رسانه آموزشی

مقدمه: با پیشرفت­هایی که امروزه در روش­های آموزشی به­وجود آمده، این روش­ها بسیار به هم نزدیک شده­اند و آن­چه در حال حاضر دراین ­ باره بیشتر مورد توجه و بحث قرار می­گیرد، نقش رسانه­های آموزشی در پیشرفت سیر آموزش است. ضرورت و اهمیتی که استفاده از رسانه­ها دارند، این مقوله را به تخصص تبدیل کرده است و متخصصان بسیاری برای چگونگی استفاده مطلوب از این ابزار به تحقیق و بررسی مشغولند و همواره چگونگی استفاده از آنها را زیرنظر دارند تا وظیفه­ای که این وسایل به­عهده دارند، به­درستی انجام شود. بنابراین اگر مفهوم وسایل آموزشی درک نشده و جایگاه آنها در روند فعالیت­های تدریس- یادگیری شناخته نشوند، هیچ­گاه نمی­توان به­صورت علمی و تجربی از آن­چه این امکانات عرضه می­دارند، در حل مشکلات آموزشی استفاده کرد. به همین جهت، این مطالعه به تعریف و تحلیل وسایل آموزشی می­پردازد. نتیجه­گیری: به­طور یقین یکی از موثرترین فعالیت­ها در بهره­گیری از رسانه و وسایل کمک آموزشی جلب مشارکت یادگیرندگان در تولید آنهاست. بر همین اساس با توجه به امکانات و شرایط موجود می­توان درصدد تهیه و تدارک مواد آموزشی لازم برای ارایه آموزش موفق و اثربخش­تر بود.

یک رسانه با ایفای نقش آموزش محور می تواند در بهبود و روان سازی راهبردهای مدیریت آموزشی یک کشور نقشی ویژه را ایفا کند. پیدایش فناوری های نوظهور ارتباطات و اطلاعات و گره خوردن آن با صنعت رسانه منجر به شکل گیری رسانه های آموزشی دیجیتال به عنوان ابزار های نوین در نظام آموزشی کشور شد. از این رو، چگونگی تدوین و ارایه محتوی آموزشی و هم چنین، پیش بینی مقدار اثرگذاری محتوای دیجیتالی بر مخاطب به عنوان یک چالش مطرح می باشد به گونه ای که مدیریت بهینه محتوی رسانه آموزشی تحت وب می تواند منجر به بهینه شدن فرآیند مدیریت آموزش شود که هدف این پژوهش تحقق این امر است. طرح پژوهش از نوع همبستگی می باشد. نمونه آماری پژوهش شامل دو گروه 30 نفره از خبرگان و کاربران است که 239 محتوی دیجیتال آموزشی را بررسی کرده اند. جهت گرد آوری داده ها از یک پرسش نامه 25 پرسشی محقق ساخته استفاده شد. اعتبار و پایایی پرسش نامه از قابلیت لازم برخوردار بوده است. نتایج پژوهش که به کمک نرم افزار SPSS مورد تحلیل قرار گرفت، نشان می دهد همبستگی معناداری بین خروجی مدل و نظرخبرگان در شدت احساسات و تمایل مخاطبان به یادگیری وجود دارد.

هدف پژوهش حاضر، بررسی رابطه نگرش معلمان نسبت به استفاده از محتوای الکترونیکی و فناوری آموزشی با یادگیری دانش آموزان شهر لامرد است. روش پژوهش از نظر هدف و ماهیت، کاربردی و از نظر گردآوری داده ها، توصیفی از نوع همبستگی بوده است. جامعه آماری تحقیق، شامل کلیه معلمان شهر لامرد که در سال تحصیلی 96- 1395 در مدارس این شهر مشغول به تدریس بوده اند، می باشد. در این پژوهش با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای، نمونه های آماری به تعداد 152 نفر انتخاب شدند. داده های پژوهش با استفاده از دو پرسش نامه محقق ساخته جمع آوری گردید. روایی صوری و محتوایی پرسش نامه ها مورد تأیید محققان و متخصصان قرار گرفت. پایایی پرسش نامه ها از طریق محاسبه ضریب آلفای کرونباخ برای پرسش نامه نگرش معلمان نسبت به کاربرد فن آوری و محتوای الکترونیکی 0/831 و پرسش نامه یادگیری 0/901 برآورد گردید. داده های حاصل، با استفاده از آمار توصیفی، آزمون فریدمن و ضریب همبستگی پیرسون تجزیه و تحلیل گردید. نتایج نشان داد که بین نگرش به استفاده از محتوای الکترونیکی و فناوری آموزشی با یادگیری دانش آموزان رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. هم چنین ، یافته ها نشان داد که محتوای الکترونیکی و رسانه آموزشی به روز و کارآمد، انگیزه و تسلط معلمان در به کارگیری رسانه های آموزشی باعث ایجاد انگیزه یادگیری در دانش آموزان آنان می گردد.

