مطالب مرتبط با کلیدواژه
۱.
۲.
۳.
۴.
۵.
۶.
۷.
۸.
۹.
۱۰.
۱۱.
۱۲.
۱۳.
۱۴.
شهر ری
حوزه های تخصصی:
هجوم اکولوژیکی و سکونت افراد کم درآمد در بافتهای قدیمی از جمله معضلات این بافتهاست. خستگی مفرط ناشی از کار طاقت فرسا و نداشتن پشتوانه مالی مناسب برای همکاری در امور محله‘ انگیزه توجه به مسایل محله‘ بهداشت محیط زیست و عمران آنرا از زمان سلب می کند. هدف این تحقیق شناخت و بررسی پایگاه اقتصادی افراد ساکن بافت قدیم شهر ری در نابسامانی منطقه مورد نظر است. روش پژوهش با استفاده از شیوه های میدانی بویژه پیمایشی مبتنی بر روشهای اکتشافی و تحلیلی است.
منظر فرهنگی - طبیعی تهران؛ ظرفیت های منظرین کوهستان بی بی شهربانو(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
منظر پاییز ۱۳۹۳ شماره ۲۸
حوزه های تخصصی:
مناظر فرهنگی در مناطق شهری فضای قابل توجهی را اشغال می کنند که در شکل گیری شخصیت یک شهر نقش بسزایی دارد. ارتباط با منظر آشنا هویت فرهنگی سیاسی مردم یک جامعه را تقویت می کند و موجب احساس تعلق خاطر نسبت به مکان می شود.
مؤلفه های هویت ساز در منظر فرهنگی عبارت از مؤلفه های جغرافیایی، تاریخی و انسانی است. چنانچه این مؤلفه ها دارای ویژگی های خاص و برجسته ای باشند، نقش شاخص هویتی را ایفا می کنند. اجزای مؤلفه های جغرافیایی از متغیر هایی چون کوه، دشت، رود و تپه، مؤلفه های تاریخی از بناها، محله، راه و خیابان و مؤلفه های انسانی از عناصری چون دین، زبان، آداب و رسوم و اعتقادات محلی تشکیل شده اند.
کوه از بارز ترین مؤلفه های طبیعی است که در ساخت هویت شهر تهران مؤثر بوده است. کوه بی بی شهربانو در جنوب شرقی تهران و در دامنه های کوه ری قرار دارد که از هر سه مؤلفه جغرافیا (کوه)، تاریخ (برج نقاره خانه) و انسان (اهمیت مذهبی و آداب و رسوم زیارت) برخوردار است. در طرح های توسعه تهران این مکان اهمیت و جایگاه خود را به عنوان یک عنصر اصیل در منظر فرهنگی شهر از دست داده و به صورت متروکه و با فاصله از شهر قرار گرفته است. در این نوشتار نقش کوه های بی بی شهربانو به عنوان عنصر هویت بخش منظر شهری جنوب شرق تهران بررسی شده است.
تحلیل رفتار سیاسی عالمان شیعی (مطالعه موردی: پدیده مهاجرت چهل روزه 1342)
حوزه های تخصصی:
این مقاله به روش توصیفی و تحلیلی به تبیین زمینه ها و اهداف مهاجران و گونه شناسی رفتار سیاسی عالمان در این پدیده پرداخته است. مهاجرت، همبستگی گروهی و توانمندی های بسیج سیاسی آنان را به نمایش گذاشت و آنان را در به چالش کشیدن قدرت حاکم موفق نشان داد که تثبیت مرجعیت دینی و سیاسی آنان بویژه آیت الله خمینی از آن جمله بود. به علاوه بروز عینی تنوع و تعدد دیدگاه و رفتار سیاسی عالمان نیز در این پدیده آشکار گردید. البته نقش حاکمیت را در دامن زدن به این تعدد و شکل گیری جبهه بندی بعدی نباید نادیده انگاشت. اهمیت این پدیده نیز در ویژگی های متناقض نمای رفتاری آن است. یعنی رفتار عالمان در این واقعه، در عین وحدت ظاهری، دچار گسست بنیادی گردید و بحران نهفته ای بر مناسبات آن حاکم ساخت.
