مطالب مرتبط با کلیدواژه

فضا


۸۱.

ارث زنان از فضاى محاذى زمین(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: فقه سال بیست و یکم تابستان ۱۳۹۳ شماره ۲ (پیاپی ۸۰) 31 - 60

کلیدواژه‌ها: ارث فضا زمین زن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۰ تعداد دانلود : ۱۸۳
از آن جا که به نظر قریب به اتفاق فقهاى شیعه، زن از ارث برى برخى اموال شوهر متوفاى خویش محروم است، این پرسش وجود دارد که آیا فضاى محاذى زمین که امروزه از مهم ترین اموال به حساب مى آید، از مصادیق محرومیت به حساب مى آید یا آن که محرومیت، شامل این فضا نمى شود و زن مطابق اصل اولیه و عمومات، از آن ارث مى برد؟ تحقیق حاضر، ضمن بررسى و اثبات مالیت مستقل براى فضا، محرومیت را مختص زمین دانسته، فضاى محاذى زمین را خارج از موارد محرومیت مى داند. یکى از ثمرات مهم این تحقیق ارث زنان از عین بسیارى از آپارتمان هاى مسکونى و تجارى و ادارى است.
۸۲.

اتنوگرافی کافی شاپ در بندرعباس؛ از خرده فرهنگ تا ضد فرهنگ(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات جامعه شناختی شهری سال نهم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۳۱ 59 - 84

کلیدواژه‌ها: کافی شاپ سبک زندگی فضا اِتنوگرافی بندرعباس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۶۸ تعداد دانلود : ۴۸۸
هر فضایی حیات فرهنگی خاص خود را می سازد، بنابرین مطالعه ی نحوه ی تولید و مصرف فضاهای مدرن شهری در دو دهه ی اخیر، اهمیت ویژه ا ی یافته است. کافی شاپ نیز به عنوان یکی از همین فضاهای جدید، فرهنگ خاص خود را خلق کرده است. پژوهش حاضر با به کارگیری رویکردی اتنوگرافیک در پی آن ست که به توصیف کافی شاپ و کافه نشینی به مثاب ه ی یک میدان فرهنگی بپردازد. میدان مطالعه، 18 کافی شاپ شناخته شده در شهر بندرعباس بوده و فرایندهای داده یابی مطالع ه ی حاضر، ترکیبی از مشاهده ی مشارکتی و مصاحبه های رسمی و غیررسمی است. شی وه ی دسترسی به نمونه ها با حضور محقق در کافی شاپ ها و انجام فرایندهای اعتمادساز به صورت مستقیم و همچنین به شیوه ی معرفی توسط کافه من ها، بوده است. فرایندهای داده کاوی و مثلث سازی (چندوجهی کردن) فعالیت های میدانی حاکی از آن ست که می توان کافی شاپ در بندرعباس را به شکل زنجی ره ای از خرده فرهنگ تا ضد فرهنگ توص یف کرد. انتزاع داده های حاص ل از مصاحبه های رسمی و غیررسمی با مشارکت کنندگان میدان پژوهش نیز هشت مقوله ی تعاملی بودن، فراغتی بودن ، سبک مند بودن ، دموکراتیک بودن، جهانی بودن، امن بودن، منزلت بخش بودن و مدگرا بودن را در توصیف کافی شاپ به مثابه ی فضای فرهنگی، نشان می دهد.
۸۳.

معماری در ادبیات، ترس و لرز اثر املی نوتوم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبان پژوهی سال یازدهم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۳۲ 357 - 376

کلیدواژه‌ها: معماری برج سلسله مراتب فضا راوی سقوط

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۱ تعداد دانلود : ۲۸۴
در جامعه پسامدرن، جایی که نظام اقتصادی، افراد را به سوی مصرف گرایی می کشاند، شرکت های بزرگی تأسیس شده اند که با در دست گرفتن تولید، از جمله تولید «هنر پرفروش»، خودنمایی می کنند. این شرکت ها بیشتر در ساختمان های بسیار بلند قرار دارند، برج هایی شبیه به «یومی موتو» در کتاب ترس و لرز اثر املی نوتوم. معماری این گونه ساختمان ها با توسعه پسامدرن حاصل از پیشرفت صنعتی قرن بیستم مطابقت دارد. برج، که یکی از بارزترین شکل های معماری پیشرفته معاصر شهری است، در واقع نماد سلطه تجارت بر زندگی است. آسیای دور، جایی که داستان در آن به وقوع می پیوندد، با پیشرفت سریع اقتصادی پس از جنگ جهانی دوم، دارای آسمان خراش های گوناگونی شدند. با این وجود، باید اشاره نمود که روابط میان برج شهری و ترس و لرز املی نوتوم به رابطه این کتاب با ژانر به اصطلاح تجاری محدود نمی شود. چرا که در خوانش رمان در می یابیم که معماری برج، هم با ساختار روایی و هم با ساختار نوشتاری داستان در ارتباط است و حاصل آن متن- سازه ای نظام مند است. به این منظور، در ابتدا رابطه معماری و ادبیات را مرور خواهیم کرد. سپس به تحلیل کتاب ترس و لرز و نقش های عاملی معماری و عناصر آن در متن خواهیم پرداخت.
۸۴.

