دانشگاه آینده

هدف این پژوهش، شناسایی و اعتباریابی راهبردهای سازگار کردن نظام دانشگاهی با محیط علمی و اجتماعی و پیامدهای دانشگاه سازگارشونده است. در جهان پویا بخ شهای مهمی از آموزش عالی و دانشگاه نسبت به قدرت، فرهنگ، دولت و صنعت به صورت نهاد محافظ هکار تقریباً ایستا باقی مانده و در مقایسه با ده ههای اول نیمه دوم قرن بیستم که دانشگاه به نهاد معتبر جامعه تبدیل شد اعتبار آن با روند نزولی مواجه شده است. سازگاری با محیط، یکی از الزامات توسعه پایدار و فعال نظام دانشگاهی در شرایط تغییر شتابان است. سازگاری دانشگاه با محیط یک معیار اساسی برای کیفیت آموزش عالی است. امروزه، با توجه به افزایش نرخ تغییر و ظهور عصر دانش، موج آیند هپژوهی در نهادهای سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فناوری گسترش یافته است. از دو دهه گذشته، همسو با تحولات جامعه و به منظور شناخت آینده و سیاستگذاری نظام دانشگاهی، آیند هاندیشی در آموزش عالی، ضرورت پیدا کرده است. در این پژوهش، با استفاده از روش ترکیبی مرور اسناد و نظریه مبنایی، راهبردهای سازگاری کردن دانشگاه با محیط و پیامدهای این نوع دانشگاه با رویکرد اکتشافی و آیند هنگر بر مبنای الگوی هنجاری دانشگاه مطلوب استخراج شده است. برای شناسایی و اعتباریابی راهبردها و پیامدها از کدگذار یهای باز و محوری روش نظریه مبنایی استفاده شده است. در این پژوهش، با تعیین دانشگاه سازگار با محیط و جامعه به عنوان مقوله کانونی آیند هشناسی در آموزش عالی، 13 راهبرد و چهار پیامد کلیدی دانشگاه سازگار با محیط، شناسایی و تدوین شده است. نظام دانشگاهی باید به وسیله راهبردهای پیشنهادی با محی طهای علمی و اجتماعی به طور مستمر سازگار شده و با جامعه در حال تغییر، دائما در تعادل پویا باشد. سیاستگذاران آموزش عالی، باید الزامات و شرایط محیطی، علی و زمین های مناسب و سازنده برای تحقق و فعلیت راهبردهای سازگاری دانشگاه با محیط را فراهم کنند.

هدف از پژوهش حاضر شناسایی صلاحیت های محوری مدیران دانشگاه های آزاد اسلامی به روش تحلیل مضمون است. محیط پژوهش، شامل منابع دسته اول بانک های اطلاعاتی علمی معتبر در گستره زمانی1380 تا 1396 در حوزه مطالعات شایستگی های مدیران است، به روش نمونه گیری هدفمند تعداد 134 عنوان انتخاب شد. پس از کدگذاری و دسته بندی 100 مضمون اولیه، روایی محتوایی آن به دو روش، کیفی (نظر 20 نفر از متخصصان مدیریت و آینده پژوه) و کمی (بررسی میزان توافق هر مضمون با استفاده از ضریب روایی محتوایی CVR) انجام شد. با استفاده از ضریب هولستی، پایایی مضامین 85/0 برآورد شد. پس از آن شبکه مضامین مشتمل بر 3 مضمون فراگیر (تعالی گرا، پیشران و ارزش آفرین) و 9 مضمون سازمان دهنده و 29 مضمون پایه ترسیم شد. با توجه به اهمیت نقش مدیران در پیشبرد اهداف جامعه در سطح منطقه ای، ملی و بین المللی، و نیز اهمیت شایستگی آنان به عنوان عاملی مهم در موفقیت دانشگاه ها در انجام ماموریت خود؛ توجه و بکارگیری ملاک های ارائه شده در مدل پیشنهادی صلاحیت های مدیران، برای تصمیم گیرندگان و مشاوران شغلی در انتخاب مدیران با نگاه به آینده می تواند یکی از راه های بهبود کیفی مدیریت در دانشگاه های آزاد اسلامی آینده باشد.