سخن سردبیر: چشمه علی
منبع:
منظر دوره ۱۰ تابستان ۱۳۹۷ شماره ۴۳
3 - 3
حوزه های تخصصی:
اینکه چشمه، یک منظر مهم سرزمینی تلقی گردد، سنت ایرانی است. نام گذاری اسطوره ای، حجاری های روایی و آئینی بر صخره های مجاور چشمه، احداث معماری های اسطوره ای و حاکمیتی در جوار چشمه، برقراری سنت های اجتماعی در ایام خاص و رواج باورهای افسانه ای در شرح هویت چشمه مظاهر شکل گیری و قوام منظر چشمه است. تولد یک سرزمین از آنجا آغاز می شود که نقاطی در آن به واسطه تجربه یا تفسیر انسان ها، معنای خاص پیدا می کنند و شناسه های «مکان» می شوند. زمینی که تعداد زیادی شناسه داشته باشد که در یک منظومه نقش آفرینی کنند و کلیت واحدی را تشکیل دهند، به سرزمین بدل می شود. بنابراین سرزمین، زمینی هویت مند و بهره مند از نمادها و نمودهای زندگی انسان در بستر آن است. سرزمین، گونه ای منظر است. چشمه علی شهر ری، اندامی طبیعی است که به واسطه جنس لایه های زمین در آن نقطه و ارتباط آنها با سفره های آب زیرزمینی بالا دست، مظهر آبی دارد که از پای صخره می جوشد و در کوهپایه جاری می شود. بالای چشمه علی آثار دژ اشکانی، که ماهیت آن همچنان ناشناخته است و امروز به این نام خوانده می شود، برجا مانده است. این، حاکی از تقدم ارزش مکانی این نقطه نسبت به اسلام است. نام گذاری آن به نام علی، سنت دوره اسلامی است که دو نتیجه دربر دارد : اول، اهمیت آن برای ساکنان سرزمینی که نام پیشوای اول شیعه را برآن گذاشته اند و دوم، نسبتی که در میان عقاید باستانی ایرانیان با نام گذاری مرتبط با امام علی (ع) در هنگام تغییر دین ایرانیان رعایت شده است. بسیاری از باورهای باستانی ایرانیان مرتبط با ایزد مهردر عصر اسلام، برای حفاظت از انهدام، با نام علی متبرک شدند تا برجا بمانند (مانند چشمه علی دامغان و چشمه مرتضی علی طبس) می توان نام چشمه علی را نیز در عداد همین رویه به حساب آورد. آئین شستشوی قالی در چشمه، که روشن و نورانی می شود (لغت نامه دهخدا) و باور به برخی ویژگی ها در آب چشمه شواهد دیگری بر هویت منظرین چشمه علی شهر ری است. چشمه، که این روزها اخبار ناگواری بر قطع آب آن به واسطه متروسازی در جریان است، ظرفیتی برای تداوم هویت سرزمین ایران است که نباید با بهره گیری های خرد از جنس متروسازی، در مخاطره بیفتد. بقای سرزمین ایران به مثابه منظر ایرانی، وامدار نمادهای آن ازجمله چشمه علی است.
