چنشت

 آثار فرهنگ ی و اجتم اعی گردش گری بخشی از مهم ترین ملاحظات توسعه گردشگری در هر منطقه بویژه در مناطق روستایی به شمار می رود. اثرگذاری و اثرپذیری فرهنگی در هر دو جامعه میزبان و میهمان گردشگری روستایی دارای اهمیت است که بسته به ش رایط اجتماعی، پذیرش یا رد آن متفاوت است. در پژوهش حاضر میزان تغییرات فرهنگی که تحت تأثیر حضور گردشگران یا مهاجرت جامعه میزبان از روستا به شهر بوده، در روستای گردشگری چنشت واقع در شهرستان سربیشه استان خراسان جنوبی بررسی شده است. نمونه آماری از بین 170 نفر از افراد سرپرست خانوار ساکن در روستا که قادر به پرکردن پرسشنامه بودند، به روش نمونه گیری در دسترس، در تیرماه 1395 انتخاب گردید و ضمن بررسی اسنادی، با روش پیمایش میدانی داده های پژوهش با روش تحلیل مسیر ارزیابی گردید. تجزیه و تحلیل آماری نشان داد مؤلفه های تأثیرگذار در مراودات جامعه میزبان و گردشگران به ترتیب اولویت در زمینه هایی مانند: تغییر الگوی مصرف، نوسازی و بازسازی مساکن، آداب ورسوم، قوانین و ضوابط، پوشش، زبان و لهجه، قوانین، شغل و شیوه تغذیه بوده است. چهار عامل آداب ورسوم، قوانین و ضوابط، زبان و لهجه و شغل به ترتیب بیشترین تأثیر را در مراجعه به شهرها برای ساکنان داشته است و از طرفی عواملی مانند الگوی مصرف، پوشش، تغذیه و نوسازی و بازسازی مساکن نقش بازدارنده در این میان داشته است. به عبارت دیگر در تعامل بین گردشگران و ساکنان روستا، عوامل اخیر نه تنها در مراجعه به شهر روستاییان تأثیر نداشته بلکه به عنوان نقاط قوت فرهنگ جامعه میزبان اثرگذاری سایر عوامل را به حداقل رسانده است.

پوشاک و نوع پوشش همواره از عناصر مهم زیست فرهنگی، اجتماعی و حتی سیاسی مردم ایران بوده است؛ از همین روی، ما با میراث عظیم و گران بهایی از انواع پوشاک و سبک های پوشش در نواحی فرهنگی ایران روب ه رو هستیم که از دلالت های معنایی متنوعی نیز برخوردار هستند. امروزه، به دنبال تغییرات گسترده ای که جامعه ی ایرانی از سر گذرانده، چهره ی بسیاری از اجتماعات محلی نیز دگرگون شده و در واقع، بخش مهمی از این گنجینه به دست فراموشی سپرده شده است. با این حال، هنوز نقاطی در کشور وجود دارند که در آن بخشی از تجربه ی تاریخی ایرانیان در حوزه ی پوشاک استمرار دارد. مطالعه ی این مناطق از حیث شناسایی و تحلیلِ بخشی از میراث پوشاک ایرانیان حائز اهمیت است. در این چارچوب، پژوهش حاضر ملهم از چشم انداز نظری بوم شناسی فرهنگی و نوعی رویکرد محیطی، وجوه اثرپذیر و اثرگذار پوشاک را در روستای چنشت مدنظر قرار داده است. این مهم از خلال کاربست روش شناسی کیفی و استفاده از روش های مطالعه ی اسنادی و میدانی صورت پذیرفته است. مشاهده و مصاحبه در بخش میدانیِ کار مهم ترین ابزار گردآوری داده ها بوده است. بر اساس رویکردی نظری پژوهش، آنچه به عنوان نتیجه از این مطالعه قابل ذکر است آنکه پوشاکِ چنشتی جلوه و بازتابی از شرایط زیست انسان چنشتی است؛ به عبارتی دیگر، این پوشاک در گفت وگو با این شرایط به وجود آمده است اما بعد از شکل گیری، بر شئون و ساحت های مختلف زندگی چنشتی ها از جمله ساحت اجتماعی، فرهنگی و  اقتصادی اثر گذاشته است.