مطالب مرتبط با کلیدواژه
۲۱.
۲۲.
۲۳.
۲۴.
۲۵.
۲۶.
۲۷.
۲۸.
۲۹.
۳۰.
۳۱.
۳۲.
۳۳.
۳۴.
۳۵.
۳۶.
۳۷.
۳۸.
۳۹.
۴۰.
صنایع دستی
حوزه های تخصصی:
گردشگری میراث فرهنگی، یکی از مهم ترین شاخه های گردشگری فرهنگی است و صنایع دستی، نمونه بارزی از جاذبه های میراث فرهنگی محسوب می شوند. پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر ماهیت، توصیفی -تحلیلی است و با هدف ظرفیت سنجی توسعه گردشگری میراث فرهنگی با تکیه بر صنایع دستی در استان مازندران انجام شده است. داده های پژوهش با روش مطالعات اسنادی و بررسی های میدانی شامل پرسش مستقیم از گردشگران این استان با ابزار پرسش نامه گردآوری شده اند. پژوهش حاضر با الگوی (O.P.C.T.L) انجام شده است و شاخص هایی همچون کیفیت عرضه، نحوه نمایش، جذابیت فرهنگی و قابلیت حمل و نقل صنایع دستی و میزان وفاداری گردشگران به بازدید دوباره از مقصد ارزیابی شده اند. چند متخصص حوزه پژوهش، روایی پرسش نامه را تأیید کرده اند. جامعه آماری پژوهش، تعداد 200 نفر از گردشگران بازدیدکننده از فروشگاه های صنایع دستی استان هستند که به طور تصادفی ساده در دسترس انتخاب شده اند. پردازش داده های پژوهش با نرم افزار SPSS انجام و بر اساس ماهیت داده ها و هدف پژوهش، از آزمون های تی تک نمونه ای و ضریب همبستگی برای تحلیل داده ها استفاده شد. نتایج نشان می دهند که متغیرهای مؤثر بر وفاداری گردشگران در وضعیت مطلوبی قرار ندارند. همچنین، رابطه معناداری بین کیفیت عرضه و میزان وفاداری در سطح 01/0 وجود دارد؛ این وضعیت درباره مؤلفه های نحوه نمایش محصولات صنایع دستی، میزان تأثیرگذاری فرهنگی و قابلیت حمل و نقل نیز وجود دارد.
طراحی مدل بازاریابی استراتژیکِ صنایع دستی مبتنی بر تئوری داده بنیاد(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
صنایع دستی یکی از سرمایه های ارزشمند ملّی است که قابلیّت کارآفرینی و اقتصادی بالایی دارد. اکثر هنرمندان صنایع دستی، مردم بومی و افرادی بدون تحصیلات دانشگاهی هستند که فارغ از فضای رقابتی بازار داخل و خارج، به صورت سنتی تولید می کنند. در برخی موارد نیز کارگاه های تولیدی به دلیل نبود تقاضا و نداشتن صرفة اقتصادی تعطیل می شوند؛ این در حالی است که صنایع دستی ایران به دلیل تنوّع، اصالت و هویّت و کارکردهای آن، ظرفیت لازم را برای احیا دارد و می تواند به یکی از منابع ارزشمند تولید داخلی و ملّی تبدیل شود. باتوجه به اهمیّت موضوع و ضرورت ایجاد و افزایش تقاضا برای این نوع از محصولات، در این پژوهش سعی شده است با بهره گیری از روش تحقیق کیفی و با رویکرد کاربردی، عوامل تجربی مؤثر بر بازاریابی و فروش صنایع دستی شناسایی، دسته بندی و مدل سازی شوند. براساس این، با انجام مصاحبه با برخی از خبرگان، تولیدکنندگان و فروشندگان، درمجموع از تعداد 28مصاحبه، 58مفهوم درارتباط مستقیم یا غیرمستقیم با بازاریابی صنایع دستی شناسایی شده است که در 20مقولة اصلی، براساس مدل پارادایمی داده بنیاد، در قالب شش بعد «علّی»، «محوری»، «راهبردی»، «زمینه ای»، «مداخله گر» و «پیامدها» ساختاردهی شده است.
مؤلفه های فرهنگ محور در طراحی بسته بندی صنایع دستی ایران
حوزه های تخصصی:
صنایع دستی به عنوان یکی از شناسه های فرهنگی و هنری، معرف فرهنگ و تجلی بخش هویت ایرانی اسلامی در سطح بین المللی است. این سفیران فرهنگی با زبان بصری منتقل کننده فرهنگ و هنر ناب ایرانی اسلامی هستند و نیز موجب فرهنگ سازی و تقویت بنیان های فرهنگی می شوند. استفاده از این پتانسیل مخصوصاً در میان مخاطبین بین المللی صنایع دستی نیازمند بهره گیری از روش های به روز و هوشمندانه است. بسته بندی دراین بین می تواند به عنوان واسطه ای ارزشمند جهت معرفی صنایع دستی ایران به بازارهای داخلی و خارجی عمل کند. از شاخص های مؤثر در انتخاب و خریداری کالای بسته بندی شده مؤلفه های فرهنگی و فاکتورهای هویت بخش می باشند. در این راستا هدف از انجام این پروژه شناسایی راه و روشی مناسب برای طراحی شایسته بسته بندی صنایع دستی است، به گونه ای که مؤلفه های فرهنگی و هویت بخشی به طور مناسبی نشانگر سلیقه، هویت و فرهنگ ایرانی باشد. در این پژوهش روش تحقیق کاربردی و ماهیت آن تحلیلی- توصیفی است و همچنین روش گردآوری اطلاعات به صورت اسنادی، کتابخانه ای است. همین طور در پی پاسخ به این پرسش هستیم که، چگونه می توان در طراحی بسته بندی صنایع دستی ایرانی از مؤلفه های فرهنگ محور به گونه ای که نشانگر سلیقه، هویت و فرهنگ ایرانی باشد، استفاده کرد؟ برای دستیابی به اطلاعات این پروژه پس از ارائه تعاریف و عملکردهای بسته بندی به بررسی اهمیت بسته بندی صنایع دستی و مؤلفه هویتی و فرهنگی پرداخته شد. درنهایت به منظور ادغام آگاهانه هویت و فرهنگ در طراحی بسته بندی، مدل طراحی فرهنگ محور پیشنهاد شده است. با استفاده از مدل طراحی پیشنهادی ارائه شده مشخص می شود که طراحی بسته بندی با توجه به عوامل فرهنگی، می تواند تا حد قابل ملاحظه ای از تطابق راه حل های پیشنهادی اطمینان حاصل کند و در عین حفظ ویژگی های فرهنگی و هویتی ایرانی در طراحی بسته بندی صنایع دستی، با درک بهتر تجربیات سایر فرهنگ های خریدار، راه حل های کاربردی و مؤثری در این زمینه ارائه خواهد کرد.
