بازخورد معلم

اگرچه همواره بر اهمیت تعامل معنا دار در فرایند یادگیری نظریة فرهنگی- اجتماعی تأکید شده است (ویگوتسکی، 1962)، اما تاکنون دربارة میزان درک فراگیران از بازخورد معلم و دیگر فراگیران یا گروه همسالان در مهارت نگارش بررسی دقیقی نشده است. پژوهش حاضر با هدف مقایسة بازخورد برخط معلم، برخط همسالان، سنتی معلم و سنتی همسالان با توجه به اظهار نظر فراگیران زبان در بارة استفاده و فهم آنها از بازخوردها انجام شده است. چهار نوع آزمایش در چهار کلاس (مجموعاً 54 نفر) اجرا شد. فراگیران در گروه سنتی، بازخوردهای نگارشی را به صورت نوشتاری به یکدیگر ارائه دادند؛ درحالی که فراگیران در گروه برخط، ازطریق یک وب سایت و به صورت تعاملی بازخوردشان را نشان دادند. نتایج این پژوهش نشان داد هرچند بالاترین سطوح به کارگیری بازخورد در شرایط مربوط به بازخورد معلمان رخ داد، اما گروههای برخط بازخورد معلم و همسالان از منظر درک فراگیران از این اظهار نظرها در ردة بالاتری قرار گرفتند. علاوه براین سطح درک فراگیران در گروه بازخورد سنتی همسالان بالاتر از سطح درک در گروه بازخورد سنتی معلم بود. افزون براین، عواملی که به این سطح به کارگیری و درک کمک کردند بررسی شدند.

تحقیق حاضر به بررسی تاثیر سه نوع بازخورد امری، پرسشی و خبری بر اصلاح محتوای نگارش زبان آموزان پرداخته است. این بازخوردها با اهداف گوناگون ارتباطی- دادن اطلاعات و خواستار شدن آن - توسط یک معلم زبان انگلیسی و نیز دیگر زبان آموزان فراهم گردید. شصت و چهار زبان آموز بین سنین 16 تا 26 سال که در سطح بالاتر از متوسط در موسسه آموزش زبان ایران تحصیل می کردند، در این مطالعه شرکت کردند. شرکت کنندگان به دو گروه متشکل از چهار کلاس تقسیم شدند؛ زبان آموزان دو کلاس از معلم و دو کلاس دیگر از همکلاسی ها بازخورد دریافت می کردند. صد و بیست و هشت نمونه از متون نوشته شده توسط شرکت کنندگان در هر گروه جمع آوری شد؛ در پیش نویس های جمع آوری شده تعداد ششصد و هفتاد و دو نمونه از اصلاحات اعمال شده بر اساس بازخوردهای معلم و دیگر زبان آموزان بر اساس چارچوب طراحی شده توسط فریس (1997) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که بازخوردهای معلم که به شکل پرسشی و خبری و با هدف خواستار شدن فراهم شدند و نیز بازخوردهای دیگر زبان آموزان که به شکل خبری و با نقش های ارتباطی مختلف داده شدند، بهترین تاثیر را در بهبود محتوای نگارش دانش آموزان داشته است. از سوی دیگر، بررسی داده ها نشان داد که بازخوردهای داده شده توسط معلم با هدف دادن اطلاعات کمترین تاثیر را براصلاح نگارش دانش آموزان داشته است. همچنین، در مواردی که معلم و زبان آموزان بازخوردهای خود را به صورت پرسشی و با هدف دادن اطلاعات فراهم ساختند، این بازخوردها تاثیر منفی بر نگارش دانش آموزان داشته است.

باوجود حجم زیاد مطالعات انجام شده در زمینۀ بازخورد مقابله­ای، محققان معدودی به بررسی نگرش زبان­آموزان به این نوع بازخورد پرداخته­اند و همین مطالعات اندک نیز نتایج مختلف و گاه متضادی دربرداشته است. در عین حال، هیچ پژوهشی برای یافتن عوامل موثر بر شکل­گیری این نگرش­ها انجام نگرفته است. مطالعۀ حاضر به بررسی نگرش زبان­آموزان ایرانی به دریافت بازخورد از معلم و همکلاسی­ها و همچنین نقش سن در نگرش آن­ها پرداخت. بدین منظور، پرسشنامه­ای میان 136 زبان­آموز توزیع شد. نتایج حاکی از نگرش مثبت زبان­آموزان ایرانی نسبت به دریافت بازخورد از همکلاسی­ها و همچنین وجود رابطۀ معنادار میان سن زبان­آموزان و نگرش آن­ها نسبت به دریافت بازخورد از همکلاسی­ها و معلمان و همچنین دریافت انواع بازخورد شفاهی بود. برخلاف نوجوانان که در مقایسه با بزرگسالان بیشتر به دریافت بازخورد از همکلاسی­های خود متمایل بودند، زبان­آموزان بزرگسال بیشتر خواهان دریافت بازخورد از معلم خود بودند. علاوه بر آن، از میان انواع بازخورد، بزرگسالان بازخوردهای تلویحی را ترجیح می­دادند، در صورتی که زبان­آموزان نوجوان مایل به دریافت بازخورد واضح بودند. نتایج پژوهش حاضر بر اهمیت آگاهی مدرسان زبان نسبت به نگرش زبان­آموزان و عوامل موثر بر شکل­گیری این نگرش­ها دلالت دارد.