تحلیل آماری تأثیر رنگ سالن امتحانات بر مؤلفه های روانشناختی دانشجویان

نویسنده:
منبع: معماری و شهرسازی ایران دوره ۱ پاییز ۱۳۸۹ شماره ۱

کلیدواژه‌ها: روانشناسی رنگ سالن امتحانات آرامش تمرکز فضا رنگمایه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۸ تعداد دانلود : ۴۵۳
با توجه به تأثیر محیطی کالبدی بر انسان، می توان با تعیین کیفیات عناصر فضایی، به خلق محیطی با ویژگی های مطلوب دست یافت. در این راستا مقاله حاضر به بررسی رنگ مناسب سالن امتحانات از دیدگاه دانشجویان، پرداخته است. از آنجایی که رنگ ها دارای تأثیرات فیزیولوژیکی و روانی بر انسان ها می باشند، با شناخت صحیح و بهره گیری به جا از آن ها در فضای کالبدی، می توان به ایجاد حس آرامش در افراد کمک کرد؛ ضمن این که تغییر رنگ فضاهای موجود، با توجه به تأثیر روشنی که بر مخاطبین دارد، هزینه چندانی را نیازمند نیست. در این مطالعه دامنه آرامش از حذف اضطراب تا ایجاد بستر مناسب برای تفکر و تمرکز در طول آزمون در نظر گرفته شده است و صرفا رنگمایه مورد تحقیق قرار گرفته است و ارزش و اشباعیت رنگ ثابت فرض شده است. این پژوهش با استفاده از روش تحقیق پیمایشی، رنگمایه رنگ مناسب برای سالن امتحانات را در جامعه آماری متشکل از دانشجویان دانشکده معماری دانشگاه علم و صنعت ایران، مورد بررسی قرار داده است نتیجه آزمون صورت گرفته بیانگر این امر است که ارزش رنگ در مقابل رنگمایه، بر میزان آرامش بخش بودن آن تأثیر بیشتری دارد تا جایی که رنگ سفید که دارای بالاترین ارزش رنگی و فاقد رنگمایه است به عنوان آرامش بخش ترین گزینه شناخته شد، اما در عین حال آرامش بخش ترین رنگمایه از دید دانشجویان، رنگمایه متوسط آبی(آبی با رنگمایه ۴۰ -) بوده است. با شناخت رنگمایه مناسب برای رنگ دیوارهای سالن امتحانات، در مراحل بعدی این مطالعه میتوان به تعیین ارزش و اشباعیت آن رنگ با رنگمایه مشخص شده پرداخت تا رنگ مناسب به طور دقیق مشخص شود و با اجرای آن در سالن امتحانات محیطی آموزشی، به بررسی تأثر آن بر نتیجه امتحانات، بعد از گذشت یک بازه زمانی پرداخت، تا از صحت مطالعات اطمینان حاصل کرد.
۸۵.

راه کارهای بهینه سازی معماری فضای داخلی با بهره گیری از شاخصه های سبک مینیمال

نویسنده:
منبع: معماری شناسی سال دوم تیر ۱۳۹۸ شماره ۱۰

کلیدواژه‌ها: معماری مینیمال فضا وسایل چندکاربردی چیدمان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۲۶ تعداد دانلود : ۵۸۶
مشکل کوچک بودن خانه ها امروزه به معضلی تبدیل گشته است که درکنار عواملی مانند تغییر سبک زندگی و نگرش و فرهنگ عامه مردم باعث شده است تا لزوم اتخاذ رویکردی جدید در چیدمان خانه های مسکونی ضروری باشد. یکی از راه حل هایی که برای این مسئله اندیشیده شده است، ایجاد خلوص و خلوت بیشتر فضایی از طریق خلاصه سازی مبلمان و اجزای داخلی خانه هاست. یکی از راه کارهایی که می تواند معماران و طراحان داخلی را در این امر یاری رساند استفاده از مبلمان و وسایلی در خانه است که چند کاربردی بوده و با صرف کمترین فضا بیشترین نیازهای فضایی استفاده کننده را برآورده می کند. امروزه با پیشرفت علم و تکنولوژی خصوصاً در کشورهای صنعتی، طراحی و ساخت وسایل چند کاربردی به شاخه ای جدید در ساخت مبلمان تبدیل شده و استفاده از این وسایل در خانه های مدرن چه به دلیل زیبایی و تزیین و چه به سبب کاربردی بودن روزبه روز بیشتر متداول می شود. ما بامطالعه و بررسی سبک معماری مینیمالیسم درصدد آن هستیم که تأثیرات آن را بر زندگی روزمره افراد بیابیم و مشکلاتی همچون کوچک بودن خانه ها که معضلی بزرگ برای جامعه است را با استفاده از سبک معماری مینیمال حل کنیم.
۸۶.

نقش عوامل مکانی _فضایی در گونه شناسی مسکن روستایی؛ مطالعه موردی: روستاهای بخش مرکزی شهرستان بوئین و میاندشت

نویسنده:
منبع: پژوهش های مکانی - فضایی سال دوم پاییز ۱۳۹۷ شماره ۴ (پیاپی ۸)