واکاوی زمینه های مطالعه صنایع دستی در متون کهن دوره اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
نگره بهار ۱۳۹۶ شماره ۴۱
31 - 41
حوزه های تخصصی:
اگرچه در متون کهن به گونه های مختلف از صنایع دستی سخن به میان آمده است، اما در پژوهشهای امروزی چندان مورد توجه نیست. بر این اساس گشودنِ درهای جستجو برای اشراف بیشتر به گذشته صنایع دستی، ضرورت کنکاش در متون را دوچندان می کند. لذا برای آگاهی از تجلی صنایع دستی در متون، واکاوی گسترده ای برای پاسخ به پرسشهای زیر صورت گرفت: 1- با توجه به تنوع بسیارِ متون دوره اسلامی از نظر موضوعی، اطلاعات مربوط به صنایع دستی را باید در کدام متنهای تاریخی جستجو کرد؟ 2- این متنها در چه زمینه ها و ویژگیهایی از صنایع دستی می توانند مورد مطالعه قرار گیرند؟ هدف از این پژوهش در اختیار نهادن امکانات استنادی و مطالعاتی گسترده تر برای پژوهشگر صنایع دستی است و اینکه موضوعات پژوهشی جدیدی در حوزه صنایع دستی از طریق جستجو در متون به دست آید و به این ترتیب بخشهایی از اطلاعات پنهان صنایع دستی گذشته آشکار شود. اطلاعات از طریق سیر در متنهای کهن متعدد، موجود در کتابخانه ها و گزینش زمینه های متنوع تجلی صنایع دستی در آنها گردآوری شد. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بود تا ضمن وصف متن انتخابی، زمینه های موضوعی معرفی شوند و روش جمع آوری اطلاعات کتابخانه ای انجام شده است. نتیجه بررسیها نشان داد که اطلاعات مربوط به صنایع دستی در انواع متون جغرافیایی، تاریخی، پزشکی، علمی، ادبی، مذهبی، فقهی، حماسی، درباری، سفرنامه و غیره آمده و این اطلاعات زمینه های متنوعی از علوم و معارف مرتبط با صنایع دستی را در بر می گیرند که از جمله آنها می توان به: آشنایی با ناگفته های صنایع دستی؛ کشف اصطلاحات و عنوانهای مرسوم گذشته؛ احیاء صنایع دستی فراموش شده؛ کشف واقعیتهای فکری و فرهنگی پیرامون صنایع دستی گذشته، و طبقه بندی و به سامان کردن آنها اشاره کرد.
درآمدی بر کارآفرینی بومی هنر نمدمالی و نمدکاری شهرکرد
کارآفرینی به عنوان موتور توسعه اقتصادی، می تواند یکی از راهبردهای اصلی حل مشکلات، متنوع سازی اقتصادی و استفاده بهینه از منابع در مناطق مختلف کشور باشد. دنیای هنر و کارآفرینی بومی هنر، یکی از مهم ترین ظرفیت های ناشناخته و مغفول مانده در حوزه ی کارآفرینی، اشتغال زایی و محیط کسب و کار است. هنر به ویژه هنرهای سنتی و صنایع دستی که نمودی از صنایع-فرهنگی و هنری بومی و قومی است، واجد ارزش های فرهنگی و هنری، کاربردی و اقتصادی، هم به لحاظ آفرینندگان و دست-اندرکاران تولیدی آن و هم به لحاظ استفاده کنندگان آن است. به دلیل برخورداری از ظرفیت های بالقوه کاربردی و کارآفرینی و رفع نیاز های بازار و مصرف کنندگان، یکی از مهم ترین و برجسته ترین پدیده هایی است که امروزه در جوامع درحال توسعه و برخوردار از هنرهای سنتی و صنایع دستی، در جهت کاهش بیکاری و ایجاد فرصت های شغلی در کانون توجه قرار گرفته است. هنر نمدمالی(تولید محصولات سنتی) و نمدکاری(تولید محصولات صنعتی و امروزی) یکی از دیرینه ترین صنایع هنری بومی ایران، استان چهارمحال و بختیاری و به طورخاص شهرکرد مرکز استان است. مقاله پیش رو به عنوان یک پژوهش کاربردی و میدانی، نخستین تحقیق در کارآفرینی بومی هنرهای سنتی و صنایع دستی است که به طور خاص متمرکز بر هنر نمدمالی و نمدکاری است و از پشتوانه تئوریک کم تری برخوردار است. معرفی کارآفرینی بومی هنر (هنرهای سنتی و صنایع دستی)، هنر نمدمالی و نمدکاری به عنوان یک صنعت خلاق هنری بومی، ظرفیت های آن و بررسی وضعیت کارآفرینی هنر نمدمالی و نمدکاری در شهرکرد از منظر کمی و کیفی، هدف مقاله است. این پژوهش از نوع توسعه-ای(بنیادین و کاربردی) و روش تحقیق توصیفی - تحلیلی است. شیوه ی گردآوری اطلاعات توأمان میدانی و کتابخانه ای است.
