مطالب مرتبط با کلیدواژه
۶۱.
۶۲.
۶۳.
۶۴.
۶۵.
۶۶.
۶۷.
۶۸.
۶۹.
۷۰.
۷۱.
۷۲.
۷۳.
۷۴.
۷۵.
۷۶.
۷۷.
۷۸.
۷۹.
۸۰.
خدمات شهری
منبع:
جغرافیا و مطالعات محیطی سال سوم بهار ۱۳۹۳ شماره ۹
47 - 62
حوزه های تخصصی:
برنامه ریزی و مدیریت بخشی و عدم هماهنگی طرح های شهری با برنامه های عمرانی، ایجاد طرح ها در فضای آرمانی و دور از واقعیت، بی توجهی به شرایط خاص و عملکرد غالب هر شهر و نبود پایش مدون از مسائل نظام برنامه ریزی شهری کنونی ایران می باشند. این مسائل نتیجه ی نگاه بالا به پایین است که به عنوان رویکرد غالب در نظام برنامه ریزی شهری ایران منجر به تهیه طرح ها برای شهروندان و نه با شهروندان می شود. تجربه راه های گوناگون مشارکت مردم در برنامه ریزی شهری به دلیل رویکردهای بالا به پایین، نافرجام مانده است. هدف این مطالعه، امکان سنجی و بسترسازی راهبرد توسعه شهری با وجود طرح های دیگر در نظام برنامه ریزی شهری ایران می باشد. در این راستا با مقایسه های تطبیقی- تحلیلی اسناد راهبرد توسعه شهری با طرح جامع و فرآیند برنامه ریزی شهری، مزایای راهبرد توسعه شهر نسبت به طرح جامع بررسی شده و چگونگی جبران کاستی ها و ناکارآمدی های طرح جامع و ارتباط طرح جامع با راهبرد توسعه شهری مشخص شده است. مناسب ترین جایگاه و مختصات سازمانی راهبرد توسعه شهری در نظام برنامه ریزی شهری ایران تبیین شد. در تهیه و اجرای راهبرد توسعه شهری باید جنبه های پایداری در تعاریف پیمان نامه ی شهرها و بانک جهانی و همچنین پایبندی به توسعه ی پایدار در نظر گرفته شود، بنابراین، پیرامون این موارد بررسی هایی انجام شد. در نهایت مشخص شد راهبرد توسعه شهری می تواند به عنوان سند بالادست طرح جامع هر شهری تلقی شود. شهرداری ها متولی و مجری راهبرد توسعه شهر و وزارت راه و شهرسازی می تواند ناظر بر عملکرد شهرداری ها باشد.
تحلیل تناسب توزیع فضایی و مکانیابی مراکز آتش نشانی با استفاده از تلفیق مدل فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) در محیط سیستم اطلاعات جغرافیاییGIS)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
منبع:
جغرافیا و مطالعات محیطی سال سوم بهار ۱۳۹۳ شماره ۹
77 - 90
حوزه های تخصصی:
ارائه خدمات مورد نیاز جمعیت شهرها، یکی از اساسی ترین وظایف متولیان امور شهر به حساب آمده و این امر می تواند میزان کارآیی و امنیت مردم را ارتقا بخشد. این در حالی است که با افزایش جمعیت و قیمت اراضی شهری، دستیابی به این هدف هر روز با تنگناهای بیشتری روبرو می شود. شهر اهواز با جمعیتی در حدود 1133003 نفر(1390)، از نظر تعداد و پراکندگی واحدهای خدماتی از جمله ایستگاه های آتش نشانی با مشکلاتی روبرو شده و نگرانی های مردم در این ارتباط رو به افزایش نهاده است. هدف اصلی نوشتار حاضر، تحلیل تناسب فضایی جهت مکان یابی مراکز آتش نشانی در سطح شهر اهواز است. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و مبنای روش آن توصیفی - تحلیلی است. اطلاعات و داده های مورد نیاز تحقیق از طریق منابع اسنادی و میدانی بدست آمده است. در پژوهش حاضر با استفاده از مدل تحلیل سلسله مراتبی (AHP) و سیستم اطلاعات جغرافیایی(GIS)، مبادرت به تعیین وضعیت مکان یابی ایستگاه های آتش نشانی در سطح شهر اهواز شده و در نهایت مکان های مناست برای جایگذاری ایستگاه های جهت معرفی شده است. به این منظور با استفاده از اطلاعات میدانی و نقشه های موجود(نقشه طرح تفضیلی)، اطلاعات رقومی شده و به صورت Shape file درآمده است. سپس با وزن دهی اطلاعات با استفاده از AHP نقشه تناسب فضایی جهت مکان یابی ایستگاه های آتش نشانی شهر اهواز ارائه گردید. نتایج حاصل از تلفیق لایه ها، گزینه های مورد نظر در پنج دامنه ی بسیار مناسب، مناسب، متوسط، نامناسب، و خیلی نامناسب قرار گرفته اند.
