جنگل تخت جمشید

این جستار تاریخ تکوین جنگل تخت جمشید از سال ۱۳۳۸ تا ۱۳۴۰ را بررسی می کند. این جنگل به مناسبت جشن های ۲۵۰۰ساله شاهنشاهی ایجاد شد و درنهایت بستر شهر چادری (دهکده سران) شد. هدف : استخراج و تحلیل وجوه متعدد تکوین و مدیریت جنگل تخت جمشید به عنوان نخستین پیش درآمد عمرانی برگزاری جشن های شاهنشاهی. روش/ رویکرد پژوهش : این پژوهش تاریخی است و بر روش اسنادی مبتنی است و منابع درجه اول آن از آرشیو ملّی ایران (تهران و شیراز) و نیز مصاحبه های تاریخ شفاهی هاروارد استخراج شده اند. یافته ها و نتیجه گیری : جنگل تخت جمشید از معدود جنگل های دست کاشت ایران و از بزرگ ترین مداخله های کالبدی در حریم تخت جمشید است. بانی و واسطه اصلی ایجاد آن مهدی پیراسته استاندار وقت فارس بود. چون جنگل در حریم درجه یک محوطه تخت جمشید کاشته می شد، بخش مهمی از تاریخ منطقه را مدفون و کاوش ناپذیر می کرد؛ بنابراین انجمن آثار علمی به مخالفت برخاست؛ ولی پیش از آنکه انجمن آثار ملی موفق شود این طرح را لغو کند، پیراسته به توصیه مهندسی که نقشه جنگل را کشیده بود نظر شاه را جلب کرد و اعتراض های کارشناسان را بی ثمر کرد. درمقابلِ مشکلاتی نظیر تهیه نهال، تأمین آب، تصرف زمین و مالکیّت که دامن گیر طرح جنگل تخت جمشید شدند، مشارکت بعضی مالکان در واگذاری زمین رایگان، و استفاده از فناوری های بومی نظیر قنات، موجب صرفه جویی بسیاری در هزینه ها شد.