صنعتی سازی

توسع? صنعتی در نواحی روستایی دربردارندة پیامدهایی است که بی توجهی به آنها، نتایج ناگواری را به بار می آورد. در پژوهش حاضر به سنجش درج? تأثیرگذاری کارخان? ذوب آهن کردستان بر توسع? نواحی روستایی پیرامون پرداخته می شود. بدین منظور از روش توصیفی- تحلیلی با رویکرد مقایسه ای بهره گرفته شده است. جامع? آماری پژوهش، روستاهای پیرامون کارخانه اند که بر اساس فاصله، در سه لای? 5، 10 و 15کیلومتری از کارخانه طبقه بندی گردیده اند. سپس، با هدف تعیین محدود? احتمالی تأثیرگذاری، از روش نمونه گیری گلوله برفی استفاده شد و در مجموع 20 روستا شناسایی شدند. در هر روستا، با انتخاب 15 درصد از روستاییان (نخبگان روستایی)، به بررسی و مطالعه پرداخته شد. برای جمع آوری داده ها، پرسش نام? محقق ساخته به کار رفت. برای تعیین اعتبار ابزار پژوهش نیز از روش تحلیل عاملی، و به منظور تعیین پایایی آن از هم سانی درونی به روش آلفای کرونباخ استفاده شد. آمار? KMO (510/0 تا 690/0) و ضریب آلفای کرونباخ (610/0 تا 864/0) به دست آمده، از بهینگی پرسش نامه حکایت می کند. برای تعیین درج? تأثیرگذاری کارخان? ذوب آهن بر روستاهای پیرامون روش ترکیبی تاپسیس و آنتروپی به کار رفت، و در مدل سازی درج? تأثیرگذاری، نرم افزار Arc-GIS 9.3 راهگشا گردید. یافته ها نشان داد که محدود? واقعی تأثیر کارخان? مورد مطالعه، در هشت روستای پیرامون خلاصه می گردد. کارخانه بیشترین تأثیر کاهشی را بر مشارکت روستاییان در پروژه های توسع? روستایی گذاشته، در حالی که بیشترین تأثیر افزایشی در بخش زیرساختی رخ نموده است. ن نتایج حاصل از تاپسیس و آنتروپی مشخص می ساخت، لیکن بیشین? تأثیر آن بر دو روستای کریم آبادعلی-وردی و یالغوزآغاج متمرکز بوده است.

گرچه ابعاد سیاسی بحران حکومت محمدرضاشاه به ظاهر حائز اهمیت بیشتری است ولی ابعاد اقتصادی آن از عمق و تداوم بیشتری برخوردار بوده است. سیاست اقتصادی محمدرضاشاه در سی و هفت سال سلطنتش که برنامه های پنجگانه توسعه و اصلاحات ارضی از شاخص ترین آن ها به شمار می روند سد سیاسی مهمی را از راه رشد سرمایه داری در ایران برداشت. اما بی توجهی به جوانب سیاسی و اجتماعی آن تبعات سنگینی را برای رژیم به ارمغان آورد. که در نهایت باعث برهم خوردن تعادل طبقاتی جامعه ایران شد و رژیم در سال های منتهی به انقلاب خود را گرفتار بحران مشروعیت یافت. بحرانی که به جرأت می توان گفت یکی از پایه های آن ریشه در تصمیم گیری ها و برنامه ریزی اقتصادی در سطح کلان داشت. این عامل در کنار پدیده نفت سهم و نقش دولت را در اقتصاد ملی چه از نظر سرمایه گذاری و چه از نظر مدیریتی و تصمیم گیری بسیار بزرگ نمود. اما آنچه که نخبگان حاکم و در رأس آن شاه در تب و تاب صنعتی سازی و توسعه اقتصادی از توجه به آن غافل ماندند، خطری بود که در صورت عدم تحقق اهداف صنعتی سازی کشور متوجه آن ها می شد. اهدافی که به صورت جدی در برنامه های پنجگانه توسعه بین سال های 1328 تا 1356 پیگیری شد.