صنایع دستی تجلی یافته در مسجد-مدرسه چهارباغ اصفهان(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
جلوه هنر سال یازدهم بهار ۱۳۹۸ شماره ۱ (پیاپی ۲۲)
7 - 26
حوزه های تخصصی:
مسجد- مدرسه چهارباغ اصفهان به عنوان گنجینه ای از هنر و معماری اواخر عهد صفویه دارای اهمیت بسیاری است. این هنرها در جایگاه صنایع دستی اصیل ایرانی از ظرفیت پژوهشی مناسبی برخوردار هستند. پژوهش پیش رو تلاش دارد ضمن تبیین اهمیت جایگاه هنرهای مذکور در این بنا، آن ها را از حیث ساختار و محتوا موردمطالعه قرار دهد. تا زمینه ساز پاسخ به مهم ترین پرسش این پژوهش باشد که: صنایع دستی در مسجد-مدرسه چهارباغ دارای چه گونه هایی هستند؟ و مهم ترین ویژگی های به کاررفته در آن ها چیست؟ در پژوهش حاضر که از لحاظ روش، توصیفی-تحلیلی است؛ تعیین جامعه آماری با توجه به تعدد نمونه ها و فضای اندک مقاله، به صورت هدفمند انجام گرفته است. لازم به ذکر است اطلاعات به شیوه میدانی و کتابخانه ای جمع آوری شده اند؛ و یافته ها به صورت کیفی مورد تجزیه وتحلیل قرارگرفته اند، مشاهدات میدانی نشان می دهد که صنایع دستی این بنا از جهت تکنیک شامل، ناب ترین هنرهای منقوش و مکتوب حوزه کاشی کاری، حجاری، فلزکاری، گچ بری و هنرهای چوبی است که دربردارنده نقوش هندسی، نقوش گیاهی و خوشنویسی هستند. در کنار این هنرهای منقوش، این بنا مزین به کتیبه هایی است که بر بستر فلز، چوب، سنگ و حتی دست بافته زیلو اجراشده اند، این کتیبه ها مجموعه ای از آثار خطاطان معروف عهد صفوی همچون محمد صالح و عبدالرحیم جزایری بوده و دربردارنده مهم ترین خطوط ایرانی-اسلامی اند، در بعد مضامین نیز موضوعاتی همچون: آیات قرآن، احادیث، مدح ائمه اطهار و به خصوص حضرت علی (ع) و تمجید از حامی بنا مشاهده می شود. در نهایت، مقایسه اطلاعات نشان می دهد که ساختار و محتوای صنایع دستی به کاررفته با محل قرارگیری و کاربری هر بخش و درمجموع با کاربری اصلی بنا در هماهنگی کامل است. تقسیمات چهارگانه و کهن الگوی چلیپایی و همچنین تقارن های گوناگون، نحوه اجرای صنایع دستی در مقیاس خرد و کلان جایگاه ویژه در این بنا دارند. همچنین متناسب با کاربری علمی بنا و نظم حاکم بر علوم اسلامی، از گره ها و نقوش نظام مند هندسی استفاده شده است. به علاوه، تناسب معنادار پیام ها و مضامین هنرهای مکتوب با کاربری علمی-مذهبی قابل تأمل است.
گذری بر واردات و تولید ملی در عصر ناصری
منبع:
پژوهش در تاریخ سال چهارم تابستان ۱۳۹۲ شماره ۲ (پیاپی ۱۱)
97 - 119
حوزه های تخصصی:
تاریخ پنجاه ساله ناصری(1313-1264ﻫﻕ/1897-1848ﻡ)شاهد تحولات عظیم اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی می باشد. سلطنت ناصری مقارن است با تحولات بین المللی و انقلاب صنعتی اروپا که تأثیر بسزایی بر اقتصاد و جامعه ایران داشته است. تحولاتی دوران ساز که در سال های بعد به انقلاب مشروطه انجامید. شرایط اقتصادی کشور در عصر ناصری که قسمتی از آن تحت تأثیر غرب شکل گرفته بود، موقعیتی متفاوت بود که برخی از تجار از آن بهره می بردند. این شرایط تأثیر مستقیمی بر زندگی اجتماعی و اقتصادی کشور از شکل تجارت خارجی گرفته تا الگوی مصرف داشت.
نقطه شروع تاریخ نوین سرمایه داری جامعه ایران در قرن نوزدهم با پویشی انهدامی همراه بوده. سرآغاز نفوذ غرب آثاری بس نامناسب بر بافت ها و ساختارهای اقتصادی و اجتماعی و این جامعه به جای نهاد، چنانکه اقتصاد معیشتی، اجتماعات روستایی ایرانیان که دارای شکل سنتی کشاورزی و پیشه وری خاص خود بودند، متأثر از ورود کالاهای غربی به ورطه نابودی کشانده شدند. زراعت محصولات نقدآور گسترش یافت و جای زراعت معاشی را گرفت. واردات کالاهای اروپایی از جمله: منسوجات انگلیسی و دیگر تولیدات صنعتی و کارخانه ای به صنایع دستی ایرانیان آسیب رساند. با هجوم کالاهای خارجی به بازارهای ایران و نفوذ کامل آن ها بر بازارهای داخلی به دلیل تنوع در محصولات و تغییر در سلیقه همه طبقات جامعه و عدم حمایت دولت از تولید ملی، صنایع دستی به نابودی کشیده شد. همین عامل، ضربه ای شدید به اقتصاد خودکفای روستایی وارد ساخت، بطوری که اقتصاد خود بسنده روستایی بدون آنکه جایگزین قانع کننده و نوینی در این زمینه پیدا کند رو به تحلیل نهاد.