سنجش امنیت در محلات شهری (مطالعه موردی محلات مرداویج و مفت آباد شهر اصفهان)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
منبع:
جغرافیا و مطالعات محیطی سال سوم پاییز ۱۳۹۳ شماره ۱۱
113 - 126
حوزه های تخصصی:
امنیت یکی از نیاز های اساسی انسان و بستر اصلی رشد و تکامل بشری است که با گسترش روند شهرنشینی و تبعات ناشی از آن اهمیت روزافرون می یابد. با توجه به مفهوم چند بعدی و گسترده امنیت، شاخص های مربوطه از طیف وسیعی برخوردار می باشند. هدف پژوهش حاضر سنجش امنیت در دو محله شهر اصفهان (مرداویج و مفت آباد) است که با فرض رابطه معنادار بین کاهش امنیت با افزایش سطح محرومیت محله های مورد مطالعه و عدم تعادل شدید شاخص های امنیت در محدوده مورد مطالعه انجام گرفته است.به منظور دستیابی به هدف پژوهش،با بررسی تعاریف مختلف امنیت برای بیان شاخص هایی که ابعاد امنیت را پوشش دهد دو مؤلفه امنیت اجتماعی و اعتماد اجتماعی در نظر گرفته شده است که هریک دارای معیارهایی می باشند که تدوین پرسشنامه در سطح معیارها طراحی شده است.در این پژوهش از تکنیک دلفی و فرآیند تحلیل شبکه ایANP با استفاده از نرم افزارهای رایانه ای نظیر Matlab، Excel وExpert Choice ،به منظور دستیابی به هدف تحقیق استفاده شده است. روش تحقیق در این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش نیز مبتنی بر روش توصیفی- تحلیلی و مورد کاوی می باشد. نتایج حاصل از تحقیق حاکی از آن است که از بین چهار زیر معیار امنیت، بعد ذهنی امنیت بیشترین وزن را دارا می باشد (0.284=SS). بعد عینی امنیت (0.232=OS) و اعتماد بین فردی (0.186= IT) و اعتماد مدنی یا نهادی(0.151=CT )نیز به ترتیب در رتبه های بعدی قرار دارند و در نتیجه محله مرداویج از لحاظ شاخص های امنیت از سطح بالاتری نسبت به محله مفت آباد برخوردار می باشد.
تحلیل مکانی پایانه مسافربری شهر ایلام و تعیین پهنه های مناسب به منظور ارائه الگوی مطلوب(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
منبع:
جغرافیا و مطالعات محیطی سال ششم تابستان ۱۳۹۶ شماره ۲۲
49 - 62
حوزه های تخصصی:
مطالعه حاضر با هدف تحلیل مکانی پایانه مسافربری شهر ایلام انجام گرفته است، زیرا انتخاب مکان مناسب برای یک فعالیت درسطح شهر یکی از تصمیمات گسترده است که نیازمند تحقیق در مکان از دیدگاه های مختلف می باشد. جانمایی نامناسب پایانه ها در شهر نه تنها بر عملکرد شبکه ترافیکی پیرامون و شبکه اتوبوسرانی اثر منفی برجای می-گذارد، بلکه اثرات زیانباری بر ساختار شهر و بافت شهرسازی خواهد گذاشت. این امر در مورد شهرهایی نظیر شهر ایلام اهمیت دارد که همواره حجم زیادی از جمعیت به آن وارد یا از آن خارج می شود. ، پس در این تحقیق شناسایی عوامل مؤثر جهت دستیابی به توسعه پایدار مناسب پایانه، قابل تأمل است. روش انجام تحقیق توصیفی-تحلیلی است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از ترکیب سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) و تحلیل سلسله مراتبی (AHP) استفاده شده است. نتایج حاصل از بررسی ها نشان می دهد در مکان-گزینی پایانه مسافربری شهر ایلام معیارها و استانداردهای لازم به ترتیب در مورد معیار کالبدی در وضعیت کاملاً مطلوب (462/0)، اجتماعی- اقتصادی در وضعیت مطلوب (380/0) و زیست محیطی در وضعیت نسبتاً مطلوب (158/0) قرار گفته است. به طورکلی نتایج نشان داد که پایانه مسافربری ایلام در وضعیت کاملاً مطلوبی قرار دارد و در پهنه مناسبی قرار گرفته است و پهنه های مناسب برای پایانه های مسافر بری در شهر ایلام به منظور الگوی مطلوب وجود دارد
سنجش و ارزیابی مولفه های موثر در مشارکت شهروندی و نقش آن در پایداری محله ای مورد پژوهی: محلات اوین و زعفرانیه(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
منبع:
جغرافیا و مطالعات محیطی سال ششم زمستان ۱۳۹۶ شماره ۲۴
105 - 117
حوزه های تخصصی:
مشارکت شهروندی زمینه های شکوفایی توانمندی های فرد و بهبود عملکرد مدیران شهری و به تبع آن پایداری را به دنبال دارد. از این رو امروزه برنامه ریزان و سیاست گذاران شهری جذب حداکثری مشارکت شهروندی را یکی از راهبردهای پایداری می دانند. پژوهش حاضر با بهره گیری از روش توصیفی-تحلیلی، به بررسی مولفه های موثر بر مشارکت شهروندای و ارتباط میزان مشارکت شهروندان با پایداری در محلات اوین و زعفرانیه پرداخته است. در این پژوهش، نمونه گیری با استفاده فرمول کوکران و جامعه نمونه براساس آن انتخاب گردید. جهت تحلیل داده ها، از آزمون های آماری T دونمونه ای مستقل و آزمون پیرسون و رگرسیون توسط نرم افزار SPSS استفاده شده است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که میزان مشارکت شهروندی در سطح محلات تفاوت معنادای باهم دارند. به عبارتی میزان مشارکت شهروندی در ابعاد گوناگون در محله اوین در سطح مطلوب تری نسبت به محله زعفرانیه قرار دارد. به تبع چنین شرایطی و با توجه به ارتباط میزان مشارکت و پایداری محله ای مشخص گردید که محله اوین از نظر شاخص های پایداری در وضعیت مطلوب تری نسبت به محله زعفرانیه قرار دارد. در نهایت با توجه به آزمون رگرسیون چند متغیره مشخص گردید که مولفه-های موثر بر مشارکت شهروندان به ترتیب، بستر سازی نهادی، ظرفی سازی اجتماعی، حکمروایی شایسته شهری، شکل گیری حکومت محلی و عدالت فضایی می باشد.