این پژوهش با هدف کلی تدوین یک مدل راهبردی (TOWS) در توسعه صنایع تبدیلی تکمیلی خرما در استان خوزستان انجام شد. در این پژوهش ابتدا با استفاده از مطالعات تحلیلی و ادبیات موضوع نقاط چهارگانه SWOT یعنی 7 قوت، 7 ضعف، 7 فرصت و 6 تهدید مشخص و سپس با استفاده از تکنیک AHP اولویت بندی شدند. جامعه آماری پژوهش شامل کارشناسان آگاه و متخصص موضوع در سازمان های ذیربط بودند که به طور هدفمند 24 نفر به عنوان نمونه برای مطالعه انتخاب شدند. پردازش اطلاعات با تکنیک SWOT-AHP و با استفاده از نرم افزار Expert Choice انجام شد. یافته های پژوهش نشان داد که در ارزیابی معیارها، نقاط ضعف، تهدید، قوت و فرصت اولویت های اول تا چهارم را به خود اختصاص دادند که نشان دهنده غالب بودن فضای مخاطره آمیز بر فضای مفید بود. علاوه بر این نتایج تحقیق نشان داد که در میان نقاط قوت نقطه «کاهش ضایعات خرما و استفاده بهینه از آن در راستای افزایش قدرت اقتصادی مناطق»، نقاط ضعف «ضعف فناوری و عدم توان رقابت با کشورهای تولید کننده خرما»، نقاط فرصت «تغییر ترکیب محصولات صادراتی و رهایی از صادرات تک محصولی و فله ای» و نقاط تهدید «کاهش سرمایه گذاری در بخش کشاورزی و توسعه زیرکشت نخیلات» در دستیابی به توسعه صنایع تبدیلی تکمیلی از مهم ترین نقاط هستند. علاوه بر این، در اولویت بندی نواحی استراتژیک نتایج نشان داد که راهبرد اول WT یعنی راهبرد دفاعی، راهبرد دوم WO یعنی راهبرد انطباقی، راهبرد سوم راهبرد ST یعنی راهبرد اقتضایی و در نهایت آخرین راهبرد در موضوع مورد بررسی راهبرد SO یعنی راهبرد تهاجمی بود. با توجه به غالب بودن فضای مخاطره آمیز بر فضای مفید پیشنهاد می شود توجه ویژه ای به برطرف نمودن نقاط ضعف و تهدید شود زیرا عدم توجه به این مسئله در استان خوزستان به عنوان قطب تولیدکننده خرما ممکن است خطرات جبران ناپذیری را در بلندمدت به دنبال داشته باشد و جایگاه خود را در این زمینه از دست بدهد. 

مطالعه حاضر به بررسی رابطه نابرابری توزیع درآمد و آلودگی محیط زیست (انتشار CO2) با استفاده از داده های استانی کشور ایران طی سال های 1386-1395 پرداخته است. برای این منظور، جهت بررسی وضعیت توزیع درآمد شاخص ضریب جینی به عنوان پراکسی نابرابری توزیع درآمد و انتشار کربن به تفکیک استان های ایران با استفاده از تئوری های موجود مورد محاسبه قرار گرفت. نتایج حاصل از محاسبات ضریب جینی نشان از آن دارد که طی سال های مورد مطالعه روند شاخص کاملا نوسانی بوده است، اما در مجموع از 0/44در سال 1386 به 0/38در سال 1395 کاهش یافته است. همچنین نتایج محاسبات میزان انتشار کربن نشان از آن دارد که در مجموع بیشترین میزان انتشار (72 درصد) از بخش های صنعت، نیروگاه و حمل و نقل صورت می-گیرد. نتایج حاصل از تخمین مدل نشان می دهد که ضریب جینی اثری مثبت بر میزان انتشار کربن دارد و با افزایش یک درصدی نابرابری درآمدی، میزان انتشار کربن 0/31 درصد افزایش می یابد. اثرات تولید ناخالص داخلی، صنعتی سازی و مصرف انرژی بر میزان انتشار کربن در ایران مثبت است. به طوریکه با افزایش یک درصدی متغیرهای مزبور، میزان آلودگی به ترتیب 0/07، 0/07و 0/004درصد افزایش خواهد یافت.

