رویکرد جهادی

یکی از ویژگی های برجسته نهادهای انقلاب اسلامی، برخوداری از فرهنگ جهادی است. فرهنگ جهادی مجموعه ای از سرمایه های فکری و ارزشی است که بر رفتار اجتماعی انسان اثر می گذارد. هدف اصلی پژوهش حاضر، طراحی الگوی فرهنگ جهادی یکی از نهادهای انقلاب اسلامی است. روش تحقیق، توصیفی از نوع کیفی است. جامعه آماری، خبرگان حوزه مدیریت و فرهنگ در داخل و خارج سازمان هستند. نمونه تحقیق تعداد 14 نفر بوده اند که به روش قضاوتی و گلوله برفی انتخاب شده اند. ابزار تحقیق پرسشنامه (محقق ساخته) بود که طی سه مرحله شاخص یابی با استفاده از فن دلفی، تکمیل شده است و اعتباریابی الگوی تحقیق با بهره گیری از نظر خبرگان صورت پذیرفت. قابلیت اعتماد ابزار سنجش، از روش آلفای کرونباخ 87/0 به دست آمد. نتایج تحقیق، گویای آن است که الگوی فرهنگ جهادی در چهار مؤلفه: معنویت محوری (با امتیاز 100)، ورزیدگی (با امتیاز95)، مجاهدت محوری (با امتیاز86) و انطباق محوری (با امتیاز100)، طراحی شده است. یافته های تحقیق همچنین نشانگر آن است که مؤلفه های معنویت محوری و انطباق محوری، دارای بالاترین درجه اهمیت بین مؤلفه های فرهنگ جهادی است.

جهاد در اندیشه رهبر معظم انقلاب از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است. مطابق دیدگاه ایشان نه تنها بدون جهاد هیچ ثمره ای در دنیا و آخرت نصیب انسان و جامعه نمی شود، بلکه جهاد عامل ایجاد تمدن و استمرار آن نیز هست. ایشان یکی از ویژگی های اقتصاد مقاومتی را رویکرد جهادی می دانند. اکنون که تحقق اقتصاد مقاومتی از جمله ضروری ترین اهداف جمهوری اسلامی می باشد بایسته است جهاد اقتصادی در اندیشه های رهبری بررسی شده و تصویر روشنی از آن ارائه گردد. در این مطالعه اکتشافی با روش تحلیل متن منظومه کاملی از جهاد اقتصادی شامل تعریف، اهمیت، ضرورت، الزامات، مؤلفه ها، مصادیق و نتایج استخراج شده است. نتایج نشان می دهد اقتصاد مقاومتی بدون رویکرد جهادی قابل تحقق نیست.

اقتصاد مقاومتی به عنوان الگویی که متضمن قوام و استحکام ساخت درونی اقتصاد کشور و تقویت دیگر بخش ها به صورت غیرمستقیم شمرده می شود، مستلزم تحقق در تمام حوزه های اساسی به ویژه مصرف است. مصرف از جمله مهم ترین عواملی است که در جریان تحریم و دیگر حربه های اقتصادی که در ضدیت با نظام جمهوری اسلامی طراحی شده مورد هجمه های گوناگون قرار گرفته است و علت این امر هم نقش محوری این حوزه در اثرگذاری بر معیشت مردم و جداکردن مردم از بدنه نظام از راه متأثر ساختن بخش مصرف است؛ بنابراین لازم می باشد مؤلفه های الگوی مصرفی که سرانجام به قوام اقتصادی کشور کمک کرده و اقتصاد را در برابر تکانه های داخلی و خارجی بیمه کند استخراج و احصا شوند. در مقاله پیش رو به روش مطالعه اسنادی و کتابخانه ای، مؤلفه های اصلی اقتصاد مقاومتی براساس بیانات رهبر معظم انقلاب و مبتنی بر راهبردهای حاکم بر اقتصاد مقاومتی در حوزه مصرف انطباق داده شده و مؤلفه های کلی الگوی مصرف در چارچوب اقتصاد مقاومتی استخراج می شود. در حقیقت در این مطالعه، مؤلفه های راهبردی الگوی مصرف، از ضرب این مفهوم مصرف در مؤلفه های راهبردی اقتصاد مقاومتی استخراج شده اند.

زمینه و هدف: با توجه به تغییر و تحولات محیطی، تحول سازمانی یکی از رویکردهای مهم و ضروری برای هر سازمانی است. پژوهش حاضر با هدف تدوین راهبردهای تحول سازمانی در پیشگیری انتظامی از جرم با استفاده از رویکرد جهادی انجام شد. روش : این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از حیث ماهیت، توصیفی - تحلیلی و از نظر روش، کیفی است. جامعه آماری تحقیق شامل نخبگان پلیس در حوزه پیشگیری از جرم می باشد که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند و اصل اشباع نظری، 14 نفر از آن ها به عنوان نمونه انتخاب شد. ابزار جمع آوری داده ها، مصاحبه نیمه ساختاریافته است و برای اطمینان از روایی از نظرات استادان و برای پایایی از روش باز آزمون، مقایسه و تکرارپذیری استفاده شد. داده های جمع آوری شده به روش تحلیل مضمون و با استفاده از نرم افزار «اطلس تی» مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. یافته ها: ضمن شناسایی ابعاد تحول سازمانی در پیشگیری انتظامی از جرم با رویکرد جهادی در قالب پنج بُعد «ساختار سازمانی ارگانیکی، فناوری، فرهنگ سازمانی، توسعه منابع انسانی و اهداف پیشگیری از جرم» و با مبنا قرار دادن آن ها، عوامل داخلی و خارجی تحول سازمانی نیز شناسایی شده، سپس با استفاده از رویکرد SWOT راهبردهای سازمان در قالب استراتژی های تدافعی، تهاجمی، محافظه کارانه و رقابتی تدوین شد. درنهایت مشخص شد که امروزه سازمان پلیس در حوزه پیشگیری انتظامی از جرم در وضعیت رقابتی قرار دارد. نتیجه گیری : درصورتی که سازمان پلیس از راهبردهای تعیین شده با توجه به تغییر و تحولات محیطی به درستی استفاده کند، توان و قابلیت لازم را با پیاده سازی رویکردی جهادی در پیشگیری از جرائم و همچنین کاهش آن خواهد داشت.