واکاوی نسبت سازماندهی فضایی شهر ری و راه های آن از آغاز اسلام تا پیش از حمله مغول(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
شهر ری در سده های متقدم تا میانی دوره اسلامی، از شهرهای مهم و پررونق جهانِ اسلام بوده است. عوامل متعددی بر این رونق و اهمیت اثرگذار بوده اند. بررسی مؤلفه های اثرگذار بر رونق راه های ری و واکاوی برهم کنش راه های ری و اقتصاد و سازمان دهی فضایی شهر ری، هدف اصلی این پژوهش است. به همین منظور، نخست علل اهمیت راه های ری طی سده های متقدم اسلامی تا زمان حمله مغولان با استفاده از متون تاریخی شناسایی شده اند. سپس سیر تحول شهر ری از منظر معماری و شهرسازی آن، با استفاده از مطالعه تطبیقی متون متعدد تاریخی و نیز مطالعات تاریخی و باستان شناختی پژوهشگران معاصر، بازشناسی شد تا بر این مبنا، چگونگی ارتباط و اثرگذاری متقابل راه ها و سازمان دهی فضایی شهر در بازه زمانی مزبور، استخراج و عوامل اثرگذار بر آن تفسیر شوند. بر مبنای یافته های این پژوهش، امنیت و پرآبی نسبی و خوش مسیری راه های ری و همچنین مرکزیت و اهمیت شهر ری از منظر تجاری و مذهبی، موجب حضور مستمر بازرگانان و مسافران و کاروان ها در ری بوده است. زیبایی و نظم و پاکیزگی ری، وجود کاروانسراها و گرمابه ها و بازارهای متعدد و باکیفیت بر افزایش رفاه مسافران و تاجران می افزود و رونق مضاعف برای راه های آن به ارمغان می آورد. همچنین شماری از کالاهای تولیدشده در ری به سهولت در بازارهای سرزمین های دیگر به فروش می رفتند و شهرتی بسیار داشتند. این عوامل موجب افزایش ثروت شهر و ثبات بازار آن به علت تعدد مبادله ها، امنیت و رفاه مسافران و تاجران شده بود. تمرکز تأسیسات امنیتی و تأسیسات رفاهی و اقتصادی شهر ری نیز در گوشه شمال غربی شهر بوده که کارکرد تجاری پراهمیت تری داشته است و شاخه های متعددی از راه های مختلف در عبور از شهر از آن نقطه عبور می کردند. در نهایت، چگونگی ارتباط ساختار طبیعی شهر، سازمان دهی فضاها و راه هایش در چرخه ای که تضعیف و تقویت یکی موجبات تضعیف و تقویت دیگر را فراهم می آورد، دیده می شود.
مکان یابی تولید سفال های دوره اسلامی گنجینه نارنجستان قوام شیراز با تطبیق نمونه های مشابه (نمونه موردی: 10 سفال)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
نگره پاییز ۱۳۹۶ شماره ۴۳
30 - 43
حوزه های تخصصی:
گرد آوردن آثار بازمانده نیاکانمان در گنجینه ها و موزه ها ادای دینی است بدانچه آنها به آن همت گمارده اند. در این میان محل ساخت برخی آثار گردآوری شده در گنجینه ها - به دلیل گرفتن این آثار از قاچاقچیان اشیاء تاریخی و یا مواردی از این دست- نامعلوم است. برخی آثار موجود در گنجینه نارنجستان قوام شیراز از این دست است که تعدادی از آنها سفال های دوره اسلامی است. این پژوهش بر آن است تا به این سئوال پاسخ گوید: اشیاء سفالی به نمایش درآمده در گنجینه نارنجستان قوام معرف کدام مرکز سفالگری اند؟ جامعه آماری این پژوهش تعداد 10 نمونه شیء سفالی این گنجینه است که با انجام مطالعات کتابخانه ای و بررسی توصیفی و تحلیلی و رویکرد تطبیقی با نمونه های مشابه این آثار در موزه های مختلف دنیا مکان ساخت این آثار مشخص گردید. در بررسی های انجام گرفته بر روی نمونه های مشابه سعی شد با توجه به زمان ساخت مشترک، بیشترین تشابهات در سفال های مورد بررسی در نظر گرفته شود؛ در پایان پژوهش و با بررسی های صورت پذیرفته این نتیجه حاصل گردید که می توان بر اساس مطالعات کتابخانه ای و همچنین نمونه های مشابه موجود در موزه ها مکان ساخت و تولید این اشیای سفالی را تخمین زد و ابهاماتی را که در مورد برخی از اشیاء موزه ای وجود دارد تا حد زیادی بر طرف کرد؛ در مورد این 10 نمونه مورد پژوهش 4 شیء متعلق به مرکز سفالگری نیشابور، یک شی متعلق به ترکیه، یک شیء متعلق به عراق، یک شیء احتمالاً ساخت مرکز سفالگری کرمان، و 3 شیء به ترتیب متعلق به مراکز سفالگری سلطان آباد، ری و مشهد هستند.
