سیرت ابن خفیف

هدف از این پژوهش استحصال و رتبه بندی ویژگی های شخصیتی و روش های تربیتی ابوسعید ابوالخیر و ابن خفیف شیرازی است. در بخش اول، با رویکرد کیفی و بهره گیری از روش تحلیل محتوای عرفی، دو کتاب کهن اسرارالتوحید و سیرت ابن خفیف بررسی شد. در بخش دوم، با رویکرد کمّی و روش نمونه گیریِ دردسترس، 22 مدرس و عضو هیئت علمی رشتهٔ علوم تربیتی در شهر قم گزینش شدند و اهمیت و رتبهٔ هریک از مضامین به دست آمده را برای معلمان امروز مشخص کردند. این رتبه بندی با بهره گیری از آزمون فریدمن به نتیجه رسیده است. از مطالعهٔ حاضر، هجده مضمون فرعی به دست آمد: عشق به تعلم و آموختن، توجه به خودسازی، زهد و بی اعتنایی به دنیا، رفق و مدارا، شوخ طبعی، تواضع و فروتنی، هم سازی رفتار و گفتار، رفتار محبت آمیز با شاگردان، تربیت بدون چشمداشت، توجه به نیازها و سرگرمی شاگردان، توجه به فُرص تربیت، آموزش به اشارت، بهره جویی از تشویق، بهره وری از حکایت و داستان، آموزش با تکیه بر تمثیل، استفاده از شعر، آموزش در عمل، موجز و خلاصه گویی. این هجده مضمون در پاسخ به دو سؤال اول پژوهش و در قالب سه مضمون اصلیِ منش فردی و تربیتی و تعلیمی خلاصه و تجمیع شد. در پاسخ به سؤال سوم، مشخص شد که مهم ترین خصلت های فردی و تربیتی ای که بهتر است معلمان امروز به آن ها توجه کنند بدین ترتیب ند: هم سازی رفتار و گفتار، رفتار محبت آمیز با شاگردان، توجه به خودسازی و فروتنی، و بهره جویی از تشویق و تمثیل.