تمرکز این پژوهش بر آن است تا با پایبندی بر چارچوب اولیه در حوزه اقتصاد ایران در عصر ناصری، تأثیرواردات بر تولید ملیرا مورد مطالعه قرار دهد. در وهله نخست؛ از وضعیت تجارت خارجی ایران در این عصر سخن به میان می آید، تا بدین وسیله به نتایجی در ارتباط با روابط دول اروپایی با ایران برسد. سپس؛ نتیجه واردات بی رویه بر تولیدات ملی را مورد بررسی قرار می دهد. سرانجام سعی دارد به این سؤال پاسخ دهد که؛ وجود شیوه های تولید سنتی در اقتصاد کشاورزی و صنایع و ورود کالاهای غربی به کشور چه تأثیری بر شیوه و روش زندگی ایرانیان داشت؟ و آیا ورود برخی اقلام وارداتی توانست بازارهای ایران را قبضه کند؟
مطالعه پیشران ها و راهبردهای بازاریابی آنلاین در توسعه صنایع دستی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
چشم انداز مدیریت بازرگانی سال هجدهم بهار ۱۳۹۸ شماره ۳۷
127-144
حوزه های تخصصی:
صنایع دستی ایران به دلیل تنوع، اصالت، هویت و کارکردهایی که دارد، می تواند به یکی از منابع ارزشمند تولید داخلی و ملی تبدیل شود، اما جهانی شدن و رقابت شدید تهدیدی برای بازاریابی این نوع محصولات به شمار می آید. بعلاوه، استفاده از ابزارها و فن آوری های روز دنیا باعث شده که در امر تجارت بهبود و پیشرفت بهتری نسبت به گذشته ایجاد شود، به طوری که ظهور اینترنت، شرکت های صنایع دستی را قادر می سازد که به طور مؤثر و کارآمد در بازارهای داخلی و بین المللی رقابت کنند و از طریق بازاریابی آنلاین فضایی بزرگ و مجازی برای ارائه محصولات خود، در بستر فناوری اطلاعات، به وجود آورند. در همین راستا پژوهش حاضر با هدف شناسایی پیشران ها و بازدارنده های بازاریابی آنلاین محصولات صنایع دستی و درنهایت تدوین راهبردهای مناسب آن شکل گرفت. بدین منظور، ابتدا شش معیار اقتصادی، فرهنگی- اجتماعی، قانونی- حقوقی، تکنولوژیکی، مربوط به مشتریان و محیطی جهت دستیابی به هدف شناسایی گردید. پس از شناسایی عوامل دارای تاثیر مثبت یا منفی بر بازاریابی آنلاین در حوزه های شش گانه فوق، از طریق مصاحبه با خبرگان حوزه صنایع دستی استان سیستان و بلوچستان پیشران ها و نیروهای بازدارنده بازاریابی آنلاین شناسایی شده و سپس بر اساس روش تحلیل شبکه (ANP) در محیط نرم افزاری Super Decision اولویت بندی گردیدند. نتایج اولویت بندی پیشران ها و بازدارنده های بازاریابی آنلاین نشان داد "تسهیلات خرید" و "اعتماد به فروشنده" مهم ترین نیروهای پیشران و "عدم شناخت بازار هدف" مهم ترین نیروی بازدارنده هستند. درنهایت با استفاده از مدل PIP مناسب ترین راهبردها به ازاء مهم ترین نیروها تدوین گردید و درنهایت پیشنهاداتی ارائه شد.
نقدی بر کتاب شناخت صنایع دستی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
پژوهشنامه انتقادی متون و برنامه های علوم انسانی سال نوزدهم مرداد ۱۳۹۸ شماره ۵ (پیاپی ۶۹)
173-188
یکی از کتاب های چاپ شده در حوزه صنایع دستی کتاب شناخت صنایع دستی ایران است که مؤلف آن را به عنوان کتاب درسی برای دانشجویان رشته های مدیریت جهان گردی، مدیریت هتل داری، و مدیریت امور گمرکی معرفی کرده است. مقاله حاضر بررسی و نقد این کتاب است. پس از معرفی کتاب، نخست نقد شکلی اثر و سپس نقد محتوا صورت گرفته است. در این مقاله، به روش نقد و تحلیل کتاب موردارزیابی قرار می گیرد و ضمن برشمردن نواقص، کاستی ها، و اشتباهات نشان داده می شود که اثر یادشده به عنوان یک کتاب درسی دانشجویی نمی تواند مورداستفاده قرار گیرد و جامعیت یک کتاب علمی را ندارد. ازجمله استفاده نکردن از منابع علمی و تاریخی در بیان مطالب کتاب، توضیحات ناکافی در عناوین تخصصی، استفاده نکردن از ابزارهای علمی مناسب، تکراری بودن محتوا، و ... نقدی است که بر این کتاب ارائه شده است. اشکالات موجود در تأثیر منفی کتاب در دانش مخاطبان نقش قابل توجهی دارد و آن را شایسته حضور در محیط دانشگاهی نمی کند. درپایان، پیش نهادهایی برای رفع کاستی ها و اشکالات ارائه شده است.