کلیدواژه‌ها: مکان فضا گونه شناسی مسکن روستایی بوئین میاندشت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۷ تعداد دانلود : ۲۷۲
مسکن روستایی در بخش مرکزی شهرستان بوئین میاندشت در استان اصفهان در گذشته مطابق با شرایط مکانی- فضایی توسعه یافته است ولی در شرایط کنونی، مساکن روستایی از وضعیتی متضاد، متداخل و ناهمگون برخوردار شده است که به دلیل عدم تطابق با شرایط محیطی، آسایش بهینه حاکم بر مسکن روستایی را دچار چالش نموده است. پژوهش حاضر از نوع کاربردی است. روش تحقیق ازنوع توصیفی- تحلیلی است. جامعه آماري مورد پژوهش در اين تحقيق شامل جمعیت خانوار و دهیار 18 روستا از سه دهستان(ییلاق، گرجی و سردسیر) دارای دهیار بخش مرکزی شهرستان بوئین میاندشت می باشد. جامعه آماری شامل 1996 نفر سرپرست خانوار و همچنین تعداد 72 نفر دهیار و اعضای شورای اسلامی این روستاها نیز به طور جداگانه مد نظر قرار گرفته اند که حجم نمونه برای سرپرستان خانواده به شیوه تصادفی-طبقه ای به تعداد 322 نفر و برای دهیاران و اعضای شورای اسلامی به دلیل محدود بوده به شیوه سرشماری کلی، 72 نفر انتخاب شدند. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات آماری، از نرم افزار SPSS22 برای تشریح نتایج طیف لیکرت پرسش نامه و همچنین از آزمونهای تی تست، فریدمن و پیرسون جهت بررسی فرضیه های پژوهش استفاده شد. نتایج بیانگر آن بود که در آزمون تی تست، شاخص های مختلف در وضعیت مطلوب و اثرگذار قرار دارد. از طرفی بر مبنای آزمون فریدمن در رتبه بندی شاخص ها نیز مشخص شد که میزان تاثیرپذیری شاخص عوامل طبیعی با میانگین 2.63 در رتبه اول و شاخص فنی با میانگین 2.13 در رتبه آخر قرار دارد. بر اساس آزمون پیرسون بین شاخص طبیعی با شاخص اجتماعی-فرهنگی با میزان معناداری 0.03، بین شاخص طبیعی و شاخص اقتصادی با میزان معناداری 0.002، بین شاخص اقتصادی و شاخص فرهنگی-اجتماعی با میزان معناداری 0.005، رابطه مثبت و معنادار دو سویه وجود دارد. بر این مبنا که همراهی و متناسب بودن شاخص های طبیعی زمینه ساز اثرگذاری شخص های اقتصادی و فرهنگی و اجتماعی در گونه شناسی مسکن روستایی می گردد و نیز اثرگذاری متناسب شاخص اقتصادی زمینه ساز اثرگذاری شاخص فرهنگی-اجتماعی نیز می شود.
۸۷.

بررسی احکام و آثار مالکیت بر فضا و قرار زمین: مطالعه تطبیقی در فقه اسلامی و کامن لا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های فقهی دوره شانزدهم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۳ 379 - 402

کلیدواژه‌ها: زمین فضا قرار مالکیت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۲۲ تعداد دانلود : ۴۰۶
مالکیت اموال غیرمنقول به سطح زمین محدود نیست؛ بلکه شامل فضای فوقانی زمین (حق هوا؛ مالکیت فضا) و فضای تحتانی (مالکیت قرار) نیز می شود. دو دیدگاه عمده در فقه اسلامی و حقوق موضوعه راجع به حد مالکیت فضا و قرار شکل گرفته اند. بر اساس دیدگاه نخست، هیچ گونه حدومرزی برای مالکیت وجود ندارد و مالک زمین، مالک فضای زمین تا اوج آسمان و قرار آن تا اعماق زمین است؛ در حالی که نگرش دوم، مالکیت را تا حد متعارف و عقلایی می پذیرد. امروزه، مالکیت فضا و قرار، به فاصله متعارف از سطح زمین محدود است. ملاک عرف برای تعیین مقدار مالکیت فضا و قرار، توانایی مالک زمین در بهره برداری از فضا و قرار زمین محسوب می شود. مالک فضا و قرار می تواند انواع تصرفات مادی و حقوقی را مشروط به رعایت مقررات نظم عمومی، در مایملک خویش اعمال کند.
۸۸.

حق بر شهرِ محله صادقیه در کلان شهر کرمانشاه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات اقتصاد سیاسی بین الملل دوره دوم پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۲ 687-712

کلیدواژه‌ها: حق تصاحب حق مشارکت طرد فضا کرمانشاه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۶۰ تعداد دانلود : ۲۸۹
پژوهش حاضر تلاش می کند حق بر شهر در شهرک صادقیه را بررسی کند. چهارچوب نظری پژوهش مبتنی بر آراء هانری لوفور است. روش پژوهش کیفی و فنون گردآوری داده، مشاهده، مصاحبه و بررسی اسناد است. یافته ها نشان می دهند: 1-فضاهای شهری (فضای آموزشی و فرهنگی، فضای سبز، فضای ورزشی، فضای مصرف و سیستم حمل ونقل) در محله یا وجود ندارد یا مناسب نیستند. محلات مجاور نیز در محاصره سرمایه است و ساکنین صادقیه توان استفاده از آن ها را ندارند، بنابراین از حق تصاحب بر شهر محروم اند. 2-ساکنین محله در ساخت فضای عمومی و فعالیت های جمعی محله مشارکت ندارند و حیات جمعی، خاطرات مشترک و احساس تعلق در محله شکل نمی گیرد. بدین روی حق مشارکت نیز ندارند. 3-دلایل عدم رعایت حق بر شهر ناشی از مهاجرت روستا به شهر در دهه 40 تا 80 و طرد در زندگی روزه است. روندهایی که سبب دو پارگی شهر شدند، گروهی که از توان مالی برخوردار هستند توانستند از امکانات شهری برخوردار شوند و گروه کم برخوردار مانند اهالی صادقیه به حاشیه شهر رانده و از حق بر شهر محروم شدند.
۸۹.