ارزیابی تناسب زمین جهت بهینه یابی محل دفن پسماند شهری با تاکید بر فاکتورهای طبیعی (نمونه موردی : شهر جغتای)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
منبع:
جغرافیا و مطالعات محیطی سال دهم بهار ۱۴۰۰ شماره ۳۷
99 - 114
حوزه های تخصصی:
در ایران روزانه بالغ بر48 هزار تن پسماند تولید می شود (سه برابر استاندارد جهانی)؛ که هر روز هزینهّ هنگفتی را بر مخارج شهرداری ها تحمیل می کند. ارتقاء بخش جغتای به شهرستان در سال 1386، افزایش جمعیت شهری و به تبع آن تولید پسماند را در پی داشت؛ از سوی دیگر منطقه مورد مطالعه بر روی رسوبات آبرفتی بسیار حاصلخیز دشت جوین-جغتای قرار دارد، لذا نیازمند بهینه یابی سایت دفن پسماند در مناسب ترین محدوده هستیم تا کمترین ضررو زیان را به محیط زیست گیاهی، جانوری و انسانی وارد نموده و از نظر فاکتورهای اقتصادی، کاربری، و دسترسی در نقطه ایده آلی قرار داشته باشد. در این تحقیق با استفاده از نقشه های توپوگرافی، زمین شناسی، آمار و اطلاعات اقلیمی و جمعیتی و هیدورولوژیکی و تصاویر ماهواره ای، پایگاه داده های مکانی (Geodatabase) در نرم افزار ARC.Map .10.5 طراحی، لایه های رقومی 11 فاکتور تاثیرگذار در زیرشاخه های ژئومورفولوژیکی، زمین شناسی، هیدرواقلیم، زیست محیطی و دسترسی ساخته شد. در ادامه با نظرسنجی از متصصان و صاحب نظران شهری، به معیارها وزن های مناسب و شایسته اعطا و در نهایت با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) بهترین عرصه ها برای دفن پسماند پیشنهاد شد. با تحلیل داده های جمعیتی مشخص شد با توجه به نرخ رشد جمعیت در خلال سال های 85-95، جمعیت شهر جغتای در سال 1415 به 17030نفر خواهد رسید و در این بازه زمانی 43800 تن زباله تولید خواهد شد . لذا محدوده ای به وسعت 2 هکتار برای دفن زباله نیاز است. نتایج تحقیق نشان می دهد 43 کیلومتر مربع از بخش مرکزی جغتای مناسب برای ایجاد سایت دفن پسماند می باشد. که از این میان مناطق پایین دست روستاهای دستوران و جبله بهترین اراضی بدین منظور معرفی می گردد، همچنین با توجه به دسترسی مناسب، حاشیه جنوب غربی شهر جغتای مناسب برای دپوی موقت زباله، احداث واحد تفکیک پسماند و یا واحد تولید کمپوست می باشد.
بازخوانی انگاره های عدالت فضایی در کاهش فقر شهری (مورد پژوهی بافت تاریخی شهر شیراز)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
امروزه با توجه به رشد نامتوازن شهرها و بحران های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جوامع، مفهوم عدالت فضایی در شهرها به طور قابل توجهی مد نظر قرار گرفته و همچنین با چالش های عمده ای مواجه گردیده است. از دیگر سو بحران ها و شرایط ذکر شده، موجب گردیده است که بر طبق آمارها در شهرهای کشور، درصد افرادی که احساس فقر می کنند، افزایش پیدا کند. در همین راستا، پژوهش حاضر با هدف دستیابی به راه ها و روش های اثرگذاری توزیع خدمات شهری بر احساس شهروندان از فقر شهری در بافت تاریخی کلانشهر شیراز شکل گرفته است که این هدف در چارچوب اصول عدالت فضایی مورد بررسی قرار خواهد گرفت. بر همین مبنا، پس از مرور ادبیات مرتبط با موضوع، مدل مفهومی تحقیق شکل گرفت و پیمایش پرسشنامه ای از ساکنین در بافت مد نظر که به عنوان منطقه فرودست شهری شناخته می شود، به عمل آمد (جامعه آماری در این پژوهش بالغ بر 350 تن جهت تکمیل پرسشنامه بوده است). تحلیل داده ها با استفاده از روش مدلسازی معادلات ساختاری و با استفاده از نرم افزار Smartpls صورت گرفته است. نتایج این پژوهش دال بر آن بود که خدمات شهری مرتبط با اشتغال و اقتصاد مهّم ترین مسیری است که در درک از عدالت فضایی و احساس فقر در بین نمونه های مورد مطالعه اثرگذار می باشد. به طور کلی می توان این گونه از نظر شهروندان ساکن در بافت تاریخی شهر شیراز نتیجه گرفت که وضعیت ضعیف اقتصادی و اشتغال آنان که بر پایه توصیف ویژگی های شخصی آنها، وابسته به خود آنهاست تا لایه های مدیریت شهری که این امر اثرگذاری چشم گیری بر درک آنان از عدالت فضایی و نتیجتاً احساس فقیر بودن آنها را در پی دارد.
