سن گرایی

تعداد سالمندان در جهان روبه افزایش است. هم زمان دنیا شاهد توسعه روزافزون فنّاوری دیجیتال است، فرایندی که باعث شده فعالان حوزه حقوق بشر نگرانی های مختلفی را درخصوص وجود سوگیری و پیش داوری های متعصبانه درباره قابلیت های سالمندان و درنتیجه بی توجهی به نیازهای آن ها در بهره مندشدن از سواد دیجیتال مطرح کنند. همچنین در چهارچوب نظام بین المللی حقوق بشر، به صراحت از حق بر سواد دیجیتال صحبت نشده است. در همین راستا، دبیر کل سازمان ملل متحد پیشنهاد کرد که مقرراتی برای تعیین تعهدات دولت ها در حوزه دیجیتال تهیه شود. این پیشنهاد به طرح توصیه های سازمان ملل متحد در عصر وابستگی دیجیتال منجر شد که از تعهدات بین المللی دولت ها در راستای کنترل و نظارت بر آثار فنّاوری دیجیتال صحبت می کند. موضوع اصلی پژوهش حاضر، بررسی میزان توجه مقررات توصیه نامه به حق سالمندان در کسب سواد دیجیتال و همچنین کاهش شکاف دیجیتال در جوامع است. این مطالعه به روش تحلیلی توصیفی با استفاده از منابع کتابخانه ای و اینترنتی انجام شده است. یافته های این پژوهش بیانگر آن است که به دلیل فقدان صراحت در اشاره به حق سالمندان بر داشتن سواد دیجیتال، به عنوان یک حق مستقل بشری، و همچنین تأکید بر لزوم دسترسی عموم به خدمات دیجیتال بدون توجه به شرایط متفاوت اقتصادی و اجتماعی کشورها و البته ارائه پیشنهاد در راستای به اشتراک گذاری کالاهای دیجیتال، بدون توجه به حق مالکیت فکری پدیدآورندگان این نوع کالاها، توصیه نامه درصورت تصویب با این وضعیت به هیچ وجه در اجرای رسالت خود در تأمین و اجرای حق بر سواد دیجیتال و کاهش شکاف دیجیتال موفق نخواهد بود.

پژوهش حاضر با هدف شناسایی عوامل چندسطحی تعیین کننده شمولیت اجتماعی سالمندان در فعالیت بدنی انجام شد. این پژوهش از نوع پژوهش های کیفی چندروشی بود و برای گردآوری داده ها از مصاحبه، تحلیل اسناد ثانویه و مشاهده شرکت کنندگان استفاده شد. جامعه آماری پژوهش، همه متخصصان و محققان ورزش سالمندان، جامعه شناسان ورزش، روان شناسان ورزش، مربیان با سابقه زیاد در حوزه ورزش سالمندان و همه سالمندانی بودند که حداقل یک روز در هفته در محیط های ورزشی مختلف در فعالیت بدنی مشارکت داشتند. با استفاده از روش نمونه گیری گلوله برفی با 26 نفر مصاحبه شد. برای تحلیل داده های تحقیق از روش بررسی میکروسکوپی داده ها (تحلیل خط به خط) استفاده شد و داده ها براساس مراحل تحلیلی استراوس و کوربین (1998) در دسته های مضامین داده های اولیه، مضامین مرتبه اول، و مضامین مرتبه بالاتر قرار گرفتند. نتایج تحقیق نشان داد، عوامل مختلف در سطوح خرد، میانی و کلان بر ایجاد شرایط مناسب برای شمولیت اجتماعی سالمندان در فعالیت بدنی تأثیرگذار هستند. علاوه بر این، توسعه اجتماعی همه جانبه در سطح جامعه به طور درخورتوجهی بر این پویایی ها اثر می گذارد و به شمولیت اجتماعی سالمندان در فعالیت بدنی منجر می شود. نتایج پژوهش حاضر می تواند به سازمان های متولی فعالیت بدنی و ورزش برای برنامه ریزی صحیح و به کارگیری شیوه های مؤثر برای شمولیت سالمندان در فعالیت بدنی کمک کند و گامی مؤثر در راستای تحقق عدالت اجتماعی در کشور باشد.