بررسی رابطه فضا و عدالت جنسیتی؛ مطالعه موردی: منطقه 6 شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جغرافیای سیاسی سال سوم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۱۲

کلیدواژه‌ها: فضا عدالت جنسیتی تهران منطقه 6

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۶ تعداد دانلود : ۳۹۷
شهر به مثابه یک اکوسیستم جغرافیایی از عناصر و اجزای مختلفِ مصنوعی(کالبد) و طبیعی(انسان) تشکیل شده است. پویایی و حیاط چنین اکوسیستمی نتیجه روابط نظام مند میان عناصر واجزای هم پیوند خود است. از دیگر سو، فضای شهری میزبان انسان هایی است که در گستره نیازها و نقش آفرینی های آنها، پیوسته عرصه تصمیم سازی ها و تصمیم گیری های سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی قرار گرفته و در چنین چرخه فعالی، دائما تولید و بازتولید می گردد. شایان توجه فراوان است که سهم جنسیتی انسان های شهری در اثرگذاری و اثرپذیری این اکوسیستم جغرافیایی، متفاوت است. این تفاوت و نابرابر بودنِ نقش آفرینی جنسیتی به عنوان مسأله این پژوهش با مطالعه موردی یکی از مناطق شهر تهران قرار گرفته است. این پژوهش به شیوه توصیفی تحلیلی و با استفاده از اطلاعات کتابخانه ای و مشاهده و پرسشنامه، به ارائه تحلیلی از جایگاه جنسیت در ساخت فضای شهری و عوامل موثر بر شکل گیری آن پرداخته است. یافته های تحقق نشان می دهد که در منطقه 6 شهر تهران، میزان (احساس) امنیت، کاربری ها و دسترسی به امکانات شهری برای زنان به طور معناداری نسبت به مردان کمتر است. این عوامل میزان مشارکت شهروندی، میزان رضایت شهروندی و ارتباطات انسانی را برای شهروندان منطقه 6 شهر تهران به ویژه زنان را کاهش داده است. در منطقه مورد مطالعه دیوارنگاری ها، تبلیغات، مجسمه ها، تابلوها و علائم به عنوان شاخص هایی برای سنجش چشم انداز، جلوه هایی از جنسیتی بودن فضا و در واقع عدم عدالت جنسیتی را در خود دارند. میزان اثرگذاری همه عوامل بالا در چشم انداز شهر به ویژه فضاهای عمومی شهری قابل مشاهده است. با توجه به یافته های تحقق، ایدئولوژی و فرهنگ دو عامل مهم در جنسیتی شدن فضا هستند. محدودیت هایی که از سوی نهادهای تاثیر گذار بر مدیریت شهری بر فضای شهری منطقه تحمیل شده اند شامل تفکیک های اجتماعی بر اساس جنسیت و تفکیک های فضایی می شوند. در نتیجه شهر در ارتباط اجتماعی زنان که لازمه تعریف هویت اجتماعی آنان است تهی مانده و این مساله بر کنش اجتماعی آنان تأثیر منفی دارند.
۹۰.

بررسی چشم اندازها، اهداف و برنامه های فضایی رژیم اشغالگر قدس بر امنیّت جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم و فنون نظامی سال نهم تابستان ۱۳۹۲ شماره ۲۴ 81 - 100

کلیدواژه‌ها: رژیم اشغالگر قدس فضا برنامه فضایی ماهواره فعالیت های ماهواره ای امنیت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۸ تعداد دانلود : ۲۶۱
یکی از پارامتر های اساسی در کسب قدرت هر کشور دستیابی به فناوری های نوین از جمله فناوری فضایی است. پیامدها و مزایای فناوری فضایی علاوه بر امنیت ملی، تأثیرات برجسته ای در  جامعه بین الملل دارد. رژیم اشغالگر قدس با درک موقعیت منزوی خود در جامعه بین الملل توانسته است به پیشرفت قابل ملاحظه ای در زمینه فناوری فضایی دست یابد، به طوریکه برنامه فضایی به عنوان بعد چهارم در امنیت ملی این رژیم قلمداد می شود. از آنجائیکه دشمنی دیرینه ای میان رژیم اشغالگر قدس با نظام مقدس جمهوری اسلامی وجود دارد، این رژیم از همه ابزارها در جهت تضعیف و نابودی نظام جمهوری اسلامی ایران استفاده می کند. یکی از این ابزارها برنامه فضایی است که بوسیله آن انجام اقدامات جاسوسی، شنود، شناسایی مراکز و تاسیسات حیاتی و حساس، شناخت آرایش نیروهای دفاعی کشور و... انجام می گیرد. از این رو شناخت برنامه های فضایی رژیم اشغالگر قدس و قابلیت ماهواره های آن ضرورت می یابد. این تحقیق که با استفاده از روش تحلیلی-توصیفی انجام شده و اطلاعات مورد نیاز از منابع معتبر اسنادی و کتابخانه ای گردآوری شده است، می کوشد تا به روشنی به این سوال پاسخ دهد؛ که وجود برنامه فضایی این رژیم و توسعه روزافزون آن چه پیامدهایی بر امنیت کشورمان خواهد داشت؟ هدف این تحقیق ارائه قابلیت های فضایی رژیم اشغالگر قدس بر اساس بررسی ویژگی های ماهواره های پرتاب شده این رژیم و تاثیر آن بر امنیت کشورمان می باشد؛ نتیجه تحقیق به این منجر شد که رژیم اشغالگر قدس با توجه به ذات دوگانه فعالیت های فضایی در لوای توسعه برنامه فضایی خود و بهره برداری از اقدامات جاسوسی اقدام به توسعه برنامه نظامی موشکی خود بوسیله بهینه سازی موشک های ماهواره بر می نماید، که این خود تهدیدی برای منطقه پر التهاب خاورمیانه بویژه کشورمان می باشد. 
۹۱.

