همرقابتی: راهبردی برای تسهیم دانش و توسعه نوآوری در بخش سلامت(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)
حوزه‌های تخصصی:
تسهیم دانش و استفاده از آن در خلقِ رویکردها و روش های نوآورانه برای ارائه خدمت و تولید محصولات، همواره به عنوان یکی از چالش های اصلی و هدف اساسی در بخش سلامت مطرح بوده است [1]. یکی از استراتژی های سازمانی که می تواند به این هدف کمک کند راهبرد همرقابتی (Coopetition) است. همرقابتی به همکاری بین دو سازمان رقیب برای دستیابی به منافع مشترک اشاره دارد [2] که می تواند به دوشکل صورت گیرد؛ همرقابتی بین دو سازمان با خدمات و محصولات مشابه مانند مشارکت دو شرکت داروسازی با هم و یا همرقابتی بین دو شرکت در فرایند زنجیره تأمین سلامت، مانند مشارکت آزمایشگاه های تشخیصی و شرکت های تولید دستگاه های پزشکی برای ساخت یک دستگاه پزشکی. بر اساس تئوری مشارکت، همکاری بین سازمان های رقیب به کمیت و کیفیت فعالیت های نوآورانه آن ها کمک کرده و رشد عملکرد این شرکت ها را تسهیل می کند [3]. امروزه، راهبرد همرقابتی در بخش سلامت منجر به بهبود کیفیت خدمات درمانی، تسریع در توسعه روش های جدید درمانی [4]، کاهش هزینه ها و ریسک های تحقیق و توسعه [5]، افزایش کارایی و اثربخشی فرایندهای درمانی و بهبود اثربخشی اقدامات بالینی [6] از طریق اشتراک گذاری کلان داده های (Big Data) دو شرکت رقیب، شناسایی بهترین روش ها و رویه های درمانی [4]، ایجاد هم افزایی دانشی از طریق تسهیم و ترکیب دانش، تجربیات، توانمندی ها و تخصص های مختلف [7]، اشتراک گذاری منابع، فناوری ها و زیرساخت ها [8] و در نهایت بهبود ارزش برند شده است. نمونه ای از همرقابتی در زمینه تحقیقات مربوط به درمان های جدید برای سرطان بین دو شرکت Bristol-Myers Squibb و Merck بود که این همکاری به پیشرفت های مهمی در درمان های سرطان و عرضه محصولات جدیدی در این حوزه منجر شد. مصداق دیگر همرقابتی بین سامانه های سلامت IBM Watson Health و Medtronic است که به طور مشترک بر کاربرد هوش مصنوعی به منظور تحلیل داده های پزشکی مشارکت کردند. این همکاری منجر به توسعه ابزارهای پیشرفته ای برای تحلیل داده های پزشکی و پیش بینی پیامدهای درمان ها شد. به عنوان نمونه دیگر از همرقابتی در توسعه فناوری های جدید در بخش مراقبت های سلامت می توان به همکاری بین