کنترل والدین

امروزه تلفن همراه، به عنوان یکی از مظاهر فناوری ارتباطی نوین، در زندگی فردی و اجتماعی بشر جایگاهی قدرتمند دارد و جزء لاینفک مناسبات روزمره محسوب می شود؛ به طوری که می توان ادعا کرد برای بسیاری از افراد، زندگی بدون آن امکان پذیر نیست یا دست کم مطلوبیتی ندارد. نفوذ کاربرد تلفن همراه در شئون زندگی، پدیده ای جهانی است و در جامعه ما، با وجود فروکش کردن تب اولیة استفاده از آن، مقبولیتش به حدی رسیده است که مضرات جدی و اساسی این فناوری مدرن را مخفی و نادیده نگه می دارد. به طورکلی، هدف پژوهش حاضر، بررسی فضای عاطفی خانواده و کنترل والدین بر کاربردهای مطلوب و نامطلوب تلفن همراه است. روش پژوهش، پیمایش است که با استفاده از تکنیک پرسشنامه در میان 380 نفر از نوجوانان 12 تا 18 ساله در شهر تهران انجام گرفت. چارچوب های مفهومی این پژوهش، براساس بررسی دیدگاه های جامعه شناسی انحرافات، ارتباطات و روان شناسی و مرور منابع تجربی، تنظیم و در قالب آن، فرضیه های اصلی مطرح شد. نتایج پژوهش نشان می دهد که پسران بیشتر از دختران، از تلفن همراه به صورت نامطلوب استفاده می کنند. همچنین مشخص شد عواملی از قبیل فضای عاطفی خانواده، کنترل والدین و زمینه ویژة کاربری، بر استفاده نوجوانان از تلفن همراه تأثیر دارد. درحقیقت، فضای عاطفی خانواده و کنترل والدین، عامل بازدارنده نوجوان از کاربرد نامطلوب و گرایش به سمت کاربرد مطلوب تلفن همراه است.

هدف اصلی این مقاله، بررسی میزان اعتیاد اینترنتی در میان دختران دبیرستانی شهر کرمان است. از مجموع دانش آموزان دختر دبیرستانی این شهر (11307)، 205 نفر به شیوه نمونه گیری تصادفی سیستماتیک انتخاب شده اند. این تحقیق به روش پیمایشی انجام گرفته و جهت آزمون فرضیات، از آزمون همبستگی پیرسون استفاده شده است. بر اساس نتایج، 7/67 درصد افراد از اعتیاد اینترنتی قابل توجه و 4/4 درصد از اعتیاد اینترنتی کم دارند. همچنین میان اعتیاد اینترنتی و متغیرهای افسردگی، احساس هیجان خواهی، بحران هویت، دلبستگی به خانواده، مشارکت در خانواده، کنترل والدین، انزوای اجتماعی و عدم پایبندی به ارزش های اخلاقی رابطه معناداری وجود دارد. میان اعتیاد اینترنتی با متغیرهای درون گرایی، پایگاه اجتماعی اقتصادی، سن و وضعیت تحصیلی رابطه ای مشاهده نشد. نتایج حاصل از رگرسیون چندمتغیره نشان داد: متغیرهای عدم پایبندی به ارزش های اخلاقی، افسردگی، پایگاه اجتماعی و اقتصادی، انزوای اجتماعی و دلبستگی به خانواده می توانند 31 درصد اعتیاد به اینترنت را پیش بینی کنند. کنترل بیش از حد والدین بیشترین تأثیر و متغیر بحران هویت کمترین تأثیر را دارد.

