بندر جاسک

تپه های ماسه ای در کل جهان، تحت تأثیر فشارهای گوناگون طبیعی و انسانی بوده و سیستم های بسیار حساسی هستند که حفظ آن ها، نیاز به مدیریت صحیح دارد.  اهمیت نقش تپه های ماسه ای ساحلی به عنوان مانعی در برابر امواج و نیز یک مخزن از شن و ماسه که منبع تغذیه ساحل در برابر فرسایش  است بخش عمده ای از ساحل شرقی بندر جاسک را تپه های ماسه ای ساحلی تشکیل می دهد. در این پژوهش میزان آسیب پذیری سیستم تپه های ماسه ای که زیستگاه گونه های زیستی، و نیز سپری بیولوژیک برای حفاظت ساحل است بررسی شد. این مطالعه با استفاده از مدل DVI ، داده های آماری، داده های مکانی و بازدیدهای میدانی و استفاده از چک لیست انجام گرفت.  تپه های ماسه ای با شش گروه از عوامل تأثیرگذار در این سیستم، شامل شرایط ژئومورفولوژی تپه های ماسه ای، عوامل دریایی، فرایندهای بادی، پوشش گیاهی و تأثیر فعالیت های انسانی و عامل مدیریتی  ارزیابی شد. نتایج نشان داد میزان آسیب پذیری کلی ( DVI ) در محوطه های شماره یک، دو و سه به ترتیب ، 0.58، 0.53 و 51 است و شدید است. در دو محوطه دیگر، این میزان کمتر از 0.5 و آسیب پذیری کلی در آن ها، متوسط ارزیابی شد. در میان عوامل موردبررسی، وضعیت ژئومورفولوژیک تپه های ماسه ای، عامل فرایندهای بادی به ترتیب بیشترین تأثیر و عامل انسانی کمترین نقش را در آسیب پذیری تپه ها دارند. بر اساس شاخص تعادل به دست آمده، تعادل میان آسیب پذیری و مدیریت تپه ها در هیچ کدام از محوطه ها دیده نشد چرا که علیرغم آسیب پذیری شدید تا متوسط تمامی محوطه ها، نشانه هایی از وجود عوامل حفاظتی و مدیریتی متناسب با آن دیده نمی شود. لزوم توجه به این مسئله با توجه به گسترش طرح های زیر بنایی چون احداث اسکله های جدید اهمیت بیشتری می یابد.

هدف: هدف از پژوهش حاضر شناسایی شاخص های امنیتی انسانی موثر بر توسعه سواحل مکران با استفاده از تکنیک دلفی (مطالعه موردی بندر جاسک) بوده است. روش: پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی بوده و از نظر روش توصیفی تحلیلی و به صورت پیمایشی انجام شده است. شاخص های اولیه پس از مطالعه مقالات و منابع کتابخانه ای استخراج شده است. برای دستیابی به شاخص های نهایی از روش دلفی استفاده شده است. کارشناسان خبره برای اجرای روش از بین کسانی که حداقل در طول 10 سال گذشته در جریان تغییرات صورت گرفته در شهر جاسک بوده اند، انتخاب شده اند. به این ترتیب، روش در دو دور متوالی اجرا شده است که در هر دور، پرسشنامه ای به صورت طیف لیکرت در اختیار افراد خبره قرار گرفته است. از سوی دیگر، میزان همبستگی درونی پرسشنامه از طریق بررسی آلفای کرونباخ مورد بررسی قرار گرفت که به ترتیب مقادیر 95/0 و 97/0 بدست آمد، این میزان نشانگر همبستگی درونی عالی می باشد. یافته ها: در پژوهش مجموعه ای از عوامل امنیت انسانی موثر بر توسعه سواحل مکران شناسایی شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که  شاخص های تامین نیازهای اساسی، مراقبت های اولیه بهداشتی، قاچاق، رشد یا کاهش جمعیت، وقوع جرم و مهاجرت های داخلی به ترتیب بیشترین نقش را به لحاظ امنیتی بر توسعه سواحل جنوبی دارند. نتایج: نتایج پژوهش شامل عوامل شناسایی شده امنیت انسانی موثر بر توسعه سواحل جنوبی است که در نهایت ۶ شاخص تعیین کننده  از بین ۲۰ شاخص اولیه شناسایی شد.