هدف این پژوهش شناسایی و اولویت بندی عوامل مؤثر بر گرایش معلمان به آموزش الکترونیکی در آموزش وپرورش بوده است؛ این پژوهش از نظر ماهیت و هدف کاربردی و از نظر روش جمع آوری داده ها از نوع توصیفی و پیمایشی(تحقیقات موردی و کاربردی) می باشد .جامعه آماری این پژوهش را معلمان دوره ابتدایی مدارس دولتی شهرستان رباط کریم که تعداد آن ها حدود 667 نفر است، تشکیل می دهند، با استفاده از جدول مورگان 242 نفر در نمونه آماری این مطالعه بوده است. برای انتخاب گروه نمونه هم از روش نمونه گیری تصادفی ساده استفاده شد. در این پژوهش چهار مؤلفه ویژگی های فردی، عوامل محیطی و زیرساخت ها، رسانه آموزشی و محتوای آموزشی مطالعه شد و برای هر مؤلفه هم شاخص هایی تعیین شد. ابزار این پژوهش پرسشنامه بوده که داده های پژوهش حاضر به وسیله یک پرسشنامه 30 سؤالی محقق ساخته به دست آمده است. این پرسشنامه به کمک کارشناسان و صاحب نظران آموزش وپرورش و یافته های تحقیقات پیشین تنظیم و تدوین گردید. نتایج این پژوهش نشانگر آن است که عامل محیطی و زیرساخت ها (3.11)، رسانه آموزشی (2.43)، ویژگی های فردی یادگیرنده (2.39) و در پایان محتوای آموزشی (2.08) به ترتیب اولویت به دست آمده است. مؤلفه های هر یک از این عوامل نیز رتبه بندی شد که تجربه و سطح آشنایی با کامپیوتر و اینترنت (8.52) در بالاترین حد و تناسب محتوای آموزشی با نیاز شغلی (2.38) در پایین ترین حد قرار گرفت. با توجه به نتایج پژوهش به نظر می رسد که معلمان ازاین جهت به آموزش الکترونیکی تمایل دارند که در کمترین زمان و با کمترین هزینه بتوانند در کلاس های ضمن خدمت شرکت کنند. چکیده هدف این پژوهش شناسایی و اولویت بندی عوامل مؤثر بر گرایش معلمان به آموزش الکترونیکی در آموزش وپرورش بوده است؛ این پژوهش از نظر ماهیت و هدف کاربردی و از نظر روش جمع آوری داده ها از نوع توصیفی و پیمایشی(تحقیقات موردی و کاربردی) می باشد .جامعه آماری این پژوهش را معلمان دوره ابتدایی مدارس دولتی شهرستان رباط کریم که تعداد آن ها حدود 667 نفر است، تشکیل می دهند، با استفاده از جدول مورگان 242 نفر در نمونه آماری این مطالعه بوده است. برای انتخاب گروه نمونه هم از روش نمونه گیری تصادفی ساده استفاده شد. در این پژوهش چهار مؤلفه ویژگی های فردی، عوامل محیطی و زیرساخت ها، رسانه آموزشی و محتوای آموزشی مطالعه شد و برای هر مؤلفه هم شاخص هایی تعیین شد. ابزار این پژوهش پرسشنامه بوده که داده های پژوهش حاضر به وسیله یک پرسشنامه 30 سؤالی محقق ساخته به دست آمده است. این پرسشنامه به کمک کارشناسان و صاحب نظران آموزش وپرورش و یافته های تحقیقات پیشین تنظیم و تدوین گردید. نتایج این پژوهش نشانگر آن است که عامل محیطی و زیرساخت ها (3.11)، رسانه آموزشی (2.43)، ویژگی های فردی یادگیرنده (2.39) و در پایان محتوای آموزشی (2.08) به ترتیب اولویت به دست آمده است. مؤلفه های هر یک از این عوامل نیز رتبه بندی شد که تجربه و سطح آشنایی با کامپیوتر و اینترنت (8.52) در بالاترین حد و تناسب محتوای آموزشی با نیاز شغلی (2.38) در پایین ترین حد قرار گرفت. با توجه به نتایج پژوهش به نظر می رسد که معلمان ازاین جهت به آموزش الکترونیکی تمایل دارند که در کمترین زمان و با کمترین هزینه بتوانند در کلاس های ضمن خدمت شرکت کنند.