اثر طرد شدگی در محیط کار بر رفتارهای محیط کار با نقش میانجی عزت نفس سازمانی و تعدیلگر عدالت سازمانی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مدیریت فرهنگ سازمانی سال هفدهم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۴ (پیاپی ۵۴)
569 - 586
حوزه های تخصصی:
پژوهشگران در این پژوهش درصدد بودند تأثیر طرد شدگی در محیط کار بر رفتارهای محیط کار (رفتار انحرافی و بی نزاکتی در محل کار) را با نقش تعدیلگر عدالت سازمانی ادراک شده و نقش میانجی عزت نفس سازمانی در سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی، و گردشگری استان مازندران بررسی کنند. روش پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی پیمایشی بود. نمونه ها به شیوه تصادفی ساده انتخاب شدند. پایایی و روایی ابزار پژوهش با استفاده از آزمون های پایایی ترکیبی، ضریب بارهای عاملی، آلفای کرونباخ، روایی همگرا، و روایی واگرا اندازه گیری و داده های حاصل با استفاده از نرم افزار Smart-PLS و SPSS تجزیه وتحلیل شدند. از آزمون های سوبل و واف برای اندازه گیری شدت اثر و از آماره تی برای متغیر میانجی عزت نفس سازمانی استفاده شد. تحلیل داده ها نشان داد طرد شدگی در محیط کار بر رفتارهای محیط کار و عزت نفس سازمانی مؤثر است. همچنین عدالت سازمانی ادراک شده نقش تعدیلگر را در رابطه بین طرد شدگی در محیط کار با رفتارهای محیط کار ایفا می کند. از سوی دیگر، آزمون سوبل نشان داد تقریباً 40 درصد از تغییرات طرد شدگی در محیط کار بر رفتارهای محیط کار از طریق متغیر میانجی عزت نفس سازمانی تبیین می شود.
امکان سنجی توسعه پایدار روستایی از طریق توسعه صنایع خلاق: نمونه موردی صنایع دستی روستاهای منتخب استان اصفهان(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
روستا و توسعه سال بیست و دوم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۴
51 - 69
حوزه های تخصصی:
پژوهش حاضر با هدف امکان سنجی توسعه پایدار روستایی از مسیر توسعه صنایع خلاق انجام شد. جامعه آماری، روستاهای طرح توسعه اقتصادی و اشتغال زایی استان اصفهان در برنامه پنج ساله ششم توسعه بودند. 122 روستای استان اصفهان در سال اول برنامه مورد بررسی قرار گرفتند که از آن میان، پنجاه روستای دارای توان تولید صنایع دستی به کمک ظرفیت سنجی به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. با استفاده از تحلیل سوات و مطالعات میدانی، امکان سنجی کمّی نقاط ضعف و قوت و نیز تهدیدها و فرصت های توسعه صنایع خلاق با توجه به سرمایه های روستا بررسی شد. بر پایه نتایج تحقیق، از پنجاه روستای مورد مطالعه، هفت روستا از طریق توسعه صنایع دستی امکان دستیابی به توسعه پایدار روستایی را نداشتند؛ همچنین، یک روستا دارای شاخص توسعه پایدار روستایی صفر بود. از این رو، پیشنهاد شد که هر روستای دارای امتیاز بیشتر به عنوان مکان کارگاه مرکزی برای تولید، تأمین مواد اولیه، کنترل کیفیت، آموزش و نظارت بر صنایع دستی معرفی شود.
تحلیل جغرافیایی صنایع دستی در شهرستان املش و نقش آن در توسعه گردشگری(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
صنایع دستی بعنوان هنری باارزش، صنعتی مستقل، بومی و اصیل با جنبه های قوی کاربردی می تواند به عنوان یک جاذبه مکمل در توسعه گردشگری مؤثر باشد. پژوهش حاضر در محدوده ی شهرستان املش واقع در استان گیلان در راستای پاسخگوی به این سوال که آیا صنایع دستی ظرفیت های لازم جهت توسعه گردشگری در منطقه را دارد، انجام گرفته است. روش تحقیق به کار رفته توصیفی -تحلیلی و روش جمع آوری اطلاعات روش کتابخانه ای و میدانی بوده است. بدین منظور ابتدا صنایع دستی شناسایی و معرفی و سپس به پهنه بندی جغرافیایی آن پرداخته شد. جامعه آماری این تحقیق شامل گردشگران ورودی به منطقه و خانوارهای فعال در تولید صنایع دستی است که تعداد 384 گردشگر با استفاده از جدول استاندارد مورگان و به روش نمونه گیری تصادفی و تعداد226 خانوار با استفاده از فرمول کوکران و به روش نمونه گیری سهمیه ای به عنوان نمونه انتخاب گردیدند و جهت ارزیابی فرضیه ها از روش آزمون ضریب همبستگی اسپیرمن استفاده شده است. نتایج بررسی ها نشان داد که 9/68 درصد از گردشگران، میزان تأثیر شناسایی و معرفی صنایع دستی را در توسعه و رونق گردشگری در حد بسیار زیاد و زیاد و همچنین 5/76 درصد از خانوار فعال در تولید صنایع دستی، میزان تأثیر شناسایی و معرفی صنایع دستی را در توسعه و رونق گردشگری در حد بسیار زیاد و زیاد دانسته اند که نیازمند برنامه ریزی،سرمایه گذاری و حمایت های لازم از هنرهای دستی است.
ورود ایران به بازار جهانی و تاثیر آن بر صنایع دستی کشور در نیمه ی دوم حکومت قاجاریه نمونه موردی: ولایت قاینات
حوزه های تخصصی:
با ورود گسترده ی ایران به بازار جهانی در نیمه دوم حکومت قاجاریه (1344-1264ق)، حوزه های مختلف اقتصادی و اجتماعی کشور، متحوّل شد. صنایع دستی نیز به عنوان یکی از عرصه های اقتصادی از این امر مستثنی نبود. مقاله ی حاضر، ضمن بررسی وضعیتِ صنایع دستی ولایت قاینات در نیمه ی دوم حکومت قاجاریه، تأثیرِ ورود گسترده ی این ولایت به بازار جهانی را بر این بخش از اقتصادِ منطقه ، مورد بررسی قرار داده است. بنا بر یافته های پژوهش حاضر، در این دوره بسیاری از صنایع دستی قاینات به سبب عدم توان رقابتی با کالاهای ماشینی و عمدتاً ارزان قیمت و سهل الوصول غربی، به حاشیه رفته و به مرور زمان از بین رفت؛ با وجود این، تولید و تجارتِ فرش دستباف به سبب اقبال روزافزون بازار جهانی، تا حد قابل ملاحظه ای افزایش یافت ضمن اینکه این صنعت از لحاظ کیفی آسیب قابل توجهی را متحمل شد هر چند این امر در پژوهش های انجام شده کمتر مورد توجه قرار گرفته است.
