اردن

یکی از مهم ترین انواع جرایم در حقوق کیفری، « جرایم وصفی » هستند که تحقق نمی یابند مگر آن که مرتکب آن، وصف موردنظر قانون گذار را دارا باشد.گاهی قانون گذار، عنوان وصف خاصی را بیان کرده است بدون آن که قلمرو و شرایط تحقق وصف مزبور را مشخص کرده باشد مانند وصف « مأمور دولتی » که در بسیاری از قوانین کیفری ، فصلی جداگانه از جرایم را به خود اختصاص داده است. در ایران، فصل سیزدهم از کتاب پنجم قانون مجازات اسلامی مصوب 1375 مربوط می شود به « تعدیات مأمورین دولتی نسبت به دولت » در حالی که این قانون نسبت به تعریف دولت و مأمورین دولتی ساکت است. در این پژوهش سعی شد با مطالعه مبانی حقوق جزا و قوانین کیفری کشورهایی مانند فرانسه، لبنان و اردن، تعریفی صحیح از مفهوم دولت و مأمورین دولتی در حقوق کیفری ارایه گردد. در پایان مشخص شد که این دو مفهوم دارای معنایی عام تر از دولت و مأمورین دولتی در حقوق اداری هستند و علاوه بر آن، دست به ابتکار زده و حد و مرز دقیق این اوصاف و انواع آن ها در حقوق کیفری ضمن تعریف جداگانه ای تعیین شد.

بندر عقبه، در جنوب غربی کشور اردن که تنها بندر این کشور و در کنار خلیج عقبه قرار دارد و در قدیم، بندر أیله نامیده می شد و از شهر ها و بنادر باستانی فلسطین و گذرگاهی میان مصر و بلاد عرب و همچنین میان بنادر فنیقیه و جنوب جزیرة العرب بود و همین طور از مراکز مهم تلاقی راه های تجاری عراق و مصر و شام و جزیره العرب در سده های اولیه اسلامی بود. این بندر محل عبور حجاج شام، مصر و مغرب به طرف جزیره العرب به شمار می آمد و برای وارد شدن به عربستان باید از این مطقه عبور می کردند. اهمیت این بندر نه تنها بدان علت که مرکز تجاری و محل تجمع حجاج مصر و شام در عصر اسلامی بوده است، اشارات قرآن در برخی آیات قرآن به ماجراهای مربوط به این شهر اهمیت آن را دو چندان کرده، هر چند لفظ ایله به طور صریح در قرآن نیامده است. آمدن لفظ ایله در احادیث و به تبع بازتاب آن در کتب مفسرین شیعه و سنی، اهمیت بررسی جغرافیای تاریخی این بندر را بیشتر کرده است. این پژوهش سعی دارد با استفاده از متون تاریخی و جغرافیای قرون اولیه اسلامی موقعیت جغرافیای و رویدادهای تاریخی بندر ایله را از نظر مورخان و جغرافیدانان اسلامی بر پایه روش توصیفی-تحلیلی بررسی کند.

این مقاله زمینه ها و علل مهاجرت طوایف چچنی و چرکسی به شام را بررسی خواهد کرد؛ سیاستِ توسعه طلبی روسها در مناطق مسلمان نشینِ شمال قفقاز و سواحلِ دریای سیاه و تصرف این مناطق در 1281ق، گروه های بسیاری از مسلمانانِ چرکسی و چچنی را آواره کرد. دولت عثمانی که با روسها درگیر بود، در فاصله سال های 1296 1327ق، شماری از آوارگان را با هدف به کارگیری آنها در فعالیت های اقتصادی، سیاسی و نظامی، در مناطقی از شام اسکان داد. این پناهجویان به پشتیبانی دولت عثمانی، در نزدیکی رود زرقاء، شهری بدین نام بنا کردند و علاوه بر کمک به رونق اقتصادی و تجاری منطقه، در جنگ اول جهانی به قوای عثمانی خدمات ارزنده ای ارائه کردند. آنها پس از جنگ نیز زرقاء را پناهگاه استقلال طلبان کردند و برخی در راه استقلال اردن، کشته شدند.