ارائه مدل توزیع عادلانه خدمات شهری مبتنی بر عدالت اجتماعی مطالعه موردی: منطقه 11 شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
شهر پایدار دوره ۳ زمستان ۱۳۹۹ شماره ۴
75 - 90
حوزه های تخصصی:
یکی از چالش های عمده شهرها، توزیع ناعادلانه خدمات شهری است و عدالت اجتماعی به عنوان یکی از معیارهای اصلی توسعه در شهرها بر توزیع عادلانه خدمات تأکید دارد. در منطقه 11 تهران علی رغم وجود مراکز حیاتی کشور، توزیع خدمات شهری به صورت عادلانه صورت نگرفته، که موجب ناهمگونی هایی در قسمت های مختلف منطقه شده است. توزیع نابرابر خدمات در منطقه 11 شهر تهران به علت بی توجهی به عدالت اجتماعی، در حال حاضر یکی از چالش های مدیریت شهری در پاسخگویی به نیاز شهروندان اس ت. بنابراین به منظور کاهش بحران های ناشی از بی عدالتی و حرکت در راستای توسعه؛ تحقق عدالت اجتماعی شهری به منظور توزیع هر چه عادلانه تر خدمات امری ضروری است. در این پژوهش سعی شده است تا از طریق روش توصیفی-تحلیلی به گردآوری معیارهای استاندارد در دو حوزه عدالت اجتماعی و خدمات شهری پرداخته شود و به وسیله مدل سازی در نرم افزار Smart PLS، مدل توزیع عادلانه خدمات شهری مبتنی بر عدالت اجتماعی ارائه شود. یافته های پژوهش نشان می دهد که در حالت اجرای مدل در مرتبه اول، سه معیار تفاوت، آزادی و فرصت برابر به ترتیب با ضریب مسیر 886/0، 868/0 و 828/0 بیشترین تأثیر را در تحقق عدالت اجتماعی و به طور غیرمستقیم تأثیر در توزیع عادلانه خدمات شهری دارا می باشند و به طورکلی متغیر مستقل عدالت اجتماعی با ضریب مسیر 788/0 تأثیر مستقیم قابل ملاحظه ای در عملی شدن توزیع عادلانه خدمات شهری دارد. همچنین در حالت اجرای مدل در مرتبه دوم، معیارهای فرصت برابر، آزادی و تفاوت به ترتیب با ضرایب 516/0، 471/0 و 393/0 بیشترین تأثیر مستقیم را در توزیع عادلانه خدمات شهری دارند. بنابراین ضروری است در راستای تمرکز بر محرومان جامعه در بهره گیری از منفعت، رعایت حقوق و آزادی های فردی و دسترسی برابر و یکسان به فرصت ها و امکانات گام اساسی برداشته شود.
پراکنش فضایی شاخص های توسعه خدمات شهری با استفاده از تکنیک تشخیص نسبی مرکب در کالبد شناسی سکونتگاه های شهری استان گلستان(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
شناخت نابرابری ها و توزیع نامناسب امکانات، در چارچوب محدوده های جغرافیایی مختلف قابل طرح است و لازمه گام برداشتن در این راستا، شناخت وضعیت موجود هر یک از اجزای مجموعه های برنامه ریزی، اعم از استان، شهرستان و شهر، و در نتیجه پی بردن به اختلافات و تفاوت های موجود و سیاستگذاری با هدف رفع و کاهش نابرابری ها در هر یک از این فضاهاست، چرا که فضا یک بعد اساسی و بنیادی در جامعه انسانی است و عدالت و بی عدالتی در فضا نمایان می شود. با این تفاسیر هدف مقاله حاضر، تعیین پراکنش خدمات شهری در سطح شهرها و به بیانی دیگر درجه توسعه و میزان نابرابری های ناحیه ای در مناطق 29 گانه شهری استان گلستان است. روش پژوهش توصیفی– تحلیلی است و از مدل های آماری و کمی استفاده شده است. برای شناخت سطوح برخورداری مناطق شهری استان گلستان، با استفاده از آمار و اطلاعات سالنامه آماری سال 1394ش، از شاخص های خدمات شهری استفاده و نتایج آن با بهره گیری از مدل تشخیص نسبی مرکب (KOPRAS) ارزیابی شده است. برای ارزیابی داده ها از نرم افزارهای رایانه ای Excel و SPSS و برای ترسیم نقشه ها از نرم افزار ArcGIS9.3 استفاده شده است. نتیجه حاصل از این پژوهش نشان می دهد که امکانات و خدمات شهری در مناطق شهری استان گلستان به صورت هماهنگ و عادلانه توزیع نشده اند، به نحوی که شهر گرگان، مرکز سیاسی - اداری و پرجمیعت ترین نقطه شهری استان با ضریب توسعه (100) برخوردارترین شهر استان و شهر سنگدوین، از شهرهای کوچک و تازه تأسیس استان، با ضریب اولویت (074/23) محروم ترین نقطه شهری در استان گلستان است.
توسعه بازاریابی داخلی با رویکرد سیستم های پویا در شرکتهای خدمات شهری (مورد مطالعه: شرکت ووهان فایبرهوم اینترنشنال تکنولوژی)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
تحقیقات قبلی، اهمیت منابع انسانی در شرکت های خدماتی به واسطه تاثیرگذاری بر مشتری نهایی را تایید کرده و نشان دادند در صورت موفقیت بازاریابی داخلی، بازاریابی خارجی نیز توسعه خواهد یافت، ولی توصیف این توسعه از توان مطالعات صرف کمی و یا کیفی خارج است. در همین راستا شبیه سازی می تواند به کمک علوم انسانی آمده و عوامل مؤثر بر توسعه بازاریابی داخلی را نمایان نماید. در این پژوهش با استفاده از رویکرد پویایی سیستم ها، عوامل مؤثر بر موفقیت بازاریابی داخلی مورد بررسی قرار گرفت. جامعه آماری تمامی خبرگان بازاریابی در شرکت فایبرهوم می باشد. داده های اولیه از طریق مصاحبه با آنها و داده های ثانویه ازطریق بررسی اسناد شرکت بدست آمده است. ترسیم و مدلسازی دینامیکی و شناسایی حلقه های نهایی از طریق نرم افزار VENSIM PLE انجام شد چهار حلقه اصلی برای مدل دینامیکی بازاریابی داخلی شناسایی شد که شامل مشتری گرایی، دانش، رضایت و انگیزش نیروی انسانی می باشد. و نتایج نشان داد که در صورت پشتیبانی و توسعه چهار حلقه شناسایی شده، بازاریابی داخلی رشد بالایی را خواهد داشت. از بین این عوامل؛ مشتری گرایی اهمیت بالاتری پیدا کرد که باید با توسعه فرهنگ مشتری گرایی در سازمان ها محقق شود.
