارکرد های پژوهشی قابل واسپاری، اولویت با ساماندهی تسهیلات پژوهشی و ایجاد و توسعه واحد های پژوهشی و مراکز فنّاوری و از بین کارکرد های آموزشی اولویت با ایجاد، ادغام و حذف رشته ها، نظارت بر کیفیت ارائه رشته های درسی، نظارت بر پیامد های رشته های تحصیلی و از بین کارکرد های ستادی قابل واسپاری، اولویت با کارکرد های امور رفاهی دانشجویان، کمیسیون های موارد خاص در سطح منطقه، رسیدگی به تخلفات اداری، برنامه ریزی و برگزاری جشنواره های دانشجویی و از بین کارکرد های اداری و مالی قابل واسپاری، اولویت با برنامه ریزی امور رفاهی است. با توجه به نتایج پژوهش جهت واسپاری کارکرد ها به مناطق باید آموزش و توانمندسازی بازیگران توسعه مدیریت منطقه ای نظام آموزش عالی مورد توجه قرار گیرد، تا سیاست های واسپاری کارکرد ها به مناطق پیامدهای مثبتی داشته باشد.
۳۹.

تاثیرات گسترش پیراشهرنشینی در هاله کلانشهری تهران بر نظام شهری کشور در دوره 95 - 1335(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: شهر ایمن سال ۲ پاییز ۱۳۹۸ شماره ۷ 14 - 30

کلیدواژه‌ها: هاله شهری آمایش سرزمین پدافندغیرعامل مجموعه شهری پیراشهرنشینی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۴ تعداد دانلود : ۷۴
شاخص های تمرکز و عدم تمرکز شبکه شهری عمدتا در مقیاس «شبکه شهری» کشور مورد استفاده قرار گرفته اند اما پژوهش حاضر برای نخستین بار این شاخص ها را در مقیاس «شبکه مجموعه شهری» مورد استفاده قرار تا تحولات گسترده در قلمرو موسوم به هاله کلانشهری تهران از جمله افزایش 11هزار درصدی جمعیت این محدوده را تبیین نموده و میزان موفقیت سیاست های ملی آمایش سرزمین و به تبع آن تحقق اهداف پدافندغیرعامل را طی دوره 95-1335 تحلیل نماید. نوع تحقیق حاضر کاربردی-توسعه ای بوده و روش مورد استفاده با توجه به نوع آن توصیفی-تحلیلی با استفاده از شاخص های نخست شهری و عدم تمرکز می باشد. قلمرو مورد مطالعه، 6مجموعه شهری تهران، مشهد، تبریز، اصفهان، قزوین و شیراز دربرگرفته که شامل 116شهر و جمعیتی معادل 24567327نفر می باشد. نتیجه نشان می دهد برخلاف نتایج سایر مطالعات که بر کاهش تمرکز در شبکه شهری کشور طی دهه های اخیر تاکید داشتند، تمرکز تنها در مقیاس شهر تهران کاهش یافته و به دلیل تمرکز غیرمتمرکز این شهر و توسعه پرشتاب هاله شهری پیرامون آن، تمرکز در مقیاس مجموعه شهری تهران نسبت به 5مجموعه شهری دیگر طی 30سال اخیر تقریبا ثابت بوده است و سیاست های تمرکززدایی ملی آنچنان به ایجاد تعادل فضایی و تحقق اهداف پدافندغیرعامل منجر نشده است بنابراین به منظور پیشگیری از تهدیدات پیش رو، تجدید نظر در مقیاس فضایی سیاستهای آمایش سرزمین به منظور تعادل بخشی در سطح «شبکه مجموعه شهری» کشور ضروریست.
۴۰.

شناسایی چالش های گردشگری مناطق روستایی در دوره همه گیری کرونا، با رویکرد آمایش سرزمین (مطالعه موردی: روستای سولقان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آمایش سرزمین دوره ۱۹ پاییز و زمستان ۱۴۰۲ شماره ۲ (پیاپی ۲۹) 293 - 306

کلیدواژه‌ها: آمایش چالش های گردشگری کرونا مناطق روستایی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۴ تعداد دانلود : ۹۴
پژوهش حاضر با هدف شناسایی چالش های گردشگری مناطق روستایی در دوره همه گیری کرونا، با رویکرد آمایش سرزمین، در روستای سولقان انجام شده است و از لحاظ هدف کاربردی است و با بهره جستن از پارادایم کیفی و روش نظریه اکتشافی انجام شده است. جامعه مورد مطالعه پژوهش را کارشناسان و متخصصان گردشگری مناطق مختلف روستایی تشکیل داده اند که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند ترکیبی 15 نفر از آنان انتخاب شده اند. روش گردآوری اطلاعات با استفاده از مطالعات کتابخان ه ای، پروتکل مصاحبه، و مش اهده مس تقیم صورت گرفت و تا رسیدن به سطح اشباع نظری ادامه یافت. تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده از کدگذاری انجام شد. داده ه ای جمع آوری ش ده از طری ق تحلی ل محتوای ی واکاوی ش دند. نتایج پژوهش نش ان داد عدم استفاده از ظرفیت های انسانی و طبیعی و فرهنگی روستاها و ناشناخته ماندن و از بین رفتن آن ها، کم رنگ شدن جاذبه های بومی و محلی روستاها، رکود اقتصادی (فقر و بی کاری)، ناکارآمدی فرایند سیاست گذاری و برنامه ریزی، و فقدان حمایت های دولتی و محلی مهم ترین چالش هایی است که در اثر همه گیری کرونا در روستای سولقان ایجاد شده است.