کراهت عرضی

در طلاق خلع که راهکاری قانونی برای انحلال نکاح است زوجه به دلیل کراهت در برابر زوج خود به ازای مالی که به زوج می دهد از قید زوجیت رها می شود. مشهور فقهای امامیه و ماده 1146قانون مدنی کراهت را شرط ضروری طلاق خلع می دانند. پژوهش حاضر با هدف بررسی و رفع ابهامات این نوع طلاق و پاسخ به این سؤال که آیا همیشه درخواست طلاق از سوی زن به معنای کراهت وی از شوهر است یا باید همراه با تنفر زن از مرد باشد، به روش تحلیلی- اسنادی با رویکرد اجتهادی انجام شد. نتایج پژوهش حاضر نشان داد که مشهور فقها قائلند که درخواست زن برای طلاق به تنهایی نشانه کراهت وی از همسر نیست. بررسی آیات و روایات باب طلاق به معنای عام از این نکته حکایت می کند که بذل مهر توسط زوجه، مقوّم طلاق خلع نیست بلکه مطلق کراهت زوجه مقوّم این نوع طلاق است و بذل مهر توسط زوج محقق طلاق خلع نمی باشد. همچنین عدم بذل آن، عدم صحت طلاق خلع را ثابت نمی کند. بررسی ادله فقها حاکی از این است که گروهی از فقها کراهت ذاتی را لازمه طلاق خلع می دانند و برخی دیگر قائل به کراهت عرضی هستند. ماده 1146قانون مدنی نیز قوام طلاق خلع را بر دو چیز بنا نهاده است که عبارتند از: داشتن کراهت و بذل مال از طرف زوج به زوجه.