بررسی وضعیت دسترسی به خدمات شهری با تأکید بر عدالت اجتماعی (مطالعه موردی: مناطق چهارگانه شهر اردبیل)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
برنامه ریزی رفاه و توسعه اجتماعی زمستان ۱۳۹۹ شماره ۴۵
117 - 146
حوزه های تخصصی:
دستیابی به عدالت اجتماعی در توزیع خدمات شهری، جهت تخصیص عادلانه هزینه های اجتماعی و برابری استفاده از ظرفیت های محلی برای رفاه و توسعه اجتماعی شهروندان ، یکی از اهداف مهم برنامه ریزان شهری است . هدف پژوهش حاضرتحلیل و ارزیابی پراکنش فضایی خدمات عمومی شهری با استفاده از شاخص خدمات بهداشتی – درمانی، فرهنگی- مذهبی و تأسیسات و تجهیزات شهری در مناطق چهار گانه شهر اردبیل با رویکرد عدالت اجتماعی می باشد. جمع آوری داده ها و اطلاعات با استفاده از روش های اسنادی، کتابخانه ای و میدانی صورت گرفته است . برای تجزیه و تحلیل داده ها و اطلاعات از تکنیک آنتروپی شانون جهت تعیین ضریب اهمیت و به منظور میزان برخورداری از مدل ARAS استفاده شده از آزمون همبستگی پیرسون برای بررسی رابطه بین جمعیت و وضعیت برخورداری بهره گرفته شده است . با توجه به ارزیابی صورت گرفته با مدل ARAS مشخص شد، در خدمات بهداشتی – درمانی منطقه یک برخوردار ، مناطق دو و سه نیمه برخوردار و منطقه چهار محروم می باشد، در خدمات فرهنگی- مذهبی منطقه یک برخوردار ، مناطق چهار و سه نیمه برخوردار و منطقه دو محروم می باشد، در خدمات تأسیسات و تجهیزات شهری منطقه یک برخوردار ، مناطق سه و دو نیمه برخوردار و منطقه چهار محروم می باشد و در مجموع شاخص های خدماتی منطقه یک برخوردار و مناطق چهار، سه و دو نیمه برخوردار می باشند. در کل با توجه با توجه به نتایج بدست آمده مشخص شد
تحلیلی بر عوامل بحرانی موفقیت (CSF) شهرداری ها در حوزه توسعه خدمات جدید (NSD) با رویکرد مدل یابی معادلات ساختاری (مورد مطالعه: حوزه زیباسازی شهرداری منطقه 1 تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مدیریت دولتی دوره ۶ تابستان ۱۳۹۳ شماره ۲
375 - 400
حوزه های تخصصی:
جهانی سازی و فرآیندهای تکنولوژیکی پُرسرعت، از طریق فناوری اطلاعات، سازمان های خدماتی در بخش های خصوصی و عمومی را برای رقابت در خدمات رسانی جدید، تحت فشار مضاعف قرار داده است. در اقتصادهای توسعه یافته، بخش خدمات مسئول بیشترین رشد اشتغال و ارزش افزوده است. درنتیجه، مطالعات گسترده تر در زمینه توسعه خدمات جدید و عوامل موفقیت آن، مهم تر از پیش جلوه می کند. در این راستا، پژوهش حاضر با هدف بررسی عوامل بحرانی موفقیت و ارائه مدلی برای توسعه خدمات جدید انجام گرفته است. جامعه آماری پژوهش از دو گروه مدیران و کارشناسان شهرداری و شهروندان ساکن در منطقه 1 تهران تشکیل شده است. برای جمع آوری داده ها از دو پرسشنامه شناسایی عوامل و ارزیابی عملکرد استفاده شد. به منظور بررسی سؤال های پژوهش، روش مدل یابی معادلات ساختاری و فنون تصمیم گیری تاپسیس و ویکور به کار رفته است. برای کسب نتایج واضح و کاربردی، CSFهای تأییدشده در مدل، در ماتریس اهمیت عملکرد جای گرفتند و به چهار دسته تقسیم شدند. در این جانمایی مهم ترین عوامل در ربع دوم ماتریس قرار گرفت؛ به این معنا که شهرداری برای توسعه موفقیت آمیز خدماتش، باید عملکرد خود را در این موارد بهبود بخشد.