زمینه و هدف: یکی از راه های تحقق اهداف پیشگیری انتظامی از جرم با رویکرد جهادی، ایجاد فرهنگ سازمانی جهادی در نیروی انتظامی است، دست یابی به این مهم در گرو شناخت مؤلفه های مرتبط در این زمینه است، لذا هدف پژوهش، شناسایی مؤلفه های فرهنگ سازمانی برای  پیشگیری انتظامی از جرم با رویکرد جهادی است. روش پژوهش: پژوهش از نظر هدف، کاربردی، از حیث ماهیت، توصیفی- تحلیلی و از نظر روش، کیفی-کمی است. جامعه آماری در بخش کیفی شامل: نخبگان پلیس در حوزه پیشگیری از جرم است که با روش نمونه گیری هدف مند و اصل اشباع نظری، 14 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند؛ ابزار جمع آوری داده ها مصاحبه نیمه ساختاریافته و برای اطمینان از روایی از نظرهای اساتید و برای پایایی از روش بازآزمون، مقایسه و تکرارپذیری استفاده شد. داده ها با روش تحلیل مضمون و استفاده از نرم افزار"مکس کیودا" تحلیل شد. در بخش کمی، جامعه آماری 84 نفر مشتمل بر مدیران وکارشناسان خبره است که با روش نمونه گیری طبقه ای به صورت تصادفی، تعداد 69 نفر انتخاب شدند؛ ابزار گردآوری داده ها، پرسش نامه محقق ساخته و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار "ایموس"صورت پذیرفت. یافته ها : در بخش کیفی مؤلفه های شناسایی شده در قالب 5 مضمون اصلی و 32 مضمون فرعی دسته بندی شد. مضامین اصلی، شامل فرهنگ های مبتنی بر ارزش محور، محیط محور، قانون محور، راهبرد محور و انسان محور است و در بخش کمی از طریق تحلیل خروجی پرسش نامه ها مشخص شد، مؤلفه های شناسایی شده در سطح مطلوب هستند. نتیجه گیری: مؤلفه های شناسایی شده، شناخت مناسبی درخصوص راه کارهای ترویج فرهنگ سازمانی با رویکرد جهادی در مدیران پیشگیری از جرم ایجاد و با این مهم بسترهای لازم برای تحقق مناسب اهداف پیشگیرانه ایجاد خواهد شد.  

زمینه و هدف: افزایش بی رویه جرائم و ناکارآمد بودن شیوه اعمال کیفر، موجب گرایش روزافزون به استفاده از یافته های علمی در پیشگیری از جرم شده است و تحقق اهداف پیشگیرانه نیازمند تحول سازمانی با عزمی جهادی است؛ ازاین رو پژوهش حاضر باهدف دستیابی به الگوی تحول سازمانی در پیشگیری انتظامی از جرم با رویکرد جهادی انجام پذیرفت. روش: پژوهش حاضر ازنظر هدف، کاربردی و از حیث ماهیت داده ها آمیخته (کیفی – کمّی) است. جامعه پژوهش در بخش کیفی شامل نخبگان پلیس در حوزه پیشگیری از جرم بود که با روش نمونه گیری هدفمند و بر اساس اصل اشباع نظری، 14 نفر به عنوان نمونه انتخاب و با آن ها مصاحبه نیمه ساختاریافته انجام شد. در بخش کمّی، جامعه آماری 139 نفر مشتمل بر فرماندهان و کارشناسان خبره بود که به روش نمونه گیری طبقه ای به صورت تصادفی، 102 نفر از آن ها انتخاب و پرسش نامه محقق ساخته بین آن ها توزیع شد. برای تحلیل داده ها نیز از نرم افزار «ایموس» استفاده شد. یافته ها: یافته ها حاکی از آن است که الگوی نهایی تحول شامل 116 شاخص، 19 مؤلفه و 5 بُعد ساختار سازمانی ارگانیکی و تحول در فناوری، فرهنگ سازمانی، منابع انسانی و اهداف پیشگیری از جرم است. نتیجه گیری: با توجه به اینکه هرکدام از ابعاد شناسایی شده نقش قابل توجه ای در برنامه های پیشگیرانه ایفا می کنند برای اثربخش بودن اقدامات پیشگیری انتظامی از جرم لازم است در یک اقدامی جهادی در همه ابعاد شناسایی شده تحول انجام شود.