تفکیک جنسیت

شکل گیری نقش جنسیتی افراد یک جامعه، متأثر از دو امر فرهنگی و بیولوژیکی است. لالایی ها و ضرب المثل ها به عنوان جزئی از فرهنگ عامه که با نقش های جنسیتی و الگوهای فرهنگی رابطه دارند، نقش مهمی در این امر ایفا می کنند. این پژوهش، گزارشی از لالایی ها، شعرهای محلی، ضرب المثل ها و تبیین رابطه شان با الگوهای زنانه- مردانه یا پسرانه- دخترانه است که قوم ایرانی لر، مخصوص مذکر یا مؤنث به کار می برد. بررسی سهم لالایی، شعر و ضرب المثل در شکل گیری فرهنگ و آداب و رسوم هر قوم، علت و اهمیت این پژوهش و احتمال امحای آن ها، ضرورت چنین پژوهشی را نشان می دهد. در این نوشتار، قلمرو تحقیق محلة صوفیان و دودانگه در شهرستان بروجرد و جامعة آماری 45 نفر بروجردی و 5 نفر از اعضای انجمن بروجردی های مقیم تهران است. پرسش های پژوهش مربوط به ضرب المثل ها و لالایی ها یا شعرهایی با موضوع جنسیت است؛ برای مثال، بررسی می شود که چه کسانی با چه اهدافی از آن ها استفاده می کنند. در این پژوهش، از روش مردم شناختی ژرفانگر با مشاهدة مشارکتی مستقیم، همراه با اسناد و مدارک علمی مکتوب در مراکز علمی مختلف استفاده شده است. چارچوب نظری در این پژوهش، نظریة ساخت گرایی لوی اشتروس و نظریة عمل اورتنر است. نتایج پژوهش به شرح زیرند: نخست آنکه در ادبیات شفاهی قوم لر، جنسیت کاملاً هویداست و می توان در این فرهنگ، «زن طبیعی» و «مرد فرهنگی» را آن چنان که در نظریة عمل بیان شده است، به وضوح مشاهده کرد. دوم آنکه قوم لر در ادبیات شفاهی خود، به طور مشخص برای پسر و دختر، زن و مرد، زن و شوهر و پدر و مادر تفاوت ارزشی قائل است. سوم آنکه در الگوهای این ادبیات، معمولاً دختر جایگاه ویژه ای ندارد؛ جز در مواردی خاص که کدبانو و صبور است و کسی از راز دلش آگاه نیست. چهارم آنکه در الگوهای این ادبیات، پسر همیشه عزیزتر است و مسئولیت ها و وظایفش برحسب عزتش تعریف می شود.

هدف: نظامهای آموزشی جهان و از جمله کشور ما، با چالشها و مسائل نوینی روبه روست. یکی از این چالشها، بحث تفکیک جنسیتی یا آموزش تک جنسیتی است. هدف این پژوهش، بررسی ضرورت، مبانی فیزیولوژی، زیست شناختی و جامعه شناختی تفکیک جنسیت در آموزش بود. روش: روش پژوهش سنتزپژوهی بود. یافته ها: بر اساس مبانی فیزیولوژی، زیست شناختی و جامعه شناسی، طرفداران آموزش تک جنسیتی معتقدند که باید در آموزش، تفکیک جنسیتی صورت گیرد و در این راستا به تفاوتهای دختران و پسران در زمینه های مختلف اشاره می کنند. مهم ترین دلایل آنان در این زمینه، تقویت خودپنداره تحصیلی، سبک نوشتار متفاوت و نابرابر دختران و پسران، تفاوت در ماهیت مشارکت، تفاوت در حس تعلق و دلبستگی تحصیلی، اهمیت وابستگی برای دختران و رقابت برای پسران و خودآگاهی بدنی بیشتر دختران بود. نتیجه گیری: هر یک از حامیان دو رویکرد تک جنسیتی و مختلط، برای دفاع از موضع خود دلایلی رقیب ارائه کرده اند. تصمیم سازی در این خصوص، وامدار علل و عوامل مختلفی است؛ اما این پژوهش بر اساس مبانی نظری و پیشینه های بررسی شده، بر تفکیک جنسیت تأکید دارد و تفکیک را از عوامل اصلی در بهبود آموزش و یادگیری تلقی کرده است.