سرالأسرار

رویکرد نشانه شناسی اجتماعی از زیرشاخه های برجسته در علم نشانه شناسی است که با تبیین نشانه ها، معانی نهفته در آن ها را آشکار می کند. این رویکرد بر سه حوزه رمزگان های هویت، نشانه های آداب معاشرت و سرشت نشانه های اجتماعی تکیه دارد. ازآنجاکه مقتل نگاری روایتی تاریخی و واقع گریانه است، برای بررسی نشانه شناسی به ویژه با رویکرد اجتماعی ظرفیت زیادی دارد. هدف از این پژوهش معرّفی مقتلی اصیل و کمترشناخته شده است که می توان در آن با تحلیل رمزگان ها و نشانه های اجتماعی اطلاعات ارزشمندی را از بافت جامعه عصر اموی دریافت. این نوشتار می کوشد به شیوه توصیفی-تحلیلی یکی از مقتل های اصیل در غرب ایران را نشانه شناسی کند و برای این منظور از رویکرد نشانه شناسی اجتماعی پی یر گیرو بهره برده است. این مقتل با نام سرالأسرار مصیبه أبی الأئمه الأطهار (ع) از مقتل های برجسته تاریخِ مقتل نگاری و اثر آیت الله جلیلی کرمانشاهی است. یافته ها نشان می دهند که نویسنده، مسائل سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی عصر اموی و واقعه عاشورا را با استفاده از نشانه ها و رمزگان های اجتماعی نمایان ساخته، درعین حال، دیدگاه ها و ایدئولوژی های خود را بیان داشته است. این نشانه ها، باورها، ناآگاهی های مردم جامعه، فقر اندیشه، حاکمیت رعب و وحشت، دورویی و نفاق، بیداد و ستم، فساد حاکمان و والیان و... را در جامعه اموی ترسیم می کنند.