قلدری

پرخاشگری، درمیان واکنش های هیجانی، به دلیل پیامدهای فردی و اجتماعی اش توجه بسیاری از روان شناسان و جامعه شناسان را به خود جلب کرده است. علی رغم بروز برخی رفتارهای پرخاشگرانه در سال های اولیة تولد، کودک درطی فرایند رشد خود فرصت هایی برای یادگیری مهارت های نظارت بر هیجان و رفتار را خواهد داشت، که منجر به کنترل مناسب خشم و پرخاشگری می شود. بااین حال، بعضی از کودکان در کسب این مهارت ها موفق نیستند، در نتیجه سطوحی از پرخاشگری را در روابط میان فردی بروز می دهند. در کنار خانواده، مدرسه مهم ترین نهاد برای پرورش مهارت های اجتماعی کودک است. تحقیقات، درباره علل پرخاشگری در کودکان، نشان داده است که ناکامی در خود ابرازگری، قرارگرفتن در موقعیت هایی که کودک دچار دوگانگی و تضاد درونی می شود، و فقدان کفایت در قوة استدلال می تواند از مهم ترین آن ها باشند. بنابراین ایجاد فضایی دوستانه و تفکربرانگیز، که در آن گوش دادن به سخن کودکان ارزش محسوب می شود و منجر به ارتقای قدرت استدلال و داوری کودک می شود، می تواند در پیشگیری از پرخاشگری بسیار کارساز باشد. مبدعان برنامة «فلسفه برای کودکان» بر این باورند که پرورش قدرت تمییز، داوری، و استدلال ورزی، که مبتنی بر تفکر منطقی است، باید از دوران کودکی و با شروع زندگی اجتماعی کودک آغاز شود. بدین ترتیب، برنامة فلسفه برای کودکان در تلاش است با ایجاد فضایی موسوم به «حلقه کندوکاو» فرصت تقویت قدرت استدلال و داوری را برای کودکان فراهم سازد. می توان انتظار داشت که هم زمان با تقویت تفکر استدلالی و منطقی کودک از طریق گفت وگوهای جمعی، بتوان پرخاشگری را در آنان مهار کرد. نتایج تحقیقات متعددی تأثیرات مثبت این برنامه بر کنترل رفتارهای پرخاشگرانه را در کودکان نشان داده است.

مقدمه:هدف از این مطالعه، برآورد شیوع آسیب­های عمدی به خود و قلدری و تعیین عوامل مرتبط با آن­ها در یک نمونه از نوجوانان ایرانی است. روش­کار: دراین مطالعه­ی مقطعی­تحلیلی در سال 1390 یک نمونه­ی تصادفی 1064 نفره از دانش­آموزان پسر دبیرستانی شهر زنجان به روش نمونه­گیری تصادفی چندمرحله­ای انتخاب شد. اطلاعات مرتبط با شیوع رفتار قلدری و آسیب­های عمدی به خود و نیز استعمال دخانیات، وضعیت اقتصادی­اجتماعی و متغیرهای روانی­اجتماعی از طریق پرسش­نامه به دست آمد. از مدل رگرسیون لجستیک دوحالته­ی تک­متغیره و چندمتغیره برای ارتباط بین متغیرهای مورد نظر و رفتارهای آسیب عمدی به خود و قلدری استفاده شد. یافته­ها:از 1064 شرکت­کننده، 285 نفر (8/26 درصد) و 280 نفر (3/26 درصد) به ترتیب آسیب عمدی به خود و رفتار قلدری را گزارش کردند. نسبت شانس مصرف سیگار برای آسیب عمدی به خود از سایر عوامل خطر بیشتر بود (92/5=OR، فاصله­ی اطمینان 95%: 79/9-57/3) اما وضعیت اقتصادی­اجتماعی بیشترین نسبت شانس را برای رفتار قلدری داشت (92/2=OR، فاصله­ی اطمینان 95%:74/4-80/1). در میان عوامل حمایتی، عزت نفس بالا بر آسیب عمدی به خود (32/0=OR، فاصله­ی اطمینان 95%: 84/0-12/0) و نظارت والدین بر سیگار کشیدن نوجوان برای قلدری (53/0=OR، فاصله­ی اطمینان 95%: 75/0-37/0) بیشترین تاثیر حمایتی را داشتند. نتیجه­گیری: شیوع رفتارهای خشونت­آمیز مانند آسیب عمدی به خود و قلدری در بین نوجوانان نگران­کننده است. تجربه­ی مصرف سیگار و وضعیت اقتصادی­اجتماعی به ترتیب بیشترین همبستگی را با رفتارهای آسیب عمدی به خود و قلدری داشتند. داشتن عزت نفس زیاد و نظارت والدین، بیشترین اثر حمایتی را روی این دو رفتار خشونت­آمیز داشت.

