تبیین جامعه شناختی سبک زندگی اشرافی و راهکارهای مقابله با آن در فراجا(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
نظارت و بازرسی سال ۱۶ پاییز ۱۴۰۱ شماره ۶۱
195 - 244
حوزه های تخصصی:
زمینه و هدف: سبک زندگی اشرافی بر جامعه دینی در ابعاد فردی و اجتماعی آثار منفی فراوانی بر جای گذاشته و مانع پذیرش آموزه های الهی و تحقق عدالت اجتماعی است. لازمه ایجاد پلیس در تراز انقلاب اسلامی و فراهم کردن زمینه برای برپایی تمدن نوین اسلامی، مبارزه بی امان با فرهنگ اشرافیگری است. بر این اساس هدف پژوهش، تبیین جامعه شناختی مصداقهای سبک زندگی اشرافی و راهکارهای مقابله با آن در فراجا است. روش: پژوهش بر اساس هدف، کاربردی، و از لحاظ روش، کیفی است. به منظور تجزیه و تحلیل داده های مصاحبه های نیمه ساختار یافته و تحلیل متون از روش تحلیل مضمون استفاده شد. جامعه آماری تحقیق را مدیران، معاونان و کارشناسان شاغل در بازرسی کل فراجا تشکیل داده اند. انتخاب نمونه با روش نمون هگیری احتمالی هدفمند تا حصول کفایت و اشباع داده ها انجام گرفت که سرانجام با 30 مصاحبه، اشباع نظری به دست آمد. یافته ها: در مراحل ابتدایی پژوهش حدود 78 کد اولیه برای مصداقهای سبک زندگی اشرافی مشخص شد که از این تعداد، 48 کد گزینشی به دست آمد. در مرحله بعد چهار مضمون پایه با عناوین "نگرشی، بینشی، اعتقادی، رفتاری، سازمانی و فراسازمانی" و در مرحله بعد نیز دو مضمون سازنده )فردی و اجتماعی( شناسایی شد. در زمینه راهکارهای مقابله با اشرافیگری نیز حدود 230 کد اولیه مشخص شد که از این تعداد، 198 کد گزینشی به دست آمد. در مرحله بعد نیز دو مضمون سازنده با عناوین "راهکارهای پیشگیرانه و راهکارهای مقابله ای" شناسایی شد. نتیجه گیری: سبک زندگی سازمانی در فراجا تحت تأثیر نوع باورها )جهان بینی( و ارزشهای حاکم بر این سازمان است. دین مبین اسلام می تواند در گام نخست با ارائه جهان بینی و ایدئولوژی ویژه، زیربنای شکل دهی به زیست دیندارانه را بسازد و در مرحله بعد می توان با ارائه آداب و دستورالعمل های خاص برای همه ابعاد زندگی فردی و سازمانی )سازمان و کارکنان فراجا( به سبک زیست فردی و اجتماعی اسلامی رهنمون شد.