فساد پلیس

پلیس نقش بسیار حساس و پیچیده ای در جامعه بر عهده دارد و تلاش می کند در مسیر شغلی خود با مشارکت همگانی مردم از بروز فساد جلوگیری نمایند. ایجاد و نگهداری اعتماد عمومی مستلزم این است که ماموران پلیس به روشی اخلاقی و قانونی و دور از هر گونه فساد رفتار کنند. با وجود این انتظارات، گاهی اوقات نیروی انتظامی مرتکب یکسری رفتارهای فاسد و انحرافی می شود که شان و منزلت و جایگاه پلیس و کارکنان آن نزد افکار عمومی دچار آسیب و لطمه شود. در این مقاله در ابتدا به تعاریفی از فساد و شکل های دیگر مشتق شده از آن پرداخته می شود وسپس گونه های فساد و دیدگاه های مختلف درمورد فساد پلیس تشریح می گردد و در نهایت تلاش می شود طور خلاصه پیامدهای فساد پلیس مد نظر قرار گرفته و تحلیل و طبقه بندی انها به ایجاد محیط سالم در نیروی انتظامی کمک کند.

فساد پلیس، نگرانی جدی و همیشگی بیشتر جوامع است. پلیس به عنوان محسوسترین و مقتدرترین نماینده دولتی با ملت توافق کرده است که آرامش، نظم و حفاظت از زندگی آنها را فراهم و عادلانه و طبق قانون عمل کند. اما با وجود این انتظارات، شیوع پدیده فساد بین کارکنان پلیس باعث پایین آمدن شأن، منزلت و جایگاه پلیس و بی اعتمادی جامعه به آن می شود. در این مقاله، ضمن تشریح فساد و انواع آن، سعی بر آن است که عوامل مؤثر بر گرایش مأموران پلیس به فساد شناسایی شود و مورد بررسی قرار گیرد. همچنین در پایان پیشنهادها و راه حلهای کاربردی به منظور ایجاد زمینه و بستر مناسب برای جلوگیری از بروز فساد در سازمان پلیس ارائه می شود.

در این مقاله سعی بر این است که ضمن شناسایی عوامل تأثیر گذار بر فساد پلیس، روابط علت و معلولی بین آنها مورد بررسی قرار گیرد. به همین منظور با استفاده از روش پژوهشی کیفی و به روش نمونه گیری گلوله برفی به منظور مشخص شدن عوامل با سیزده نفر از خبرگان و افسران ارشد ستاد ناجا در تهران، مصاحبه صورت گرفت که نتایج شامل شش دسته عامل خانواده، رسانه، سیاستهای دولتی، سیاستهای سازمانی، شخصیت و نگرش است. رابطه علی بین این عوامل و اهمیت هر کدام به کمک روشDEMATEL فازی گروهی بررسی، و مشخص شد که سیاستهای سازمانی بیشترین اهمیت و تأثیر را بر عوامل دیگر داراست.

با توجه به اهمیت نیروی انتظامی و نقش آنها در حفظ نظم و امنیت در جامعه، پرداختن به مسائل و مشکلات رفتاری کارکنان آن، بسیار ضروری به نظر می رسد. بز هدیدگی ناشی از رفتارهای منحرفانه و مجرمانه پلیس، جلوه های متنوعی دارد و راهکارهای پیشگیری و واکنش ویژه ای را نیز می طلبد. متأسفانه در مقررات کیفری ایران به کیفیت و نحوه اجرای برخی از وظایف نیروهای انتظامی به نحو شفاف اشاره نشده است و این سکوت قانونگذار موجب اختلاف در برخورد مأموران شده است و آنها با اعمال سلیقه و در نبودِ معیاری برای سنجش قانونی اقدامهایشان گاهی با تجاوز به حریم خصوصی شهروندان و یا با اعمال خشونت فیزیکی و یا روانی علیه آنان، افراد جامعه را بزه دیده بدرفتاری خود م یکنند. اعمال خشونتِ بیشترِ پلیس نسبت به اصحاب دعوا، شاخص های امنیت و اعتماد اجتماعی به پلیس را به شدت کاهش م یدهد و پدیده بز هدیدگیِ اصحاب دعوا خصوصاً اصحاب دعاوی کیفری )شاکی، شاهد، افرادِ مرتبط با جریان پرونده( از بدرفتاری مأموران نظام کیفری را افزایش م یدهد. اگر دستگاه عدالت کیفری و خصوصاً بخشِ انتظامیِ این دستگاه، در رفتار با قربانیانِ جرائم و تأمین نیازهای به جا و معقولِ آنان )بویژه قربانیان جرائم خشون تبار و جرائم جنسی( کوتاهی کند، "بز هدیدگی ثانویه" واقع می شود که آثار آن از "بز هدیدگی اولیه" کمتر نیست. لذا این مقاله به روش توصیفی- تحلیلی، به تبیین بز هدیدگی اصحاب دعوی ناشی از بدرفتاری پلیس، در دو مقیاس عوامل و راهکارهای پیشگیری م یپردازد و راهکارهایی برای افزایش سلامت و کارآمدی پلیس جهت کاهش نرخ بز هدیدگی ثانویه ارائه م یکند.