مقدمه: قلدری در مدرسه، یکی از معضلات عمده ی نظام های آموزش و پرورش در سراسر جهان می باشد و بررسی خصوصیات روان سنجی این سازه حایز اهمیت است. بنابراین هدف از پژوهش حاضر رواسازی مقیاس قلدری در دانش آموزان ابتدایی بود. روش کار: در این پژوهش تعداد 607 نفر از دانش آموزان مدارس ابتدایی سمنان در سال تحصیلی 93-1392 به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند و به ابزارهای پژوهش شامل مقیاس قلدری ایلی نوی و پرسش نامه ی انگیزش تحصیلی هارتر پاسخ دادند. برای تحلیل داده ها از روش های تحلیل عاملی، ضریب آلفای کرونباخ، همبستگی پیرسون، نرم افزار SPSS نسخه ی 22 و LISREL 54/8 استفاده شد. یافته ها: تحلیل عاملی اکتشافی، همبستگی سئوال-نمره ی کل و تحلیل اعتبار برای بررسی ویژگی های روان سنجی مقیاس قلدری ایلی نوی اجرا شد. هم چنین، تحلیل عاملی تاییدی برای بررسی مدل اندازه گیری و ساختار روابط درونی گویه ها اجرا شد. اعتبار مقیاس قلدری ایلی نوی با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ برای کل مقیاس 87/0، و خرده مقیاس های قربانی 71/0، قلدری 77/0 و نزاع 76/0 به دست آمد که همگی رضایت بخش بودند. نتیجه گیری: نسخه ی فارسی پرسش نامه ی قلدری ایلی نوی در جامعه ی دانش آموزان از خصوصیات روان سنجی قابل قبولی برخوردار است و می توان از آن به عنوان ابزاری معتبر در پژوهش های روان شناختی استفاده کرد.

بر اساس پیشینه موجود، عواملی نظیر: باورها و نگرش های معلمان درباره قلدری می توانند در تبیین و پیش بینی مدیریت قلدری از طریق خودکارآمدی ادراک شده معلمان نقش مهمی ایفا کنند. بر این اساس، پژوهش حاضر درصدد بررسی اثر خودکارآمدی ادراک شده معلمان در مدیریت قلدری با درنظرگرفتن نقش واسطه ای باورها و نگرش های معلمان درباره قلدری، با استفاده از تحلیل مسیر بود. روش پژوهش حاضر، توصیفی و از نوع همبستگی بود که به شیوه تحلیل مسیر انجام گرفت. 207 نفر (70 نفر مرد و 137 نفر زن) از معلمان ابتدایی به روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی انتخاب شدند و برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه های خودکارآمدی معلمان، رفتار اجتماعی دانش آموزان و راهبردهای مدیریت رفتار کلاس استفاده شد. یافته ها نشان داد که اثر مستقیم خودکارآمدی بر باورهای هنجاری (15/0) و اثر مستقیم باورهای هنجاری (29/0) و اجتنابی (19/0) بر راهبردهای مدیریت قلدری مثبت و معنی دار بود (05/0 p<)؛ ولی اثر مستقیم خودکارآمدی بر راهبردهای مدیریت قلدری (14/0-) معنی دار نبود. از سوی دیگر، خودکارآمدی ادراک شده معلمان با در نظر گرفتن نقش میانجی گرایانه باورها و نگرش های آنان، در مجموع 16 درصد از تغییرات راهبردهای مدیریت قلدری را تبیین کرد، بنابراین، مدل آزمون شده برازش خوبی با مدل نظری پژوهش داشت. با توجه به نتایج حاضر، لازم است به منظور طراحی موفقیت آمیز برنامه های ضدقلدری معلم محور، علاوه بر کارآمدی معلمان در مدیریت قلدری، باورها و نگرش های آنان نیز مدّنظر قرار گیرند.

هدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی برنامة شناخت و مقابله با قلدری دانش آموزان بر باورها و دیدگاه های معلمان دربارة قلدری و خودکارآمدی ادراک شدة آنان در مدیریت رفتار کلاس بود. به منظور اجرای پژوهش، 40 نفر از معلمان زن دورة ابتدایی به شکل تصادفی ساده انتخاب و به دو گروه آزمایش و کنترل گماشته شدند. برای اندازه گیری متغیرها از پرسش نامه های رفتار اجتماعی دانش آموزان و خودکارآمدی معلمان استفاده شد. برنامة طراحی شده برای گروه آزمایش با محتوای شناخت و مقابله با قلدری، در شش جلسة نود دقیقه ای به کار گرفته شد. نتایج تحلیل کوواریانس چندمتغیره نشان داد که مداخلة تربیتی توانسته تغییرات معناداری در دو نوع از باورهای معلمان به قلدری (باورهای جرأت مندانه و هنجاری) و میزان خودکارآمدی آنان در مدیریت رفتار کلاس به وجود آورد. با توجه به اینکه افزایش آگاهی و دانش معلمان دربارة قلدری و کسب مهارت در مقابله با آن نتایج مثبتی داشته است. یافته های پژوهش حاضر بر ضرورت اجرای دوره های آماده سازی و رشد حرفه ای معلمان و مشاوران مدارس برای مواجة صحیح با مسائل رفتاری دانش آموزان تأکید دارد و می تواند در طراحی محتوای برنامه های ضمن خدمت معلمان اثرگذار باشند.

