هیجان تحصیلی امید

هدف این پژوهش، بررسی نقش واسطه گری خودتنظیمی انگیزشی در رابطه بین هیجان تحصیلی امید و بهزیستی تحصیلی بود. طرح پژوهش حاضر، توصیفی از نوع همبستگی است که در آن روابط ساختاری بین متغیرهای پژوهش با استفاده از روش مدل یابی معادلات ساختاری مورد بررسی قرار گرفت. جامعه آماری پژوهش، تمامی دانش آموزان متوسطه اول شهر مرودشت در سال تحصیلی 1401-1400 بودند که از بین آن ها 393 دانش آموز (188 پسر و 205 دختر) با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی چندمرحله ای انتخاب شدند و به پرسشنامه های هیجان تحصیلی امید خرمائی و کمری، بهزیستی تحصیلی تومینین-سوینی و همکاران و خودتنظیمی انگیزشی ولترز پاسخ دادند. برای تحلیل داده های توصیفی و ماتریس همبستگی بین متغیرهای پژوهش از نرم افزارSPSS (نسخه 25) و برای آزمون فرضیه و مدل پژوهش از نرم افزار AMOS (نسخه 20) استفاده شد. یافته ها نشان دادند که مدل پژوهش با داده های جمع آوری شده برازش مطلوبی دارد. همچنین، یافته ها نشان دادند که اثر مستقیم هیجان تحصیلی امید بر خودتنظیمی انگیزشی و بهزیستی تحصیلی و اثر مستقیم خودتنظیمی انگیزشی بر بهزیستی تحصیلی معنادار بود. همچنین، اثر هیجان تحصیلی امید بر بهزیستی تحصیلی از طریق واسطه گری خودتنظیمی انگیزشی معنادار بود. این یافته ها حاکی از آن است که متغیر خودتنظیمی انگیزشی رابطه بین متغیرهای هیجان تحصیلی امید و بهزیستی تحصیلی را واسطه گری می کند. بر اساس یافته های این پژوهش می توان نتیجه گرفت که به منظور افزایش بهزیستی تحصیلی دانش آموزان، باید به هیجان تحصیلی امید و خودتنظیمی انگیزشی آن ها توجه شود.

این پژوهش با هدف اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (ACT) بر هیجان تحصیلی امید و خودپنداشت تحصیلی دانش آموزان دختر دارای اضطراب امتحان انجام شد. طرح پژوهش، نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش تمامی دانش آموزان دختر پایه های یازدهم و دوازدهم دوره متوسطه دوم شهر مرودشت به تعداد 3265 نفر، در سال تحصیلی 1400-1399 بودند که با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس، نمونه ای به تعداد 30 نفر انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایشی و گواه (هر گروه ۱۵ نفر) قرار گرفتند. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه های هیجان تحصیلی امید (پکران، گوئتز، تیتز و پری، 2002)، اضطراب امتحان (ساراسون، 1990) و سیاهه خودپنداشت مدرسه (چن و تامپسون، 2004) بود. گروه آزمایش طی 8 جلسه 90 دقیقه ای، تحت مداخله درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (هیز، استروسال و ویلسون، 1999) قرار گرفت و گروه کنترل هیچ مداخله ای دریافت نکرد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از تحلیل کوواریانس چندمتغیری استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که مداخله درمانی مبتنی بر تعهد و پذیرش در مؤلفه های هیجان تحصیلی امید و خودپنداشت تحصیلی منجر به افزایش معنادار عملکرد در گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل در مرحله پس آزمون گردید (05/0>P)؛ بنابراین می توان نتیجه گرفت که مدارس با به کارگیری مداخله درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد، می توانند باعث افزایش هیجان تحصیلی امید و خودپنداشت تحصیلی دانش آموزان شوند تا از این طریق دانش آموزان به موفقیت تحصیلی دست یابند.