مطالب مرتبط با کلیدواژه

روایات کلامی


۱.

نقش اهل بیت (ع) در نقد و تبیین روایات کلامی عامه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: اهل سنت تصحیح اهل بیت (ع) تحریف جعل روایات کلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۷۹ تعداد دانلود : ۴۲۷
بعد از رحلت پیامبر (ص)، جریان های فکری و کلامی متعدد و معارض با یکدیگر که بیشتر، از اهل سنت بودند، پدیدار شدند که در هر یک از آن ها، برای تبیین اندیشه ها، علاوه بر قرآن، به روایات نبوی (ص) استناد می شد. در اثنای این تکاپوها، برخی آیات، دچار تحریف معنوی شدند و روایات نیز دست خوش تحریف لفظی و تبیین ناصواب (تحریف معنوی) و یا گرفتار وضع شدند. اهل بیت (ع) در مواجهه با چنین روایاتی که دست مایه عقاید جریان های فکری و کلامی بودند، گاه مواضع تحریف روایات را آشکار می کردند، گاه با تبیین صحیح روایات، سوء برداشت ها را می زدودند و گاه با استناد به ادلّه عقلی و نقلی، جعلی بودن حدیث را نشان می دادند.
۲.

گونه های مواجهه اهل بیت علیهم السلام با روایات سایر فرق اسلامی(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: اهل بیت روایات کلامی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره تاریخ و سیره شناسی تاریخ و سیره اهل بیت(ع)
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث معارف حدیثی موارد دیگر روایات و عترت
تعداد بازدید : ۷۵۶ تعداد دانلود : ۳۳۵
بعد از رحلت پیامبر9 جریان های فکری و کلامی متعدد شکل گرفتند. چهار فرقه خوارج، مرجئه، معتزله و اهل حدیث، از مهم ترین این جریان ها بودند. از جمله منابع عقاید آنها روایات نبوی9 بود. این روایات گاه به تحریف لفظی و تبیین ناصواب مبتلا شدند و گاه به وضع گرفتار آمدند. اهل بیت: در مواجهه با چنین روایاتی که مستمسک عقاید جریان های فکری و کلامی بود، به مواجهه پرداختند و به طور مستقیم یا غیرمستقیم گاه مواضع تحریف روایات را برمی نمودند، گاه با تبیین صحیح روایات، سوء برداشت ها را می زدودند و گاه با استناد به ادله عقلی و نقلی، جعلی بودن حدیث را نشان می دادند.
۳.

جایگاه حدیثی احمد بن ابی زاهر و درون مایه های روایات وی(مقاله ترویجی حوزه)

کلیدواژه‌ها: امامت روایات کلامی ابن ابی زاهر بازیابی مصادر کهن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۷۴ تعداد دانلود : ۳۲۹
احمد ابن ابی زاهر از عالمان متقدم امامیه و از چهره های حدیثی مدرسه قم است که دارای نگارش هایی با رویکرد حدیثی کلامی است. اگر چه حجم اطلاعات و روایات بر جای مانده از وی اندک است و کتاب های او در اختیار ما نیست، با این همه گردآوری مجموعه روایاتش از منابع متقدم شیعی می تواند به بازیابی بخشی از میراث علمی او منجر شود. در پژوهش حاضر تلاش شده تا محتوای کتابی از ابی زاهر با عنوان «صفة الرسل و الأنبیاء و الصالحین» بازسازی شود. شواهد گوناگونی همانند نقل به مضمون و یا نقل به اسانید دیگر در منابع شیعی، حاکی از صحتِ حداقل بخشِ بر جای مانده از روایات وی می باشد.
۴.

راویان تراث کلامی شیعه از بحرین(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: بحرین روایات کلامی عبدالقیس حوزة کلامی بحرین

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث کلیات تاریخ حدیث رواه و محدثان
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث کلیات فقه الحدیث حدیث شناسی
تعداد بازدید : ۱۰۴۰ تعداد دانلود : ۵۰۱
برای بررسی وجود اندیشه های طاکلامی در میان راویان و اصحاب ائمه، بایسته است که کل میراث روایی ایشان جمع آوری و تبویب شود و گرایش های احتمالی آنان به موضوعات کلامی مورد ارزیابی قرار گیرد. در بحرین قدیم (شامل کویت، احساء، قطر و مجمع الجزایر بحرین کنونی) گرایش غالب راویان و محدثان، نص گرایی بوده و این جریان، حوزة علمی بحرین را قرن ها در اختیار داشته است و حتی برخی، اخبارگرایی قرون متأخر در بحرین را ادامة همان جریان نص گرای قدیم دانسته اند. در نوشتار پیش رو، با استفاده از منابع حدیثی و رجالی ضمن معرفی محدث - متکلمان بحرینی (با تأکید بر قبیلة عبدالقیس) و در یک بازة زمانی (عصر امیرالمؤمنین تا امام جواد‰)، تلاش شده تا پیشینة کلامی حوزة بحرین به عنوان جریانی میانه و درخور توجه بازشناسی شود و با نمایاندن وجود این جریان، انگارة نص گرایی مطلق و بی رقیب در میان بحرینی ها نقد شود.
۵.

بازیابی منابع روایات کلامی امام رضا علیه السلام در کتاب کافی(مقاله ترویجی حوزه)

کلیدواژه‌ها: امام رضا (ع) کلینی کافی روایات کلامی چالش امامت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۳ تعداد دانلود : ۳۴۵
کتاب کافی تألیف محمدبن یعقوب کلینی، نخستین کتاب از کتب اربعه شیعه است. کلینی روایات کتابش را از کتاب ها و اصول شیعیان گرفته و به تدوین آنها پرداخته است. این اصول و کتاب ها به مرور زمان به دست فراموشی سپرده شد. یکی از راه هایی که می توان این منابع را بازسازی کرد، مراجعه به کتاب های فهرست نظیر نجاشی است. بخشی از روایات کافی، روایات کلامی معصومان علیهم السلام است. در این پژوهه، با استفاده از کتب رجالی به بازیابی منابع کلینی در روایات کلامی امام رضا(ع) پرداخته شده تا اتقان و صحت این روایات کتاب کافی مبرهن گردد. تحلیل اسناد و محتوای روایات کلامی منقول از امام رضا علیه السلام در «کافی» نشان می دهد، کلینی در شناسایی منابع و استفاده از منابع دست اول نهایت دق. جریان فکری معتزله، جریان سیاسی عباسی و جریان درون مذهبی واقفیه برخی از این حساسیت ها هستند.
۶.

کبریت احمر، عنقاء مغرب - و اسلام شناسى (نکاتى از تهذیب الاحکام شیخ طوسى)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: شیخ طوسی تهذیب الاحکام روایات کلامی روایات فقهی روایات تاریخی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲ تعداد دانلود : ۱۷
در این مقاله گزارشى از برخى روایات تهذیب الاحکام شیخ طوسی آمده که گرچه در منابع روایى نقل شده اند، اما کمتر مطرح هستند و هرچند برخى از آن ها در برخى منابع فقهى و غیر فقهى مورد بحث قرار گرفته اند، ولى چندان جایگاهى در بین عامه جامعه علمى ما ندارند. این روایات در سه حوزه روایات کلامی، روایات فقهی و روایات تاریخی قرار دارند. برخی از این روایات، با آن که حاکی از روح اخلاق مدار و عدالت مدار اسلام اند، کمتر مورد توجه قرار گرفته و گاهی برخی دیدگاه ها و رفتارها در جامعه مسلمانان مغایر با آن چیزی است که روایات آمده است.