هدف از این پژوهش، بررسی روایی، پایایی و ساختار عاملی مقیاس قلدری ایلی نویز در دانش آموزان ایرانی بود. بدین منظور نمونه ای به حجم 297 نفر از دانش آموزان (150پسر و 147 دختر، با میانگین سنی6/13) به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شد. روایی این مقیاس با استفاده از روش های تحلیل عوامل اکتشافی و تاییدی، روایی همگرا و واگرا بررسی شد. پایایی مقیاس از سه روش آلفای کرونباخ، دونیمه سازی و بازآزمایی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج تحلیل عاملی با استفاده از روش مؤلفه های اصلی و چرخش واریماکس نشان داد که این مقیاس، از 3 عامل با عناوین قلدری، زد و خورد و قربانی تشکیل شده است که بیش از 61 درصد از واریانس کل را تبیین می کنند. روایی همگرای این مقیاس حاکی از همبستگی رضایت بخشی بین ابعاد مقیاس قلدری ایلی نویز با نمره کل بود. برای تعیین روایی همزمان مقیاس، همبستگی ابعاد مقیاس قلدری با پرسشنامه پرخاشگری بکار رفت که حاکی از همبستگی مطلوبی بود (001/0> p). ضرایب آلفای کرونباخ، دونیمه سازی و بازآزمایی برای کل مقیاس و ابعاد آن بین 62/0 تا 90/0 نوسان داشت. نتیجه نهایی اینکه فرم فارسی مقیاس قلدری ایلی نویز، از روایی و پایایی مناسبی در جامعه ایرانی برخوردار است و می تواند در موقعیت های پژوهشی، تربیتی و بالینی مورد استفاده قرار گیرد.

قلدری در مدرسه شکلی از خشونت سطح پایین است که امروزه مورد توجه پژوهشگران و روانشناسان تربیتی قرار گرفته است.این پژوهش با هدف بررسی اثربخشی آموزش مدیریت شرم مبتنی بر برنامه PEGS در کاهش قلدری نوجوانان دختر انجام گرفت و برای تحقق آن از روش تحقیق نیمه آزمایشی، طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل استفاده شد. در این راستا، دانش آموزان دوره راهنمایی سه مدرسه دولتی دخترانه شهر تبریز با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب و غربال شدند و در نهایت، سی نفر از هر مدرسه به روش نمونه گیری هدفمند و مبتنی بر نتایج مقیاس قلدری، مشاهده حین اجرای آزمون و درجه بندی معاونین آموزشی مدرسه انتخاب شدند. هر گروه متشکل از 15 نفر بود. پنج مربی ارایه بسته آموزشی و پلاسیبو به گروه های آزمایشی و کنترل را بر عهده داشتند. نتایج تحلیل کوواریانس تک متغیره نشان داد که مداخله اثربخش بوده (92/20=F، 001/0>P) و آموزش مدیریت شرم در طی هشت جلسه هفتگی 75 دقیقه ای، 20% از تغییرات قلدری را تبیین می کند. مطابق با یافته های پژوهشی و تأیید روایی بسته آموزشی، توجه بر مساله قلدری نوجوانان و به کارگیری بسته آموزشی حاضر در گروه های هدف با در نظر گرفتن محدودیت های تحقیق پیشنهاد می شود.

مقدمه: قلدری یکی از پدیده های پیچیده در مدارس است. توانمندی معلمان در مدیریت رفتار قلدری، با وقوع و تداوم آن، رابطه ی نزدیکی دارد. هدف پژوهش حاضر، تعیین اثربخشی آموزش شناخت و مقابله با قلدری به معلمان بر راهبردهای مدیریت رفتار کلاس و خودکارآمدی ادراک شده ی معلمان می باشد. روش کار: جامعه ی آماری این پژوهش بالینی شامل تمام معلمان زن دوره ی ابتدایی شهرستان اهر در سال تحصیلی 92-1391 بود. تعداد 40 نفر از معلمان به صورت تصادفی ساده انتخاب و در دو گروه آزمون و شاهد قرار گرفتند. برای اندازه گیری متغیرهای پژوهش از پرسش نامه های راهبردهای مدیریت رفتار کلاس و خودکارآمدی معلمان استفاده شد. برنامه ی طراحی شده برای گروه آزمون با محتوای شناخت و مقابله با قلدری دانش آموزان، در 6 جلسه ی 90 دقیقه ای انجام شد. داده ها با استفاده از تحلیل کوواریانس چندمتغیره و نرم افزار SPSSنسخه ی 15 تحلیل شدند. یافته ها: بنا بر نتایج، آموزش توانسته است تغییرات معنی داری در انتخاب بین راهبردهای جرأت مندی دفاع (005/0=P)، اجتناب از دفاع (00/0=P) و جدا کردن دانش آموزان از یکدیگر (01/0=P) و کارآمدی ادراک شده ی معلمان در مدیریت رفتار کلاس (001/0=P) در مقایسه با گروه شاهد به وجود آورد. نتیجه گیری: به نظر می رسد آموزش برنامه ی ضد قلدری توانسته است بر راهبردهای مدیریت رفتار قلدری و کارآمدی ادراک شده ی معلمان در کلاس موثر واقع شود لذا اجرای دوره های آماده سازی و ارتقای مهارت های حرفه ای معلمان و مشاوران مدارس برای مواجهه ی صحیح با مشکلات رفتاری دانش آموزان ضرورت دارد.

