عقل خود بنیاد

مقاله رویکردی تاریخی و فرهنگی به معانی عقل در جهان اسلام دارد و با روش توصیفی – تحلیلی نقش قرآن و متون دینی را نسبت به معانی و اصطلاحات عقل در فرهنگ اسلامی دنبال می کند. در بخش نخست مفاهیم و معانی ای که عقل در تاریخ اسلام با آنها مواجه شده است شناسایی می شود و این معانی براساس ملاک های مختلف دسته بندی می شود. در بخش دوّم با رعایت دسته بندی های معانی و اصطلاحات تاریخی و فرهنگی عقل نسبت آنها با متون و دیگر نصوص دینی شناسایی می شود، این روش نشان می دهد که کدام یک از اصطلاحات و معانی عقل می تواند تحت تأثیر حضور و نفوذ فرهنگی متون اسلامی شکل گرفته و یا فرصت بسط و گسترش یافته باشد و کدام یک از آنها تحت تأثیر عوامل خارجی و یا داخلی دیگر پدید آمده و با مقاومت متون و نصوص دینی مواجه شده و یا می شوند.

یکی از موضوعات چالشی در عصر حاضر، اوتانازی داوطلبانه است؛ که مازاد برگفت گو در فضای دانشی، روزنه ای نیز به سمت فضای فرهنگی، سینمایی پیداکرده است که درتلاشند با قبح زدایی به تجوز آن بپردازند. برخی سازمان ها ودولت ها با قبح زدایی از طریق فعالیت ها ی رسانه ای وقانونی اعلام کردن، اوتانازی داوطلبانه، رغبت به سمت آنرا ترویج می کنند. کشورهای مانند بلژیک، لوکزامبورگ، هلند، سوئیس و اخیراً اسپانیا، آنراقانونی اعلام کرده اند. روش تحقیق براساس مطالعات توصیفی تحلیلی و یافتن افق ها ی مشترک از منظر درون دینی(آیات قران کریم و برون دینی(نسل اول حقوق بشر)خواهد بود. از منظر قرآن کریم دلیلی بر جواز اوتانازی داوطلبانه وجود ندارد که می توان به دلایل عدم جواز؛ مانند حق حیات، حق کرامت انسان، انحصاری بودن حق مرگ برای خداوند، اصل حکیمانه بودن درد و رنج و احتمال خطا در تشخیص اشاره کرد. همچنین از منظر برخی مواد حقوق بشر به ویژه حقوق نسل اول بشرمی توان به منع اوتانازی آگاهی یافت.