نقد کتاب حقوق بین الملل فضا شرح گستره حقوق تا افلاک(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه انتقادی متون و برنامه های علوم انسانی سال نوزدهم اسفند ۱۳۹۸ شماره ۱۲ (پیاپی ۷۶) 303-320
تعداد بازدید : ۳۷۷ تعداد دانلود : ۲۴۴
حقوق بین الملل فضایی یکی از جدیدترین و بدیع ترین شاخه های حقوق بین الملل است که در مقایسه با دیگر رشته های حقوقی قدمت کم تری دارد و درعین حال، بیش از هر رشته دیگر حقوقی با علم و فناوری در تعامل است. باوجودآن که هم زمان با فعالیت های فضایی از دهه 1950 م مقررات حقوقی آن نیز بسط و توسعه یافته است و دراین خصوص، کتاب ها و مقاله های متعددی در غرب انتشار یافته است، اما در ادبیات حقوقی فارسی کم تر کتابی در این زمینه نشر یافته است. کتاب حقوق بین الملل فضا اثر حسین نواده توپچی ازجمله این تلاش هاست. این کتاب شامل بخش های متنوعی ازجمله نظام حقوقی بین المللی حاکم بر فضا، جنبه های حقوقی استفاده از فناوری فضایی، وضعیت حقوقی مدار زمین ثابت، محیط زیست و فضا، مسئولیت، حل وفصل اختلافات، و کنترل تسلیحات است. نگارنده تلاش می کند به طور تحلیلی هریک از این موضوعات را موردتوجه قرار دهد. در این مقاله ضمن معرفی و تبیین محتویات کتاب و امتیازات آن، درصددیم تا به طور منصفانه اشکالات کتاب و هم چنین آن دسته از مسائل و موضوعاتی را که در کتاب موردتوجه قرار نگرفته است بررسی کنیم.
۹۲.

واکاوی مفهوم فلسفی فضا و فضامندی شهرها از منظر لوفور

نویسنده:
منبع: مطالعات طراحی شهری و پژوهش های شهری سال سوم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۱۱)

کلیدواژه‌ها: فلسفه فضا فضای شهری عدالت اجتماعی اقتصاد سیاسی فضا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۴۹ تعداد دانلود : ۱۵۰۵
فضا به عنوان یکی از واقعیت های جهان مادی، تا کنون اندیشه ورزی های پر دامنه ای را بر انگیخته است. برای تفکر درباره فضا راه های گوناگونی وجود دارد. به عنوان نمونه برای درک پدیده شهر و جامعه در مجموع، تدوین مفهوم مناسبی از فضا ضروری است؛ با این حال، ماهیت فضا در تحقیقات اجتماعی هنوز ناشناخته و مبهم باقی مانده است. پیچیدگی مفهوم فضا، همانند سایر مفاهیم متافیزیکی، باعث شده تا برخی از متفکران در برابر شکار مفهومی آن اظهار عجز نمایند. به هر حال، به رغم این پیچیدگی، تلاش برای دستیابی به مفهومی دقیقی از فضا، از زمانی که بشر فکرت آموخت و به تأمل و تفکر پیرامون مفاهیم متافیزیکی و انتزاعی پرداخت، با فراز و نشیب ها و تأثیر و تأثرات متقابل بین حوزه های مختلف فکری، از جمله تبادل بین فلسفه و علم؛ به ویژه علم فیزیک و سایر عوامل و تعینات بیرونی بی وقفه ادامه داشته است. از طرفی فضا خود شیوه ی موجودیت جامعه ها به حساب می آید. این مقاله با هدف واکاوی مفهوم فضا به تحلیل فضامندی شهرها و بررسی اقتصاد سیاسی فضا و نقش آن در نظام برنامه ریزی شهری پرداخته است. طبق نتایج بدست آمده به این مهم می رسیم که بحث توجه به فضا و مکان (فضای جغرافیایی) باید در راستای تحقق عدالت اجتماعی به عنوان دست یابی به توسعه پایدار شهری مطرح باشد. بدین ترتیب شهر پدیده ای اجتماعی - مکانی است، با بعدی زمانی، اما مرئی و شهر محصولی از زمان است. به این ترتیب نظم نمادین فضاهای شهری، شیوه های اندیشه و عمل را که الگوهای موجود زندگی اجتماعی هستند بر ما تحمیل می کنند. مطالعه سلسله مراتب فضامندی ها در فرم شهری کمک می کند تا بدانیم چگونه فردباوری، مناسبات طبقاتی، تعهدات همبودی و خانوادگی و اقدامات دولت در می آمیزند و شهری شدن سرمایه به واسطه قدرتش در خلق فضا، معنای ضمنی پیدا می کند و آگاهی شهری شده را به دنبال خود می کشد.
۹۳.