مقایسه تطبیقی آثار صنایع د ستی با ضوابط «نشان اصالت صنایع د ستی یونسکو» (مطالعه مورد ی آثار چوبی «عبد الرحیم فروتن» خراط د زفولی)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
باغ نظر سال هفدهم مرداد ۱۳۹۹ شماره ۸۶
65 - 76
حوزه های تخصصی:
بیان مسئله: ارزش نماد ین صنایع د ستی ملی و منطقه ای و نیز هم ترازی آنها با سرمایه اقتصاد ی، که به وسیله نظریه پرد ازانی چون «بورد یو»، بیان شد ه، نشان از ارجمند ی آنها د ر نزد جوامع توسعه یافته است. جایگاه نماد ین صنایع د ستی و کارکرد فرهنگی این هنرها، که برآمد ه از اصالت آنها است، سبب می شود تا اصالت این آثار همواره مورد توجه قرار گیرد . بر این اساس د ر این مقاله، معیارهای سنجش اصالت اثر، صنایع د ستی یونسکو، به عنوان مرجع تعیین اصالت، با آثار صنایع د ستی خراطی «عبد الرحیم فروتن» که د ارند ه نشان ذکر شد ه، تطبیق د اد ه شد ه است. د ر این راستا سؤالات پژوهش بد ین شرح است: معیارهای اصالت اثر هنری یونسکو چیست و چگونه با آثار خراطی عبد الرحیم فروتن منطبق است؟ هد ف: هد ف این مقاله، آگاهی صنعتگران و علاقه مند ان صنایع د ستی از این معیارهاست. اهمیت این موضوع اعتباربخشی به صنایع د ستی با بیان معیارهایی مشخص و ضرورت آن کسب اعتبار آثار تولید ی هنرمند ان صنایع د ستی ایران و منتفع شد ن آنها د ر ابعاد مختلف کاری است. روش تحقیق: این پژوهش کیفی و روش آن تطبیقی است که با بهره گیری از معیارهای اصالت یونسکو و انطباق و همسنجی آنها با شیوه کار هنرمند مورد نظر، به صورت توصیفی و تحلیل نتایج خود را ارائه می د هد . منابع و اطلاعات این تحقیق، برآمد ه از منابع کتابخانه ای، پایگاه های معتبر اطلاعاتی علمی و اطلاعات مید انی است. ،نتیجه گیری: یافته های این مقاله نشان می د هد ، رعایت حق کپی رایت، اصالت اید ه، حقوق اجتماعی (مانند پای بند ی به رعایت حقوق کارگران توسط کارفرما و ایمنی محیط کار، آموزش به د اوطلبان یاد گیری این هنر و قرارد اد ن امکانات کارگاهی د ر اختیار افراد تحت آموزش) مرغوبیت و کیفیت مواد اولیه، توجه به هویت و اصول زیباشناسی سنتی، د ر نظرد اشتن مسائل زیست محیطی چون به کاربرد ن چوب یکپارچه بد ون استفاد ه از مواد شیمیایی مانند چسب و د یگر مواد ، اقد ام به کاشت و نگهد اری از د رختان جغ د ر منطقه، بازیافت و مد یریت پسماند د ر کنار قابلیت بازاریابی و عرضه د ر بازارهای جهانی، ارکان اصلی اصالت یک اثر از نظر یونسکو است که همه این موارد به شرح گفته شد ه، د ر کارگاه هنرمند مورد نظر، اجرا شد ه است.
مطالعه کیفی شرایط، زمینه ها و پیامدهای کارآفرینی در صنایع دستی شهر اصفهان برای دانش آموزان: (ارائه یک نظریه مبنایی)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف پژوهش حاضر مطالعه کیفی کارآفرینی در صنایع دستی برای دانش آموزان دوره ابتدایی شهر اصفهان است. روش پژوهش حاضر، کیفی- نظریه مبنایی و از نظر هدف نیز پژوهشی کاربردی است. مشارکت کنندگان در پژوهش شامل معلمان، مربیان و مدیران بودند که حداقل معیار لازم درگیری با فعالیت های صنایع دستی را داشتند. برای جمع آوری داده ها از مصاحبه های عمیق نیمه ساختاریافته تا حصول اشباع نظری، یعنی 19 مصاحبه، استفاده شد. نمونه گیری به روش نظری انجام شد و برای اعتبار داده ها از راهبرد بازبینی و خوانش مجدد و دیدگاه استادان استفاده شد. فرایند پیاده سازی و تحلیل متون مصاحبه ها به شناسایی 34 مفهوم و 12 مضمون محوری (دانش پایه صنایع دستی، مصداق های صنایع محور، خلاقیت کارآفرینانه، مروجان آموزشگاهی، میانی و اداری، جو فرهنگی، اجتماعی، تمایلات روان شناختی، ترسیم نقشه شناختی آینده، پیامدهای اولیه و ثانویه) منجر شد. سرانجام ایده مرکزی پژوهش «کارآفرینی در صنایع دستی به مثابه دانش، تمایل و ارزش» شکل گرفت که نسبت به مقولات محوری از سطح انتزاع و جامعیت بالاتری برخوردار است. در انتها نیز مضمون های محوری شناسایی شده در قالب مدل پارادایمی اشتراوس و کوربین در بخش های مختلف آن ترسیم شدند. با توجه به نتایج مصاحبه با خبرگان می توان گفت، آشنایی دانش آموزان از دوره ابتدایی با کارآفرینی در صنایع دستی ضرورت دارد و زمینه شکل گیری و رغبت آن ها را فراهم می کند.