مطالعات دوران صنعتی شدن از مهم ترین مطالعات تاریخی هر کشور به شمار می آید. گذار جامعه از سنت به مدرنیته، تغییرات گسترده ای را در تمام سطوح و جنبه های زندگی بشر اعمال کرده است. گذار از انقلاب صنعتی به حفاظت میراث صنعتی چرخش مهمی در مفهوم ارزش و حفاظت به شمار می آید. شناخت و واکاوی ارزش های میراث راه آهن به یک بررسی دقیق در تحول مفهوم ارزش ها نیاز دارد که با درک کلیتی یکپارچه از منزلت فرهنگی اثر میسر می شود. مفهوم ارزش در میراث راه آ هن، به سبب گستره و تنوع آثار و مفاهیمی که به درک بهتری از مرز های منزلت فرهنگی اثر می انجامد، کمی دشوار است؛ از این رو در این مقاله سعی شده اسلوبی کاربردی برای بیان گستره ارزش های اثر ارائه شود. در جوامع مختلف، احداث راه آهن یکی از نمادهای فن اوری و مدرنیته به شمار می آید. راه آهن سراسری ایران، به عنوان یک اثر در فهرست موقت میراث جهانی یونسکو، صرفاً یک مسیر ارتباطی نیست؛ بلکه به عنوان بخش مهمی از حافظه متعهدانه مهندسی و شاهکارساخت، دارای ارزش های برجسته جهانی از مناظر مختلف تاریخی، سیاسی، توسعه و فن اوری است. به همین دلیل، این مقاله به بررسی ارز ش های میراث جهانی راه آهن و مفاهیم وابسته به آن و تحلیل آن ها در نمونه راه آهن سراسری ایران می پردازد. این پژوهش با رویکردی کیفی و راهبرد تاریخی-تفسیری و استدلال منطقی در پی یافتن چارچوبی برای تعریف ارزش های میراث راه آهن است؛ و با گردآوری و بررسی اسناد، کنوانسیون های بین المللی، مقالات، آرشیوها و مشاهدات میدانی در تفهیم و تبیین ارزش های میراث راه آهن به عنوان یک اثر برجسته جهانی و انطباق آن ها با راه آهن سراسری ایران می کوشد.

رشد سریع جمعیت و افزایش تقاضای مسکن از یک سو و نیاز به کاهش مدت زمان تحویل پروژه های عمرانی و تسریع برگشت سرمایه از سوی دیگر، گذار از شیوه های ساخت وساز سنتی به صنعت ی سازی را ضروری می نماید. با توجه به مزایای گسترده ی بیان شده ی صنعتی سازی ساختمان و تلاش دولت ها برای بهره گیری از آن در جهت برخورداری همه جانبه از این مزایا، به نظر می رسد اجرای موثر آن منوط به شناسایی و بکارگیری مولفه های موثر در طراحی خواهدبود. علی رغم پرداختن مطالعات تجربی متعدد به این مولفه ها، پراکندگی و فقدان چارچوب مفهومی برای دسته بندی آنها، ضرورت انجام بررسی جامع در این خصوص را آشکار می سازد. این پژوهش از الگوی فراترکیب هفت مرحله ای (سندلوسکی و باروس) به منظور بررسی سیستماتیک منابع و تجزیه و تحلیل کلیه ی داده های کیفی در جهت شناسایی مولفه ها استفاده می کند. با استخراج مولفه ها و ادغام موارد مشابه، یک چارچوب طبقه بندی گسترده به منظور گروه بندی مولفه ها در گروه های محیط زیستی، فنی، اقتصادی، کارکردی، اجتماعی-فرهنگی، زیبایی شناسی کالبدی و اقلیمی پیشنهاد گردید. بررسی میزان فراوانی مولفه ها به تفکیک منابع داخلی و خارجی نیز، پرتکرارترین آنها را مشخص نموده است که راهگشای طراحان در اولویت دهی به مولفه های موثر در فرایند طراحی است. این پژوهش ضمن تشکیل چارچوب مفهومی یکپارچه، می تواند مبنایی برای پیشنهاد استراتژی های بهبود طراحی مسکن پیش ساخته فراهم کند.

