چکدم

فرسایش خاک در ایران یکی از مخاطرات بزرگ تهدیدکننده سکونتگاه های روستایی است. فرسایش خندقی، نقش قابل توجهی در تخریب سرزمین به ویژه در مناطق نیمه خشک و خاک های لسی با چسبندگی پایین دارد. هدف از این تحقیق، بررسی آثار اجرای سازه های آبخیزداری بر کیفیت زندگی و جلوگیری از مهاجرت روستائیان و میزان رضایت آن ها از اجرای سازه های آبخیزداری و همچنین عملکرد سازه های مکانیکی در کنترل فرسایش خندقی و کاهش آسیب پذیری از طریق بررسی های کتابخانه ای، زمین شناسی، ژئومورفولوژیکی و مشاهدات میدانی خندق ها و سازه های مکانیکی آبخیزداری اجرا شده است که به بررسی آثار فیزیکی و محیطی اجرای سازه ها پرداخته شده و درنهایت با تکمیل پرسش نامه، آثار اجرای سازه های آبخیزداری بر کیفیت زندگی روستائیان در جنبه های اجتماعی، اقتصادی، کالبدی و محیطی مطالعه شده است. روستای موردمطالعه در منطقه کوهستانی شرق استان گلستان و در زیرحوزه شوردره حوزه آبریز قرناوه رودخانه گرگانرود در مختصات جغرافیایی 67/55 طول شرقی و 71/37 عرض شمالی واقع شده است. باتوجه به بررسی های صورت گرفته، آثار اجرای طرح های آبخیزداری در جنبه های اجتماعی، اقتصادی، کالبدی و محیطی کیفیت زندگی ساکنین روستا تأثیر قابل توجهی گذاشته و علاوه بر ایجاد رضایت کامل از اجرای سازه های آبخیزداری، باعث افزایش تولیدات دامی، کشاورزی و احداث باغ گردیده و مهاجرت معکوس به روستا را شکل داده است. باتوجه به نحوه انجام اجرای سازه های آبخیزداری در این روستا که با برگزاری کلاس های توجیهی - آموزشی به ساکنین و بهره بردان بوده و باعث افزایش کارایی سازه ها، بهبود کیفیت زندگی و افزایش میزان رضایت ساکنین شده است، پیشنهاد می شود در سکونتگاه های روستایی درگیر مخاطره فرسایش خندقی، مطالعه، اجرا و بهره برداری طرح های آبخیزداری از طریق مشارکت اهالی صورت گیرد.