نشانه شناسی نقوش کهن معماری گیلان در مطابقت با نقش مایه های برخی هنرهای دست بافت منطقه، با تأکید بر دیدگاه پیرس(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات هنر اسلامی سال سیزدهم بهار و تابستان ۱۳۹۶ شماره ۲۶
75 - 104
حوزه های تخصصی:
یکی از پراهمّیت ترین مسائل در زمینه زنده نگهداشتن ارزش های بومی یک منطقه، ناحیه و یا شهر یافتن نشانه هایی است که از گذشته باقی مانده اند. نظر به معماری بومی در پهنه جهان، گویای پیوندی عمیق بین خانه و محیط می باشد، از این میان معماری روستایی بومی گیلان، از دیرباز نمونه بارز دست ساخته های مردمانِ این خطّه را در خود جای داده است. مقاله حاضر بر پایه تحقیقات تفسیری - تاریخی و با مطالعات میدانی انجام پذیرفته است. در این مقاله مقایسه ای تطبیقی بین نقوش موجود از میان دست بافته های مطرح و پرکاربرد از گذشته تا به حال در سطح استان از یک سو و نقوش چوبی–نرده - بناهای بومی روستایی گیلان که از شاخص ترین عناصر کاربردی و در عین حال تزئینی معماری بومی گیلان می باشند، بر اساس مشاهدات عینی و بناهای تحقیق شده در آثار پژوهشگران پیشین از سوی دیگر، صورت گرفته است. نتایج دست یافته در اتمام تحقیقات با توّجه به سه اصل پیرس4 در مورد نشانه شناسی انجام گرفته و بر طبق موضوعات مورد اهمّیت در آن، شمایلی، نمادین و نمایه ای، بودن یافته ها دسته بندی گردیده است.
نقش آموزش در توسعه کارآفرینی صنایع دستی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات هنر اسلامی سال پانزدهم بهار ۱۳۹۸ شماره ۳۳
148 - 163
حوزه های تخصصی:
این پژوهش در پی شناسایی و بررسی شیوه های آموزش و توسعه کارآفرینی در صنایع دستی است. روش این پژوهش بر اساس ماهیت توصیفی-پیمایشی است و در زمره پژوهش های کاربردی قرار می گیرد. در تجزیه و تحلیل داده ها، از آمار توصیفی و استنباطی استفاده شده است. جامعه آماری این پژوهش 250 نفر از کارشناسان سازمانمیراثفرهنگی، صنایع دستیوگردشگری هستند که از طریق توزیع پرسشنامه، داده های اولیه جمع آوری گردید و در نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. به منظور آزمون فرضیات، از آزمونt تک نمونه و جهت مشخص کردن نرمال یا غیر نرمال بودن مؤلفه های پژوهش، از آزمون کولموگروف–اسمیرنوف استفاده شد. در پایان نیز به منظور اولویت بندی مؤلفه های پژوهش، از آزمون فریدمن استفاده گردید. یافته های تحقیق نشان داد که بین شیوه های مختلف آموزش و توسعه کارآفرینی در صنایع دستی، ارتباط معناداری وجود دارد. همچنین، آموزش از طریق تمرکز بر سرمایه گذاری در آموزش صنایع دستی در مراکز رشد، پارک های صنعتی و فنّاوری از نظر اهمیت با میانگین رتبه ۳۵/۳ در اولویت اول قرار گرفت و آموزش از طریق تربیت مربی کارآفرینی به منظور آموزش شیوه های نوین با میانگین رتبه ۴۷/۲ و آموزش از طریق تبیین رشته های هنری مرتبط با کارآفرینی صنایع دستی در مقاطع مختلف تحصیلی با میانگین رتبه ۲۵/۲ در اولویت های بعدی قرار گرفتند و آموزش از طریق ایجاد کارگاه های آموزشی مبانی کارآفرینی حوزه صنایع دستی و گردشگری زیر نظر سازمان میراث فرهنگی و گردشگری نیز با میانگین رتبه ۹۳/۱ از درجه اهمیت پایین تری برخوردار بود. بنابراین، نتایج حاکی از اهمیت تکیه بر شیوه های نوین آموزش کارآفرینی از طریق مراکز رشد، پارک های صنعتی و فنّاوری به منظور توسعه کارآفرینی در صنایع دستی بود.
نقد کتاب آشنایی با کارگاه های صنایع دستی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
پژوهشنامه انتقادی متون و برنامه های علوم انسانی سال بیستم شهریور ۱۳۹۹ شماره ۶ (پیاپی ۸۲)
201-222
سخن گفتن و تحلیل نظری صنایع دستی در عین سهل بودن دشوار است؛ صنایع دستی امری آشنا و ملموس در زندگی روزمره که بدون نیاز به شناساندن و تلاش برای فهمشان، هرگونه توضیحی در آن بدیهی به نظر می رسد. کتاب "آشنایی با کارگاه های صنایع دستی ایران" در سال 1395 توسط فریبا مصطفوی در انتشارات مهر نوروز گردآوری شده است. اگرچه کتاب مذکور به طور کلی مجموعه ای از تصاویر ارزشمند با کیفیت مطلوب برای معرفی برخی کارگاه های صنایع دستی بوده، اما همانند هر اثر علمی کاستی های شکلی و محتوایی دارد که در این جستار سعی شده به نقد انتقادی آن پرداخته شود. این پژوهش با تکیه بر روش کتابخانه ای برخی گزاره های غیر علمی آن که سبب گمراه شدن خواننده (هنرمندان) بوده و از پژوهشی به پژوهش دیگر منتقل می شود را تبیین نموده است. در همین راستا کاستی ها اشاره و نظرات انتقادی ذیل هر یک از مباحث بیان خواهد شد.