تحقیقات تا به امروز حاکی از وقوع قلدری در هر مدرسه ای با درجات و شدت های متفاوت است که باعث آسیب جسمی و روان شناختی فرد قلدری کننده و قربانی می شود؛ لذا هدف این پژوهش بررسی شیوع قلدری در مدارس راهنمایی روستاهای شهرستان زنجان می باشد. نمونه این پژوهش به وسیله روش نمونه گیری در دسترس از 4 مدرسه انتخاب گردید و با استفاده از پرسشنامه قلدری النا بوکلیرو و مارسلو داربو (1991)، 132 پرسشنامه کامل جمع آوری شد. نتایج پژوهش نشان داد که حدود 80% دانش آموزان معتقد به وجود قلدری، 40.9% دانش آموزان به عنوان شاهد قلدری، 33.3 % قربانی قلدری و 9.8% به عنوان قلدر و 16% آنان ترکیبی از این حالات را تجربه می کنند. نتایج پژوهش بیانگر این بود که 57% موارد قلدری از نوع قلدری کلامی، 40% از نوع فیزیکی و 2.56% از نوع اجتماعی/رابطه ای اتفاق می افتد. واکنش حدود 57% دانش آموزان به قلدری، تقویت کننده آن و تنها کمتر از 29% دانش آموزان واکنش های مبتنی بر عدم حمایت و تشویق قلدری نشان داده اند. همچنین نتایج نشان داد که به هنگام وقوع قلدری اقدامات مسئولین مدرسه در 70% موارد موجب تقویت و در 28.8% موارد موجب کاهش قلدری در مدارس می شود. با توجه به آسیب های جسمی و روان شناختی و زمینه سازی قلدری برای آسیب روانی-اجتماعی در دانش آموزان و با توجه به اهمیت مدرسه هم به لحاظ وقوع و هم به لحاظ کنترل و پیشگیری قلدری می توان با اجرای سیاست های مشخص، ارایه آموزشهای مناسب و اجرایی و برنامه های پیشگیری و مداخله مناسب در مدارس کشور از وقوع و ایجاد پیامدهای آسیب زا جلوگیری کرد.

هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی آموزش شناختی ارتقاء امید برکاهش میزان قربانی شدن دانش آموزان دختر قربانی قلدری مدارس دوره دوم متوسطه شهر سنندج بود که در سالتحصیلی 93-92مشغول به تحصیل بودند. تحقیق حاضر از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون و گروه گواهاست. بدین منظوربا روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی 30 نفر انتخاب و به عنوان نمونه منظور گردیدند.سپس نمونه تحقیق به صورت تصادفی در2 گروه 15 نفری(یک گروه آزمایشی و یک گروه گواه) گمارده شدند. گروه آزمایشیطی 8 جلسه 90دقیقه ای و درمدت 8 هفته متوالی تحت آموزش شناختی ارتقاء امید قرار گرفت، درحالی که گروه گواه هیچ مداخله ای دریافت نکرد. جلسات مداخله، براساس الگویی بود که لوپز و اسنایدر درسال(2003) ارائه نمودندو از مقیاسایرانی قربانی قلدری به عنوان ابزار جمع آوری داده های پژوهش استفاده گردید.داده های بدست آمده با استفاده روش تحلیل کوواریانس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.نتایج حاصل نشان داد که این کاربندیتوانسته است به عنوان مداخله ای موثر موجب کاهش قربانی شدن دانش آموزان شود. با توجه به یافته حاضر پیشنهاد می شود برنامه آموزش شناختی ارتقاء امید به عنوان بخشی از برنامه های آموزش ضمن خدمت مشاوران مدارس و سایر عوامل مدرسه در جهت ارتقای سطح توانمندی های دانش آموزان قربانی قلدری استفاده گردد.