امکان سنجی استفاده از روش انتقال حق توسعه برای افزایش تحقق پذیری خدمات شهری در شهر کرج (مطالعه موردی: محلات واقع در مناطق 1 و2 شهری)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات محیطی هفت حصار سال دهم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۳۸
123-139
حوزه های تخصصی:
امروزه تحقق پذیری خدمات شهری یکی از ضروریات مهم زندگی شهری و طرح های توسعه شهری به حساب می آید. این در حالی است که استفاده از روش های سنتی تأمین زمین خدمات شهری باعث گردیده که بسیاری از اراضی اختصاص یافته به کاربری خدمات عمومی محقق نشده و مشکلاتی را برای شهروندان و مدیران شهری بوجود آورد و به همین دلیل برخی از نواحی شهرها فاقد خدمات لازم جهت زیست مناسب می باشد. از جمله این روش ها می توان به برنامه انتقال حق توسعه که مبتنی بر احترام به حقوق مالکیت بوده اشاره کرد. این پژوهش با به کارگیری زمینه ها و مبانی نظری موضوع به مطالعه امکان سنجی استفاده از روش انتقال حق توسعه برای افزایش تحقق پذیری خدمات شهری در شهر کرج (مناطق 1 و 2 شهری) پرداخته و با استفاده از فرآیند تحلیل شبکه جهت اولویت بندی شاخص ها و از نرم افزار ArcGIS برای تحلیل فضایی استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که محلات عظیمیه 3، عظیمیه 2، عظیمیه 1، عظیمیه 5 و عظیمیه 4 از منطقه 1 دارای ظرفیت خیلی زیاد جهت دریافت حق توسعه و محلات دانشکده و شاه عباسی و مرادآباد حوزه عمومی دارای ظرفیت خیلی زیاد جهت ارسال حق توسعه هستند. در نهایت با توجه به مواجه این روش با چالش های حقوقی، مالی و مدیریتی پیشنهاد گردید. برای رفع این چالش ها بسترسازی، سازوکارها و الزاماتی از قبیل پیش بینی در طرح های توسعه شهری، ایجاد تشکیلات اجرایی در بدنه شهرداری ها به نام دفتر نظام انتقال حقوق توسعه، تعیین بسته های تشویقی از سوی شهرداری ها به منظور ایجاد انگیزه مشارکت و بازنگری در قوانین و مقررات مربوط به حقوق مالکانه به منظور افزایش ضریب اطمینان در کارآمدی روش انتقال حقوق توسعه انجام بگیرد.
تحلیل عملکرد برخی از شاخص های خدمات شهری و عوامل اجتماعی- فرهنگی بر جامعه معلولین با استفاده از روش بسط فازی چانگ (مطالعه موردی: شهر بندر ماهشهر)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
پژوهش های جغرافیای انسانی دوره ۵۳ زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴ (پیاپی ۱۱۸)
1249 - 1270
حوزه های تخصصی:
معلولیت یکی از وجوه زندگی بشری است که در طول تاریخ و در همه جوامع به انواع گوناگون وجود داشته است. ناتوانان جسمی بخشی از افراد جامعه اند که همچون سایرین نیازمند توجه و دسترسی به و استفاده از امکانات و خدمات عمومی اند. به رغم شرایط سخت زندگی آن ها، هنوز در بسیاری از کشورها از جمله ایران در اولویت برنامه ریزی قرار ندارند. با توجه به اهمیت موضوع، هدف از پژوهش حاضر بررسی عملکرد برخی از شاخص های خدمات شهری و عوامل اجتماعی- فرهنگی تأثیرگذار د ر جامعه معلولان در شهر بندر ماهشهر است. روش تحقیق در این پژوهش، از نظر هدف کاربردی و براساس روش توصیفی و تحلیلی است. بر همین اساس ، برای به دست آوردن داده ها از طریق پرسش نامه استفاده ش د و ب ا محاسب ه فرمول کوکران بین 260 نفر از معلولان منطقه به روش نمونه گیری تصادفی ساده توزیع شد. پس از جمع آوری پرسش نامه ها، تجزیه و تحلیل اطلاعات به وسیل ه آزمون T تک نمونه ای انجام و برای رتبه بندی شاخص ها از مدل Fuzzy Chang استفاده ش د. نتایج پژوهش نشان می دهد، ماتریس اوزان نهایی یازده شاخص محاسبه شده بر اساس مدل فازی چانگ، به ترتیب وضعیت رفتار کارکنان ادارات با 419 / 0، وضعیت جداول و معابر خیابان ها با 366 / 0، و وضعیت پیاده روها با 254 / 0 دارای عدم رضایت بالا بوده ؛ در حالی که میزان عدم رضایت معلولان از مؤلفه های وضعیت شغلی با صفر، وضعیت امکانات ورزشی با 01 / 0 ، و وضعیت پارکینگ با 11 / 0 از شدت کمتری برخوردار بوده است.
بررسی وضعیت عدالت توزیعی در دسترسی به خدمات شهری (مطالعه موردی: شهر بومهن)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
یکی از اساسی ترین عناصر شهری جهت افزایش سطح رفاه اجتماعی مردم شهر، وجود خدمات شهری است. امروزه مشکلات ناشی از توزیع نامناسب خدمات شهری از قبیل تراکم، آلودگی زیست محیطی، جابه جایی جمعیت و... باعث شده است که توزیع خدمات شهری یکی از مهم ترین مسائل پیشِ روی اغلب کشور ای توسعه یافته و درحال توسعه باشد. از طرف دیگر بحث نابرابری فضایی در شهرها و لزوم برقراری عدالت اجتماعی در برخورداری همه شهروندان از خدمات شهری عمومی یکی از مباحث جدی پیشِ روی برنامه ریزان و مدیران شهری است. رشد روزافزون جمعیت شهر بومهن و نیاز ساکنین به خدمات شهری در حال افزایش است. ازاین رو تحقیق حاضر که با روش توصیفی تحلیلی و با استفاده از اسناد کتابخانه ای و استنتاج یافته های میدانی در قالب تدوین و توزیع پرسش نامه، در سطح محدوده موردمطالعه صورت گرفته است به بررسی وضعیت برخورداری شهروندان از خدمات و نیز توزیع آن ها در سطح شهر پرداخته است. یافته های تحقیق با استفاده آزمون موران و روش جینی و همچنین آزمون T-test مورد تجزیه تحلیل قرارگرفته و نتایج به دست آمده نشان می دهد که خدمات و امکانات موردبررسی در تحقیق در سطح شهر بومهن به صورت عادلانه توزیع نشده اند از طرفی نیز نتیجه آزمون سطح رضایت مندی شهروندان از وضعیت خدمات شهری موردبررسی نیز حاکی از نامناسب بودن وضعیت این خدمات در سطح شهر بومهن بوده است.