بررسی تطبیقی الگوی رایج ریخت شناسی شهرهای ایران و اروپا در دوره مقارن با اسلام (مطالعه موردی: شهر ری در ایران و سیه نا در ایتالیا)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
این مقاله به دنبال تمایزات منحصربه فرد کالبدی شهرسازی ایرانی-اسلامی در مقایسه با شهرسازی مقارن آن در اروپای قرون وسطی (قرن 7-14 میلادی) است که در اثر توسعه وضع موجود پدید آمده اند. فضاهای معماری و شهری پدیده هایی کالبدی هستند که بسیاری از ویژگی های فرهنگی، اجتماعی و تمدنی یک جامعه را بازتاب می دهند؛ از این رو می توان آن ها را در تجسم بخشی کالبدی تاریخ و فرهنگ جامعه مؤثر به شمار آورد. بر این مبنا در سرزمین هایی با ادیان و ایدئولوژی های متفاوت می توان ساخت های ریخت شناسی مختلفی را مشاهده کرد. کمتر پژوهشی در زمینه ریخت شناسی شهری به مقایسه شکل گیری کالبدی هم زمان دو گونه شهرسازی به شیوه موردی و تحلیل کیفی عناصر و ویژگی های شهرسازی پرداخته است. روش پژوهش حاضر کیفی است و این مطالعه با مقایسه تطبیقی به کمک نقشه، مدل سازی سه بعدی از دو نمونه و مطالعات موردی نمونه های متعدد در هر منطقه انجام شده است. استخراج عوامل مشترک از ادبیات شهرسازی و نمونه ها براساس بهره گیری از ماتریس های ارزیابی در مقیاس عناصر بافت (محله، راه، حصار، میدان و...) و تک بنا و ویژگی هایی مانند سازمان فضایی، ساختار شهری، موقعیت، عملکرد، گونه شناسی، الگوی ساخت و مصالح صورت گرفته است. یافته های این مقاله نشان می دهد این دو نوع شهرسازی از نظر سازمان فضایی و شکل توسعه و همچنین ساختار فضایی و نحوه قرارگیری شباهت دارد و غالب تفاوت ها در مقیاس های خردتر و به ویژه در حوزه معماری و عملکرد تک بناهاست. امروزه می توان از هویت یگانه شهرسازی و معماری ایرانی-اسلامی در ابعاد مختلف شهرسازی در شهرهای کشورمان بهره برد و از نظر ارتباط فضایی، یکپارچگی و توسعه های شهری از آن ها استفاده کرد.
اثرات اقتصادی طرح هدفمندسازی یارانه ها بر مناطق پیرامونی شهر مورد: شهر ری، تهران(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدفمندسازی یارانه ها به عنوان طرحی برای بهرهوری بیشتر عرصه تولید و کاستن از هزینههای مستقیم دولت، یکی از کنشهای اقتصادی مهم و بحثبرانگیز در نظام جمهوری اسلامی است. چابکسازی تولید و توانمندسازی بخشهای مختلف اقتصاد یکی از اهداف مهمی است که در تدوین هدفمندسازی یارانهها ذکر شده است. از سوی دیگر، بررسی محتوای برنامه راهبردی اقتصاد ملی (مقاومتی) نیز نشان میدهد که این برنامه با هدف مقاومسازی عرصههای تولید در داخل کشور از طریق افزایش حجم، میزان و بهرهوری در اقتصاد ملی عملیاتی شده است. با توجه به اهمیت هدفمندسازی یارانهها، پژوهش حاضر به بررسی تأثیر کارکردگرایانهی این طرح بر اقتصاد خانوارهای پیراشهری شهر ری از منظر اقتصاد مقاومتی و اقتصاد سیاسی پرداخته است. به این منظور، پرسش اصلی تحقیق این است که هدفمندسازی یارانهها از منظر اقتصاد سیاسی، چه رابطهای با اقتصاد ملی دارد. ابعاد اقتصادی طرح هدفمندسازی یارانهها در این پژوهش بر اساس چهار شاخص رفتار مصرفی خانوار، سبد بودجه و هزینهی خانوار، رضایتمندی از تأمین نیازها و سطح رفاه خانوار پیش و پس از اجرای طرح، مطالعه است. نتایج نشان میدهد که تفاوت معناداری در سبد مصرفی خانوارها رخ نداده است و بنابراین بهنظر میرسد طرح هدفمندسازی یارانهها دارای رابطه ی معکوس و منفی با اقتصاد ملی کارامد است و در بلندمدت میتواند به یکی از موانع تحقق آن تبدیل شود.