پژوهش حاضر به بررسی بانکداری بدون ربا در ایران و مقایسه آن باکشورهای منتخب در بانکداری اسلامی با رویکرد تجهیز و تخصیص منابع پرداخته است. پس از طرح مقدمه و بیان مساله به طرح مبانی نظری در حوزه یاد شده پرداخت شده است. با گسترش صنعت بانکداری، متفکران مسلمان به این فکر افتادند که به شکلی از این پدیده استفاده کنند اما به دلیل آن که بیش تر فعالیت های بانک براساس قرض با بهره است که از نظر اسلام ربا و ممنوع می باشد. بانک های اسلامی گرچه در حذف ربا از عملیات بانکی و جای گزینی معاملات مجاز، با هم مشترک هستند اما در این که از چه عقود و قراردادهایی برای تجهیز و تخصیص منابع استفاده کنند تفاوت دارند. این تفاوت ها باعث شکل گیری الگوهای متفاوت از بانکداری اسلامی شده است. در این مقاله سعی می کنیم با بررسی تطبیقی مستندات فقهی بانکداری بدون ربای ایران که به صورت یک پارچه در کل کشور به اجرا درمی آید و بانکداری اسلامی در بانک اسلامی اردن، بانک توسعه اسلامی، بانک اسلامی برهاد مالزی و بانکداری اسلامی سراسری در سودان و هم در عمل تا حدودی موفق بوده، مشترکات و مختصات آنها را در تجهیز سپرده ها و تخصیص منابع به دست آورده و با هم مقایسه کنیم تا با روشن شدن نقاط ضعف و قوت آن ها، زمینه برای طراحی الگوی کامل بانکداری اسلامی فراهم گردد.

حمایت های اردن از عراق ابعاد مختلفی را در بر می گرفت، از جمله: حمایت از عراق در روابط دو جانبه، حمایت از رژیم بعثی در جهان عرب و نیز در مجامع بین المللی. مواضع جانبدارانه و حمایت گرانه اردن از عراق در قالب های گوناگونی نظیر تلاش برای معرفی چهره ای صلح طلب از عراق، جلب حمایت سایر کشورها از عراق و تصویب قطع نامه هایی متناسب با منافع عراق در مجامع بین المللی بروز می یافت. نوشتار حاضر بر آن است با استفاده از روش توصیفی تحلیلی و با بهره گیری از داده ها، اسناد و منابع موجود به بررسی حمایت های سیاسی و دیپلماتیک اردن از عراق در سطوح مورد اشاره، بپردازد. یافته های این تحقیق نشاندهنده حمایت همه جانبه، یکدست و بلاانقطاع اردن از عراق است.

​اگر چه تاریخچه ادبیات تطبیقی در کشور اردن، همگام و همپای دیگر کشورهای عربی از جمله مصر نبوده است، اما این کشور نمونه دیگری را از رشد ادبیّات تطبیقی در جهان عرب عرضه می کند؛ تطبیقگران اردنی، ابتدا به بررسی روابط تأثیر و تأثّر آثار پیشین ادبیّات عربی و سایر ملل؛ به ویژه غرب می پرداختند. لذا، پژوهش های دوره نخست، بیشتر بر محور ادبیّات سنّتی و پیشین؛ به طور خاص شعر، می چرخید. با ظهور مدرنیسم، پژوهش های تطبیقی در اردن نیز وارد مرحله جدیدی شد. تطبیقگران درصدد کشف میزان اثرپذیری ادیبان عرب زبان از تحولّات ادبیّات جهانی و جنبش های آزادی بخش غرب برآمدند. توجّه به سایر شاخه های ادبیّات در کنار شعر؛ داستان ها و نمایشنامه ها از جمله ویژگی های پژوهش های تطبیقی این دوره است. با رشد ملّی گرایی و پان عربیسم و همچنین نقد روش ها و نظریات کشورهای سابقاً استعمارگرِ جهان، تطبیقگر اردنی دریافت که پافشاری های نخ نما شده برای ردیابی خاستگاه اثر ادبی، دیگر مطلوب و شایسته ادبیات تطبیقی نیست. از این رو، پژوهش های تطبیقی پسامدرنیسم به عرصه مطالعات تطبیقی اردن گام نهاد. مقاله حاضر، با رویکردی توصیفی- تحلیلی، در صدد آن است تا ضمن به تصویر کشیدن تاریخ تحوّل ادبیّات تطبیقی در اردن به دوره پژوهش های تطبیقی آثار سنّتی (المقارنات التراثیه)، پژوهش های تطبیقی ادبیّات عصر تجدد (مقارنات أدب الحداثه) و پژوهش های تطبیقی- فرهنگی ادبیّات عصر پساتجدّد (المقارنات الثقافیه وما بعد الحداثه)، تحوّلات این دانش را در این کشور عربی بررسی و تحلیل نماید.

