مدیریت عنکبوتی

یکی از اصلی ترین وظایف مدیران در سازمان ها انتخاب و انتصاب افراد در پست های کلیدی می باشد که در برخی موارد مدیران در جهت محافظت از صندلی مدیریتی خود افراد ضعیف تری را در پست های کلیدی و اصلی قرار می دهند. این نوع سبک مدیریت به مدیریت عنکبوتی معروف است و موجب ایجاد چالش های راهبردی برای سازمان می شود. هدف اصلی این تحقیق شناسایی پیشایندها و پسایندهای مدیریت عنکبوتی در سازمان های دولتی می باشد. پژوهش حاضر یک پژوهش کیفی از نوع اکتشافی است که به لحاظ روش تحلیل داده ها از نوع تحلیل مضمون است. ﺟﺎﻣﻌﻪ آﻣﺎری ایﻦ ﭘﮋوﻫﺶ شامل، کﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن و ﺧﺒﺮﮔﺎن حوزه مدیریت منابع انسانی در سازمان های دولتی و استادان دانشگاه و آشنا با موضوع پژوهش می باشد. با استفاده از روش نمونه گیری گلوله برفی تعداد 18 نفر انتخاب شدند. ابزار اصلی گردآوری داده ها در این تحقیق، مصاحبه نیمه ساختاریافته می باشد. نتایج نشان داد که مجموع 14 مضمون سازمان دهنده در قالب 14 فراگیر به عنوان پیشایندهای مدیریت عنکبوتی در سازمان های دولتی شناسایی شدند و همچنین 10 مضمون سازمان دهنده در قالب 3 مضمون فراگیر به عنوان پسایندهای مدیریت عنکبوتی در سازمان های دولتی شناسایی شدند. نتایج تحلیل تم نشان داد که پیشایندهای مدیریت عنکبوتی در سازمان های دولتی عبارت اند از: حکومت نالایقان، سیاسی کاری، حاکمیت فرهنگ مخرب و فساد جمعی. پسایندهای مدیریت عنکبوتی در سازمان های دولتی نیز عبارت اند از: دور تسلسل ناکارآمدی، دور باطل ناشایسته سالاری و تضعیف امنیت روانی.

رخوت سازمانی وضعیتی است که به شکل نارضایتی یا بی تفاوتی نسبت به کار ایجاد می شود که عملکرد و انگیزه کارکنان را کاهش می دهد و احتمال بروز مشکلات سازمانی متناسب با این بیحالی افزایش می یابد. هدف اصلی تحقیق بررسی تاثیر سبک مدیریت عنکبوتی بر رخوت سازمانی با توجه به نقش میانجی نخبه ستیزی می باشد. این تحقیق بر اساس هدف، کاربردی و بر اساس ماهیت روش نیز توصیفی – همبستگی می باشد. جامعه آماری تحقیق حاضر شامل کارکنان سازمان های دولتی شهر ایلام می باشد که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده تعداد 325 نفر از آنها برای نمونه تحقیق انتخاب شده اند. ابزار گردآوری داده های تحقیق، پرسشنامه استاندارد می باشد. روایی محتوایی و روایی سازه پرسشنامه مورد تائید قرار گرفته است و برای بررسی پایایی پرسشنامه ها نیز از ضریب آلفای کرونباخ و پایایی ترکیبی استفاده شده است. برای تجزیه و تحلیل داده های تحقیق نیز از نرم افزار ویژوال پی ال اس استفاده شده است. نتایج نشان دادند که مدیریت عنکبوتی بر رخوت سازمانی و نخبه ستیزی تاثیر معناداری دارد. نخبه ستیزی بر رخوت سازمانی تاثیر معناداری دارد. نقش میانجی نخبه ستیزی در تاثیرگذاری مدیریت عنکبوتی بر رخوت سازمانی نیز تائید شده است.