امروزه، پیدایش رسانه های نوین آموزشی یکی از مهم ترین دستاوردهای پیشرفت بشری و یکی از با ارزش ترین ابزار های آموزش همگانی می باشد که پیوسته و با سرعت فراوان به دلیل جایگاه و اهمیت کلیدی آن در حال گسترش است. ﺗﻮان آﻣﻮزﺷﯽ ﻫﺮ رﺳﺎﻧﻪ ﺗﺎ ﺣﺪی ﺑﻪ نوع  و ساختار کﺎﻧﺎل ارﺗﺒﺎطی آن و از طرفی نیز ﺑﻪ ﻣﻮﺿﻮع، ﺷکﻞ و اﻫﺪاف آﻣﻮزﺷﯽ ﻣﻮرد اﻧﺘﻈﺎر ﺑﺴﺘﮕﯽ دارد. لذا از اینرو فرآیند مدیریت رسانه های آموزشی به منظور تحقق رسالت رسانه آموزشی باید به دقت مورد توجه قرار گیرد. هدف از اجرای این پژوهش این است که: شاخص های اصلی که منجر به بهبود مدیریت رابطه بین رسانه آموزشی و مخاطب می گردند را در پنج حیطه که شامل حجم محتوای رسانه، راحتی کاربر با رسانه، جذابیت سمعی بصری رسانه، تعامل پذیری کاربر با محتوای رسانه و سازگاری نرم افزاری و سخت افزاری رسانه می باشد در ایران مورد بررسی قرار دهد. روش پژوهش انجام شده، از نوع پیمایش الکترونیک و ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه محقق ساخته از نوع بسته است. جامعه آماری پژوهش از، خبرگان و مدیران رسانه های آموزشی در کشور انتخاب شده است که تعداد 30 نفر به روش خوشه بندی در نمونه آماری قرار گرفتند. پنج حیطه مورد تحقیق در این مقاله در قالب پنج فرضیه بیان شده است؛ به نحوی که با استفاده از تحلیل آماری استنباطی آزمون T، فرضیه ها تست و نهایتا با میانگین فاصله اطمینان 95% مورد تایید قرار گرفته اند. نتایج بررسی نشان داد که کاهش حجم محتوا، افزایش راحتی کاربر، افزایش جذابیت های سمعی بصری، افزایش تعامل پذیری محتوا و همچنین افزایش قابلیت های سازگاری نرم افزاری و سخت افزاری سبب بهینه شدن رابطه مخاطب با محتوای رسانه ای و افزایش اثر یادگیری در نظام آموزشی نوین می گردد.

هدف از این پژوهش بررسی اثر ظرفیت سازی سازمانی بر یادگیری پایدار با میانجی آموزش چندرسانه ای و نوآوری آموزشی در دانشکده های تربیت بدنی منتخب کشور بود. این تحقیق؛ از نظر نوع توصیفی- همبستگی، از نظر هدف کاربردی، از نظر روش جمع آوری داده ها میدانی می باشد. جامعه آماری را تمامی اساتید، مدرسان و مدیران دانشکده های تربیت بدنی دانشگاه های دولتی کشور تشکیل می دادند (حدود 500 نفر). برای نمونه گیری همه دانشکده ها به مثابه یک سیستم جامع علمی آموزشی تربیت بدنی در نظر گرفته شد. نمونه آماری به تعداد قابل کفایت برای آزمون مدل در نرم افزار اسمارت پی ال اس (10 تا 20 برابر سوالات مربوط به متغیر دارای بیشترین تعداد سوال) انتخاب شد (136 نفر). نمونه آماری به روش نمونه گیری به صورت تصادفی - خوشه ای از بین دانشکده های کشور انجام گردید. ابزار پژوهش، پرسشنامه ای (نیمه محقق ساخته) شامل 50 سوال (برای 4 متغیر اصلی و 11 بُعد آن ها) در مقیاس 5 گزینه لیکرت بود. اعتبارسنجی پژوهش با استفاده از روش روایی محتوایی (10 صاحب نظر)، پایایی (آلفای کرونباخ) و روایی سازه (برازش مدل) ارزیابی و تأیید گردید. نتایج مدلسازی نشان داد که هم اثر مستقیم و هم اثر غیر مستقیم (دو میانجی نوآوری آموزشی و آموزش چندرسانه ای) متغیر ظرفیت سازمانی بر یادگیری پایدار معنی دار بود اما اثر غیرمستقیم آن از اثر مستقیم بیشتر بود. براین اساس می توان گفت که متغیرهای ظرفیت سازمانی هر چند اثر قابل توجهی بر یادگیری پایدار دارد اما مداخله در متغیرهای میانجی اثر آن ها را در سیستم آموزشی بسیار بیشتر اعمال خواهد کرد.