در این مقاله، یک درخت تصمیم گیری با استفاده از نمایه های اجتماعی و اقتصادی 103 کشور بر اساس داده های بخش آمار سازمان و سازمان شفافیت بین المللی طبقه بندی شد. طبق قواعد درخت تصمیم گیری، شناسایی و تعیین عوامل تعیین کننده فساد پلیس برای کمک به سیاستگذاران در طراحی راهبردهای سطح اجتماعی به منظور کنترل فساد پلیس از طریق بهبود وضع اجتماعی و اقتصادی صورت گرفته است. ما دریافتیم که امید به زندگی مدارس، مشارکت بانوان در جامعه، توسعه اقتصادی و شاخصهای مربوط به کار به فساد پلیس مربوط است. علاوه بر این، نتایج تجربی نشان می دهد که کشورها باید بتدریج شاخصهای اجتماعی را بهبود بخشند و فساد پلیس را کاهش دهند.

این مقاله با استفاده از پاسخ افسران پلیس و کارمندان پشتیبانی، برخی مشکلات اخلاقی از طریق پرسشنامه آنلاین ، نگرش نسبت به اخلاق و صداقت پلیس را بررسی می کند. هدف این مطالعه کشف ارتباطات بالقوه بین اعتقادات پاسخ دهندگان در مورد جدی بودن یا نوع بزهکاری و احتمال گزارش آن رفتار بود. با استفاده از برخی سناریوها با تجزیه و تحلیل شواهد حاصل از نظرسنجی خود از حدود 1500 افسر پلیس، افسران پشتیبانی جامعه پلیس (PCSO) و کارمندان پشتیبانی پلیس، اخلاق و صداقت حرفه ای و یکپارچگی آن را بین کارکنان پلیس مورد بررسی قرار می دهیم. در کل، هدف این است که نشان دهیم کدام یک از سناریوها "جدی" است که احتمالاً بیشتر گزارش، و برخی پیشنهادها در مورد اهمیت "شناسه آبی" تحلیل می شود. یافته ها حاکی از تداوم اکراه در گزارش برخی از تخلفات است. از ده سناریوی ایجاد شده برای نظرسنجی، تعداد زیادی مورد گزارش دزدی پول نقد وجود داشت؛ اما پاسخ دهندگان کمتر گزارش می کردند که یک همکار نگهبان نوبت کاری "اتاق کشفیات"باشد. دسترسی به رایانه ملی پلیس بدون داشتن صلاحیت لازم  جرمی نسبتاً "جدی" تلقی می شد و احتمالاً گزارش شده است که کتمان یک همکار برای رانندگی تحت تأثیر مشروبات الکلی و استفاده از زور بیش از حد گزارش شده است. ما در پاسخهای مربوط، گزارش کمی از آزار جنسی همکاران نسبت به هم در محیط کار داشتیم که ابهاماتی را به وجود می آورد؛ اما نگرانی کمتری در مورد افسری که با یک قربانی جرم رابطه عاشقانه ای برقرار می کند در محیط کاری پلیس حس می شد. پاسخ دهندگان نسبت به سامانه پیام رسان ناشناس نیرو ابراز بی اعتمادی کردند؛ حتی با وجود اینکه بدون افشای هویت خود تخلف دیگر همکاران را گزارش کنند، ابراز کردند بسته به شرایط هر مورد، یک افشاگر می تواند با وجود احتیاط های لازم براحتی مورد سوءظن فرد گناهکار قرار گیرد.