واکاوی نقش شاخص های تأثیر گذار در شهر خلاق جهت خلق فضاهای تعاملی شهری (مورد مطالعه: شهر ری)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
شهر خلاق می تواند نیازها و خواسته های جوامع شهری را در ابعاد گوناگون برطرف کند نیازهایی که هریک در رشد شهر تأثیر گذار است فضای شهری زمانی تحقق می پذیرد که شخص یا افرادی بخواهند از آن استفاده کنند یا در این فرآیند دخیل باشند و این فرآیند از یک سو به پویایی محیط و از سوی دیگر به بروز طبقه خلاق کمک می کندکه عوامل تأثیر گذار (سرمایه انسانی، نوآوری، سرمایه اجتماعی و کیفیت زندگی) به عنوان شاخص ها در ایجاد خلاقیت و برنامه ریزی می تواند تأثیر گذار باشد که در این تحقیق بطور کلی به آن پرداخته شده است هدف پژوهش حاضر بررسی شاخص های تأثیر گذار جهت خلق فضاهای تعاملی با تاکید بر شهر خلاق می باشد در این راستا با توجه به موضوع پژوهش از روش پیمایش استفاده شده است به لحاظ سطح مطالعه، در دو سطح توصیفی و تبیینی (توصیفی- تحلیلی) استفاده گردید همچنین برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزارهای آماری چون SPSS، و نرم افزار Super decision استفاده شده است در سطح توصیفی از جداول یک بعدی، درصد و فراوانی استفاده شده است همچنین در سطح استنباطی نیز برای آزمون فرضیات از آزمون های T-Test، تی دو نمونه مستقل، تحلیل مسیر، پیرسون استفاده گردیده است و برای رتبه بندی عوامل مؤثر بر تحقق شهر خلاق از مدل ANP بهره گرفته شده است در نهایت نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که سرمایه اجتماعی پیش بینی کننده خوبی برای تبیین و بررسی سطح شهر خلاق در شهر ری می باشد.
شاخصهای تأثیر گذار در شهر خلاق جهت خلق فضاهای تعاملی شهری (مورد مطالعه: شهر ری)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
جغرافیا سال هفدهم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۶۱
109 - 124
حوزه های تخصصی:
خلاقیت یک اصل اساسی برای انس ان بودن و یک منبع حیاتی برای فرد، جامعه و اقتصاد است . جوامع خلاق پر جنب و جوش و دارای اماکن انسانی، پرورش دهنده رشد فردی، درخشان در پیشرفت های فرهنگی و تکنول وژیکی، تولید کننده شغل و ثروت و پذیرای تنوع شیوه زندگی و فرهنگ هستند . هدف پژوهش حاضر سنجش شاخص های شهر خلاق و میزان اثرگذاری این شاخص ها در شهر خلاق است. جامعه آماری پژوهش را تمام شهروندان شهر ری تشکیل می دهد که با استفاده از فرمول کوکران 322نفر به عنوان حجم نمونه به صورت تصادفی انتخاب شده است. روایی پرسشنامه با استفاده از کمک کارشناسان و اساتید دانشگاه و پایایی آن به وسیله آلفای کرونباخ محاسبه شده است. مقدار آلفای محاسبه شده برابر با 86/0 است که نشان می دهد عددی مطلوب است. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از آزمون تی تک نمونه ای، تحلیل رگرسیون و ضریب همبستگی پیرسون استفاده شده است. نتایج آزمون تی نشان می دهد که شاخص کیفیت زندگی با میانگین300/2، سرمایه اجتماعی با میانگین742/2، شاخص نوآوری با میانگین201/2 و شاخص سرمایه انسانی با میانگین 890/2 پایین تر از حد مطلوب قراردارند. نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که شاخص هنجارها و اعتماد اجتماعی با ضریب 679/0 بیشترین اثر در تحقق شهر خلاق دارد. همچنین نتایج ضریب همبستگی پیرسون نشان می دهد که بین سرمایه اجتماعی و شهر خلاق ارتباط معنی داری برقرار است.