امروزه رسانه ها به عنوان عنصر جدایی ناپذیر زندگی انسان مطرح می شوند. ضرورت و اهمیت استفاده از رسانه های آموزشی، بسیاری را در چگونگی استفاده از این منابع سخت افزاری و نرم افزاری به تحقیق و بررسی واداشته است. با توجه به اینکه توسعه و گسترش فناوری، اثرات عمیقی بر ابعاد مختلف زندگی انسان از جمله آموزش داشته است و از آنجایی که تربیت نیروی انسانی متخصص و کارآزموده در مراکز دانشگاهی انجام می گیرد. بهترین راه، اصلاح و تغییر نگرش این مراکز در استفاده از منابع سخت افزار، نرم افزار و تعریف و اجرای دوره های آموزش نظری و عملی مرتبط با موضوع در دانشگاه می باشد. مراکز آموزش عالی و از جمله دانشگاه فرهنگیان، که به عنوان یکی از مهم ترین نظام های آموزشی، نقش اساسی در تولید و اشاعه دانش و اطلاعات دارد می تواند نگرش مناسب در استفاده از رسانه های آموزشی را ایجاد کند. پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش فناوری و رسانه های آموزشی در ارتقاء فرآیند یاددهی-یادگیری دانشگاه، انجام گرفته است. روش پژوهش در این نوشتار مروری بوده و با استناد به مقالات معتبر علمی و با تحلیل منابع مرتبط با موضوع تهیه شده است. نتایج ناشی از این تحقیق حاکی از آن است که استفاده مناسب از رسانه ها و فناوری در کلاس های درس موجب افزایش مشارکت دانشجویان در فرایند یاددهی-یادگیری و بهبود عملکرد آنان در این امر می شود و درنهایت، فرصت آموزش نوین و مؤثر در دانشگاه را به خوبی میسر می گرداند.

با وجود چالش های محتوایی و ساختاری، روش های تدریس معلمان تاریخ همواره به عنوان یکی از مهم ترین مسائل آموزش تاریخ مطرح می باشند ولی با این حال هنوز راهکاری جامع برای حل این مسئله توسط صاحبنظران این حوزه ارائه نشده است. اگر دانش آموزان در فرآیند تدریس تاریخ دارای نقش مشارکتی و فعال نباشند، آموزش کسل کننده، بیهوده و گیج کننده خواهد بود. این در حالی است که کاریکاتورها به مثابه یک رسانه با توسعه شوخ طبعی، تفکر انتقادی، تفکر منطقی و روشنگری تاریخ برای دانش آموزان می توانند به عنوان یکی از مهم ترین ابزارهای آموزش تاریخ در نظر گرفته شوند. هدف از این پژوهش کیفیت بخشی به تدریس تاریخ و افزایش تعامل و مشارکت دانش آموزان در دروس تاریخ با استفاده از رسانه کاریکاتور می باشد. در نگاشته حاضر، روش توصیفی از نوع کیفی و تحلیلی مورد استفاده قرار گرفته و با استفاده از ابزار فیش برداری برای جمع آوری داده ها اقدام شده است. یافته های مقاله نشان می دهد که کاریکاتورها با افزایش هم افزایی، افزایش تفکر انتقادی، ایفای نقش ابزار مکمل، افزایش اعتمادبه نفس، افزایش آرامش و اطمینان دانش آموزان، وجه سرگرمی بخشی، افزایش قدرت خلاقیت، افزایش عینیت تاریخ و افزایش دوام یادگیری، می تواند بخشی از چالش های پیش رو در آموزش تاریخ را مرتفع نمایند. بر این اساس طراحی دوره های تخصصی دانش افزایی برای دانشجویان دبیری تاریخ، اصلاح کتب درسی تاریخ و لزوم طراحی کاریکاتورهای آموزشی-تاریخی پیشنهاد می شود.