فناوری مصرفی مدرن در اختیار سیاست توتالیتر: تحلیل انتقادی رمان برفک اثردن دلیلو با تکیه بر آرای آدورنو و مارکوزه(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
جستارهای زبانی دوره ۱۶ مهر و آبان ۱۴۰۴ شماره ۴ (پیاپی ۸۸)
83 - 107
حوزههای تخصصی:
فناوری های مدرن ابزاری کارا برای استعمار ذهن ها به نظر می آیند. در حکومت های توتالیتر، رؤیای آرمان شهری که انسان ها انتظار داشتند با وجود این فناوری ها برایشان رقم خورد با کابوس ضدآرمان شهر جایگزین می شود. به عقیده منتقدانی همچون آدورنو و مارکوزه، رهاورد پیشرفت های علمی برای افراد جامعه نظم نیست، بلکه همسان سازی و سرکوب آن هاست که به نابودی آگاهی و فردیتِ انسان ها، و درنتیجه از بین رفتن توان مقاومت و انقلاب در شهروندان آن جامعه منجر می شود؛ برای مثال، تبلیغ کالاها می توانند افکار مصرف گرایانه را جایگزین افکار انتقادی و پرسشگر در اذهان مردم کنند. فرهنگ مصرف انبوه و فرهنگ توده، شرایط ایدئال برای سلطه بر مردم است. افراد این جوامع، معتاد به دنبال کردن رسانه های جمعی و مصرف مدام کالاها خواهند بود، که این به خلق توده ای منفعل منجر می شود که صدایی از آنِ خود ندارد. رمان برفکِ دُن دلیلو به ما هشدار می دهد که چگونه هم دستی فناوری های مصرفی مدرن و بازار، به سکون افراد منجر می شود و فرهنگ مصرف گرایی منتهی به از بین رفتن احساس استقلال در انسان ها. هدف پژوهش حاضر این است که با بهره گیری از آرای آدورنو و مارکوزه به تحلیل رمان برفکِ اثر دن دلیلو بپردازد تا کیفیت کنترل گرایانه فناوری ها و صنایع مصرفی مدرن بر فردیتِ افراد را مطالعه کند. براساس یافته های این پژوهش، رمان برفک منعکس کننده روش های مختلفی است که نظام های سرمایه داریِ توتالیتر از صنایع مدرن و فرهنگی به عنوان سیاستی برای اعمال نفوذ بر اشخاص استفاده می کنند تا آن ها را به انسان هایی مطیع و منفعل تبدیل سازند.