نقش مولفه های اقتصادی مبتنی بر نفت در تحولات فضایی کلان شهرهای تهران و تبریز

نویسنده:
منبع: آمایش سیاسی فضا دوره اول زمستان ۱۳۹۷ شماره ۱ 1-9

کلیدواژه‌ها: برنامه ریزی تحولات فضایی اقتصاد سیاسی فضا درآمد نفتی تهران تبریز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۷ تعداد دانلود : ۴۰۷
اهداف: امروزه به دنبال تغییر وسیع در مناسبات اقتصادی، سیاسی و غیره، ساختار فضایی شهرها به ویژه کلان شهرها در معرض تحولات سریعی قرار دارند. با توجه به تاثیرپذیری فضا از مولفه های ساختاری و به ویژه مولفه سیاست (قدرت) از یک سو و وجود درآمدهای نفتی و ویژگی های ساختاری خاص ایران از سوی دیگر، توجه به تحولات فضایی کلان شهرها از منظر سیاست و قدرت ضرورت می یابد. هدف پژوهش حاضر، بررسی الگوی تحولات فضایی کلان شهرهای تهران و تبریز در بستر اقتصاد نفتی ایران بود. ابزار و روش ها: در این پژوهش تحلیلی- توصیفی، داده ها، اطلاعات و مفاهیم مورد نیاز در ارتباط با شاخص های تبیین کننده تحولات فضایی کلان شهرهای تهران و تبریز علاوه بر جمع آوری به صورت مستقیم با دسترسی به برخی منابع اطلاعاتی از جمله سایت بانک مرکزی و مرکز آمار نیز جمع آوری شد. در بخش مبانی نظری، عمده مطالعات به صورت کتابخانه ای انجام شد. برای تعیین وجود رابطه بین درآمدهای نفتی کشور و پروانه های ساختمانی صادرشده توسط شهرداری دو کلان شهر تهران و تبریز، از ضریب همبستگی پیرسون و سپس آزمون رگرسیون همزمان استفاده شد. یافته ها: میزان درآمدهای نفتی با تعداد پروانه های ساختمانی صادرشده در کلان شهر تبریز (5663/0= r ؛ 0025/0= p ) و همچنین با تعداد پروانه های ساختمانی صادرشده در کلان شهر تهران (7440/0= r ؛ 0005/0= p )، همبستگی مستقیم داشت . میزان درآمدهای نفتی توانست 63/56% تعداد پروانه های ساختمانی صادرشده در کلان شهر تبریز و 40/74% تعداد پروانه های ساختمانی صادر شده در کلان شهر تهران را تبیین نماید. نتیجه گیری: تولید، تحولات فضا و فعالیت های ساختمانی در کلان شهرهای تهران و تبریز تحت تاثیر مستقیم درآمدهای نفتی قرار دارد.
۹۴.

مولفه های روانشناسی محیط در طراحی مرکز کودکان بی سرپرست

نویسنده:
منبع: معماری شناسی سال سوم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱۵

کلیدواژه‌ها: کودک بی سرپرستی محیط روانشناسی محیط فضا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۹۹ تعداد دانلود : ۱۴۸۹
بی سرپرستی از آغاز خلقت وجود داشته است و کودکان بی سرپرست در مرکز نگهداری و به دور از حضور والدین و اعضای خانواده زندگی می کنند و برخی از آنان دچار محرومیت و احساس شکست و گاه دچار صدمات و ضررهای روانی می شوند. طراحی خانه به عنوان مهم ترین مکانی که زندگی انسان در آن اتفاق می افتد از اهمیت فوق العاده برخوردار است. جهت طراحی چنین محیط هایی ابتدا لازم است تا طراحان شناخت صحیحی از نیازهای واقعی و به خصوص روانی افراد مورد نظر داشته و بر اساس علایق و رفتارهای پیش بینی شده شان در پی شکل دادن به نیازهای مختلف روانی آنها باشند تا بتوانند محیطی مناسب با ویژگی های رفتاریشان را که در صدد شکل دادن فضاهای مورد نیاز بر اساس نیازهای مختلف است تجربه نمایند. نقش محیط و عوامل تأثیرگذار بر آن در رابطه با رشد اجتماعی و نحوه ارتباط با محیط و همسالان در هر سنی اعم از کودک باخردسال بسیار مهم و ضروری می باشد. که همین، ضرورت به کار گیری اصول روانشناسی محیط در طراحی داخلی و خارجی خانه کودک با توجه به رنگ، فرم و فضا و تغییر پذیری و تداخل فضاهای باز و بسته و بازسازی عناصر محرک طبیعی مانند نور، آب و رنگ به عنوان عامل مؤثر در بهبود رفتارشان را اجتناب ناپذیر می کند روش تحقیق حاضر توصیفی- تحلیلی است و نوع آن کاربردی سنظری است و مبانی تئوریک آن براساس مطالعات اسنادی، کتابخانه ای و مطالعات میدانی صورت گرفته است و نتیجه این امرمشاهده تاثیر بسزای آن بر ارتقاء و دلبستگی به بقای زندگیشان و محل سکونتشان ،کاهش افسردگی و افزایش امید به زندگی و تقویت انگیزه درونی این عزیزان برای دستیابی و تحقق رویاهای سبزشان می باشد."
۹۵.

