سرامیک

نقوش سفال و سرامیک دوران اسلامی تداعی اشکال آشنایی است که ریشه در اساطیر باستانی و ادبیات ایران دارد و به کارگیری دوباره آنها و بعد از دوران باستان زنده کردن خاطره های ظاهرا فراموش شده ای است که در ناخودآگاه جمعی این ملت جای دارد....

پتروگرافی مقطع نازک روشی برای مطالعه و طبقه بندی ساختارهای رسی است. این روش در بررسی طیف گسترده ای از مواد، شامل سنگ ها، مواد معدنی، سفال، سرباره ها، بتن، آجر، اندود (مخلوطی از آهک یا گچ) مورداستفاده قرار می گیرد. اطلاعات به دست آمده از پتروگرافی، سبب شناخت برخی جنبه های مهم مطالعات سفال ازجمله منشأ و فن تولید آن ها خواهد شد. مقطع نازک، به وسیله ی برش قطعه کوچکی از نمونه موردمطالعه ساخته شده، سپس به سطح صافی از تیغه (لام) میکروسکوپ شیشه ای چسبانده و سطح آن تا رسیدن به ضخامت استاندارد (25-30 میکرومتر) پولیش شده و نهایتاً با استفاده از میکروسکوپ پلاریزان مقاطع آماده شده، مورد مطالعه قرار می گیرد. در ضخامت استاندارد، اجزاء معدنی موجود در بافت سفال با طیف های رنگی مختلف ظاهر شده و بر اساس خواص نوری مشخص شناسایی می شوند در این مقاله به اهداف پتروگرافی سفال، تاریخچه پتروگرافی مقطع نازک و فرازهایی در پتروگرافی مقطع نازک مواد سرامیکی شامل: روش تهیه مقطع نازک و بررسی و آنالیز آنها پرداخته شده است.

نظم آموزش مهندسی مواد، هر چند در نظام آموزش مهندسی قرار می گیرد، ولی به دلیل ماهیت رشته و رابطه نزدیک آن با علوم( فیزیک و شیمی) و فن و حرفه هایی که برخی از آن ها سابقه چندین صد ساله دارد و رسوخ و نفوذ عوامل مختلف زیست محیطی، مدیریت و اقتصاد در آن، نیازمند بررسی مستقلی است تا بتواند از پاره ای تناقضات جلوگیری کند. وسعت و دامنه مهندسی مواد و انتظاراتی که از آموزش آن وجود دارد طبقه بندی رشته ها و گرایش ها، مقاطع تحصیلی، موضوع و روش آموزش، شرایط مدرسان و دانشجویان نقد، بررسی و تحلیل شده است. پیشنهادها عموما با ترسیم سیمای آرمانی ارائه شده اند تا حرکت از وضعیت کنونی بسوی شرایط آرمانی، هدفمند باشد. در پایان ایجاد نهاد پژوهش در آموزش مهندسی مواد با همکاری همه گروهها مرتبط با مهندسی مواد نیز توصیه شده است.

گرایش صنایع شیمیایی معدنی یکی از گرایش هایی است که تعدادی از دانشکده های مهندسی شیمی در آن به تربیت کارشناسان مهندسی شیمی می پردازند. برای شناسایی موقعیت های شغلی و تطبیق مفاد آموزشی دوره کارشناسی با نیازهای صنعتی ، ضرورت ارزیابی و بازشناسی این بخش از صنایع کشور بدیهی است. در این مقاله ضمن معرفی دقیق زیر مجموعه های صنایع شیمیای معدنی، ظرفیت ها و پتانسیل های موجود به منظور جذب دانش آموختگان مهندسی شیمی مورد بازبینی قرار گرفته است. ویژگی های صنایع کانی غیر فلزی و معرفی مراکز علمی تحقیقاتی مرتبط با این بخش از صنایع از جمله دیگر مواردی است که مور مطالعه قرار گرفته است. در نهایت، ضرورت و اهمیت تعریف گرایش صنایع شیمیایی معدنی و لزوم توجه جامعه مهندسی شیمی به تربیت نیروهای مورد نیاز این بخش صنعتی مورد تأکید قرار گرفته است.

صنعت سرامیک مبتنی بر به کارگیری مواد غیر آلی و غیر فلزی در ساخت قطعات است و سابقه بسیار طولانی در تاریخ بشر دارد. این صنعت نه تنها یکی از بزرگترین و مهمترین صنایع است، بلکه برای بسیاری از صنایع دیگر نیز پر اهمیت و کلیدی می باشد. در کار پژوهشی حاضر تحقیق و توسعه صنعت سرامیک در قرن بیستم مورد بررسی قرار گرفته است.

نسبت استاد دانشجو به عنوان یکی از عوامل ارزیابی کیفی به کار می رود. در این مقاله این نسبت با توجه به هزینه دانشگاهی مدرسان، رشته ها و گرایش ها و مقاطع آموزشی و تعداد دانشجویان در هر مقطع و با توجه به تعداد دروس بررسی شده است. هرچند این روند می تواند برای تمام رشته های آموزشی به عنوان مدلی به کار رود، ولی فرمول ارائه شده در پایان مقاله بر اساس شرایط آموزش مهندسی مواد نتیجه گیری شده است.

سرامیک و صنعت سرامیک سازی از ابتدای حضور انسان ابزارساز بر روی زمین تا به امروز دستخوش تغییرات متعددی شده است. این تغییرات سبب پیدایش گونه های مختلفی از سرامیک ها متفاوت در شکل، طرح، نام گذاری، اندازه، روش های تهیه و تولید، گردیده که عمدتا در حفاری های باستان شناسی به دست می آیند و حفاظت و مرمت آن ها با درک و شناسایی انواع و گونه های آن بسیار می تواند دقیقتر انجام پذیرد. سرامیک ها بسته به فن ساخت، دمای پخت، خاک مورد استفاده و افزودنی های مورد استفاده در خمیره به انواع مختلفی دسته بندی می شوند. این دسته بندی ها در برخی مواقع بسیار پراکنده هستند، به طوری که بر اساس دمای پخت به چهار دسته استون ور و ارتن ور، چینی و پورسلان و بر اساس روش ساخت به انواع دستی، ورقه ای، چرخی، قالبی و فشاری تقسیم می شوند. هدف از انجام این پژوهش معرفی مهم ترین گونه های سرامیک و ویژگی های آن ها از جمله دمایی پخت، فن ساخت و سایر ویژگی های ساختاری و مواد مورد استفاده در بدنه است. در این راستا و برای رسیدن به این هدف، به تشریح برخی از اصطلاحات سرامیک سازی، و دسته بندی سرامیک ها بر مبنای دمای پخت، روش ساخت و نوع خاک، تشکیل دهنده خمیره آن ها می پردازیم.