امروزه استفاده از فضای سایبر به امری اجتناب ناپذیر شده تبدیل شده، از طرفی متأسفانه به کارگیری بی ضابطه و مدیریت نشده فضای سایبر توسط کودکان، مشکلات زیادی برای خانواده و افراد به وجود آورده، مشکلاتی مانند اعتیاد به فضای سایبر، افسردگی، انزوا، گوشه نشینی، وسواس، کاهش عزت نفس، بی اعتمادی، طلاق و اتلاف گسترده زمان. معمولاً والدین به دلیل مشغله های فراوان، نمی توانند روی نحوه فعالیت فرزندان، نظارت مناسبی داشته باشند، به همین دلیل در دنیا ابزارهایی برای نظارت و مدیریت والدین بر نحوه رفتار کودکان در فضای سایبر، ایجاد شده که به این ابزارها «ابزارهای کنترل والدین » می گویند. در این مقاله بعد از بررسی ادبیات و مطالعات کتابخانه ای و جمع آوری نظرات افراد خبره و پژوهش های محقق، دودسته بندی سه سطحی و پنج سطحی از ابزارهای کنترل والدین معرفی، بررسی و مقایسه شده اند و سعی شده است که مناسب ترین ابزارهای کنترل والدین معرفی شوند. در ادامه مقاله راهکارها و پیشنهاداتی برای کنترل و نظارت بر نحوه استفاده از فضای سایبر و اعمال کنترل والدین برای والدین، برنامه نویسان، اپراتورهای مخابراتی، بازارهای ارائه دهنده نرم افزار، سایت های ارائه فیلم و سریال، سازندگان تلفن همراه و تولیدکنندگان و طراحان مسیریاب ، ارائه شده است.

پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش میانجی مشارکت والدین در فعالیتهای مدرسه، راهبردهای خودنظم بخشی و اهداف پیشرفت در روابط میان شیوه های تربیتی و انگیزش تحصیلی انجام شده است. جامعه آماری شامل همه دانش آموزان دختر دوره متوسطه دوم شهر بجنورد بودند که از میان آنها 275 دانش آموز به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند. ابزارهای اندازه گیری شامل پرسشنامه های مشارکت والدین، خودنظم بخشی و انگیزش تحصیلی، مقیاس شیوه های تربیتی و جهت گیری اهداف پیشرفت بود. داده ها از طریق روشهای آماری همبستگی و  تحلیل مسیر و با نرم افزارهای SPSS و AMOS تحلیل شدند. نتایج همبستگی نشان داد که ابعاد کنترل و پاسخگویی والدین با انگیزش بیرونی همبستگی منفی داشت، درحالی که با انگیزش درونی، خودنظم بخشی، مشارکت والدین در فعالیتهای مدرسه و اهداف پیشرفت همبستگی مثبت داشت. نتایج تحلیل مسیر نشان داد که پاسخگویی و کنترل والدین از طریق مشارکت والدین در فعالیتهای مدرسه و راهبردهای خودنظم بخشی بر انگیزش تحصیلی اثر می گذارد. همچنین نتایج نشان داد که مشارکت در فعالیتهای مدرسه از طریق خودنظم بخشی و اهداف عملکرد-گرایش و عملکرد-تسلط بر انگیزش تحصیلی اثر می گذارد. والدین کنترل کننده و پاسخگویی که در فعالیتهای مدرسه مشارکت می کنند از طریق الگودهی و اعتباربخشی راهبردهای یادگیری خودنظم بخشی و اهداف تسلط-گرایش و عملکرد-گرایش را در فرزندانشان شکل می دهند که به نوبه خود بر انگیزش تحصیلی تأثیرگذار است.  

پژوهش حاضر باهدف پیش بینی طرح واره نقص و شرم در کودکان بر اساس کنترل و اقتدار والدین انجام شد.جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال می باشد که تعداد آن ها 38000 نفر می باشد .تعداد اعضای نمونه 390 نفر در نظر گرفته شد و پس از اجرای پرسشنامه ها 382 نمونه باقی ماند.داده های اصلی این پژوهش با استفاده از پرسشنامه طرح واره یانگ-کوتاه (1994)،کنترل والدین توسط لسلی همکاران(1986) و اختیارات والدین بوری (1991) به دست آمد.در تجزیه وتحلیل داده ها از آمار توصیفی و آمار استنباطی (آزمون همبستگی و رگرسیون) استفاده شد.نتایج پژوهش نشان داد که بین کنترل والدین و طرح واره نقص و شرم رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. همچنین بین ابعاد اقتدار والدین (سبک استبدادی،سبک سهل انگیز و سبک مقتدرانه منطقی) با طرح واره نقص و شرم رابطه معناداری وجود دارد.به این ترتیب سبک سهل گیرانه و مستبدانه رابطه مثبت و معناداری و سبک مقتدر منطقی با طرح واره نقص و شرم در کودکان رابطه منفی معنادار دارد. نتایج پژوهش نشان داد که کنترل و اقتدار والدین می تواند طرح واره نقص و شرم را در کودکان پیش بینی کند.