تولید گفتار

امروزه زبانشناسان، هجا را به عنوان یک واحد زبانی دارای اهمیت تلقی می نمایند و برای آن، ساختار داخلی و سلسله مراتبی قائلند. روانشناسان زبان نیز در نتیجه مطالعات متعدد خود بر روی فرایند تولید گفتار، اهمیت هجا را به عنوان یک واحد تولیدی در جریان تولید گفتار تایید کرده اند. در این مقاله تلاش می شود با بررسی پاره ای از خطاهای گفتار زبان فارسی، صحت ادعاهای فوق مورد بررسی قرار گیرد.

لغزش های زبانی خطاهایی غیر مکرر هستند که به طور عادی و طبیعی در گفتار همة انسان ها رخ می دهند. علت توجه به این خطاها نقش آن ها در توضیح و تبیین چگونگی فرایند تولید گفتار است. مهم ترین نتیجة حاصل از پژوهش های صورت گرفته دربارة لغزش ها این است که لغزش ها در الگوهای بسیار منظم و قاعده مند رخ می دهند. در این مقاله انواع لغزش ها در گفتار فارسی زبانان بزرگسال مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می دهد که در گفتار عادی به ترتیب بیش ترین نوع لغزش ها جانشینی واژگانی به دلیل شباهت معنایی و کم ترین نوع لغزش ها افزایش آوا و مبادلة مجزاست. همچنین بررسی داده های موجود مؤید قاعده مندی رخ داد لغزش هاست.

زبان مهم ترین ابزار در برقراری ارتباط است؛ اما تمام افراد جامعه نمی توانند از این ابزار به راحتی استفاده کنند. بخشی از افرادی که در استفاده از زبان مشکل دارند، کسانیی هستند که دچار اختلال زبانی هستند. اختلال زبانی به هرگونه نارسایی در بیان و درک گفتار اطلاق می گردد. افرادی که دچار ناتوانی های ذهنی هستند، معمولاً از این اختلالات رنج می برند و کودکان و نوجوانان سندرم داون در بین این افراد کم توان ذهنی هستند. پژوهش حاضر  به بررسی مقایسه تولید گفتار در کودکان سندرم داون آموزش یافته و آموزش نیافته در شهرستان بابل می پردازد تا تأثیر آموزش را در بهبود مهارت گفتاری این افراد بسنجد. این پژوهش از نوع نیمه تجربی و مقایسه ای است که در گردآوری داده ها از شیوه میدانی بهره گرفته است و برای این منظور از آزمون زبان شناسی نیلی پور(1372) که به صورت پرسش نامه و تصاویر بوده، استفاده شده است. در این تحقیق سعی شده است با توجه به گستردگی ساخت های زبانی در بخش گفتار، به بررسی ساختارهای نحوی تولید شده توسط این گروه کم توان ذهنی پرداخته شود. نتایج به دست آمده نشان داد کودکان و نوجوانان پسر سندرم داون که آموزش دیده اند، نسبت به گروه همسالان خود که آموزش ندیده اند، در تولید ساختارهای نحوی بسیار بهتر عمل کرده اند.