هدف از پژوهش حاضر، بررسی اثربخشی آموزش ترکیبی تئوری ذهن و برنامه چهار عاملی همدلی بر خود اثرمندی هیجانی- اجتماعی و قلدری در دانش آموزان مدارس ابتدایی پسرانه دولتی می باشد. روش تحقیق نیمه آزمایشی از نوع طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل می باشد. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه دانش آموزان پسر مقطع ابتدایی (دوره دوم) منطقه 4 تهران که در سال تحصیلی 94/1393 مشغول به تحصیل بودند. ابتدا از بین مدارس ابتدایی دولتی پسرانه منطقه 4تهران، دو مدرسه به طور تصادفی انتخاب شدند، سپس به طور تصادفی یک مدرسه به عنوان گروه کنترل و یک مدرسه، به عنوان گروه آزمایش باحجم نمونه 20 نفر گروه آزمایش و 20 نفر گروه کنترل انتخاب شد. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه خود اثرمندی کودکان و نوجوانان موریس(2001) و مقیاس قلدری ایلی نویز(2001) و پرسشنامه همدلی استفاده شد. پس از آنکه دانش آموزان با همدلی پایین و خود اثرمندی هیجانی- اجتماعی پایین و قلدری بالا، انتخاب شدند، برای افراد گروه آزمایش، طی 10جلسه 1ساعته، آموزش ترکیبی تئوری ذهن و برنامه چهارعاملی همدلی ارائه شد. جهت تحلیل داده ها ازتحلیل کواریانس استفاده شد و نتایج حاکی از تاثیر معنی دار آموزش می باشد. چنانکه افراد گروه آزمایش در مقایسه باگروه کنترل از خود اثرمندی هیجانی - اجتماعی بالاتر و قلدری پایین تری، برخوردار بوده اند.

هدف پژوهش حاضر، بررسی اثربخشی آموزش شناختی ارتقای امید بر میزان قربانی شدن عاطفی دانش آموزان دختر قربانی قلدری مدارس دوره دوم متوسطه شهر بوکان در سال تحصیلی 93-92 بود. ارتقای امید در نظریه اسنایدر، فرایندی انگیزشی - شناختی است که به افراد در معرض رویدادهای ناسازگار زندگی، توانایی طراحی، اجرا و پیگیری اهداف را می بخشد. روش تحقیق در این مطالعه از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون - پس آزمون با گروه گواه بود و از مقیاس ایرانی قربانی قلدری به عنوان ابزار پژوهش استفاده شد. بدین منظور، 30 نفر برای نمونه انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه 15 نفری (یک گروه آزمایشی و یک گروه گواه) گمارده شدند. برنامه شناختی ارتقای امید طی 8 جلسه 90 دقیقه ای و در مدت 8 هفته متوالی به دانش آموزان گروه آزمایشی ارائه شد؛ درحالی که گروه گواه در معرض هیچ مداخله ای قرار نگرفتند. داده های به دست آمده با استفاده از آمار توصیفی و آمار استنباطی (تحلیل کوواریانس) تجزیه و تحلیل شد. یافته ها نشان داد که این کاربندی توانسته است به عنوان مداخله ای مؤثر موجب کاهش قربانی شدن عاطفی دانش آموزان گروه آزمایش شود (05/0>p). با توجه به یافته حاضر، پیشنهاد می شود برنامه آموزش شناختی ارتقای امید به عنوان بخشی از برنامه های آموزش ضمن خدمت مدارس قرار گیرد.