تحلیل فضایی توزیع خدمات شهری با رویکرد عدالت اجتماعی (مطالعه موردی: منطقه 11 شهر تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
امروزه با روند فزاینده شهرنشینی و توسعه بی ضابطه و بی شائبه شهرها توزیع عادلانه و متوازن خدمات در شهرها با چالش روبرو شده است. علاوه بر این سیاست های مدیریتی نیز به قطبی شدن ساختار فضایی در بین نواحی شهرها منجر شده است که کیفیت نامطلوب فضایی را در برداشته است. این عوامل عدالت اجتماعی را در میان فضاهای شهری با مشکل مواجه کرده است. در این راستا پژوهش حاضر سعی دارد توزیع فضایی خدمات شهری منطقه 11 شهر تهران باهدف سنجش عدالت اجتماعی در بین نواحی این منطقه را بررسی کند. روش پژوهش توصیفی – تحلیلی، روش جمع آوری اطلاعات اسنادی و میدانی و با تکنیک پرسشنامه ای است. جامعه آماری تحقیق گروه خبرگان می باشند. حجم نمونه به تعداد 25 نفر با استفاده از روش گلوله برفی به دست آمده است.شاخص ها در قالب پرسشنامه که دارای طیف 5 گزینه ای لیکرت بود، بین نمونه آماری توزیع گردید. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش های سوارا و واسپاس استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان دهنده توزیع نامتعادل خدمات شهری در سطح نواحی منطقه 11 شهر تهران است. به گونه ای که از نظر دارا بودن شاخص های خدمات شهری ناحیه دو با ضریب امتیاز2/23 در رتبه اول، ناحیه سوم با ضریب امتیازی67/22 ، ناحیه یک با ضریب امتیاز35/22 و در نهایت ناحیه چهارم با ضریب امتیاز 15/22 به ترتیب دارای بیشترین و کمترین رتبه خدمات شهری از مجموع شاخص ها را دارا می باشد. این نتایج بیانگر عدم عدالت اجتماعی در توزیع خدمات شهری در منطقه 11 شهر تهران می باشد.
شهر و عدالت اجتماعی (مطالعه موردی: گنبد قابوس)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
منبع:
سرزمین سال دوم تابستان ۱۳۸۴ شماره ۲ (پیاپی ۶)
91 - 104
حوزه های تخصصی:
انجام مطالعات شهری با دیدگاه عدالت اجتماعی در سال های اخیر به عنوان یکی از رویکردهای مهم شناخته شده است . در این رویکرد به شاخص های مختلفی پرداخته می شود که میزان دسترسی به خدمات شهری و ارزش افزوده ی زمین از جمله مهم ترین آن ها می باشد. بررسی نواحی مختلف شهری در گنبد قابوس نشان می دهد که این نواحی از نظر میزان دسترسی به امکانات و خدمات شهری تفاوت زیادی دارند و قیمت زمین و در نتیجه ارزش افزوده ی زمین در آن ها به طور معناداری از شاخص های مورد بحث تابعیت می کند. خدمات ارایه شده به صورت ناعادلانه ای تقسیم می گردد و در نتیجه ی آن نواحی 6 و 7 بیش از نواحی 1و 2و 4 از شهر گنبد به امکانات توسعه و ارزش افزوده دست یافته اند.
بررسی عوامل موثر بر حاشیه نشینی و بازتاب های آن، با تأکید بر کاربری خدمات شهری (مورد: شهر یزد)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
منبع:
سرزمین سال هشتم پاییز ۱۳۹۰ شماره ۳ (پیاپی ۳۱)
31 - 50
حوزه های تخصصی:
وجه مشخصه شهرنشینیجهان سومی، ناموزونی و نابرابری است. اشاعه قابل توجهی از ثروت و از سوی دیگر اقلیت هایی که در فقر زندگی می کنند، از ناکامی های خط مشی شهری قلمداد می شوند. حاشیه نشینی از پیامدهای توسعه ناهمسو و بدریخت در نظام شهرنشینی است. کاربریهای شهری در قشربندی اجتماعی و اقتصادی تاثیرگذار است و وقتی حاشیه نشینان خود را ناتوان از بهبود موقعیت اقتصادی- اجتماعی خویش احساس کردند، نوعی محرومیت در آنها بوجود آمده و آنها را به ارتکاب جرائم اجتماعی وادار کرده است. تحقیق حاضر بررسی علل شکل گیری حاشیه نشینی را در ارتباط با شاخص های آموزشی، بهداشتی، فرهنگی، تجاری، ورزشی، فضای سبز و بازتاب های اجتماعی ناشی از آن، در شهر یزد مورد بررسی قرار داده است. روش تحقیق، ترکیبی از روش های اسنادی، تحلیلی و پیمایشی است.
با توجه به تفاوت ضریب پراکندگی کاربریها و خدمات شهری که در محلات حاشیه نشین برابر 9/188 و در محلات غیر حاشیه نشین برابر 49/14 است، چنین استنباط می شود که شاخصهای مذکور به عنوان یکی از عوامل تاثیر گذار در حاشیه نشینی محسوب می شوند. بر اساس مدلهای رتبه بندی سکونتگاهها، درجه توسعه یافتگی در 41 محله شهر تفاوت چشمگیری را نشان داده است. همچنین میزان اعتبار همبستگی بین عدم توسعه یافتگی و حاشیه نشینی با 035/0 قابل اعتبار بوده است. بر اساس رگرسیون خطی نیز ارتباط معنی داری بین حاشیه نشینی و توزیع ناعادلانه خدمات و عدم توسعه یافتگی وجود داشته است. علاوه بر این، نتایج مدل خوشه ای، حاکی از این است که برای حاشیه نشین بودن یک محله، غیر از کمبود خدمات و کاربریها، فاکتورهای دیگری نیز مطرح بوده است. یافته های این قسمت از تحقیق به موازات دیدگاه بوم شناسی شهری است.