طی دهه های گذشته، اقتصاد جهان شاهد از بین رفتن میلیون ها شغل تولیدی با درآمد خوب بوده است. این فرایند در سال های اخیر در کشورهای خاورمیانه نیز مشاهده شده است. برخی از مشاغل در کشورهای خاورمیانه به دلیل ورود فناوری و صرفه جویی در استفاده از نیروی کار، برای همیشه از بین رفته اند. همزمان، مشاغل بسیاری با دستمزد کم در بخش خدمات و خرده فروشی اقتصاد این کشورها ایجاد شده اند، رشد فناوری موجب کاهش تقاضا برای کارگران کم مهارت و افزایش تقاضا برای کارگران بامهارت می شود و در نتیجه اختلاف دستمزد این دو گروه افزایش می یابد. نکته قابل توجه این است که فناوری با اثرگذاری بر متغیرهای کلان اقتصادی همچون رشد، اشتغال، درآمد و سطح دستمزدها بر توزیع درآمد نیز مؤثر است. طی سال های اخیر پیشرفت فناوری در کشورهای خاورمیانه شدت گرفته است که بررسی اثرگذاری اشتغال در صنعت بر نابرابری درآمد حائز اهمیت است. در این مقاله با استفاده از داده های تابلویی کشورهای ایران، عراق، عربستان، بحرین، ترکیه، اردن، کویت، لبنان، عمان، سوریه، امارات و مصر از سال 2000 تا 2018 به بررسی ارتباط میان اشتغال در صنعت و نابرابری پرداخته می شود. در این پژوهش از متغیرهای ضریب جینی، اشتغال صنعتی، سرانه تولید ناخالص ملی، نسبت تجارت به تولید ناخالص داخلی و نسبت هزینه دولت به تولید ناخالص داخلی استفاده شده است و روش اقتصاد سنجی گشتاور تعمیم یافته دو مرحله ای (GMM) است. تجزیه و تحلیل نشان می دهد که اشتغال صنعتی با نابرابری درآمد ارتباط منفی دارد، در حالی که سایر متغیرهای اثرگذاری چندانی بر نابرابری درآمد ندارند.

ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﭘیﺸﺮﻓﺖ روز اﻓﺰون ﻓﻨﺎوری در ﺻﻨﺎیﻊ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺳﺎزی و ﺣﺠﻢ اﻧﺒﻮه ﭘﺮوژه ﻫﺎی ﻋﻤﺮاﻧی در ﻛﺸﻮر، ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ داﻧﺶ ﻣﺪیﺮیﺖ ﭘﺮوژه در ﻋﻠﻢ اﻣﺮوز، ﺳﺎﺧﺖ و ﺳﺎز اﻣﺮی ﻏیﺮﻗﺎﺑﻞ اﺟﺘﻨﺎب اﺳﺖ. اﻓﺰایﺶ روز اﻓﺰون ﺟﻤﻌیﺖ و ﺗﻘﺎﺿﺎی ﺷﺪیﺪ ﺑﺮای ﺷﺮایﻂ ﺑﻬﺘﺮ اﻗﺘﺼﺎدی و زﻧﺪﮔی آﺳﻮده ﺗﺮ در ﻣﺤیﻄی اﻣﻦ و ﺳﺎﻟﻢ، ﺑﻪ راه ﺣﻞ ﻫﺎی اﻗﺘﺼﺎدی ویﮋه ای در زﻣیﻨﻪ ﺻﻨﻌﺖ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻧیﺎز دارد. ﺻﻨﻌﺘی ﺳﺎزی ساختمان با به ﻛﺎر ﺑﺮدن ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻧﻮیﻦ و ﺳﺎﺧﺖ و ﺳﺎز ﺑﻪ ﺷیﻮه ﺻﻨﻌﺘی و ﻃﺮاﺣی ﻣﺪوﻻر ﻣی ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﻛﺎﻫﺶ ﻫﺰیﻨﻪ ﻫﺎ، ﻛﻢ ﺷﺪن ﭘﺮﺗی ﻣصاﻟﺢ و در ﻧﺘیﺠﻪ ﭘﺎیﺪاری ﺷﻮد. ﺑﺎ ﻣﻘﺎیﺴﻪ روش ﺻﻨﻌﺘی ﺑﺎ ﺳﻨﺘی ﺳﺎزی و ﺑﺮرﺳی اﻧﺠﺎم ﺷﺪه در ﺧﺼﻮص اﻧﻮاع روﺷﻬﺎی ﻧﻮیﻦ ﺳﺎﺧﺖ و ﺳﺎز و ﻧﺤﻮه اﺟﺮای ﻫﺮ یﻚ از آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ایﻦ ﻧﺘیﺠﻪ می رسیم که ﺑﺎ ﺗﻮجه به ﻧیﺎز ﻛﺸﻮر ﺑﻪ ﺗﻮﻟیﺪ ﺑیﺸﺘﺮ ﻣﺴﻜﻦ ﭼﺎره ای بجز اﺳﺘﻔﺎده از روﺷﻬﺎی ﺻﻨﻌﺘی در ﺳﺎﺧﺖ ﻣﺴﻜﻦ ﺑﺎﻗی ﻧﻤیﻣﺎﻧﺪ وﻟی ایﻦ ﺑﻬﺮهﮔیﺮی ﺑﺎیﺪ ﻫﻮﺷیﺎراﻧﻪ ﺑﺎﺷﺪ و ﺑﺎ ﺷﺮایﻂ ﻛﺸﻮر و ﺗﻮان ﺻﻨﻌﺘی و ﻣﻬﻨﺪﺳی ﻛﺸﻮر ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﺑﺎﺷﺪ. از جمله علل موانع صنعتی سازی ساختمان در ایران را می توان به ﻧﺒﻮد ﻗﻮاﻧیﻦ و اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﻨﺴﺠﻢ در زﻣیﻨﻪ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن که ﻣﻬﻢﺗﺮیﻦ ﻣﺎﻧﻊ از دیﺪﮔﺎه ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن در ﭘیﺎدهﺳﺎزی و ﻧیﺰ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺻﻨﻌﺘی ﺳﺎزی ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن در ایﺮان اﺳﺖ و ﺑﻌﺪ از آن، ﻋﺪم آﺷﻨﺎیی ﺑﺎ ﻓﻨﺎوریﻫﺎی ﻧﻮیﻦ، ﺿﻌﻒ ﻧﻈﺎرت، ﻋﺪم ﺗﺪاوم زﻧﺠیﺮه ای ﺳﺎﺧﺖ و ﺗﺄﻣیﻦ ﻣﺴﻜﻦ و ﻣﻘﺎومﺳﺎزی در ﺑﺮاﺑﺮ زﻟﺰﻟﻪ ﺑﻪ ﺗﺮﺗیﺐ ﺑیﺸﺘﺮیﻦ ﻣﺎﻧﻊ در ایﻦ ﺻﻨﻌﺖ را دارﻧﺪ.