ماهیت سیاسی منابع آب در خاورمیانه و پیش بینی اینکه آب جای نفت را به عنوان یک منبع منازعه بگیرد به عنصری تعیین کننده در تامین ثبات و آرامش منطقه به شمار می رود. مصرف زیاد آب با توجه به الگوی رشد جمعیتی خاورمیانه و سیاست های پر تنش آبی دولت ها برای سیطره بر آب های مرزی و زیرزمینی بخصوص در مدیترانه شرقی، مدیریت آب را در آن منطقه بحران زا کرده است. اسرائیل با ترکیبی از سیاست تهدید و ترغیب به صلح با اعراب به سرقت آب از رودخانه های مرزی و سفره های زیرزمینی دست زده است و هرگونه قرارداد آبی را منوط به تامین آب اسرائیل دانسته است و کنترل بر منابع آبی رود اردن، یرموک، حصبانی، بانیاس و کلیه سفره های آبی کلیدی را به عنوان حداقل نیاز امنیتی خود تلقی می کند. علاوه بر این با استفاده از تکنولوژی نمک زدایی آب به دنبال حل کمبود آب خود در مقایسه با محیط پیرامونی گام برداشته است. با تشریح مبحث سوال مقاله آن است که، اسرائیل چگونه به تامین امنیت آبی در قیاس با محیط پیرامونی خود دست زده است؟ نتایج حاکی از آن بوده که اسرائیل با سیاست توسعه سرزمینی مناطق جولان و کرانه باختری و بهره گیری از راهبرد نمک زدایی به همراه اصلاح الگوی مصرف و هزینه به تامین امنیت آبی خود دست زده است. نویسندگان این مقاله با روش تبیینی بر اساس داده های کتابخانه ای و اظهارنظر مقامات سیاسی به تبیین آن پرداخته اند.

مطالعه تطبیقی نهادهای موجود در علم حقوق، فوایدی دارد که صاحب نظران این حوزه مفصل درباره آن سخن گفته اند. در ایران با آنکه شکل گیری حقوق اداری به تأثیر از نظام حقوقی فرانسه بوده است، مطالعه تطبیقی نظام های حقوقی مرتبط با این کشور به خصوص کشورهای عربی کمتر صورت پذیرفته است. مطالعه تطبیقی در نظام حقوقی ایران، در مورد قراردادهای اداری بیشتر در قیاس با کشور مبدأ و اصلی یعنی فرانسه صورت پذیرفته است، اما با وجود دسترسی دشوار به منابع، نگارندگان کوشیده اند تا در این نوشتار به تبیین موضوع در پرتو دو نظام حقوقی مصر و اردن بپردازند. با وجود قرابت نظام حقوق اداری اردن و مصر با ایران از یک سو و وام گیری قواعد حاکم بر قراردادها در این دو نظام از مدل رومی ژرمنی، ضرورت انجام این پژوهش مبرهن می شود. شناخت ماهیت یکسان و گونه های متفاوت قرارداد اداری در اردن و مصر و چگونگی اعمال نظام و قواعد ویژه حقوق اداری بر این نوع قرارداد دستاورد این پژوهش است. همچنین قرارداد اداری در مصر و اردن با وجود ابعاد تشابه، تفاوت های ظریفی در شیوه اعمال قواعد و اصول و قوانین حاکم و دادرسی دارند که در جای خود به آن اشاره شده است. روش تحقیق توصیفی -تحلیلی است.