کتاب گویا

هدف از این مقاله معرفی چندی از بزرگترین ارائه دهندگان خدمات کتاب های گویا و معرفی ویژگی های مجموعه و محصولات و مدل های ارائه محصول است. با بررسی متون و وب سایت های این مؤسسات اطلاعات مورد نیاز گردآوری و با رویکرد مقایسه ای ارائه شده است. مؤسساتی که در این بررسی حضور داشته اند شامل آدیبل، اوردرایو، نت لایبریری، پلی اوی، و تامبل تاکینگ بوکز بوده و در ادامه به معرفی اجمالی چند مؤسسه ی دیگر نیز پرداخته شده است. ویژگی هایی که این مقایسه بر مبنای آنها شکل گرفته عبارت اند از مجموعه، موضوع و سبک، شرکای انتشاراتی و سایر تأمین کنندگان محتوا، محتوا، گزینه های خرید و اجاره، اجزای هزینه، فرمت های فایل، گزینه های پخش، و امکان ادغام با دیگر مجموعه های کتابخانه، سیستم ها و خدمات.

رشد سریع فنّاوری، صنایع و زندگی انسان ها را با تغییرات فراوانی روبه رو کرده است. با گسترش اینترنت، گوشی های هوشمند، تبلت از یک طرف و استفادة روز افزون مردم از این ابزارها، فرصتی برای صنایع و بنگاه ها به وجود آمده است تا محصولات و خدمات خود را از این طریق به بهترین شکل عرضه کنند و به فروش برسانند. همان طور که می دانیم، صنعت نشر نیز از این موضوع مستثنا نبوده است. شرکت های فعال در حوزة نشر، فنّاوری را به خدمت گرفته و از آن برای سرویس دهی به مشتریان خود بهره گرفته اند. در دهة اخیر، پیشرفت صنعت نشر در استفاده از فنّاوری بسیار خوب و چشمگیر بوده است. امروزه فروشگاه های اینترنتی کتاب، کتاب الکترونیک، کتاب گویا، کتاب چند رسانه ای، کتاب تعاملی، و دستگاه های کتاب خوان برای اهالی فرهنگ و خوانندگان کتاب آشنا هستند و این خدمات با استقبال خوبی از سوی مخاطبان مواجه شده است. با توجه به پتانسیل بالای صنعت نشر و گردش مالی مقبول این صنعت، بنگاه های اقتصادی فراوانی در خارج و داخل کشور در عرصة صنعت نشر الکترونیک مشغول به فعالیت اند.

هدف: کتاب های گویا در صنعت نشر دارای جایگاه ویژه ای هستند و ناشران زیادی در سراسر دنیا با روش و معیارهای مختلفی اقدام به تولید آنها می نمایند. هدف این پژوهش شناخت و معرفی مهمترین معیارهای تولید و ارزیابی کتاب های گویا از دیدگاه تولیدکنندگان است. روش: در این پژوهش به تحلیل محتوای کیفی مصاحبه هفت نفر از تولیدکنندگان کتاب های گویا در شهر تهران پرداخته شده است که به شکل هدفمند انتخاب و مورد مصاحبه عمیق و نیمه ساختاریافته قرار گرفتند. پس از تحلیل داده ها، کدهای اولیه استخراج شد و در چند مرحله مورد بازبینی بررسی و طبقه بندی قرار گرفت و در نهایت چهار مقوله اصلی و 21 مقوله فرعی به دست آمد. یافته ها: یافته های این مطالعه مؤید این مطلب است که مهمترین معیارهای تولید و ارزیابی کتاب های گویا از دیدگاه تولیدکنندگان در چهار مقوله اصلی محتوا، ارائه، فنی، و سایر قرار می گیرند که در مجموع دارای 21 مقوله فرعی مخاطب، انگیزه استفاده، معیار انتخاب، موضوع، حق مؤلف، ویرایش، سخت افزار، نرم افزار، نیروی انسانی، ویژگی و کیفیت فایل صوتی، قالب انتشار، توزیع، روایت، موسیقی، تقطیع و نام گذاری، جستجوپذیری، ارائه اطلاعات کتابشناختی، مزیت، کاستی، علل رواج، و مشکلات تولید هستند. اصالت/ارزش: این تحقیق برای اولین بار معیارهای تولید و ارزیابی کتاب های گویا را از دیدگاه تولیدکنندگان مشخص نمود. مشارکت کنندگان مصادیقی از این معیارها را عرضه نمودند که توجه به آنها در تولید کتاب های گویا می تواند موجب افزایش کیفیت تولیدات شود.