برنامه های ضد قلدری معلم محور از جمله اقدامات تربیتی اخیر در کنترل شیوع این رفتار در مدارس می باشد. پژوهش حاضر با هدف تعیین رابطه باورهای معلمان درباره قلدری و راهبردهای مدیریت رفتار در کلاس انجام شد. روش پژوهش، توصیفی و از نوع همبستگی بود که به منظور اجرای آن 207 نفر به روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی از بین معلمان زن و مرد دوره ابتدایی شهرستان اهر انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه های رفتار اجتماعی دانش آموزان و راهبردهای مدیریت رفتار کلاس(تروپ و لاد، 2002) استفاده شد. داده ها با استفاده از روش تحلیل همبستگی کانونی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند و نتایج یک مجموعه معنادار بین باورهای معلمان(هنجاری، اجتنابی و جرأتمندانه) و راهبردهای مدیریت رفتار قلدری(جدا کردن دانش آموزان، اجتناب از دفاع، درگیر کردن والدین و جرأتمندی دفاع) را نشان داد، بطوری که باورهای هنجاری معلمان با راهبردهای جدا کردن دانش آموزان از یکدیگر و اجتناب از دفاع و باورهای اجتنابی با راهبردهای اجتناب از دفاع و درگیر کردن والدین دارای رابطه مثبت و معنادار بود. با توجه به اینکه نتایج پژوهش نشان دادند که میزان آگاهی و باورهای معلمان درباره ماهیت قلدری و دانش آموز قلدر در انتخاب راهبردهایی که آنها برای مدیریت رفتارهای کلاس بکار می برند، تأثیر دارد، روشن می شود که انتخاب راهبردهای نامناسب برای مدیریت بد رفتاری های کلاس و مداخله با دانش آموز قلدر و قربانی به افزایش چنین رفتارهایی در کلاس بینجامد. بر اساس این یافته ها می توان گفت که در طراحی برنامه های ضد قلدری مدرسه محور باید افزایش آگاهی و شناخت معلمان درباره پدیده های رفتاری کلاس نظیر قلدری و راهبردهای مناسب برای مدیریت آنها در کلاس مد نظر قرار گیرد. واژه های کلیدی: قلدری، باورهای معلمان درباره قلدری، راهبردهای مدیریت رفتار\nبرنامه های ضد قلدری معلم محور از جمله اقدامات تربیتی اخیر در کنترل شیوع این رفتار در مدارس می باشد. پژوهش حاضر با هدف تعیین رابطه باورهای معلمان درباره قلدری و راهبردهای مدیریت رفتار در کلاس انجام شد. روش پژوهش، توصیفی و از نوع همبستگی بود که به منظور اجرای آن 207 نفر به روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی از بین معلمان زن و مرد دوره ابتدایی شهرستان اهر انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه های رفتار اجتماعی دانش آموزان و راهبردهای مدیریت رفتار کلاس(تروپ و لاد، 2002) استفاده شد. داده ها با استفاده از روش تحلیل همبستگی کانونی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند و نتایج یک مجموعه معنادار بین باورهای معلمان(هنجاری، اجتنابی و جرأتمندانه) و راهبردهای مدیریت رفتار قلدری(جدا کردن دانش آموزان، اجتناب از دفاع، درگیر کردن والدین و جرأتمندی دفاع) را نشان داد، بطوریکه باورهای هنجاری معلمان با راهبردهای جدا کردن دانش آموزان از یکدیگر و اجتناب از دفاع و باورهای اجتنابی با راهبردهای اجتناب از دفاع و درگیر کردن والدین دارای رابطه مثبت و معنادار بود. با توجه به اینکه نتایج پژوهش نشان دادند که میزان آگاهی و باورهای معلمان درباره ماهیت قلدری و دانش آموز قلدر در انتخاب راهبردهایی که آنها برای مدیریت رفتارهای کلاس بکار می برند، تأثیر دارد، روشن می شود که انتخاب راهبردهای نامناسب برای مدیریت بد رفتاری های کلاس و مداخله با دانش آموز قلدر و قربانی به افزایش چنین رفتارهایی در کلاس بینجامد. بر اساس این یافته ها می توان گفت که در طراحی برنامه های ضد قلدری مدرسه محور باید افزایش آگاهی و شناخت معلمان درباره پدیده های رفتاری کلاس نظیر قلدری و راهبردهای مناسب برای مدیریت آنها در کلاس مد نظر قرار گیرد,

هدف پژوهش حاضر تعیین تأثیر آموزش مهارت های زندگی بر پرخاشگری و قلدری دانش آموزان پسر هنرستانی بود. در این راستا، از روش آزمایشی با طرح نیمه آزمایشی پیش آزمون-پس آزمون و گروه گواه استفاده شد. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانش آموزان پسر در حال تحصیل در هنرستان های ناحیه دو شهر کرج بودند که 30 نفر از آن ها با استفاده از روش نمونه گیری دردسترس به عنوان نمونه انتخاب شده و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایشی و گواه (هر گروه 15 نفر) قرار گرفتند. ابتدا اعضای هر دو گروه با به کارگیری مقیاس پرخاشگری (باس و پری، 1992) و مقیاس قلدری (اولوئوس، 1996) مورد آزمون قرار گرفتند (پیش آزمون). سپس، گروه آزمایشی به مدت هشت جلسه تحت آموزش مهارت های زندگی قرار گرفتند درحالی که گروه گواه آموزشی دریافت ننمود. پس از اتمام جلسات گروهی، از هر دو گروه پس آزمون گرفته شد. یافته های پژوهش نشان داد که پس از انجام مداخله، متغیر پرخاشگری کلی و مؤلفه های آن (پرخاشگری بدنی، پرخاشگری کلامی، خشم و خصومت) و همچنین قلدری و مؤلفه های آن (به خصوص شیوع قلدری) در آزمودنی های گروه آزمایشی به نسبت گروه گواه کاهش معناداری داشته است؛ بر این اساس، می توان گفت آموزش مهارت های زندگی بر کاهش پرخاشگری و قلدری نوجوانان مؤثر بوده و بنابراین، توصیه می شود که آموزش مهارت های زندگی به عنوان بخشی از برنامه آموزشی مدارس در نظر گرفته شود.