هدف پژوهش حاضر، تبیین هیجانات شرم و گناه دانش آموزان بر اساس هیجانات معلم و ساختار اهداف کلاس با توجه به نقش واسطه ای بازخورد معلم بود. جامعه آماری پژوهش حاضر، همه دانش آموزان پایه های چهارم، پنجم و ششم دوره ابتدایی شهر لامرد و معلمان آن ها هستند. 400 دانش آموز و معلمان آن ها که 37 نفر بودند، با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. معلمان آزمون بازخورد شایستگی و سیاهه هیجان معلم و دانش آموزان پرسش نامه ساختار هدف کلاس و آزمون عاطفه خودآگاه برای کودکان را تکمیل نمودند. جهت بررسی روابط علّی بین متغیرها از روش تحلیل مسیر و برای تجزیه وتحلیل داده ها از نرم افزارهای SPSS و AMOS نسخه 24 استفاده شد.  یافته ها نشان دادند که از بین هیجانات معلم، شادی، عشق و خشم با هیجان شرم دانش آموزان رابطه دارند. اما هیچ کدام از مولفه های هیجان معلم با احساس گناه دانش آموزان رابطه نداشتند. از طرف دیگر ساختار هدف تبحری رابطه منفی و ساختار هدف اجتنابی رابطه مثبت و معنی داری با هیجان شرم و گناه دانش آموزان داشتند، اما ساختار هدف عملکردی  رابطه معنی داری با این دو هیجان نداشت. ساختار هدف عملکردی با میانجی گری بازخورد معلم، بر هیجان شرم اثرگذار بود. همچنین تأثیر غیرمستقیم هیجانات ترس، غم و عشق معلم بر هیجان شرم از طریق بازخورد معلم، معنی دار بود. بر اساس نتیجه به دست آمده پیشنهاد می شود که از قرارداد وابستگی جهت ایجاد ساختار تبحری در کلاس درس استفاده گردد. همچنین نوع بازخورد معلم نیز باید به گونه ای باشد که ضمن تشویق دانش آموزان به امور آموزشی، ایجادکننده هیجان شرم و گناه در آن ها نباشد.

هدف پژوهش حاضر پیش بینی انگیزش تحصیلی دانش آموزان بر اساس بازخورد معلمان با در نظر گرفتن نقش میانجی نوع ذهنیت آنها بود. تحقیق از لحاظ هدف کاربردی و از حیث اجرا توصیفی-همبستگی از نوع مدل معادلات ساختاری بود. جامعه آماری دانش آموزان دختر متوسطه اول مشهد که به روش خوشه ای چند مرحله ای و با استفاده از جدول مورگان تعداد 380 نفر بعنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار گرردآوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته ارزیابی بازخورد معلم مبتنی بر مدل باتلر و وین و مطالعات فرار و همکاران، پرسشنامه ذهنیت دانش آموزان کاتامیسو و لو و پرسشنامه انگیزش تحصیلی هارتر بود. برای تحلیل داده ها از نرم افزارهای SPSSv16 و AMOSv24 استفاده شد. نتایج نشان داد بازخورد تلاش محور و توانایی محور هر دو هم به صورت مستقیم و هم از طریق میانجی گری ذهنیت دانش آموزان می تواند انگیزش تحصیلی را پیش بینی کند. همچنین نتایج نشان داد ذهنیت رشدپذیر و ایستا نیز به طور مستقیم با انگیزش تحصیلی ارتباط دارد. وقتی معلمان دانش آموزان را افرادی پرتلاش می دانند و این نگرش را در قالب بازخورد به آنها ارائه می دهند، بر ذهنیت شان تأثیر گذاشته و در نتیجه با ایجاد یک ذهنیت رشدپذیر در مورد توانایی ها و احساسات موجب انگیزش تحصیلی بیشتر در آنها می شوند.