توانمند سازی زنان دانش آموخته صنایع دستی در مدیریت طراحی، تولید و عرضه محصولات ( با رویکرد توسعه اقتصادی)
حوزه های تخصصی:
صنایع دستی هنر-صنعتی است که زنان همواره در روند طراحی و تولید آن نقش به سزایی داشته و بخش قابل توجه ای از فعالان این عرصه را تشکیل می دهند. اگر چه یکی از نشانه های توسعه یافتگی حضور اجتماعی زنان است و چندین دهه است که رشته صنایع دستی در دانشگاه های ایران تدریس می شود و بخش عمده ای از این دانش آموختگان زنان می باشند، با این وجود می بایست بر اهمیت کیفیت حضور آنان نسبت به کمیت آن در جهت توسعه یافتگی تاکید نمود. محصولات صنایع دستی نیز علاوه بر ارزش کاربردی، هویت ملی و فرهنگی ملت ها را شکل می دهد و باوجود ویژگی های چون ارزش افزوده بالا و وابستگی اندک به منابع خارجی می تواند نقش مهمی در توسعه اقتصادی که زیربنای توسعه های فرهنگی و اجتماعی است را ایفا نماید. افزایش جمعیت و گسترش شهرنشینی از یک سو و ظهور ابزارهای ارتباطی مجازی از سوی دیگر بازارهای تولید و عرضه صنایع دستی را دچار دگرگونی ساخته است. این تغییر و تحولات سبب شده است هنرمند-صنعتگر این فرصت را کسب نماید که گستره فعالیت و ارتباط خود را از محدوده های بومی به بازارهای جهانی گسترش دهد. از این روی پژوهش حاضر در پی پاسخ به این سؤال می باشد که باوجود تغییر ماهیت بازار و سبک زندگی افراد جامعه و گسترش عرصه رقابت داخلی و خارجی، چه راهکارهایی را می توان جهت توانمندسازی دانش آموختگان در مدیریت طراحی، تولید و عرضه محصولات به منظور توسعه اقتصادی ارائه داد. این پژوهش از نوع پژوهش های کاربردی بوده و با استفاده از منابع کتابخانه ای و میدانی گردآوری شده است. نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد با توجه به کوچک و یا متوسط بودن کسب وکارهای راه اندازی شده توسط دانش آموختگان (small business) کسب دانش و مهارت های نوین مدیریتی در کنار آموزش های تخصصی هنر تأثیر معناداری برافزایش توانایی دانش آموختگان در رقابت و حضور موفق در سه حوزه طراحی، تولید و عرضه آثار و محصولات صنایع دستی دارد؛ و فرضیه پژوهش را مبنی برتاثیرگذار بودن علم مدیریت به عنوان ابزار کمکی بر میزان موفقیت صنایع دستی به عنوان رشته محوری و مبنایی وتوانمندسازی دانش آموختگان دانشگاهی آن در سه حوزه طراحی، تولید و عرضه را تایید می نماید.
کاربست رویکرد تصمیم گیری چندمعیاره فازی در تدوین و اولویت بندی راهبردهای توسعه صنایع دستی در روستاهای استان خوزستان(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
روستا و توسعه سال بیست و سوم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲
29 - 62
حوزه های تخصصی:
هدف پژوهش حاضر شناخت و اولویت بندی راهبردهای توسعه صنایع دستی در روستاهای استان خوزستان بود. پژوهش، با رویکرد توسعه ای- کاربردی، به شیوه های توصیفی، تحلیلی و پیمایشی انجام شد و تحلیل داده های پژوهش نیز با بهره گیری از روش تصمیم گیری چندمعیاره دیمتل فازی (FDEMATEL) و تلفیق آن با مدل سوات (SWOT) صورت گرفت. نتایج پژوهش نشان داد که راهبردهای «برگزاری نمایشگاه های ملی و بین المللی صنایع دستی در روستاهای هدف گردشگری و صنایع دستی»، «برقراری کامل بیمه هنرمندان برای صنعتگران حوزه صنایع دستی دارای مجوز فعالیت»، «تأسیس بازارچه های دائمی صنایع دستی در بنادر استان»، «معرفی محصولات صنایع دستی استان از طریق رسانه های آموزشی مختلف به مسئولان ارگان های دولتی در راستای هزینه کرد بودجه عمرانی»، «تمرکز بر توسعه تجارت الکترونیک محصولات صنایع دستی استان»، «تدوین اولویت های پژوهشی و هماهنگی لازم برای جذب به موقع سه درصد اعتبارات عمرانی»، «ساخت فیلم های آموزشی و تبلیغاتی و ارائه در بازارچه های فروش صنایع دستی استان»، «معرفی تعاونی های فعال صنایع دستی به سازمان های دولتی استان برای هزینه کرد یک درصد از بودجه عمرانی خرید صنایع دستی از این تعاونی ها»، «توجه ویژه از ابعاد آموزشی و تسهیلاتی به کارگاه های آسیب پذیر اقتصادی صنایع دستی استان» . «ارائه آموزش های تخصصی صنایع دستی توسط اساتید پیشکسوت به کارشناسان در راستای جلوگیری از فراموشی برخی رشته های بومی استان»، به ترتیب، از اولویت دارترین راهبردها در توسعه صنایع دستی روستاهای استان خوزستان به شمار می روند.