هدف از پژوهش حاضر مقایسه قلدری، قربانی، نزاع، اضطراب، استرس و افسردگی در دو گروه دختران با و بدون افکار خودکشی بود. روش پژوهش حاضر توصیفی و از نوع علی- مقایسه ای می باشد. تعداد 300 نفر از دانش آموزان دختر مدارس راهنمایی (پایه هفتم و هشتم) شهرستان پاکدشت به روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی انتخاب شدند و پرسشنامه های افکار خودکشی، اضطراب، استرس، افسردگی و قلدری ایلی نویز را تکمیل کردند. به منظور تحلیل داده ها از روش تحلیل واریانس چند متغیری استفاده شد. نتایج نشان داد که بین نمرات قربانی، قلدری، نزاع، استرس، اضطراب و افسردگی در دو گروه دختران با و بدون افکار خودکشی تفاوت معنی داری در سطح 0005/0p< وجود دارد. به این معنی که دختران با افکار خودکشی نمرات بالاتر در رفتارهای قربانی، قلدری، نزاع، استرس، اضطراب و افسردگی در مقایسه با گروه بدون افکار خودکشی به دست آوردند. در نهایت نتایج این پژوهش به نقش مهم متغیرهای قربانی، قلدری، نزاع، استرس، افسردگی و اضطراب بر افکار خودکشی اشاره کرده است. بنابراین با توجه به آسیب های جسمی- روان شناختی زمینه ساز قلدری پیشنهاد می-شود در جهت پیشگیری، ارتقاء میزان آگاهی معلمان، والدین و دیگر اولیاء مدرسه آموزش های کاربردی انجام شود.

هدف پژوهش حاضر طراحی برنامه آموزشی ضد قلدری تلفیقی و تعیین اثربخشی آن بر کاهش قربانی شدن دانش آموزان دوره اول متوسطه شهر سنندج در سال تحصیلی 95-94 بود. روش تحقیق از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون - پس آزمون و گروه گواه بود. بدین منظور دو مدرسه با روش نمونه گیری هدفمند یکی به عنوان گروه آزمایشی و یکی به عنوان مدرسه گروه کنترل انتخاب شدند. سپس یک برنامه جامع ضد قلدری با جلسات مشخص برای هر کدام از گروه های عوامل اجرایی مدرسه، معلمان، دانش آموزان و والدین تدوین شد. بعد از آن فرم ایرانی پرسشنامه قربانی شدن (B.V.S) به عنوان پیش آزمون برای تمامی دانش آموزان دو مدرسه اجرا و سپس برنامه در مدرسه آزمایشی به صورت جداگانه برای هر کدام از گروه های مذکور آموزش داده شد و در پایان پس آزمون دوباره به اجرا در آمد. داده های بدست آمده با روش تحلیل کوواریانس و با نرم افزارSPSS  مورد تحلیل قرار گرفتند. یافته ها حاکی از اثر بخشی برنامه ضد قلدری، بر کاهش قربانی شدن در هر سه بعد کلامی، عاطفی و جسمانی دانش آموزان مدرسه آزمایشی بود(05/0>P). هر چند این اثربخشی بر قربانی شدن کلامی و جسمانی اندکی بالاتر از قربانی شدن عاطفی بود. با توجه به این یافته پیشنهاد می شود که اجرای برنامه های ضد قلدری به صورت جامع در سطح مدارس کشور مدنظر مسئولان آموزش و پرورش قرار گیرد.

مقدمه: پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه عوامل محیطی و مهارت های ارتباطی با قربانی شدن به واسطه آشفتگی روان شناختی با استفاده از روش مدل یابی ساختاری انجام گرفت. روش : پژوهش حاضر با استفاده از روش همبستگی و معادلات ساختاری و با شیوه نمونه گیری خوشه ای تک مرحله ای، به آزمون رابطه ساختاری عوامل محیطی و مهارت های ارتباطی با واسطه گری آشفتگی روان شناختی و قربانیان قلدری در بین 350 نفر از دانش آموزان  دختر متوسطه اول شهرستان بوکان پرداخته است. بدین منظور از فرم ایرانی مقیاس قربانی قلدری مرادی (1388) و پرسشنامه های افسردگی، اضطراب و استرس لویندا (1995) برای سنجش آشفتگی روان شناختی، حمایت اجتماعی ثامنی (1374)، مهارت های ارتباطی کوئین دام (2004)، و ادراک از جو مدرسه برگرفته از مقیاس محیط کلاس تریکت و موس (1973) به عنوان ابزارهای گردآوری اطلاعات استفاده شده است. یافته ها: نتایج تجزیه وتحلیل معادلات ساختاری نشان می دهد که مدل مفهومی پژوهش با آماره آزمون خی دو برابر با 33/63 و درجه آزادی 51 از برازش خوبی برخوردار است و آشفتگی روان شناختی، مهارت های ارتباطی و عوامل محیطی به صورت مستقیم پیش بین های خوبی برای قربانی شدن دانش آموزان بودند. همچنین مهارت های ارتباطی و عوامل محیطی با واسطه آشفتگی روان شناختی قربانی شدن را به صورت  غیرمستقیم پیش بینی نمودند. نتیجه گیری: نتایج حاصل نشان داد که همسو با مدل مفهومی، ابعاد آشفتگی روان شناختی، مهارت های ارتباطی و عوامل محیطی به طور مستقیم و غیرمستقیم با قربانی شدن دانش آموزان رابطه دارند.