یکی دیگر از یافته های این تحقیق در رابطه با بازتابهای اجتماعی حاشیه نشینی بوده است. جامعه آماری این بخش را کلیه خانوارهای حاشیه نشین شهر یزد تشکیل داده است. بر این اساس نمونه ای به حجم 282 نفر از ساکنین مناطق حاشیه ای شهر یزد انتخاب و مشخص گردید که افراد بیکار و با درآمد پایین نسبتاً بیشتر مرتکب جرائم اجتماعی شده اند. همچنین نتایج تحقیق نشان داد که بین مهاجرت و ارتکاب جرائم اجتماعی رابطه معنی داری وجود ندارد. نتایج این تحقیق، همسو با نظریات قشربندی اجتماعی بوده است.
تحلیل فضایی جمعیت و خدمات شهری با رویکرد عدالت فضایی (مطالعه موردی: شهر خرم آباد)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
منبع:
سرزمین سال سیزدهم بهار ۱۳۹۵ شماره ۱ (پیاپی ۴۹)
65 - 76
حوزه های تخصصی:
هدف این پژوهش"تحلیل فضایی جمعیت و توزیع خدمات شهری در نواحی شهر خرم آباد "است. براین اساس این پژوهش به چگونگی توزیع خدمات شهری متناسب با نیازهای جمعیت در23 ناحیه شهری خرم آباد می پردازد. روش پژوهش، توصیفی- تحلیلی و با بهره گیری از مدل vikor، AHP ، نقشه GIS و مبتنی بر داده های اسنادی و میدانی است. بر اساس نتایج به دست آمده از 10 شاخص خدمات شهری 2 ناحیه متعادل ،5 ناحیه نیمه متعادل و باقی نواحی نامتعادل می باشد. برای بررسی پراکندگی جمعیت و خدمات شهری ضریب همبستگی اسپیرمن را محاسبه کردیم که ضریب به دست آمده (062/0) می باشد که نشان می دهد که توزیع خدمات شهری با تراکم جمعیت ناموزون می باشد . همچنین به منظور ارزیابی میزان عدالت اجتماعی از سه معیار عدالت دیوید هاروی نشان داد که معیارهای مدنظر در سطح شهر در جهت رسیدن به عدالت اجتماعی و فضایی رعایت نشده است.
تحلیل توزیع فضایی خدمات شهری با تاکید بر مدل های برنامه ریزی شهری (نمونه موردی: شهر تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
توزیع فضایی عادلانه امکانات و خدمات بین مناطق مختلف شهری و دستیابی برابر شهروندان به آنها مترادف با عدالت اجتماعی است، زیرا عدم توزیع عادلانه منجر به ایجاد بحران های اجتماعی و مشکلات پیچیده فضایی و توزیع عادلانه نیز زمینه ساز توسعه متوازن مناطق شهری خواهد شد. بنابراین، ﭘﺮاکﻨﺶ بهینه و اﺻﻮﻟی خدمات و امکانات شهری، ﻣﻨﻄﺒﻖ ﺑﺎ عدالت اجتماعی، در ﻓﺮآیﻨﺪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪریﺰی ﺷﻬﺮی از اﻫﻤیﺖ زیﺎدی ﺑﺮﺧ ﻮردار اﺳ ﺖ. از این رو این پژوهش با رویکردی تحلیلی- توصیفی و با هدف بررسی توزیع فضایی خدمات عمومی شهری و رتبه بندی مناطق شهر تهران از لحاظ برخورداری از این خدمات انجام می گیرد. برای رسیدن به این هدف از مدل های کمی برنامه ریزی شامل تحلیل عاملی، روش ترکیبی شاخص توسعه انسانی (HDI)، مدل تاکسونومی و روش استانداردسازی استفاده شده است. برآیند یافته های محاسبات در مدل ترکیبی شاخص توسعه انسانی گویای این مطلب است که مناطق 3، 1 و 22 به ترتیب دارای بالاترین درجه توسعه و مناطق 8، 17 و 14 در پایین ترین درجه توسعه قرار دارند. نتایج تکنیک تحلیل عاملی حاکی از آن است که منطقه 22، با امتیاز 54/32 بالاترین رتبه و منطقه 14 با امتیازی در حدود 4/3 در پایین ترین رتبه در بین 22 منطقه قرار گرفته اند. همچنین براساس خروجی مدل تاکسونومی، منطقه 3 در رتبه اول، منطقه 1 در رتبه دوم و منطقه 12 در رتبه سوم و منطقه 10 نیز در رتبه آخر قرار دارد، و در نهایت براساس یافته های مدل استاندارد سازی، مناطق 3، 1 و 22 توسعه یافته ترین و مناطق 14، 10 و 17 محروم ترین مناطق هستند. برای رتبه بندی نهایی مناطق شهر تهران از لحاظ برخورداری از شاخص های مورد مطالعه، جمع ارزش عددی هر کدام از مناطق در چهار روش مذکور محاسبه گردید. بر اساس این روش به ترتیب مناطق 3، 1، 22، 12 و 6 در رتبه های اول تا پنجم و مناطق 13، 10، 8،، 17 و 14 به ترتیب در رتبه های آخر قرار گرفتند. با استفاده از مدل تحلیل خوشه ای، مناطق کلانشهر تهران بر اساس ارزش عددی مناطق در مدل های مورد استفاده، خوشه بندی گردید، که براساس نتایج مدل فوق مناطق 3، 1، 12، 22، 6 و 21 با امتیاز نهایی 66 و بالاتر در خوشه اول و تحت عنوان مناطق فرا توسعه و مناطق 14، 10، 8 و 17 با امتیاز نهایی 13 و کمتر در خوشه 5 و به عنوان منطق محروم شناسایی گردیدند.