وطن گرایی

 محمدمهدی جواهری از مشهورترین شاعران متعهّد عراق است که با حسّاسیت تمام، مسائل سیاسی و اجتماعی این کشور را در اشعارخویش آورده است. وی در این اشعار رود دجله؛ پرآب ترین رود این کشور را به عنوان نماد در مفاهیم قیام و بیداری، وطن دوستی و ملّی گرایی، مجد و عظمت، خیروبرکت و حاصلخیزی و آبادانی به کار برده است. با توجّه به اهمیت نماد در بازشناسی مسائل سیاسی و اجتماعی، این پژوهش به دنبال این هدف است که با روش تحلیلی – توصیفی به بررسی و تحلیل نماد دجله به عنوان یکی از مهم ترین نمادهای ادبی، سیاسی و اجتماعی در شعر محمّد مهدی جواهری بپردازد. مهم ترین یافته های این تحقیق نشان می دهد که جواهری با استفاده از مفاهیم نمادین دجله، مردم عراق به ویژه جوانان این کشور را به شورش و قیام بر ضدّ استعمارگران و عمّال آنان برمی انگیزد و از ایشان می خواهد که از پذیرش ظلم و ستم دشمنان خودداری کنند. شاعر، رنج غربت و دوری از وطن را به وسیله نجواکردن با دجله بیان می کند و عشق و ارادت خود را به عراق با خطاب قراردادن این رود اظهار می دارد. وی از مجد و عظمت دیرین عراق می گوید که زمانی پرورشگاه مردانی بوده است که دنیا را ساخته اند. او با تصویرسازی از طبیعت زیبا و مناظر دلربا و حاصلخیز دجله، این رود را مایه ی خیروبرکت برای مردم عراق و باعث آبادانی این کشور می داند.