دُرُح

جغرافیاى اقتصادى بخشى از جغرافیاى انسانى است که در آن دو عامل انسان و طبیعت در ارتباط با یکدیگر قرار مى گیرند و چگونگى بهره بردارى انسان از منابع بررسى مى شود. این منابع گاهی طبیعی و در مواردی نیز نشأت گرفته از نیازهای مادی انسان هستند که تجارت یا روابط بازرگانی، نمونه بارز دسته دوم است. برقراری امنیت راه های تجاری لازمه رونق تجارت در هر منطقه است. حضور فعال نزاریان در قهستان امنیت جاده ها را با خطر جدی مواجه کرد؛ این امر در آغاز سلجوقیان و حکام مناطق هم جوار را به واکنش های نظامی و در نهایت تعامل با نزاریان واداشت. ارتباط موجود میان سیاست قلعه گزینی نزاریان در قهستان و درگیری های مکرر سلجوقیان با آنان، پرسش مطرح شده در پژوهش حاضر است. جواب فرضی به پرسش مطرح شده این است که اختلالی که نزاریان به لطف استحکامات خود در امر تجارت ایجاد می کردند، صدمات اقتصادی جبران ناپذیری را بر سلجوقیان وارد می آورد و به دنبال آن، درگیری با نزاریان را امری اجتناب ناپذیر می کرد.

تشکیل نیروی ژاندارمری در سال 1291 ش و توسعه ی آن در اقصی نقاط کشور موجب استقرار امنیت در داخل کشور و بخصوص در مرزها گردید، اما به دلیل گستردگی نواحی، تا مدت ها از تفنگ چیان محلی بعنوان نیروی کمکی در برقراری امنیت و مبارزه با عوامل سرقت و تجاوز استفاده می شده است. در پژوهش حاضر، عملکرد تفنگ چیان محلی در منطقه ی مرزی دُرُح که با توجه به قرار گرفتن در مسیر شاهراه هرات- فراه به سیستان از موقعیت مهمی بر خوردار است، بررسی و تبیین شده است. این پژوهش با استناد به اسناد دولتی کدخدای منطقه درح به عنوان بررسی موردی در پی پاسخ بدین پرسش است که تفنگ چیان محلی چه نقشی در استقرار و تثبیت امنیت در مناطق دور افتاده از مرکز در دوره معاصر داشتند؟ مدعای پژوهش از این قرار است که تفنگ چیان بعلت آشنایی با مقتضیات جغرافیایی و اقلیمی منطقه ی خود و پیوستگی محلی نقش مهمی در برقراری امنیت بخصوص در نواحی مرزی داشته اند. دستاوردهای دیگر پژوهش نشان می دهد، بکارگیری تفنگ چیان محلی برای دولت مرکزی مقرون بصرفه بوده زیرا سازماندهی و کنترل آن ها بر عهده ی کدخدایان هر محل بوده است.