دروس تخصصی

هدف این مقاله بررسی تجربیاتِ فارغ التحصیلانِ رشته آموزش علوم اجتماعی از دروس تخصصی رشته آموزش علوم اجتماعی در دانشگاه فرهنگیان البرز است. روش پژوهش، روش کیفی با رویکرد پدیدارشناسی است. جامعه آماری پژوهش، فارغ التحصیلان رشته آموزش علوم اجتماعی در سال تحصیلی 1400-1401 از دانشگاه فرهنگیان البرز هستند. نمونه های مورد بررسی 20 نفر از فارغ التحصیلان رشته آموزش علوم اجتماعی هستند. نمونه ها به شیوه هدفمند انتخاب شدند و تعداد نمونه ها بر اساس اصل اشباع نظری تعیین شدند. ابزار جمع آوری اطلاعات روش مصاحبه نیمه ساختاریافته و روش تحلیل اطلاعات، تکنیک تحلیل مضمون است. تجربیات زیسته فارغ التحصیلان رشته آموزش علوم اجتماعی از دروس تخصصی رشته آموزش علوم اجتماعی در 5 مقوله و 2 مضمون اصلی دسته بندی شدند. مقولات تغییرات دانشی، تغییرات نگرشی و تغییرات مهارتی در مضمونِ تجربیات یادگیری از دروس تخصصی تقسیم بندی شدند. مقولات مسائل مرتبط با محتوای دروس و مسائل مرتبط با ارائه دروس، در مضمونِ مسائل آموزشی دروس تخصصی دسته بندی شدند. یافته های پژوهش نشان می دهد علی رغم اینکه دروس تخصصی موجب یادگیری و تغییرات شناختی، نگرشی و مهارتی در دانشجو معلمان شده است، اما دروس تخصصی رشته آموزش علوم اجتماعی در طراحی محتوا و ارائه دروس تخصصی با مسائل و مشکلاتی همراه بوده است.

هدف: هدف نگارش این مقاله، بررسی آسیبهای نظام آموزشی حوزه علمیه قم به لحاظ محتوا، متون و روش با تکیه بر نظرات مقام معظم رهبری و صاحب نظران حوزه علمیه بود. روش: روش پژوهش حاضر، توصیفی- تحلیلی و مطالعه اسنادی است. در این پژوهش مجموعه سخنرانی ها و ارشادات مقام معظم رهبری برای فضلا و اساتید بین سالهای 1369 تا 1394، همچنین مصاحبه های صاحب نظران و منابع آماری (در حد توان این تحقیق) و نیز مطالعه محدود میدانی، با تولید اطلاعات آماری و استفاده از برخی آثار مکتوب در این زمینه، بررسی و تحلیل شده است. یافته ها: در پژوهش حاضر، «ناکارامدی نظام آموزشی حوزه علمیه، ضعف عملکرد متولیان و مدیران حوزه علمیه، ضعف کتب درسی، به روز نبودن کتب و نظام آموزشی، غفلت از روشهای ارزشمند سنّتی، ضعف نظام مباحثه» به عنوان موانع و آسیبهای نظام آموزشی حوزه شناسایی شدند. نتیجه گیری: تحقق و تعالی حوزه علمیه کارامد، نیازمند شناخت عمیق و بررسی آسیبهای این نهاد مقدس است که بررسی آسیبهای آموزشی حوزه علمیه اهمیت دو چندان دارد. این در حالی است که دشمنان اسلام علاوه بر تلاش برای ناکارامد جلوه دادن حوزه علمیه، آن را به حساب ناکارامدی دین و مکتب اهل بیت می گذارند. همچنین، حوزه با انبوهی از نیاز های جهانی مواجه است. از این رو، به فرمایش مقام معظم رهبری که: «هر طلبه ای که در هر گوشه ای از این دنیای بزرگ خودش را وامدار اینجا- حوزه- می داند... باید به این موضوع فکر کند»(13/9/1374)، ضرورت دارد اساتید و مدیریت حوزه علمیه، عزم جدّی در بهبود نظام آموزشی داشته باشند.