ارائه الگوی بهینه شهر هوشمند از منظر توسعه پایدار شهری (مطالعه موردی: شهر ری)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
آمایش سرزمین دوره هجدهم پاییز و زمستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۲۷)
623 - 649
حوزه های تخصصی:
پیشرفت هوشمندسازی شهرها از یک سو و الزامات پایداری شهری زمینه را برای گذار به سوی شهر هوشمند پایدار فراهم کرده است. مطالعه حاضر با هدف ارائه الگوی بهینه شهر هوشمند از منظر توسعه پایدار شهری انجام شد. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش و بازه زمانی گردآوری داده ها یک پژوهش پیمایشی مقطعی است. جامعه آماری شامل مدیران و کارشناسان مدیریت شهری است. حجم نمونه با استفاده از جدول مورگان 384 نفر برآورد شد و نمونه گیری با روش تصادفی ساده انجام گرفت. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه بود که با روش روایی سازه، روایی همگرا، و روایی واگرا اعتبارسنجی شد. با استفاده از آلفای کرونباخ و پایایی ترکیبی نیز قابلیت اعتماد پرسشنامه مطلوب ارزیابی شد. برای اعتبارسنجی الگوی شهر هوشمند از منظر توسعه پایدار شهری از روش حداقل مربعات جزئی و نرم افزار Smart PLS استفاده شد. بر اساس نتایج به دست آمده زیرساخت های شهری هوشمند و حکمروایی هوشمند دو عنصر زیربنایی الگو هستند که بیشترین تأثیر را در ایجاد شهر هوشمند مبتنی بر توسعه پایدار دارند. به همین ترتیب از میزان تأثیرگذاری در سطوح بعد کاسته می شود و متغیرهای هم سطح دارایتعامل متقابل با هم هستند. این عوامل با تأثیر بر هوشمندسازی حمل ونقل و تجارت های هوشمند مبتنی بر فناوری به اقتصاد هوشمند و محیط زیست هوشمند کمک می کنند. در ادامه از طریق سازه های هوشمند و مردم هوشمند می توان به توسعه پایدار شهری دست یافت. توسعه پایدار شهری به هوشمندسازی شهر ختم شود.
نقش بازآفرینی شهری در مطلوبیت فضاهای عمومی (مورد مطالعه: فضای عمومی حرم در شهرری)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات ساختار و کارکرد شهری سال ۹ تابستان ۱۴۰۱ شماره ۳۱
51 - 67
حوزه های تخصصی:
ارتقاء مطلوبیت فضاها که به معنای پذیرفته شدن آنها از جانب مردم و تأثیرگذاری بر استفاده کنندگان است، هدف مهمی از بازآفرینی شهری است. هدف این پژوهش بررسی نقش بازآفرینی شهری در مطلوبیت محور حرم در شهرری از منطقه 20 شهرداری تهران، به عنوان یک فضای عمومی کهن است. تحقیق، روشی توصیفی تحلیلی داشته و مبتنی بر داده های پیمایشی گردآوری شده از 240 فرد نمونه از کسبه قدیمی فضای عمومی یادشده می باشد. برای تحلیل داده ها از آزمون تی تک نمونه ای در نرم افزار SPSS و مدل معادلات ساختاری نرم افزار AMOS استفاده شده است. یافته های تحقیق حاکی است که مطلوبیت فضا در ابعاد کالبدی و اجتماعی بالاتر از حد متوسط و در ابعاد محیط زیستی و اقتصادی، پایین تر از حد متوسط قرار دارد. قابلیت فضا برای حضور زنان و حضور افرد در سنین مختلف، تسهیلات عبور پیاده، ایمنی فضا، دسترسی مناسب، آسایش استفاده کنندگان، و احساس تعلق به فضا شاخص هایی از 25 شاخص مطلوبیت فضا بوده اند که وضعیت موجود، شرایط مطلوب تری از آنها را ارائه می دهد. از آن جا که طرح های اجرا شده بیشتر ماهیتی کالبدی و فیزیکی داشته و کمتر فرهنگی یا اجتماعی بوده اند، شاخص ها و ابعاد مربوط به این ابعاد نیز دستخوش تغییر و تاثیرپذیری زیادتری گردیده اند. تسهیل حضور زنان، تسهیل عبور پیاده، ایمن سازی فضا، زیباسازی فضا، رفع آلودگی صوتی و توجه به تنظیف فضا سبب شده که شاخص های مربوط تاثیرپذیری و تغییرات مثبت بیشتری را نمایان سازند. طرح های بازآفرینی اجرا شده از ابعاد فرهنگی- اجتماعی و اقتصادی غفلت نموده و از این رو فضا به لحاظ مطلوبیت، در این ابعاد کاستی و ضعف زیادتری دارد.