در اوایل قرن بیستم میلادی، روش های پیش ساخته سازی در خط تولید (مدولار سازی)، در صنعت ساختمان مطرح و به عنوان معماری سریع تر و کم هزینه تر معرفی، اما به علت در نظر نداشتن مسائلی مانند تنوع و رعایت خواست و سلیقه کاربران در طراحی ساختمان، با شکست مواجه شدند. مشارکت کاربران در طراحی با توسعه فناوری های دیجیتال در قرن 21، شکل جدیدی از پیش سازی ساختمان با نام «شخصی سازی انبوه» را مطرح کرد که می توانست مطابق با خواست هر مشتری و با در نظر گرفتن ویژگی های تولید انبوه کارخانه ای، مجموعه وسیع و متنوعی را تولید کند. هدف از انجام این پژوهش، بررسی نقش مشارکت بهره برداران در فرآیند طراحی، به منظور حرکت صنعت ساختمان در ایران به سوی ساخت و ساز پایدار در فضاهای مسکونی انبوه است. روش پژوهشی مورد استفاده، روش تحلیلی توصیفی و مبتنی بر سنجش معیارها به شکل کیفی است. در این راستا پس از تبیین مفاهیم و معیار های پایداری اجتماعی مسکن، شهر پرند به عنوان نمونه موردی مسکن صنعتی ساز در ایران مورد بررسی قرار گرفت. جامعه آماری این پژوهش 50 خانواده ساکن در خانه های صنعتی ساز با سیستم های نوین ساختمانی LSF، ICF و قالب تونلی بوده است. ابزار مطالعه در این پژوهش پرسشنامه بوده که بر اساس مؤلفه های حاصل از مطالعه تنظیم شده و هدف اصلی آن ارزیابی متغیر های پایداری اجتماعی در مسکن های صنعتی ساز است. نتیجه پژوهش از برآیند پرسشنامه ها و مطالب ارائه شده پیرامون راهکار پیشنهادی حاصل شد که شخصی سازی انبوه لازمه اصلی حرکت به سوی ساخت و ساز پایدار در ایران است.