نقاشی مذهبی

دیوارنگاره های بقاع متبرکه در گیلان به دلیل رطوبت فراوان منطقه و میل به نوسازی آن ها نزد اهالی روستا، در حال تخریب بوده و یا کاملا از بین رفته است. این معضل، ضرورت حفاظت از این آثار را دو چندان می کند. بقعة متبرکه روستای پینچاه در شهرستان آستانه که دارای دیوارنگاره های مذهبی است از آن جمله می باشد. آنچه در این میان مطرح می شود این است که آیا دیوارنگاره های بقعه نامبرده دارای مفاهیم بصری خیر و شر می باشند. از یافته های تحقیق می توان به مشابهت های بصری متعدد در بازآفرینی شخصیت های خیر، تفاوت های بصری مضامین خیر و شر و نیز بومی کردن مضمون دیوار نگاره توسط نقاش اشاره کرد. روش گردآوری اطلاعات به صورت میدانی و تدوین آن به شیوه توصیفی تحلیلی است.

تابلوی نقاشی شمایل نگاری امام علی ع و حسنین ع نسخه تصویری است که نوعی از نقاشی های پرده مذهبی بوده و در ابعاد بزرگ بوده و جزو نقاشی های مذهبی در دربار شاهی می باشد. این نوع پرده ها در ابعاد بسیار بزرگ بوده و برای شاه تهیه می شده است. یکی از بهترین نمونه های تصویری نقاشی شمایلی نقاشی حضرت علی ع و حسنین ع می باشد که در موزه آستان قدس رضوی قرار دارد، در بازدید عموم نیست و تابه حال موردپژوهش قرار نگرفته است. یافته های این پژوهش حاکی از آن است که این نقاشی بر اساس معیارهای نقاشی درباری قاجار، موضوع ولایت در هنرشیعی کارشده است و برای رساندن پیام از نشانه های نمادین درنقاشی به صورت پنهان استفاده شده است. مفروض این پژوهش مطالعه عناصر ساختاری و ویژگی های بصری نقاشی در راستای رسیدن به معنای اثر یعنی ولایت می باشد. دراین راستا پژوهش حاضر درپی پاسخ به این دو سؤال اساسی است که دراین نقاشی ازچه ویژگی های بصری استفاده شده است؟ ویژگی ساختاری و متفاوت این اثرچیست؟ محتوای پژوهش حاضر کیفی است و براساس روش شناسی توصیفی- تحلیلی کار شده و شیوه گردآوری کتابخانه ای صورت گرفته است. نتایج یافته ها حاکی از آن است که دراین نقاشی نشانه ها و ویژگی های بصری به موضوع ولایت شیعی اشاره دارد.