فقر کودکان

مقاله حاضر مفاهیم مختلف فقر کودکان، تعاریف دیگر برای کودکانی که در فقر به سر می برند و تلاش های لازم برای نحوه اندازه گیری فقر را بررسی و ارائه می نماید. در این مقاله به این سؤالات پرداخته خواهد شد: کودکانی که در فقر به سر می برند چه کسانی هستند؟ آیا موضوع کودکانی که در فقر زندگی می کنند در استراتژی های ضد فقر گنجانده شده است؟ آیا دولت ها، سازمان های جامعه مدنی و سازمان های بین المللی سیاست هایی به منظور کاهش فقر کودکان شناسایی و اتخاذ کرده اند؟ آیا شرایط دخترانی که در فقر به سر می برند نیز مورد توجه قرار گرفته است؟ به طور کلی، ارزیابی ها نشان می دهد که در مباحث مربوط به فقر، فقدان توجه به کودکان به چشم می خورد. آشکار نبودن فقر کودکان تاثیرات منفی برای استراتژی های ضد فقر که بندرت در طرح و اجرای خود برای کودکان نقش محوری در نظر می گیرند درپی دارد. در مقاله حاضر، بررسی می شود که فقدان مفهوم سازی و گفت و گو در ارتباط با موضوعات خاص مربوط به فقر کودکان عواقب بسیاری برای سیاست گذاری به همراه دارد.

فقر کودکان مفهومی چندبُعدی است که دولت ها به تنهایی و با اتکا به شیوه های سنتی فقرزدایی ص رف بودج ه های هنگفت، قادر به ازبین بردن آن نیستند، بنابراین باید ظرفیت ه ای جامع ه مدنی در تدوی ن، اج را و عملیات ی ک ردن ی ک برنام ه جام ع مب ارزه ب ا فق ر کودکان ب ه کار گرفته شود؛ بنابراین ه دف از این پژوهش، طراحی مدل حمایت گری اجتماعی به منظور کاهش فقر در جمعیت کودکان است. روش تحقیق در این پژوهش از نوع کیفی و از شیوه نظریه پردازی داده بنیاد است. جامعه آماری آن شامل مدیران، کارشناسان و مددکاران اجتماعی کمیته امداد امام خمینی (ره) استان خراسان رضوی و همچنین اساتید و صاحب نظران دانشگاه است. روش گردآوری داده ها، استفاده از مصاحبه های نیمه ساختاریافته است که به شیوه نظری و هدفمند و تا رسیدن به اشباع نظری با 23 نفر از متخصصان و صاحب نظران انجام گرفت. تحلیل متون مصاحبه به روش نظام مند در قالب مدل پارادایمی اشتراوس و کوربین (1998)، در سه مرحله کدگذاری باز، محوری و گزینشی انجام شد. تحلیل داده ها نشان داد که مدل حمایت گری اجتماعی کودکان فقیر دارای 18 مقوله فرعی و شش مقوله اصلی شامل: فقر کودکانه، حساسیت زایی اجتماعی، سیاست گذاری حمایت گرا، شناسایی و پایش مستمر فقر کودکان، شکل دهی شبکه های حامی و بهزیستی اجتماعی کودکان است. براساس یافته های این پژوهش فقر کودکانه به عنوان مقوله علّی می تواند از طریق حساسیت زایی اجتماعی به اتخاذ سیاست گذاری حمایت گرا منجر شود تا با تأثیرپذیری از عوامل زمینه ای و مداخله گر بسترساز بهزیستی اجتماعی کودکان شود.