هدف از این پژوهش ارزشیابی عناصر محتوا شامل کتاب درسی، کتاب گویا، لوحه آموزشی مقوایی و کتاب راهنمای معلم در برنامه درسی آموزش قرآن دوره اول ابتدایی است. جامعه آماری پژوهشْ دانش آموزان، معلمان، کلاس های درس و مدارس دوره ابتدایی کل کشور است و با توجه به وسعت جامعه آماری روشِ نمونه گیری خوشه ای هدفمند انتخاب شد. حجم نمونه عبارت بودند از: چهار استان، 16 مدرسه، 48 کلاس درس، 353 معلم، 32 سرگروه آموزشی، 295دانش آموز. ابزارهای پژوهش شامل پرسش نامه کمّی نظرسنجی معلمان، فرم مصاحبه نیمه ساختارمند معلم، فرم مصاحبه ساختارمند با دانش آموز و فرم سؤال های جلسات هم اندیشی معلمان بود و در تحلیل داده ها از الگوی مثلث سازی استفاده شد. طبق یافته های این پژوهش، محتوای آموزش قرآن همسو با برخی اصول و اهداف مدنظر آموزش قرآن نیست. درواقع با توجه به اینکه در اصول برنامه درسی بر جذابیت محتوا تأکید شده، در تألیف کتاب های قرآن دوره اول ابتدایی این مسئله موردتوجه قرار نگرفته است که حاصل آن تحقق نیافتن هدف انس و علاقه به قرآن است. معلمان در هر سه پایه اول تا سوم ابتدایی به بخش های مختلف محتوا (کتاب درسی، کتاب گویا، راهنمای معلم، لوحه آموزشی) نمره زیر میانگین داده اند. درواقع ازنظرِ معلمان محتوای ارائه شده با وضع مطلوب فاصله دارد و نیاز به بازنگری اساسی دارد. 

هدف: هدف این پژوهش شناخت و معرفی مهم ترین معیارهای تولید و ارزیابی کتاب های گویا از دیدگاه کاربران است. روش/ رویکردپژوهش: این پژوهش از لحاظ روش شناسی در زمره پژوهش های کمّی قرار دارد و از روش پیمایش بهره می برد. ابزار پژوهش پرسش نامه محقق ساخته است، جامعه آماری، کاربران کتاب های گویای سایت آدیولیب هستند که با روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شده اند. یافته ها: یافته های این پژوهش حاکی از این مطلب بود که 81 معیار در ذیل 12 ملاک مزیت، انگیزه کاربرد، معیار انتخاب، موضوع مورد علاقه، ویرایش، روایت، موسیقی و صداسازی، تقطیع و نامگذاری، ویژگی و کیفیت صدا، قالب انتشار، شیوه دسترسی و جست وجو و اطلاعات کتاب شناختی (که از کنار هم قرار گرفتن معیارهای مرتبط با هم تشکیل شده اند) در معرض نظر کاربران قرار گرفت و از این میان معیارهای دریافت فایل اینترنتی دانلود شدنی و انتقال به یک دستگاه پخش صوت، انتقال صحیح لحن جمله توسط راوی، فن بیان صحیح راوی، قابلیت اجرا در انواع دستگاه های پخش صوت، صدای مطلوب و دلنشین راوی، تناسب جنس صدا و لحن راوی با نوع متن، امکان جست وجوی کتاب گویا بر اساس موضوع، انتخاب کتاب گویا متناسب با سلیقه و نیاز شخصی، استفاده از موسیقی در آثار کودکان و دریافت کتاب های گویای رایگان از اینترنت بیشترین اهمیت را دارند. اصالت/ ارزش: نتایج این تحقیق برای اولین بار معیارهای تولید و ارزیابی کتاب های گویا را از دیدگاه کاربران مشخص کرد. مشارکت کنندگان مصادیقی از این معیارها را عرضه کردند که توجه به آنها در تولید کتاب های گویا موجب افزایش کیفیت تولیدات می شود.