قلدریِ نوجوانان از جمله مشکلاتی است که در مدارس دیده می شود. لذا هدف این مطالعه بررسی اثربخشی آموزش مهارت اجتماعی بر بهبود بهزیستی اجتماعی دانش آموزان زورگو بود.این پژوهش به شیوه ی آزمایشی و با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل اجرا شد. جامعه ی آماری پژوهش حاضر را تمامی دانش آموزان پسر قلدر مقطع اول متوسطه تشکیل دادند که در سال تحصیلی 97-96 در شهر تهران مشغول به تحصیل بودند. نمونه ی پژوهش شامل 40 دانش آموز پسر قلدر بود که به صورتنمونه گیری در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل جایگزین شدند(20 نفر برای هر گروه). برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه ی بهزیستی اجتماعی، پرسشنامه ی تجدیدنظر شده ی زورگو/ قربانی استفاده شد.نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد که آموزش مهارت های اجتماعی بربهبود بهزیستی اجتماعی دانش آموزان قلدر موثر بوده است (05/0<strong><em>P<</em></strong>).بر اساس یافته های حاصل از این پژوهش می توان گفت از آنجا که آموزش مهارت های اجتماعی می تواند به افزایش رفتارهای سازگار و ایجاد همدلی تاثیر مهمی داشته باشد، این درمان می تواند منجر به بهبود بهزیستی اجتماعی در این دانش آموزان شود.

قلدری، یکی از شایع ترین مشکلات مدارس است؛ اما ابعاد این موضوع درکلاس تربیت بدنی بررسی نشده است؛ بنابراین، هدف پژوهش حاضر، شناسایی نمودهای رفتاری قلدری و دست یابی به شیوه های مدیریت رفتار قلدری، توسط معلمان تربیت بدنی بود. مطالعه حاضر به شیوه کیفی، ازنوع نظریه زمینه ای، با مشارکت 15 نفر از معلمان تربیت بدنی و با نمونه گیری به شیوه نظری و هدفمند انجام شد. روش گردآوری داده ها مصاحبه عمیق نیمه ساختاریافته، تجزیه و تحلیل داده ها به صورت کدگذاری داده ها، اعتبار مطالعه با استفاده از بازرس خارجی و اعتبارسنجی ازطریق اعضا انجام شد. یافته های پژوهش با استفاده از خانواده کدگذاری که استراس و کوربین (1990) ارائه کرده اند، از مصاحبه ها استخراج شده است. نتایج  نشان داد درحالی که معلمان تربیت بدنی و عوامل مدرسه قادر به انجام فعالیت های مفیدی برای پیشگیری از قلدری هستند، مدارس، دانش آموزان و معلمان می توانند زمینه ساز بروز آن باشند.

پژوهش حاضر به منظور پیش بینی قلدری بر اساس مؤلفه های تحول مثبت نوجوانی و رضایت از زندگی در نوجوانان انجام شد. روش پژوهش، توصیفی و از نوع همبستگی و جامعه مورد مطالعه کلیه دانش آموزان مقطع متوسطه استان قم بود. از این جامعه، نمونه ای به حجم 385 نفر (198 نفر دختر و 187 نفر پسر) به روش خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شد. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه تحول مثبت نوجوانی گلدوف و همکاران، پرسشنامه قلدری ایلی نویز و مقیاس رضایت از زندگی داینر و همکاران استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی و آمار استنباطی (ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون گام به گام) استفاده شد. نتایج حاصل از تحلیل آماری نشان دادند بین مؤلفه های تحول مثبت نوجوانی (شایستگی، اطمینان، منش، مراقبت و ارتباط) و قلدری رابطه منفی و معنادار، بین مؤلفه های تحول مثبت نوجوانی (شایستگی، اطمینان، منش، مراقبت و ارتباط) و رضایت از زندگی رابطه مثبت و معنادار و بین مؤلفه های قلدری (قلدری، قربانی و نزاع) و رضایت از زندگی رابطه منفی و معناداری وجود دارد. نتایج تحلیل رگرسیون گام به گام نیز نشان دادند مؤلفه های ارتباط، مراقبت، رضایت از زندگی و اطمینان به ترتیب بیشترین سهم را در پیش بینی قلدری دانش آموزان دارند و درمجموع، 31 درصد از واریانس قلدری با متغیرهای پیش بین تبیین شد. نتایج حاصل از این یافته ها به ضرورت توجه به منابع تحول مثبت نوجوانی در تقویت رضایت از زندگی و کاهش پرخاشگری و قلدری دانش آموزان تأکید کرد.