مفهوم زمان، وضع طبیعی، قرارداد در زیست -جهان فضای مجازی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سیاست دوره ۵۰ تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲ 447 - 458

کلیدواژه‌ها: زمان شبکه فضا قرارداد وضع طبیعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۴ تعداد دانلود : ۲۷۰
مقوله  «زمان» در فضای مجازی به تعبیر ویتگنشتاین مانند «مفاهیم خوشه ای» عمل می کند، به این معنا که هسته مرکزی ثابتی ندارد، ولی محل تلاقی مفاهیم متعددی قرار می گیرد. فضای مجازی با نوعی تکوین و تجدیدی در وضعیت استاتیک انسان ذیل دوگانگی 0-1 تا بی نهایت «محل بودن ما» را مشخص می کند. پرسشی که در این بحث مطرح می شود عبارت است از اینکه این بودن در زمان چگونه خود را در شبکه ذهن کاربر باز می یابد؟ پاسخ به این پرسش را با درنظر گرفتن این مسئله درنظر می گیریم که معیار خود را  فرایند پا گرفتن ساختارهای نوین می یابیم. فیلسوفان به این زمان می گویند زمان اعتباری. این زمان اعتباری ایجادکننده یک زمانه است. زمان در قالب سه مفهوم زمان لحظه ای- جریان زمان و زمان تجاری در این نوشتار مورد بحث قرار می گیرد و سرنمون بحث مزبور در خصوص مفهوم وضع طبیعی در فضای مجازی است. مفهوم وضع طبیعی در زمانه و زیست- جهان فضای مجازی مولد نوعی قرارداد نیز است که در نهایت انسان جدیدی را خلق می کند.
۹۶.

بایسته های مدیریت سیاسی شهر در نظریه های انتقادی پسامدرن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جغرافیای انسانی دوره ۵۲ تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۱۱۲) 697 - 707

کلیدواژه‌ها: پساساختارگرایی شهر مدیریت سیاسی فضا نظریه های انتقادی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۳ تعداد دانلود : ۲۷۳
امروزه، شهرها، با جمعیت فزاینده و استفاده روزافزون از منابع، از چنان پیچیدگی و مسائلی برخوردارند که توجه بسیاری از حکمرانان و سیاست ورزان را به خود جلب کرده اند. کلان شهرهای امروزی با جمعیت پُرشمار و استفاده حداکثری از منابع، چالش های پُرمناقشه ای در سپهر سیاسی کشورها پدید آورده اند. مسائل و مناسبات شهری در جغرافیا در زیرشاخه هایی چون جغرافیای شهری (در ایران با نام جغرافیا و برنامه ریزی شهری، جغرافیای سیاسی، یا ژئوپلیتیک شهری) بررسی می شود. شهر در جهان امروز گسترده ترین و پیچیده ترین فضایی است که در آن ابعاد مهم سیاست و قدرت متبلور می شود. مجموعه متعدد و متنوعی از ساختارها و نهادهای مالی- پولی و سیاسی، انجمن ها، مؤسسه ها و شرکت ها و ساخت های دولتی شهر را به یکی از فضاهای بازیگری مهم و سرنوشت ساز در کشورها تبدیل کرده است. به دلیل اهمیت مسائل و معضلات مدیریتی-سیاسی کلان شهرها، که در ابعاد کشوری نیز تبلور می یابد، پژوهش حاضر با روش توصیفی به بررسی چگونگی مدیریت سیاسی شهر از منظر نظریه پساساختارگرایی پرداخته است. نتایج نشان می دهد ساده سازی و استانداردسازی فضا در شهرها یکی از مهم ترین کاستی های مدیریت سیاسی آن محسوب می شود؛ به گونه ای که شهرها، به ویژه در کشورهای در حال توسعه، از ساختار پیچیده سیاسی، اقتصادی، و محیطی قدرت محور بهچارچوب هندسی- رقابتی توسعه محور تقلیل یافته اند. در یک نمونه عینی، در کلان شهر تهران با مدیریتی هندسی-فیزیکی صرفاً به گردش سرمایه و سودآوری در فضای این شهر توجه شده است که نتیجه آن افزایش لجام گسیخته ساخت وسازها، تخریب طبیعت، انفجار جمعیت، و نیز تشدید فاصله مرکز-پیرامون است.
۹۷.

تحلیل پدیدارشناسانه الگوهای تدریس و تأثیر آن بر طراحی معماری کلاس درس(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نوآوری های آموزشی سال چهاردهم پاییز ۱۳۹۴ شماره ۵۵ 113 - 138

کلیدواژه‌ها: کلاس درس الگوهای تدریس حضور بودن در فضا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۱۱ تعداد دانلود : ۳۲۹
 تناسب فضای کلاس درس با الگوی تدریس نقش مهمی در موفقیت معلم در انتقال محتواهای درسی دارد. خلاقیت، اندیشیدن، کاوشگری و توانایی برقراری روابط اجتماعی از مهم ترین مفاهیمی است که از طریق الگوی تدریس می توان به دانش آموز یاد داد. این مقاله پژوهشی کیفی در زمینه طراحی فضاهای آموزشی است که با رویکردی پدیدارشناسانه به بررسی ارتباط بین فضای کلاس درس و تأثیر آن بر امکان اجرای الگوهای تدریس مختلف می پردازد. بررسی های اولیه این تحقیق نشان می دهد که با توجه به استفاده از انواع الگوهای تدریس در مدارس، طراحی کلاس های درس در اکثر نقاط کشور ما غیرمنعطف و ثابت بوده و پاسخگوی ماهیت متغیر الگوهای تدریس نیست. به عنوان راهکاری برای حل این معضل طراحی، باید به پدیدارشناسی فضای کلاس درس از یک سو و پدیدارشناسی الگوهای تدریس از سوی دیگر پرداخت تا بتوان الزامات طراحی را مشخص کرد. نتیجه چنین تحلیلی این نکته خواهد بود که هر الگویی الزامات خاص خود را دارد، پس بهترین راهکار برای داشتن کلاسی منعطف که قابلیت اجرای چند الگو را داشته باشد طراحی فضاهای ترکیبی است.
۹۸.

