دورة متوسطه

با توجه به اهمیت معنویت به عنوان بعد چهارم انسان، هدف این مقاله تدوین ابزاری به منظور ارزیابی عوامل مؤثر در جذب دانش آموزان به نماز جماعت می باشد. در قالب پژوهش «زمینه یابی از نوع مقطعی»، تعداد 752 نفر از بین دانش آموزان پایه های تحصیلی اول، دوم و سوم دورة متوسطه در استان اردبیل در سال تحصیلی 89-90 به شیوة نمونه گیری چندمرحله ای انتخاب شدند و پرسش نامة تدوین شدة جذب به نماز جماعت، توسط آنان تکمیل گردید. نتایج حاصل از تحلیل عاملی اکتشافی، بیانگر آن بود که پرسش نامة مذکور، دارای پنج عامل زیربنایی با عناوین «فضای فیزیکی و ارتباطی ـ آموزشی»، «ایمان و رفتار مذهبی فردی ـ خانوادگی»، «نحوة برپایی نماز جماعت»، «محیط اجتماعی» و عامل «تشویقی» بود. بررسی مجدد روایی این پرسش نامه نشان داد که هر پنج عامل استخراج شده دارای ضرایب همبستگی بالا و معنادار با یکدیگر و با نمرة کل پرسش نامه است (001/0>P). بررسی پایایی پرسش نامه با استفاده از روش آلفای کرونباخ نشان داد که عامل اول 90/0، عامل دوم 89/0، عامل سوم 89/0، عامل چهارم دارای ضریب آلفای 82/0 و عامل پنجم 82/0 است. ضریب آلفای کرونباخ کل پرسش نامه نیز، 94/0 به دست آمد. ارزیابی پرسش نامة جذب به نماز جماعت نشان داد که پرسش نامة مذکور دارای عوامل زیربنایی مطلوب و همبسته برای سنجش عوامل مؤثر در جذب دانش آموزان به نماز جماعت است. بنابراین، از این پرسش نامه می توان در جهت تحقیق و بررسی عوامل مؤثر در جذب دانش آموزان به نماز جماعت استفاده کرد.

هدف پژوهش حاضر آسیب شناسی درس تربیت بدنی با تأکید بر تئوری کلاین از دیدگاه دبیران تربیت بدنی و دانش آموزان دختر شهر تهران بود. این پژوهش توصیفی از نوع پیمایشی و ابزار به کار رفته در آن پرسشنامه از نوع بسته پاسخ بود. پرسشنامه دبیران و دانش آموزان به ترتیب شامل 57 و 46 سؤال در 9 طبقه عنصر، اهداف، محتوا، راهبردهای یاددهی- یاگیری، گروه بندی، فعالیت های یادگیری، مواد و منابع آموزشی، فضای آموزشی، زمان آموزشی و ارزشیابی است که بر اساس مقیاس لیکرت در 5 گزینه بسیار زیاد، زیاد، متوسط، کم و اصلاً تهیه و تنظیم شده است. روایی ابزار را متخصصان رشته برنامه درسی و تربیت بدنی تأیید کرده اند، از سوی دیگر وجود همخوانی درونی بالا بین سؤال ها نیز حاکی از داشتن روایی سازه پرسشنامه ها است. برای سنجش اعتبار پرسشنامه از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شده که اعتبار پرسشنامه دبیران برابر با 98% a= و ضریب آلفای پرسشنامه دانش آموزان برابر با 95%a= برآورد شده است. جامعه آماری پژوهش حاضر 298 دبیر و 139108 دانش آموز دوره متوسطه بود که 25 دبیر تربیت بدنی و 764 دانش آموز با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شده و در پژوهش شرکت کردند. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده ها نشان می دهد که دبیران مطلوبیت برنامه درسی تربیت بدنی دوره متوسطه را درحد زیاد و دانش آموزان مطلوبیت برنامه درسی تربیت بدنی دوره متوسطه را در حدکم تحقق ارزیابی کرده اند.

این پژوهش، با هدف تحلیل میزان توجه به بعد اخلاقی اهداف مصوب در کتاب های درسی دورة متوسطه ایران به روش توصیفی، از نوع تحلیل محتوا انجام شد. جامعة آماری، کتاب های درسی دورة متوسطه در سال تحصیلی 93- 1392 بود که از میان آنها، 11 جلد کتاب درسی به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار اندازه گیری، چک لیست تحلیل محتوای محقق ساخته بود. عمده ترین یافته های پژوهش بیانگر این است که: 1. کتاب های دورة متوسطه، 347 مرتبه به بُعد اخلاقی اهداف مصوب توجه نموده اند. 2. میزان توجه در کتاب های پایه های اول، دوم، سوم و چهارم دورة متوسطه، به ترتیب 120، 96، 41 و 90 مرتبه می باشد. 3. بیشترین فراوانی مشاهده شده مربوط به کتاب دین و زندگی پایه دوم با 59 مرتبه است. 4. در کتاب های زیست شناسی پایه اول و تاریخ معاصر ایران پایه سوم، توجهی به بُعد اخلاقی اهداف مصوب نشده است. 5. در مجموع، توجه به بعد اخلاقی اهداف مصوب، در کتاب های درسی دورة متوسطه، ضمن نامتناسب بودن با ویژگی های روان شناختی و زیست شناختی دانش آموزان، در حد پایین قرار داشته است.