کأس الکرام

ساقی نامه یکی از دل انگیزترین انواع شعر فارسی است که در آن مضامین متنوع به کار می رود. شاعر در ساقی نامه ابیاتی را خطاب به ساقی، مغنّی و مطرب می سراید و از او طلب باده و نواختن ساز و سرود می کند. این پژوهش، به روش توصیفی-تحلیلی و با تکیه بر منابع کتابخانه ای نوشته شده است. در این مقاله به تعریف و تبیین ویژگی های ساقی نامه معین الدین احمد بن محسن فیض کاشانی پرداخته شده است. از این جهت که این پژوهش دربردارنده تعبیرات و توصیفاتی درباره ساقی، باده، میخانه، مطرب، آلات و نغمات موسیقی و همچنین مضامین عرفانی است اهمیت دارد. بررسی مضامین طرح شده در شعر معین الدین احمد نشان می دهد که وی در مهم ترین بخش ساقی نامه که نکوهش روزگار و مذمت اهل آن است، در جایگاه عارف و واعظ، با نگاهی اعتقادی بیشتر از ناپایداری و زودگذر بودن هستی سخن می گوید، تا مخاطب خود را متوجه عالم آخرت کند که دست از بدکاری و مال اندوزی صرف بردارد. شراب هم در ساقی نامه معین الدین احمد، مِی عرفانی و محبت الهی است و شاعر آن را همان حس سرخوشی وصل با محبوب ازلی می داند. نکته دیگر حضور تفکر خیامی در ساقی نامه این شاعر است. .