بازیابی باغ های قصبۀ شاه عبدالعظیم در دورۀ قاجار با استناد به متن های تاریخی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات تاریخ فرهنگی سال ۱۴ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۵۶
53 - 86
حوزه های تخصصی:
در دوره ناصرالدین شاه قاجار فعالیت های عمرانی زیادی در شهر ری (قصبه شاه عبدالعظیم) صورت گرفت که از جمله آن ها ساخت تعدادی باغ بود. وجود نام باغ های بسیار در متن های تاریخی این دوره، نشان از فراوانی آن ها دارد، اما با تخریب ها و ساخت و سازهای گسترده و گسترش و یکپارچگی تهران و ری در دوره مدرن، حتی نام بسیاری از این باغ ها نیز باقی نمانده است. این پژوهش نخست در پی یافتن نام و نشان این باغ ها و در مرحله بعد مکان یابی آن ها در شهر ری معاصر است تا ضمن معرفی، بتوان گام نخست را برای حفاظت از بقایای این بناهای تاریخی برداشت. در این پژوهش با مطالعه متن های تاریخی و یافتن سرنخ هایی از موضوع و در ادامه بررسی تصویرهای هوایی قدیمی تلاش شده است مکان باغ ها در صورت امکان پیدا شود. این پژوهش نشان می دهد دست کم سیزده باغ در اطراف این قصبه کوچک ساخته شده بود. از این تعداد، تنها بخش هایی از شش باغ طغرلیه، طوطی، ملک التجار، حسین آباد، صفائیه و دولت آباد در حال حاضر باقی است. از سایر باغ ها یا تنها نامشان مشخص شده و جایشان پیدا نشده است و یا با وجود پیدا شدن مکان، کاملاً تخریب شده اند.
تپه نظام آباد و جایگاه آن در ری پایان دوران کلاسیک و آغار دوره اسلامی(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
منبع:
پیام باستان شناس دوره ۱۶ بهار و تابستان ۱۴۰۳ شماره ۳۰
35 - 47
حوزه های تخصصی:
با گذار از دوره ساسانی به دوران اسلامی فرهنگ و هنر ایران همچنان به اسلوب پیشین ادامه یافت و کمتر تغییری در آن رخ داد. یکی از محوطه های کلیدی باستان شناختی در کنار بنای تپه حصار دامغان و چال طرخان که دوران گذار از ساسانی به اوایل دوران اسلامی را به خوبی به نمایش می گذارد تپه نظام آباد است. به رغم این اهمیت تاکنون موقعیت این تپه در پرده ای از ابهام قرار داشته و بیشتر پژوهشگران آن را در نزدیک ورامین یا ری قید نموده اند. با این وصف با توجه به عکسی که ارنست هرتسفلد در سال 1925 از تپه نظام آباد گرفته می توان از نظر ریخت شناسی آن را بازشناخت. تپه نظام آباد در حاشیه جنوب غربی شهر تهران کنونی واقع شده است. ما در این مقاله با معرفی این تپه سعی داریم اهمیت آن را نشان دهیم تا برای اقدامات پژوهشی آتی برنامه ریزی مناسبی صورت پذیرد. خوشبختانه امروزه کمترین دخل و تصرفی در این تپه در جنوب شرقی شهرستان اسلامشهر صورت گرفته است و هرچند که در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است اما تعیین عرصه و حریم نشده است. با توجه به اهمیت گچبری های منحصر به فردی که از این تپه در موزه ها وجود دارد باید برای حفاظت از تپه اقداماتی صورت پذیرد.