تغییر موازنه ساختار شخصیت در تبلیغات تجاری(مطالعه موردی:تبلیغات تلویزیونی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگی و ارتباطات سال نهم پاییز ۱۳۹۲ شماره ۳۲ 55 - 76

کلیدواژه‌ها: توسعه هویت فضا خوانش فضایی نوشتارفضایی جایگیری خود کرونوتوپ

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۲ تعداد دانلود : ۱۷۵
آگهی های تجاری ضمن ارایه اطلاعات به مصرف کننده ی بالقوه، رفتار وی را با استفاده از دلالت های صریح و ضمنی تغییر داده و به سمت خرید محصول سوق می دهند. بدین ترتیب، کالا فارغ از کارکرد خود، به تجسم آرزوها و نیازهای روانی مخاطب بدل می گردد. پژوهش حاضر با هدف ارزیابی کنش تبلیغات در تغییر رفتار مخاطب و تمایل وی به محصول، به مطالعه موردی بر روی پنج آگهی تلویزیونی گزینش شده در یک بازه زمانی پرداخته است. فرآیند تحلیل شامل تحلیل محتوای این آثار با اتکا به نظریه ساختار روان فروید، به منظور نمایش فعل و انفعال میان سه بخش غریزه، من و فرامن فرد مصرف کننده درآگهی، به عنوان مصدر همذات پنداری مخاطب است. نتایج پژوهش نشانگر تأثیر دلالت های ضمنی آگهی های تجاری بر دگرگونی موازنه ساختار شخصیت به منظور ترغیب و اقناع مخاطب برای پذیرش پیام آگهی است. آگهی های محرک مصرف، از طریق اهمیت دادن به انگیزش های « نهاد» و کنش فعال « من» در پاسخگویی به آن، به تضعیف نیروی فرامن می پردازند و در برخی موارد نیز با تحریک حضور « فرامن» سعی در سوق دادن مخاطب به سمت انتخاب های خردمندانه دارند.
۹۹.

بازنمایی مدرنیته و تاریخ بومی در نگاه اشرف و کاتوزیان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگی و ارتباطات سال یازدهم بهار ۱۳۹۴ شماره ۳۸ 225 - 256

کلیدواژه‌ها: قدرت مقاومت پرسه زنی فضا زندگی روزمره اوقات فراغت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۴ تعداد دانلود : ۲۳۳
مقاله حاضر برای اجتناب از سوء فهم، مغالطه، سطحی نگری، تعمیم بی اساس و همچنین احتراز از احکام و کلیشه های مبتنی بر مدح و ذم، چه در قالب تمجید و تحسین های شورانگیز و یا تعرض های بی پروا تلاش می کند با اتخاذ رویکردی نقادانه و تحلیلی به بحث پیرامون صورت بندی رویکرد احمد اشرف و محمد علی همایون کاتوزیان در ارتباط با فراروایت غربی مدرنیته و بازنمایی از تاریخ بومی بپردازد. از این رو، معیار ارزیابی ما در این دو دیدگاه نشان دادن این نکته نیست که هرکدام از آنها تا چه اندازه با واقعیت بیرونی تطبیق دارند، بلکه هدف نقد صورت بندی های گفتمانی گزاره های مربوط به شناسایی و بازنمایی هر کدام از این رویکردها در ارتباط با مدرنیته و سنت می باشد که از طریق مولفه های تصور فراروایت گونه از تاریخ، بازنمایی از تاریخ بومی صورت می گیرد.
۱۰۰.

نقش رسانه ها در عمومی سازی علم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگی و ارتباطات سال دوازدهم بهار ۱۳۹۵ شماره ۴۲ 11 - 38

کلیدواژه‌ها: زندگی روزمره پرسه زنی جامعه شناسی انتقادی فضا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۱۰ تعداد دانلود : ۲۶۳
با پیشرفت فناوری، نفوذ و تأثیر رسانه ها در جامعه به طور چشم گیری افزایش یافته است. ترویج علم یا عمومی سازی علم به شکل نوین از قرن بیستم در مغرب زمین مطرح شد و در پنجاه سال اخیر به طور جدی به آن توجه شده است. سیاست گذاران دریافته اند برای بهبود وضعیت اجتماعی، اقتصادی و سیاسی جوامع خود ناچار به عمومی سازی علم هستند و برای بسط و گسترش علم در جامعه بهترین، کارآمدترین و در دسترس ترین ابزار را رسانه دانسته اند. پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش رسانه ها در عمومی سازی علم انجام شده است. در این مقاله از روش اسنادی و میدانی استفاده کردیم. این مطالعه با بهره گیری از نظریه های استفاده و خشنودی و نشر نوآوری های راجرز، نقش رسانه ها در عمومی سازی علم را واکاوی می کند. یافته های پژوهش بر « نقش رسانه ها در عمومی سازی علم به عنوان رابط علم و جامعه» تأکید دارند، در مجموع رسانه ها، در عمومی سازی و ایجاد باور به علم  نقش میانجی دارند.